(Zawgyi / Unicode)
စစ်ကောင်စီအတွက် ဝင်ငွေအထောက်အပံ့ ဖြစ်နိုင်တာကြောင့်ဆိုပြီး တရုတ်အစိုးရ နောက်ခံပြုထားတဲ့ ဝမ်ပေါင်ကုမ္ပဏီရဲ့ လက်ပံတောင်းတောင် ကြေးနီစီမံကိန်းကို ဆက်ပြီးရပ်တန့်ထားဖို့ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေက သတိပေး တိုက်တွန်းပါတယ်။ တရုတ်နဲ့ ဦးပိုင်ကုမ္ပဏီတို့ အကျိုးတူ ပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်နေတဲ့ ဒီစီမံကိန်းထဲက ဝန်ထမ်းတွေအားလုံး မေလ ၅ ရက် နောက်ဆုံးထားပြီး CDM လုပ်ကြဖို့လည်း သူတို့က တိုက်တွန်းခဲ့တာပါ။ ဝမ်ပေါင်ကုမ္ပဏီကတော့ သူတို့အနေနဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ယာယီရပ်ဆိုင်းထားတာဖြစ်ပြီး အခုလာမယ့် မိုးရာသီမှာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးကိုပဲ ဦးစားပေးအနေနဲ့ လုပ်သွားဖို့ရှိတယ်လို့ မေလ ၆ ရက်က ပြန်ပြီး တုံ့ပြန်လိုက်ပါတယ်။ ရန်ကုန်ကနေ သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
တရုတ်အစိုးရပိုင် Myanmar Wanbao Mining Copper ကုမ္ပဏီဟာ ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်ထဲက လက်ပံတောင်းကြေးနီ စီမံကိန်းကို ပြန်စချင်တဲ့ အရိပ်အယောင်တွေ ရှိနေပြီး ဒီစီမံကိန်းကနေ စစ်ကောင်စီကို ဝင်ငွေအထောက်အပံ့ ဖြစ်စေတာကြောင့်ဆိုပြီး ဒါကို ဆက်ပြီးရပ်ဆိုင်းထားဖို့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေက သတိပေး တိုက်တွန်းထားတာပါ။
စစ်ကောင်စီဟာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကနေ ဘဏ္ဍာရေးအထောက်အပံ့ကို ဆက်ပြီးရနေတဲ့အတွက် ဒီစီမံကိန်းကို ကန့်ကွက်ရတာလို့ ဆားလင်းကြီး ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့က ဗိုလ်စစ်နိုင်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
"စစ်တပ်က လက်နက်နဲ့ခြိမ်းခြောက်ပြီး အစိုးရလုပ်နေတဲ့ အတိုင်းအတာမှာ ဒီစီမံကိန်းကို ရပ်တန့်ရမယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နိုင်ငံတော်နဲ့ ဖက်စပ်လုပ်တယ်ဆိုပြီး သူတို့ တရားဝင် ပြောထားပြီးသား ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံတော်အတွက်လည်း အခုအချိန်မှာ စစ်ကောင်စီလက်ထဲပဲ ဘဏ္ဍာရေး ရောက်နေတယ်။ ဦးပိုင်ဆီကို ငွေဝင်ရင်လည်း ဒီစစ်ကောင်စီတွေ လက်ထဲကိုပဲ ငွေရောက်မယ်။ အဲဒီတော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ အဓိက ဘဏ္ဍာရေးရေသောက်မြစ် ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့ ဒီစီမံကိန်းကို လုံးဝ လည်ပတ်ခွင့် မပြုတာပါ။"
ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်ထဲက ကြေးနီစီမံကိန်းတွေ အားလုံးကို ရပ်ဆိုင်းထားရမယ်လို့ ဝမ်ပေါင်ကုမ္ပဏီကို စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး မဟာမိတ် ၁၆ ဖွဲ့က ဧပြီလ ၂၁ ရက်မှာ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ ကြေးနီစီမံကိန်းထဲမှာ လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေကိုလည်း အခု မေလ ၅ ရက် နောက်ဆုံးထားပြီး CDM လုပ်ကြဖို့လည်း သူတို့က တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
ဝမ်ပေါင်ကုမ္ပဏီဘက်ကတော့ သူတို့အနေနဲ့ လက်ပံတောင်းက ကြေးနီစီမံကိန်းတွေကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကတည်းက ရပ်နားထားပြီး လတ်တလောမှာတော့ ရပ်ရွာအကျိုးပြု လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ဒီစီမံကိန်းတဝိုက်က သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ကိစ္စတွေကိုပဲ ဆက်လုပ်သွားမယ်လို့ မေလ ၆ ရက် မနေ့က ပြန်ပြီး တုံ့ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက လက်ပံတောင်းတောင်၊ စံပယ်တောင်၊ ကြေးစင်တောင်၊ တကောင်းတောင် စတဲ့ တရုတ်နဲ့အကျိုးတူ ကြေးနီထုတ်လုပ်ရေးကနေ စစ်တပ်က ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၂၅ သန်း ရရှိခဲ့တယ်လို့ ဩစတြေးလျအခြေစိုက် Publish What You Pay ရဲ့ အစီရင်ခံစာက ရေးသားပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့တပတ်က ပြည်တွင်းအရပ်ဘက်အဖွဲ့ ၅၀၀ ကျော်က တရုတ်သမ္မတကို အိတ်ဖွင့်ပေးစာတစောင် ပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်အစိုးရအနေနဲ့ စစ်ကောင်စီကို ဆက်ပြီး အသိအမှတ် ပြုနေမယ်ဆိုရင် တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို လူထုတော်လှန်ရေးမှာ ထည့်သွင်းရလိမ့်မယ်လို့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့တွေက ဒီစာထဲမှာ ရေးသားခဲ့တာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဥပဒေအရရော၊ မြေပြင်အခြေအနေအရရော ကာကွယ်ပေးဖို့ အစိုးရအဆက်ဆက်မှာ တာဝန်ရှိပြီး လုံခြုံရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဆောင်ရွက်ပေးရမှာဖြစ်တယ်လို့ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက သတင်းမီဒီယာတချို့ကို ပြီးခဲ့တဲ့တပတ်က ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။ ဝမ်ပေါင်ကုမ္ပဏီက သူတို့ရဲ့စီမံကိန်းတွေကို ၂၀၂၁ ကတည်းက ရပ်ဆိုင်းထားတာလို့ မနေ့က ကြေညာချက်ထုတ်အပြီးမှာ စစ်တပ်ကလည်း ကုမ္ပဏီအတွက် လုံခြုံရေးကို တိုးပြီး ချထားလိုက်ပါတယ်။ အနီးအနားက ကျေးရွာတွေကိုလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက နယ်မြေရှင်းလင်းတာတွေ လုပ်ခဲ့သေးတယ်လို့ ဗိုလ်စစ်နိုင်က ပြောပါတယ်။
"သူက မနေ့က ကြေညာချက်ထုတ်ပြီးတော့ ဝမ်ပေါင်နဲ့ ယမ်စီ နှစ်ရွာကြားက ဝရမ်းဆိုတဲ့ရွာလေးမှာ စစ်ကောင်စီရဲ့တပ်တွေ လာပြီးတော့ တပ်စွဲထားတယ်။ အင်အား ၂၃၀ ကျော် အခုလက်ရှိ။ ပထမနေ့ ၄ ရက်နေ့ကဆိုရင် ဥသျှစ်ပြားရွာကို မီးရှို့တယ်။ ဥသျှစ်ပြားရွာကနေ တောက်လျှောက် အရှေ့ကို ပြန်တက်ပြီးတော့ ညောင်ပင်ကြီးအထိ လမ်းဘေးဝဲယာ ကွမ်းခြံတွေကို မီးရှို့သွားတယ်။"
နိုင်ငံတကာရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကနေ စစ်ကောင်စီဟာ အကျိုးအမြတ်တွေ ဆက်ပြီး ရနေတယ်လို့ နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက ထောက်ပြနေပါတယ်။ ဒီအကျိုးအမြတ်တွေ စစ်တပ်ဆီရောက်မလာအောင် တားဆီးမှုတွေ လုပ်သင့်တယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ အလုပ်သမားတပ်ပေါင်းစုက ဦးနန္ဒာစစ်အောင်က အလုံးစုံ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုဆိုတဲ့ အွန်လိုင်းဆွေးနွေးပွဲမှာ ပြောခဲ့တာပါ။
"စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဖျက်သိမ်းဖို့ဆိုရင် ကျနော်တို့ကလည်း ဖွံ့ဖြိုး သူတို့ကလည်း ဖွံ့ဖြိုးဆိုရင် ပြည်တွင်းစစ်ကလည်း ကြာရှည်တော့မှာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့လို ဆင်းရဲတဲ့တိုင်းပြည်တွေမှာ ပိုပြီး နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ဖြစ်လာတော့မှာပေါ့။ ဒီနေ့ဆိုလည်း သိမှာပေါ့၊ တနှစ်ကြာလာတဲ့ကာလမှာ စစ်အာဏာရှင် ဘယ်လောက်ရက်စက်လဲ၊ ယုတ်မာလဲ၊ ဘယ်လောက်လူသားမဆန်လဲဆိုတာ ကျနော်တို့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိရပြီ။ ဒါကို အမြန်တိုက်မှသာလျှင် အဖြေဖြစ်တယ်။ အမြန်တိုက်ဖို့ဆိုရင် သူ့ရဲ့ဖွံ့ဖြိုးမှုကို မပေးဖို့လိုတယ်။ ဖွံ့ဖြိုးမှုရဲ့ထွက်ပေါက်က ဘယ်မှာရှိနေတာလဲဆိုရင် ခုနက စီးပွားရေးမှာရှိနေတယ်။ စီးပွားရေးက အခွန်ငွေတင်မကဘူး၊ သူ့ကို အသိအမှတ်ပြုနေတာ ဖြစ်တယ်။ တနည်းအားဖြင့် သူ့ကို ဖွံ့ဖြိုးပိုင်ခွင့် ပေးနေတာဖြစ်တယ်။ သူ့ကို ရိုက်မချိုးနိုင်ဘူးဆိုရင် ပြည်တွင်းစစ် တာရှည်တော့မယ့် အခြေအနေ ရှိတယ်။"
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုတွေ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖြစ်ခဲ့ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီကို ထောက်ပံ့နေတယ်လို့ ယူဆရတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကိုလည်း ကန့်ကွက်တာတွေ များလာပါတယ်။ စစ်ကောင်စီ အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် တရုတ်လုပ်ငန်းရှင်တွေပိုင်တဲ့ စက်ရုံတချို့ မီးရှို့ခံရတာ၊ မန္တလေးတိုင်းထဲက တရုတ်ရေနံပိုက်လိုင်းနဲ့ လက်ပံတောင်းတောင် ကြေးနီစီမံကိန်းကို သွားတဲ့ ရေပိုက်လိုင်း တိုက်ခိုက်ခံရတာ၊ တကောင်းနီကယ်စက်ရုံက လျှပ်စစ်တာဝါတိုင် ဖောက်ခွဲခံရတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။
ဝမ်ပေါင်ကုမ္ပဏီကတော့ ပြည်သူကို ဗဟိုပြုပြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးက ကုမ္ပဏီရဲ့ အဓိကတန်ဖိုးထားရှိမှု ဖြစ်တယ်လို့ မေလ ၆ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်တဲ့စာမှာ ရေးထားပါတယ်။ ဒေသခံတွေကတော့ ဒီစီမံကိန်းတွေဟာ စစ်ကောင်စီကိုသာ အကျိုးဖြစ်စေပြီး ကြေးနီထုတ်လုပ်ရေးကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ ဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှုတွေကိုလည်း ထောက်ပြနေပါတယ်။
-------------------------------
(Unicode)
လကျပံတောငျး ကွေးနီစီမံကိနျး ဆကျရပျထားဖို့ PDF သတိပေး
စဈကောငျစီအတှကျ ဝငျငှအေထောကျအပံ့ ဖွဈနိုငျတာကွောင့ျဆိုပွီး တရုတျအစိုးရ နောကျခံပွုထားတဲ့ ဝမျပေါငျကုမ်ပဏီရဲ့ လကျပံတောငျးတောငျ ကွေးနီစီမံကိနျးကို ဆကျပွီးရပျတန့ျထားဖို့ စဈကိုငျးတိုငျးထဲက ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျဖှဲ့တှကေ သတိပေး တိုကျတှနျးပါတယျ။ တရုတျနဲ့ ဦးပိုငျကုမ်ပဏီတို့ အကြိုးတူ ပူးပေါငျးလုပျကိုငျနတေဲ့ ဒီစီမံကိနျးထဲက ဝနျထမျးတှအေားလုံး မလေ ၅ ရကျ နောကျဆုံးထားပွီး CDM လုပျကွဖို့လညျး သူတို့က တိုကျတှနျးခဲ့တာပါ။ ဝမျပေါငျကုမ်ပဏီကတော့ သူတို့အနနေဲ့ လုပျငနျးတှကေို ယာယီရပျဆိုငျးထားတာဖွဈပွီး အခုလာမယ့ျ မိုးရာသီမှာ သဘာဝပတျဝနျးကငြျ ထိနျးသိမျးရေးကိုပဲ ဦးစားပေးအနနေဲ့ လုပျသှားဖို့ရှိတယျလို့ မလေ ၆ ရကျက ပွနျပွီး တုံ့ပွနျလိုကျပါတယျ။ ရနျကုနျကနေ သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
တရုတျအစိုးရပိုငျ Myanmar Wanbao Mining Copper ကုမ်ပဏီဟာ ပဋိပက်ခတှေ ဖွဈပှားနတေဲ့ စဈကိုငျးတိုငျး၊ ဆားလငျးကွီးမွို့နယျထဲက လကျပံတောငျးကွေးနီ စီမံကိနျးကို ပွနျစခငြျတဲ့ အရိပျအယောငျတှေ ရှိနပွေီး ဒီစီမံကိနျးကနေ စဈကောငျစီကို ဝငျငှအေထောကျအပံ့ ဖွဈစတောကွောင့ျဆိုပွီး ဒါကို ဆကျပွီးရပျဆိုငျးထားဖို့ ပွညျသူ့ကာကှယျရေး တပျဖှဲ့တှကေ သတိပေး တိုကျတှနျးထားတာပါ။
စဈကောငျစီဟာ တရုတျနိုငျငံရဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှကေနေ ဘဏ်ဍာရေးအထောကျအပံ့ကို ဆကျပွီးရနတေဲ့အတှကျ ဒီစီမံကိနျးကို ကန့ျကှကျရတာလို့ ဆားလငျးကွီး ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျဖှဲ့က ဗိုလျစဈနိုငျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
"စဈတပျက လကျနကျနဲ့ခွိမျးခွောကျပွီး အစိုးရလုပျနတေဲ့ အတိုငျးအတာမှာ ဒီစီမံကိနျးကို ရပျတန့ျရမယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ နိုငျငံတောျနဲ့ ဖကျစပျလုပျတယျဆိုပွီး သူတို့ တရားဝငျ ပွောထားပွီးသား ဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ နိုငျငံတောျအတှကျလညျး အခုအခြိနျမှာ စဈကောငျစီလကျထဲပဲ ဘဏ်ဍာရေး ရောကျနတေယျ။ ဦးပိုငျဆီကို ငှဝေငျရငျလညျး ဒီစဈကောငျစီတှေ လကျထဲကိုပဲ ငှရေောကျမယျ။ အဲဒီတော့ စဈကောငျစီရဲ့ အဓိက ဘဏ်ဍာရေးရသေောကျမွဈ ဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ ကနြောျတို့ ဒီစီမံကိနျးကို လုံးဝ လညျပတျခှင့ျ မပွုတာပါ။"
ဆားလငျးကွီးမွို့နယျထဲက ကွေးနီစီမံကိနျးတှေ အားလုံးကို ရပျဆိုငျးထားရမယျလို့ ဝမျပေါငျကုမ်ပဏီကို စဈကိုငျးတိုငျးထဲက ပွညျသူ့ကာကှယျရေး မဟာမိတျ ၁၆ ဖှဲ့က ဧပွီလ ၂၁ ရကျမှာ သတိပေးခဲ့ပါတယျ။ ကွေးနီစီမံကိနျးထဲမှာ လုပျကိုငျနကွေတဲ့ ဝနျထမျးတှကေိုလညျး အခု မလေ ၅ ရကျ နောကျဆုံးထားပွီး CDM လုပျကွဖို့လညျး သူတို့က တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။
ဝမျပေါငျကုမ်ပဏီဘကျကတော့ သူတို့အနနေဲ့ လကျပံတောငျးက ကွေးနီစီမံကိနျးတှကေို ၂၀၂၁ ခုနှဈကတညျးက ရပျနားထားပွီး လတျတလောမှာတော့ ရပျရှာအကြိုးပွု လုပျငနျးတှနေဲ့ ဒီစီမံကိနျးတဝိုကျက သဘာဝပတျဝနျးကငြျ ထိနျးသိမျးရေး ကိစ်စတှကေိုပဲ ဆကျလုပျသှားမယျလို့ မလေ ၆ ရကျ မနေ့က ပွနျပွီး တုံ့ပွနျခဲ့ပါတယျ။
စဈကိုငျးတိုငျးထဲက လကျပံတောငျးတောငျ၊ စံပယျတောငျ၊ ကွေးစငျတောငျ၊ တကောငျးတောငျ စတဲ့ တရုတျနဲ့အကြိုးတူ ကွေးနီထုတျလုပျရေးကနေ စဈတပျက ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ်ဍာနှဈမှာ အမရေိကနျဒေါျလာ ၇၂၅ သနျး ရရှိခဲ့တယျလို့ ဩစတွေးလအြခွစေိုကျ Publish What You Pay ရဲ့ အစီရငျခံစာက ရေးသားပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့တပတျက ပွညျတှငျးအရပျဘကျအဖှဲ့ ၅၀၀ ကြောျက တရုတျသမ်မတကို အိတျဖှင့ျပေးစာတစောငျ ပေးပို့ခဲ့ပါတယျ။ တရုတျအစိုးရအနနေဲ့ စဈကောငျစီကို ဆကျပွီး အသိအမှတျ ပွုနမေယျဆိုရငျ တရုတျနိုငျငံရဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှကေို လူထုတောျလှနျရေးမှာ ထည့ျသှငျးရလိမ့ျမယျလို့ အရပျဘကျအဖှဲ့တှကေ ဒီစာထဲမှာ ရေးသားခဲ့တာပါ။
မွနျမာနိုငျငံက ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး ဥပဒအေရရော၊ မွပွေငျအခွအေနအေရရော ကာကှယျပေးဖို့ အစိုးရအဆကျဆကျမှာ တာဝနျရှိပွီး လုံခွုံရေးနဲ့ ပတျသကျလို့ ဆောငျရှကျပေးရမှာဖွဈတယျလို့ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက သတငျးမီဒီယာတခြို့ကို ပွီးခဲ့တဲ့တပတျက ဖွကွေားခဲ့ပါတယျ။ ဝမျပေါငျကုမ်ပဏီက သူတို့ရဲ့စီမံကိနျးတှကေို ၂၀၂၁ ကတညျးက ရပျဆိုငျးထားတာလို့ မနေ့က ကွညောခကြျထုတျအပွီးမှာ စဈတပျကလညျး ကုမ်ပဏီအတှကျ လုံခွုံရေးကို တိုးပွီး ခထြားလိုကျပါတယျ။ အနီးအနားက ကြေးရှာတှကေိုလညျး ပွီးခဲ့တဲ့ရကျပိုငျးက နယျမွရှေငျးလငျးတာတှေ လုပျခဲ့သေးတယျလို့ ဗိုလျစဈနိုငျက ပွောပါတယျ။
"သူက မနေ့က ကွညောခကြျထုတျပွီးတော့ ဝမျပေါငျနဲ့ ယမျစီ နှဈရှာကွားက ဝရမျးဆိုတဲ့ရှာလေးမှာ စဈကောငျစီရဲ့တပျတှေ လာပွီးတော့ တပျစှဲထားတယျ။ အငျအား ၂၃၀ ကြောျ အခုလကျရှိ။ ပထမနေ့ ၄ ရကျနေ့ကဆိုရငျ ဥသြှဈပွားရှာကို မီးရှို့တယျ။ ဥသြှဈပွားရှာကနေ တောကျလြှောကျ အရှေ့ကို ပွနျတကျပွီးတော့ ညောငျပငျကွီးအထိ လမျးဘေးဝဲယာ ကှမျးခွံတှကေို မီးရှို့သှားတယျ။"
နိုငျငံတကာရဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှကေနေ စဈကောငျစီဟာ အကြိုးအမွတျတှေ ဆကျပွီး ရနတေယျလို့ နိုငျငံရေးတကျကွှလှုပျရှားသူတှကေ ထောကျပွနပေါတယျ။ ဒီအကြိုးအမွတျတှေ စဈတပျဆီရောကျမလာအောငျ တားဆီးမှုတှေ လုပျသင့ျတယျလို့ မွနျမာနိုငျငံ အလုပျသမားတပျပေါငျးစုက ဦးနန်ဒာစဈအောငျက အလုံးစုံ စီးပှားရေးပိတျဆို့မှုဆိုတဲ့ အှနျလိုငျးဆှေးနှေးပှဲမှာ ပွောခဲ့တာပါ။
"စဈအာဏာရှငျစနဈကို ဖကြျသိမျးဖို့ဆိုရငျ ကနြောျတို့ကလညျး ဖှံ့ဖွိုး သူတို့ကလညျး ဖှံ့ဖွိုးဆိုရငျ ပွညျတှငျးစဈကလညျး ကွာရှညျတော့မှာပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့လို ဆငျးရဲတဲ့တိုငျးပွညျတှမှော ပိုပွီး နကျနကျရှိုငျးရှိုငျး ဖွဈလာတော့မှာပေါ့။ ဒီနေ့ဆိုလညျး သိမှာပေါ့၊ တနှဈကွာလာတဲ့ကာလမှာ စဈအာဏာရှငျ ဘယျလောကျရကျစကျလဲ၊ ယုတျမာလဲ၊ ဘယျလောကျလူသားမဆနျလဲဆိုတာ ကနြောျတို့ ရှငျးရှငျးလငျးလငျး သိရပွီ။ ဒါကို အမွနျတိုကျမှသာလြှငျ အဖွဖွေဈတယျ။ အမွနျတိုကျဖို့ဆိုရငျ သူ့ရဲ့ဖှံ့ဖွိုးမှုကို မပေးဖို့လိုတယျ။ ဖှံ့ဖွိုးမှုရဲ့ထှကျပေါကျက ဘယျမှာရှိနတောလဲဆိုရငျ ခုနက စီးပှားရေးမှာရှိနတေယျ။ စီးပှားရေးက အခှနျငှတေငျမကဘူး၊ သူ့ကို အသိအမှတျပွုနတော ဖွဈတယျ။ တနညျးအားဖွင့ျ သူ့ကို ဖှံ့ဖွိုးပိုငျခှင့ျ ပေးနတောဖွဈတယျ။ သူ့ကို ရိုကျမခြိုးနိုငျဘူးဆိုရငျ ပွညျတှငျးစဈ တာရှညျတော့မယ့ျ အခွအေနေ ရှိတယျ။"
စဈတပျက အာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွမှုတှေ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဖွဈခဲ့ပွီးနောကျ စဈကောငျစီကို ထောကျပံ့နတေယျလို့ ယူဆရတဲ့ တရုတျနိုငျငံရဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှကေိုလညျး ကန့ျကှကျတာတှေ မြားလာပါတယျ။ စဈကောငျစီ အာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျ တရုတျလုပျငနျးရှငျတှပေိုငျတဲ့ စကျရုံတခြို့ မီးရှို့ခံရတာ၊ မန်တလေးတိုငျးထဲက တရုတျရနေံပိုကျလိုငျးနဲ့ လကျပံတောငျးတောငျ ကွေးနီစီမံကိနျးကို သှားတဲ့ ရပေိုကျလိုငျး တိုကျခိုကျခံရတာ၊ တကောငျးနီကယျစကျရုံက လြှပျစဈတာဝါတိုငျ ဖောကျခှဲခံရတာတှေ ရှိခဲ့ပါတယျ။
ဝမျပေါငျကုမ်ပဏီကတော့ ပွညျသူကို ဗဟိုပွုပွီး ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျစရေေးက ကုမ်ပဏီရဲ့ အဓိကတနျဖိုးထားရှိမှု ဖွဈတယျလို့ မလေ ၆ ရကျနေ့ ထုတျပွနျတဲ့စာမှာ ရေးထားပါတယျ။ ဒသေခံတှကေတော့ ဒီစီမံကိနျးတှဟော စဈကောငျစီကိုသာ အကြိုးဖွဈစပွေီး ကွေးနီထုတျလုပျရေးကွောင့ျ ဖွဈလာတဲ့ ဘာဝပတျဝနျးကငြျ ထိခိုကျမှုတှကေိုလညျး ထောကျပွနပေါတယျ။