[Zawgyi/Unicode]
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့ ပေါ်ပေါက်နေချိန်မှာပဲ ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှာ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေအကြား ဒီရက်ပိုင်းအတွင်း တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်ပွားနေပါတယ်။ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အရပ်သားတချို့ ထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေ ရှိခဲ့သလို ရာနဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံတွေလည်း နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရပါတယ်။ အပြည့်အစုံကိုတော့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က ပြောပြပါမယ်။
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက ကျောက်မဲမြို့နယ်နဲ့ နမ္မတူမြို့နယ်တွေမှာ SSPP ခေါ် ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ၊ PSLF/TNLA ခေါ် ပလောင်ပြည်နယ် လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး ပူးပေါင်းတပ်တွေနဲ့ RCSS ခေါ် ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီတို့ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတာပါ။
ကျောက်မဲမြို့နယ်က တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အရပ်သားတချို့ ထိခိုက်သေဆုံးခဲ့ရသလို၊ ဒေသခံ ၄၀၀ လောက် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရကြောင်းလည်း ဒုက္ခသည်တွေကို ကူညီနေတဲ့ အုံးငန်းရွာ ကျောင်းထိုင်ဆရာတော် ဦးစန္ဒောဘာသက မိန့်ကြားပါတယ်။
“တော့ဆန်တဝိုက်မှာတော့ မနေ့က ၃ ရက်ဆက်တိုက် တိုက်ပွဲဖြစ်နေတာ။ ဒီက တော့ဆန်ရော၊ ပြီးတော့ တောင်ပလို့ရော၊ ကလောဝိုင်းရော၊ ကုန်းသာရွာသစ်ရော၊ လေးရွာ ဒီမှာ စစ်ဘေးရှောင်တွေ ပြေးလာကြတာ။ ဒီမှာ ပန်ကန်မှာတော့ အများကြီးပဲ ရှိတယ်။ ခုဏက သွားကြည့်လိုက်တော့ အနည်းဆုံး ၃၀၀ လောက်ရှိတယ်။ အုံးငန်းမှာ ကျတော့ ၇၀ လောက်ရှိတယ်။ ဒါတောင်မှ မပြေးနိုင်တဲ့ဟာတွေ၊ ရွာထဲမှာ ပိတ်မိတာတွေ အများကြီး ရှိတယ်။ ကလောဝိုင်းမှာ ဗုံးတွေကျလို့ အိမ်လည်း မီးလောင်၊ မီးလောင်တဲ့အထဲမှာ လူ နှစ်ယောက်သေတယ်။ ဒုက္ခသည်တွေ ပြောနေတာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်တစ်ယောက်သေတယ်။ အသေအပျောက်က အနည်းဆုံး သုံးယောက်ရှိတယ်။”
SEE ALSO: ဆန္ဒပြပွဲတွေ အရှိန်မြင့်နေချိန် ရှမ်းမြောက်မှာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ ကျေးရွာတွေကို ဒေသခံအကူအညီပေးရေးအဖွဲ့တွေ သွားရောက်နိုင်တဲ့ အခြေအနေ မရှိသေးကြောင်းလည်း ကျောက်မဲမြို့ ဇီဝိတလူမှုကူညီရေးအသင်းက ဦးတင်မောင်သိန်းက ပြောပါတယ်။
“အဓိက နံပတ်တစ်အချက်ကတော့ ဒီကျောက်မဲမှာလည်း ဆန္ဒတွေ ပြနေကြတယ်။ Quarantine စင်တာကလည်း ရှိနေတယ်။ နောက် တိုက်ပွဲဖြစ်တာနဲ့ နှစ်ဘက်ဖြစ်တဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေက ရွာထဲက ထွက်ခွင့်မပေးတာပေါ့။ မပေးတာဆိုတာကလည်း စစ်ရေးအရ ဖြစ်တဲ့နေရာတွေမှာ အကုန်လုံး မိုင်းတွေခင်း၊ ဘာတွေခင်းဆိုတော့ မထွက်လာနိုင်ဘူးပေါ့ လောလောဆယ်။”
ကျောက်မဲမြို့နယ်အတွင်းဖြစ်တဲ့တိုက်ပွဲတွေဟာ RCSS နဲ့ SSPP ၊ TNLA ပူးပေါင်းတပ်အကြားဖြစ်ပွားနေပြီး ဒီနေ့ နေ့ခင်းပိုင်းမှာတော့ ငြိမ်သက်နေကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ နမ္မတူမြို့နယ်အတွင်းမှာတော့ RCSS နဲ့ TNLA အကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေတာကြောင့် ဒေသခံ ၃၀၀ ကျော်လောက် တိမ်းရှောင်နေရကြောင်း နမ္မတူမြို့က စစ်ရှောင်တွေကို ကူညီနေတဲ့ ဦးစိုင်းဘဉာဏ်က ပြောပါတယ်။
“နမ္မတူမြို့ထဲ ပုဗ္ပာရုံကျောင်းမှာက ၁၄ ရက်နေ့က ရောက်တာလေ အိမ်ထောင်စုက ၁၉စု၊ ကျားက ၂၅၊ မက ၃၀ ၊ အဲဒါ ၅၅ ပေါ့နော်။ အခုဒီနေ့ရောက်တာက နမ့်စံကုန်းကျေးရွာက အားလုံး အိမ်ထောင်စုက ၁၄ စု၊ ကျားက ၂၈ ဦး၊ မက ၃၀၊ အားလုံး ၅၈ ပေါ့။ နောက်ပြီးတော့ မန်စံကျေးရွာဘုန်းကြီးကျောင်းမှာက လူ ၂၀၀ ကျော်လောက် ပြန်ရောက်တယ်လို့ ပြောတယ်။ အားလုံး ၃၀၀ ကျော်တော့ ရှိသွားတာပေါ့။ ”
နမ္မတူမြို့နယ်အတွင်းမှာ လက်ရှိမှာလည်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေပြီး ပေါက်ကွဲသံတွေကို နမ္မတူမြို့ပေါ်ကပါ ကြားနေရကြောင်း ပြောပါတယ်။
ဒီလ ၉ ရက်နေ့လောက်ကလည်း သီပေါမြို့နယ်အတွင်းမှာ RCSS တပ်ဖွဲ့ကို တပ်မတော်က တပ်ရင်း ၅ ရင်းလောက်နဲ့ ပူးပေါင်း တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း RCSS က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
RCSS နဲ့ SSPP၊ TNLA ပူးပေါင်းတပ်တွေအကြားမှာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဒီဇင်ဘာနဲ့ ဇန်နဝါရီလတွေကလည်း ကျောက်မဲနဲ့ နမ္မတူမြို့နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ထောင်နဲ့ချီတဲ့ စစ်ရှောင်တွေ နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရဖူးပါတယ်။
ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုတွေနဲ့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရေးအတွက်ဆိုပြီး တပ်မတော်က ဒီလကုန်အထိ နိုင်ငံအဝန်း တဘက်သတ် အပစ်ရပ်ထားချိန်မှာပဲ တိုင်းရင်းသားဒေသတချို့မှာ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်
[Unicode Version]
ရှမျးပွညျမွောကျပိုငျး တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့တှကွေား တိုကျပှဲပွငျးထနျ
စဈတပျက အာဏာသိမျးတာကို ဆန့ျကငြျတဲ့ လှုပျရှားမှုတှေ မွနျမာနိုငျငံအနှံ့ ပေါျပေါကျနခြေိနျမှာပဲ ရှမျးပွညျနယျ မွောကျပိုငျးမှာ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှအေကွား ဒီရကျပိုငျးအတှငျး တိုကျပှဲတှေ ပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈပှားနပေါတယျ။ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ အရပျသားတခြို့ ထိခိုကျသဆေုံးမှုတှေ ရှိခဲ့သလို ရာနဲ့ခြီတဲ့ ဒသေခံတှလေညျး နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးနရေပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကိုတော့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက ပွောပွပါမယျ။
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးက ကြောကျမဲမွို့နယျနဲ့ နမ်မတူမွို့နယျတှမှော SSPP ခေါျ ရှမျးပွညျတိုးတကျရေးပါတီ၊ PSLF/TNLA ခေါျ ပလောငျပွညျနယျ လှတျမွောကျရေးတပျဦး ပူးပေါငျးတပျတှနေဲ့ RCSS ခေါျ ရှမျးပွညျပွနျလညျထူထောငျရေးကောငျစီတို့ တိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားနတောပါ။
ကြောကျမဲမွို့နယျက တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ အရပျသားတခြို့ ထိခိုကျသဆေုံးခဲ့ရသလို၊ ဒသေခံ ၄၀၀ လောကျ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးနရေကွောငျးလညျး ဒုက်ခသညျတှကေို ကူညီနတေဲ့ အုံးငနျးရှာ ကြောငျးထိုငျဆရာတောျ ဦးစန်ဒောဘာသက မိန့ျကွားပါတယျ။
“တော့ဆနျတဝိုကျမှာတော့ မနေ့က ၃ ရကျဆကျတိုကျ တိုကျပှဲဖွဈနတော။ ဒီက တော့ဆနျရော၊ ပွီးတော့ တောငျပလို့ရော၊ ကလောဝိုငျးရော၊ ကုနျးသာရှာသဈရော၊ လေးရှာ ဒီမှာ စဈဘေးရှောငျတှေ ပွေးလာကွတာ။ ဒီမှာ ပနျကနျမှာတော့ အမြားကွီးပဲ ရှိတယျ။ ခုဏက သှားကွည့ျလိုကျတော့ အနညျးဆုံး ၃၀၀ လောကျရှိတယျ။ အုံးငနျးမှာ ကတြော့ ၇၀ လောကျရှိတယျ။ ဒါတောငျမှ မပွေးနိုငျတဲ့ဟာတှေ၊ ရှာထဲမှာ ပိတျမိတာတှေ အမြားကွီး ရှိတယျ။ ကလောဝိုငျးမှာ ဗုံးတှကေလြို့ အိမျလညျး မီးလောငျ၊ မီးလောငျတဲ့အထဲမှာ လူ နှဈယောကျသတေယျ။ ဒုက်ခသညျတှေ ပွောနတော ကိုယျဝနျဆောငျတဈယောကျသတေယျ။ အသအေပြောကျက အနညျးဆုံး သုံးယောကျရှိတယျ။”
SEE ALSO: ရှမ်းဒေသတချို့ မှာ ဥပဒေမဲ့ လုပ်ရပ်တွေ အရေးယူခြင်းမရှိကိုဗဈကပျရောဂါနဲ့ ဆန်ဒပွပှဲတှကွေား တိုကျပှဲဖွဈပှားရာ ကြေးရှာတှကေို ဒသေခံအကူအညီပေးရေးအဖှဲ့တှေ သှားရောကျနိုငျတဲ့ အခွအေနေ မရှိသေးကွောငျးလညျး ကြောကျမဲမွို့ ဇီဝိတလူမှုကူညီရေးအသငျးက ဦးတငျမောငျသိနျးက ပွောပါတယျ။
“အဓိက နံပတျတဈအခကြျကတော့ ဒီကြောကျမဲမှာလညျး ဆန်ဒတှေ ပွနကွေတယျ။ Quarantine စငျတာကလညျး ရှိနတေယျ။ နောကျ တိုကျပှဲဖွဈတာနဲ့ နှဈဘကျဖွဈတဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကေ ရှာထဲက ထှကျခှင့ျမပေးတာပေါ့။ မပေးတာဆိုတာကလညျး စဈရေးအရ ဖွဈတဲ့နရောတှမှော အကုနျလုံး မိုငျးတှခေငျး၊ ဘာတှခေငျးဆိုတော့ မထှကျလာနိုငျဘူးပေါ့ လောလောဆယျ။”
ကြောကျမဲမွို့နယျအတှငျးဖွဈတဲ့တိုကျပှဲတှဟော RCSS နဲ့ SSPP ၊ TNLA ပူးပေါငျးတပျအကွားဖွဈပှားနပွေီး ဒီနေ့ နေ့ခငျးပိုငျးမှာတော့ ငွိမျသကျနကွေောငျး ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ နမ်မတူမွို့နယျအတှငျးမှာတော့ RCSS နဲ့ TNLA အကွား တိုကျပှဲဖွဈပှားနတောကွောင့ျ ဒသေခံ ၃၀၀ ကြောျလောကျ တိမျးရှောငျနရေကွောငျး နမ်မတူမွို့က စဈရှောငျတှကေို ကူညီနတေဲ့ ဦးစိုငျးဘဉာဏျက ပွောပါတယျ။
“နမ်မတူမွို့ထဲ ပုဗ်ပာရုံကြောငျးမှာက ၁၄ ရကျနေ့က ရောကျတာလေ အိမျထောငျစုက ၁၉စု၊ ကြားက ၂၅၊ မက ၃၀ ၊ အဲဒါ ၅၅ ပေါ့နောျ။ အခုဒီနေ့ရောကျတာက နမ့ျစံကုနျးကြေးရှာက အားလုံး အိမျထောငျစုက ၁၄ စု၊ ကြားက ၂၈ ဦး၊ မက ၃၀၊ အားလုံး ၅၈ ပေါ့။ နောကျပွီးတော့ မနျစံကြေးရှာဘုနျးကွီးကြောငျးမှာက လူ ၂၀၀ ကြောျလောကျ ပွနျရောကျတယျလို့ ပွောတယျ။ အားလုံး ၃၀၀ ကြောျတော့ ရှိသှားတာပေါ့။ ”
နမ်မတူမွို့နယျအတှငျးမှာ လကျရှိမှာလညျး တိုကျပှဲဖွဈပှားနပွေီး ပေါကျကှဲသံတှကေို နမ်မတူမွို့ပေါျကပါ ကွားနရေကွောငျး ပွောပါတယျ။
ဒီလ ၉ ရကျနေ့လောကျကလညျး သီပေါမွို့နယျအတှငျးမှာ RCSS တပျဖှဲ့ကို တပျမတောျက တပျရငျး ၅ ရငျးလောကျနဲ့ ပူးပေါငျး တိုကျခိုကျခဲ့ကွောငျး RCSS က သတငျးထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။
RCSS နဲ့ SSPP၊ TNLA ပူးပေါငျးတပျတှအေကွားမှာ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ ဒီဇငျဘာနဲ့ ဇနျနဝါရီလတှကေလညျး ကြောကျမဲနဲ့ နမ်မတူမွို့နယျအတှငျး တိုကျပှဲတှေ ပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈခဲ့ပွီး ထောငျနဲ့ခြီတဲ့ စဈရှောငျတှေ နရေပျစှန့ျခှာခဲ့ရဖူးပါတယျ။
ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးမှုတှနေဲ့ ကိုဗဈကပျရောဂါ ထိနျးခြုပျရေးအတှကျဆိုပွီး တပျမတောျက ဒီလကုနျအထိ နိုငျငံအဝနျး တဘကျသတျ အပဈရပျထားခြိနျမှာပဲ တိုငျးရငျးသားဒသေတခြို့မှာ တိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားနတောလညျး ဖွဈပါတယျ။