[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ မကြာခင်ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲကနေ ထွက်ပေါ်လာမယ့် အစိုးရသစ် အနေနဲ့ ဒုက္ခသည်တွေအရေး အလေးထား ဆောင်ရွက်ဖို့ ထိုင်းနိုင်ငံနယ်စပ်ဒေသက ဒုက္ခသည်တွေ လိုလားနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မအေးအေးမာက ထိုင်းနိုင်ငံကနေ သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
လာမယ့် တနင်္ဂနွေနေ့ကျရင် ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေချိန်မှာပဲ ထိုင်းနိုင်ငံနယ်စပ်ဒေသရောက် မြန်မာနိုင်ငံက ဒုက္ခသည်တွေကြားမှာတော့ မျှော်လင့်ချက်တွေ မှေးမှိန်နေပါတယ်။
ထိုင်း၊ မြန်မာနယ်စပ်မှာရှိတဲ့ အုန်းဖျန် ဒုက္ခသည်စခန်းက ကိုအိုးဝေကတော့ ဒုက္ခသည်စခန်းကိုရောက်တာ ၁၀ နှစ်ကျော်ကာလမှာ အစိုးရအဆက်ဆက်က ဒုက္ခသည်အရေးကို အလေးအနက်ထားတာမတွေ့ရဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
"တိုးတက်ပြောင်းလဲမှု မျှော်လင့်ကြတယ်။ သူတို့လည်း သိက္ခာရှိရှိနဲ့ ပြန်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ကြတယ်။ သို့သော် သူတို့ မျှော်လင့်သလို ဖြစ်မလာကြဘူး။ နောက် ဒုက္ခသည်အရေးကိုလည်း ထည့်သွင်း အလေးအနက်ထားတာ မတွေ့ရဘူး။ မတွေ့ရတဲ့အတွက် စိတ်ပျက်အားငယ်မှုတွေရှိတယ်။"
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အရပ်သားအစိုးရတက်လာပေမဲ့ ဒုက္ခသည်တွေအရေး အာရုံစိုက် ဖြေရှင်းတာမျိုး မတွေ့ရတဲ့အတွက် မျှော်လင့်ချက်တွေ အားနည်းလာနေကြတာလို့လည်း ကရင်ဒုက္ခသည်ကော်မတီရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးရောဘတ်ထွေးက ပြောပါတယ်
"ပြောလို့ရှိရင် အမှန်ပြောမယ်ဆိုရင် မျှော်လင့်ချက်ဘာမှ မရှိတော့ဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ NLD ဖြစ်တုန်းက ကျနော်တို့က မျှော်လင့်ချက်ရှိတယ်။ ဒုက္ခသည်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အစီစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ အစီအစဉ်ဘာမှမရှိတော့ ခက်တယ်။ ကျနော် ၃ ခါလောက် ဝန်ကြီးချုပ်တွေနဲ့တော့ ဒုက္ခသည်နဲ့ ပတ်သက်တာ အစီအစဉ်မရှိတော့ ကျနော်အားပျက်သွားတာပေါ့။"
SEE ALSO: ရွေးကောက်ပွဲကာလ ကိုဗစ်အန္တရာယ် အထူးသတိထားဖို့လိုအမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီ ဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရမတိုင်ခင်မှာကတည်းက တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်တွေ ရယူပြီး ဒုက္ခသည်အရေးကိုပါ ဖြေရှင်းမယ်လို့ ဆိုပေမဲ့ လက်တွေ့မှာ အကောင်အထည် မဖော်နိုင်တာဟာလည်း အဓိကပြဿနာတခု ဖြစ်နေတယ်လို့ ဦးရောဘတ်ထွေးက ပြောပါတယ်။
ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်က အုန်းဖျန်ဒုက္ခစခန်း မြင်ကွင်း။ (နိုဝင်ဘာ ၀၆၊ ၂၀၂၀)
"ဘာမှမထူးပါဘူး ကျနော်တို့အတွက် ဘာအစီအစဉ်မှ မရှိဘူးလေ။ NCA တုန်းကလည်း သူတိုက ပြောထားတာရှိတယ်။ နေရာရွှေ့ပြောင်း သွားတဲ့သူတွေ ဒုက္ခသည်တွေအတွက် တွေ စဉ်းစားပြီးထည့်ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်းမှာက ဘာမှမလုပ်ပေးတော့ ကျနော်တို့ လူထုတွေက ဒီအတိုင်းပဲ ဆက်ဖြစ်နေတယ်။ အခုအချိန်က ကျနော်တို့ မေးကြည့်တော့ သူတို့ဘာမှ စိတ်မဝင်စားတော့ဘူး။ တကယ်အခြေအနေပေးရင်တော့ သူတို့ ပြန်ကြမှာပဲ တကယ်ပြန်ရင် သူတို့ နေထိုင်တဲ့နေရာတွေ အိမ်တွေ အခက်အခဲ ရှိတယ်။ အရင်ကတော့ရှိတာပေါ့ သူတို့ မြေတွေ၊ ယာတွေ သူများသိမ်းလို့ကုန်ပြီ။"
ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်မှာ ဒုက္ခသည်စခန်း ၉ ခုရှိပြီး ဒုက္ခသည် ၁၀၀,၀၀၀ နီးပါးလောက်ခိုလှုံနေထိုင်နေကြတာပါ။ ဒုက္ခသည်တွေဟာ ၁၉၇၅ ခုနှစ်လောက်ကတည်းက ထိုင်းနယ်စပ်ကိုစတင်ခိုလှုံလာခဲ့ပြီး ၁၉၈၄ ခုနှစ်ကျမှ ထိုင်းအစိုးရက အသိမှတ်ပြုခဲ့ပြီး အစိုးရမဟုတ်တဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေက အကူညီတွေ စတင်ရခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။ နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကျော်ကြာပြီဖြစ်တဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေဟာ အခုအချိန်ထိ သူတို့အရေးကို စိတ်ဝင်စားမယ့်အစိုးရ တရပ်ပေါ်လာနိုင်မလားဆိုပြီး လွန်ခဲ့တဲ့ ၅ နှစ်ခန့်က စိတ်ဝင်စားခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုအခါမှာတော့ မြန်မာပြည်ရဲ့ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်ဟာဘယ်လိုပဲဖြစ်လာပါစေ၊ သူတို့အတွက် မျှော်လင့်ချက် သိပ်မရှိဘူးလို့ ယူဆနေကြပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ရွေးကောက်ပွဲပြီး မြန်မာအစိုးရသစ် ဒုက္ခသည်အရေးအလေးပေးဖို့ ဒုက္ခသည်တွေလိုလား
[Unicode Version]
ရှေးကောကျပှဲပွီး မွနျမာအစိုးရသဈ ဒုက်ခသညျအရေးအလေးပေးဖို့ ဒုက်ခသညျတှလေိုလား
မွနျမာနိုငျငံမှာ မကွာခငျကငြျးပမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲကနေ ထှကျပေါျလာမယ့ျ အစိုးရသဈ အနနေဲ့ ဒုက်ခသညျတှအေရေး အလေးထား ဆောငျရှကျဖို့ ထိုငျးနိုငျငံနယျစပျဒသေက ဒုက်ခသညျတှေ လိုလားနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မအေးအေးမာက ထိုငျးနိုငျငံကနေ သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်က အုန်းဖျန်ဒုက္ခစခန်း မြင်ကွင်း။ (နိုဝင်ဘာ ၀၆၊ ၂၀၂၀)
လာမယ့ျ တနငျ်ဂနှနေေ့ကရြငျ ရှေးကောကျပှဲတှေ ကငြျးပဖို့ စိတျအားထကျသနျနခြေိနျမှာပဲ ထိုငျးနိုငျငံနယျစပျဒသေရောကျ မွနျမာနိုငျငံက ဒုက်ခသညျတှကွေားမှာတော့ မြှောျလင့ျခကြျတှေ မှေးမှိနျနပေါတယျ။
ထိုငျး၊ မွနျမာနယျစပျမှာရှိတဲ့ အုနျးဖနြျ ဒုက်ခသညျစခနျးက ကိုအိုးဝကေတော့ ဒုက်ခသညျစခနျးကိုရောကျတာ ၁၀ နှဈကြောျကာလမှာ အစိုးရအဆကျဆကျက ဒုက်ခသညျအရေးကို အလေးအနကျထားတာမတှေ့ရဘူးလို့ ဆိုပါတယျ။
"တိုးတကျပွောငျးလဲမှု မြှောျလင့ျကွတယျ။ သူတို့လညျး သိက်ခာရှိရှိနဲ့ ပွနျနိုငျဖို့ မြှောျလင့ျကွတယျ။ သို့သောျ သူတို့ မြှောျလင့ျသလို ဖွဈမလာကွဘူး။ နောကျ ဒုက်ခသညျအရေးကိုလညျး ထည့ျသှငျး အလေးအနကျထားတာ မတှေ့ရဘူး။ မတှေ့ရတဲ့အတှကျ စိတျပကြျအားငယျမှုတှရှေိတယျ။"
မွနျမာနိုငျငံမှာ အရပျသားအစိုးရတကျလာပမေဲ့ ဒုက်ခသညျတှအေရေး အာရုံစိုကျ ဖွရှေငျးတာမြိုး မတှေ့ရတဲ့အတှကျ မြှောျလင့ျခကြျတှေ အားနညျးလာနကွေတာလို့လညျး ကရငျဒုက်ခသညျကောျမတီရဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးရောဘတျထှေးက ပွောပါတယျ
"ပွောလို့ရှိရငျ အမှနျပွောမယျဆိုရငျ မြှောျလင့ျခကြျဘာမှ မရှိတော့ဘူး။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ NLD ဖွဈတုနျးက ကနြောျတို့က မြှောျလင့ျခကြျရှိတယျ။ ဒုက်ခသညျနဲ့ ပတျသကျတဲ့ အစီစဉျနဲ့ ပတျသကျလို့ အစီအစဉျဘာမှမရှိတော့ ခကျတယျ။ ကနြောျ ၃ ခါလောကျ ဝနျကွီးခြုပျတှနေဲ့တော့ ဒုက်ခသညျနဲ့ ပတျသကျတာ အစီအစဉျမရှိတော့ ကနြောျအားပကြျသှားတာပေါ့။"
SEE ALSO: တပ်မတော်နဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကြား ပြဿနာပြေလည်ရေးအမြိုးသား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD ပါတီ ဦးဆောငျတဲ့ အစိုးရမတိုငျခငျမှာကတညျးက တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျ အဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ အပဈအခတျ ရပျစဲရေး သဘောတူညီခကြျတှေ ရယူပွီး ဒုက်ခသညျအရေးကိုပါ ဖွရှေငျးမယျလို့ ဆိုပမေဲ့ လကျတှေ့မှာ အကောငျအထညျ မဖောျနိုငျတာဟာလညျး အဓိကပွူနာတခု ဖွဈနတေယျလို့ ဦးရောဘတျထှေးက ပွောပါတယျ။
"ဘာမှမထူးပါဘူး ကနြောျတို့အတှကျ ဘာအစီအစဉျမှ မရှိဘူးလေ။ NCA တုနျးကလညျး သူတိုက ပွောထားတာရှိတယျ။ နရောရှှေ့ပွောငျး သှားတဲ့သူတှေ ဒုက်ခသညျတှအေတှကျ တှေ စဉျးစားပွီးထည့ျကွတယျ။ ဒါပမေဲ့ တကယျတမျးမှာက ဘာမှမလုပျပေးတော့ ကနြောျတို့ လူထုတှကေ ဒီအတိုငျးပဲ ဆကျဖွဈနတေယျ။ အခုအခြိနျက ကနြောျတို့ မေးကွည့ျတော့ သူတို့ဘာမှ စိတျမဝငျစားတော့ဘူး။ တကယျအခွအေနပေေးရငျတော့ သူတို့ ပွနျကွမှာပဲ တကယျပွနျရငျ သူတို့ နထေိုငျတဲ့နရောတှေ အိမျတှေ အခကျအခဲ ရှိတယျ။ အရငျကတော့ရှိတာပေါ့ သူတို့ မွတှေေ၊ ယာတှေ သူမြားသိမျးလို့ကုနျပွီ။"
ထိုငျးမွနျမာနယျစပျမှာ ဒုက်ခသညျစခနျး ၉ ခုရှိပွီး ဒုက်ခသညျ ၁၀၀,၀၀၀ နီးပါးလောကျခိုလှုံနထေိုငျနကွေတာပါ။ ဒုက်ခသညျတှဟော ၁၉၇၅ ခုနှဈလောကျကတညျးက ထိုငျးနယျစပျကိုစတငျခိုလှုံလာခဲ့ပွီး ၁၉၈၄ ခုနှဈကမြှ ထိုငျးအစိုးရက အသိမှတျပွုခဲ့ပွီး အစိုးရမဟုတျတဲ့အဖှဲ့အစညျးတှကေ အကူညီတှေ စတငျရခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယျ။ နှဈပေါငျး ၄၀ ကြောျကွာပွီဖွဈတဲ့ စဈပွေးဒုက်ခသညျတှဟော အခုအခြိနျထိ သူတို့အရေးကို စိတျဝငျစားမယ့ျအစိုးရ တရပျပေါျလာနိုငျမလားဆိုပွီး လှနျခဲ့တဲ့ ၅ နှဈခန့ျက စိတျဝငျစားခဲ့ကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ အခုအခါမှာတော့ မွနျမာပွညျရဲ့ရှေးကောကျပှဲ ရလဒျဟာဘယျလိုပဲဖွဈလာပါစေ၊ သူတို့အတှကျ မြှောျလင့ျခကြျ သိပျမရှိဘူးလို့ ယူဆနကွေပါတယျ။