(Zawgyi / Unicode)
ရုရှားက ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်စစ်အတွင်း သတင်းသမားတွေထဲမှာ ၄ ယောက် သေဆုံးပြီး အတော်များများ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့တာကြောင့် သတင်းမီဒီယာတွေရဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးကို ပံ့ပိုးကူညီဖို့ နိုင်ငံစုံအဖွဲ့တွေက ကြိုးပမ်းလာနေကြပါတယ်။ ဗွီအိုအေသတင်းထောက် Sirwan Kajjo သတင်းပေးပို့ထားတာကို ကိုရန်နိုင် တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ယူကရိန်းနိုင်ငံ Irpin မြို့မှာ အခုမတ်လ အစောပိုင်းတုန်းက သေနတ်သံတွေ၊ ဗုံးသံတွေနဲ့ မီးခိုးတွေကြားကပဲ သတင်းထောက်တွေ ထွက်ပြေးခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါမျိုးမြင်ကွင်းတွေက ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ ပုံမှန်တွေ့နေရတဲ့ မြင်ကွင်းတွေ ဖြစ်လာနေပြီး ရုရှားက ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်တဲ့ ဒီစစ်ပွဲအတွင်း သတင်းထောက်တွေထဲက ၄ ယောက် သေဆုံးပြီး အများအပြား ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရခဲ့ကြပါတယ်။
မီဒီယာအဖွဲ့တွေနဲ့ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေကတော့ သတင်းသမားတွေရဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးကို အလေးပေး ပြောကြားလာနေပြီး သတင်းသမားတွေဟာ အရပ်သားတွေဖြစ်ပြီး စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပစ်မှတ်တွေ မဟုတ်ဘူးလို့ အားလုံးကို သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့တုန်းက ယူကရိန်းနိုင်ငံ မြို့တော် Kyiv နားမှာ Fox သတင်းဌာနက သတင်းထောက် Pierre Zakrzewski နဲ့ Oleksandra Kuyshynova တို့ ၂ ယောက် သေဆုံးပြီး သတင်းထောက် Benjamin Hall အပြင်းအထန် ဒဏ်ရာရခဲ့ပြီးတဲ့နောက် သတိပေးမှုတွေ တိုးလာခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီမတိုင်ခင် ၁ ရက်ကတော့ ဆုရ အမေရိကန် ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်သူ Brent Renaud နဲ့ သူနဲ့အတူလုပ်တဲ့ Juan Arredondo တို့ စီးလာတဲ့ကား အပစ်ခံရတာကြောင့် Brent Renaud သေဆုံးခဲ့ပြီး Juan Arredondo ကတော့ ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မတ်လ ၁ ရက်နေ့ကလည်း ရုရှားဘက်က Kyiv မြို့မှာရှိတဲ့ TV တာဝါတိုင်ကို ပစ်ခတ်မှုအတွင်း LIVE TV အတွက် ရိုက်ပေးနေတဲ့ ယူကရိန်းကင်မရာသမား Yevhenii Sakun သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။
Scott Griffen ဟာ နိုင်ငံတကာ မီဒီယာဌာန ဒုညွှန်ကြားရေးမှူး ဖြစ်ပါတယ်။
“နိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာမှု ဥပဒေအရ သတင်းထောက်တွေဟာ အရပ်သားတွေပဲဖြစ်ပြီး အရပ်သားတွေကို တိုက်ခိုက်တာဟာ ဘယ်လိုမှ လက်ခံနိုင်စရာ မကောင်းတဲ့ကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ ပဋိပက္ခဖြစ်နေတဲ့ ဇုန်တွေအတွင်း သတင်းထောက်တွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး တိုက်ခိုက်တာဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှု မြောက်ပါတယ်။”
မြေပြင်မှာ လက်တွေ့သတင်းယူနေရတဲ့ သတင်းထောက်တွေဟာ အထောက်အကူပေးရေး ပစ္စည်းတွေနဲ့ တခြားအကူအညီတွေ လိုအပ်နေပြီး အဲဒါကြောင့် နယ်စည်းမခြား သတင်းသမားများအဖွဲ့က မတ်လ ၁၂ ရက်နေ့မှာ သတင်းသမားတွေကို အကူအညီပေးနိုင်မယ့် စင်တာတခုကို Lviv မြို့မှာ ဖွင့်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကို UNESCO အဖွဲ့ကလည်း အကူအညီပေးနေပြီး သတင်းသမားတွေကို အကာအကွယ်ပေးရေး ပစ္စည်းတွေနဲ့ သင်တန်းတွေ ပို့ချပေးနေပါတယ်။ A Culture of Safety Alliance သတင်းမီဒီယာ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကတော့ သတင်းထောက်တွေ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးကို အဓိကထား လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ သတင်းမီဒီယာများ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကတော့ ဒေသခံမီဒီယာတွေကို ကူညီဖို့အတွက် သူတို့ရဲ့ အရင်းအမြစ်တွေနဲ့ ဗဟုသုတတွေကို မျှေဝေပးနေပါတယ်။
ACOS အဖွဲ့ဝင် Elisabet Cantenys က “ကျမတို့က ကျမတို့နဲ့အတူ လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ တခြားအဖွဲ့တွေလို အရေးပေါ်တုံ့ပြန်တဲ့အဖွဲ့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ဖြစ်နေတာတွေက အရမ်းကို ကြီးမားလွန်းတဲ့အတွက် ကျမတို့အနေနဲ့ ကျမတို့အဖွဲ့ဝင်တွေကိုသာမက မြေပြင်မှာရှိနေတဲ့ သတင်းထောက်တွေကို အကူအညီပေးနိုင်ဖို့ တတ်နိုင်သလောက် အကောင်းဆုံး လုပ်နေပါတယ်။ ကျမတို့ နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ ကူညီနေပါတယ်။” လို့ ပြောပါတယ်။
အီရတ်နဲ့ ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွေမှာ သတင်းထောက်တွေ သေဆုံးခဲ့တာကြောင့် သတင်းဌာနတွေ အနေနဲ့ သတင်းထောက်တွေကို ယူကရိန်းကို မလွှတ်ခင်မှာ ဒါတွေကို သတိပေးတဲ့အရာတွေအဖြစ် အသုံးပြုပြီး အန္တရာယ်တွေကို သေချာချင့်ချိန် အကဲဖြတ်သင့်တယ်လို့ Griffen က ပြောပါတယ်။
ယူကရိန်းနိုင်ငံက အန္တရာယ်တွေအပြင် ရုရှားနိုင်ငံထဲမှာ ဖြစ်နေတဲ့ သတင်းမီဒီယာတွေအပေါ် ဖိနှိပ်မှုတွေနဲ့ ဆင်ဆာဖြတ်တောက်မှုတွေကိုလည်း နိုင်ငံတကာ သတင်းမီဒီယာဌာနက မှတ်တမ်းတင်ထားတယ်လို့ Griffen က ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့မှာ လုံးဝကို မတူညီတဲ့ အရေးကြီးတဲ့ အခြေအနေ ၂ ခု ဖြစ်နေပါတယ်။ တခုက ယူကရိန်းနိုင်ငံမှာဖြစ်နေတဲ့ စစ်ပွဲဖြစ်ပြီး ဒီပဋိပက္ခကို ယူကရိန်းနဲ့ နိုင်ငံခြား သတင်းထောက်တွေက ဖော်ပြနေကြပါတယ်။ နောက်တဖက်မှာတော့ ရုရှားနိုင်ငံထဲမှာပဲ သူတို့ကိုယ်တိုင် လွတ်လပ်တဲ့ သတင်းမီဒီယာတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး ဖိနှိပ်မှုတွေကို အကြီးအကျယ် လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။”
လက်တွေ့ မြေပြင်အခြေအနေမှာ ရှိနေတဲ့ သတင်းထောက်တွေ အတွက်ကတော့ အချိန်တော်တော်ကြာတဲ့အထိ အကူအညီတွေ လိုနေဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ယူကရိန်းစစ်အတွင်း သတင်းသမားတွေ လုံခြုံရေး စိုးရိမ်
---------------------------
(Unicode)
ယူကရိနျးစဈအတှငျး သတငျးသမားတှေ လုံခွုံရေး စိုးရိမျ
ရုရှားက ယူကရိနျးကို ကြူးကြောျစဈအတှငျး သတငျးသမားတှထေဲမှာ ၄ ယောကျ သဆေုံးပွီး အတောျမြားမြား ထိခိုကျဒဏျရာ ရခဲ့တာကွောင့ျ သတငျးမီဒီယာတှရေဲ့ ဘေးကငျးလုံခွုံရေးကို ပံ့ပိုးကူညီဖို့ နိုငျငံစုံအဖှဲ့တှကေ ကွိုးပမျးလာနကွေပါတယျ။ ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ Sirwan Kajjo သတငျးပေးပို့ထားတာကို ကိုရနျနိုငျ တငျပွပေးထားပါတယျ။
ယူကရိနျးနိုငျငံ Irpin မွို့မှာ အခုမတျလ အစောပိုငျးတုနျးက သနေတျသံတှေ၊ ဗုံးသံတှနေဲ့ မီးခိုးတှကွေားကပဲ သတငျးထောကျတှေ ထှကျပွေးခဲ့ကွတာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါမြိုးမွငျကှငျးတှကေ ယူကရိနျးစဈပှဲမှာ ပုံမှနျတှေ့နရေတဲ့ မွငျကှငျးတှေ ဖွဈလာနပွေီး ရုရှားက ယူကရိနျးကို ကြူးကြောျတဲ့ ဒီစဈပှဲအတှငျး သတငျးထောကျတှထေဲက ၄ ယောကျ သဆေုံးပွီး အမြားအပွား ထိခိုကျဒဏျရာ ရခဲ့ကွပါတယျ။
မီဒီယာအဖှဲ့တှနေဲ့ နိုငျငံတကာ အဖှဲ့အစညျးတှကေတော့ သတငျးသမားတှရေဲ့ ဘေးကငျးလုံခွုံရေးကို အလေးပေး ပွောကွားလာနပွေီး သတငျးသမားတှဟော အရပျသားတှဖွေဈပွီး စဈဘကျဆိုငျရာ ပဈမှတျတှေ မဟုတျဘူးလို့ အားလုံးကို သတိပေးလိုကျပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ မတျလ ၁၄ ရကျနေ့တုနျးက ယူကရိနျးနိုငျငံ မွို့တောျ Kyiv နားမှာ Fox သတငျးဌာနက သတငျးထောကျ Pierre Zakrzewski နဲ့ Oleksandra Kuyshynova တို့ ၂ ယောကျ သဆေုံးပွီး သတငျးထောကျ Benjamin Hall အပွငျးအထနျ ဒဏျရာရခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ သတိပေးမှုတှေ တိုးလာခဲ့ပါတယျ။
အဲဒီမတိုငျခငျ ၁ ရကျကတော့ ဆုရ အမရေိကနျ ရုပျရှငျထုတျလုပျသူ Brent Renaud နဲ့ သူနဲ့အတူလုပျတဲ့ Juan Arredondo တို့ စီးလာတဲ့ကား အပဈခံရတာကွောင့ျ Brent Renaud သဆေုံးခဲ့ပွီး Juan Arredondo ကတော့ ဒဏျရာရခဲ့ပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ မတျလ ၁ ရကျနေ့ကလညျး ရုရှားဘကျက Kyiv မွို့မှာရှိတဲ့ TV တာဝါတိုငျကို ပဈခတျမှုအတှငျး LIVE TV အတှကျ ရိုကျပေးနတေဲ့ ယူကရိနျးကငျမရာသမား Yevhenii Sakun သဆေုံးသှားခဲ့ပါတယျ။
Scott Griffen ဟာ နိုငျငံတကာ မီဒီယာဌာန ဒုညှှနျကွားရေးမှူး ဖွဈပါတယျ။
“နိုငျငံတကာ လူသားခငြျးစာနာမှု ဥပဒအေရ သတငျးထောကျတှဟော အရပျသားတှပေဲဖွဈပွီး အရပျသားတှကေို တိုကျခိုကျတာဟာ ဘယျလိုမှ လကျခံနိုငျစရာ မကောငျးတဲ့ကိစ်စ ဖွဈပါတယျ။ ပဋိပက်ခဖွဈနတေဲ့ ဇုနျတှအေတှငျး သတငျးထောကျတှကေို ပဈမှတျထားပွီး တိုကျခိုကျတာဟာ စဈရာဇဝတျမှု မွောကျပါတယျ။”
မွပွေငျမှာ လကျတှေ့သတငျးယူနရေတဲ့ သတငျးထောကျတှဟော အထောကျအကူပေးရေး ပစ်စညျးတှနေဲ့ တခွားအကူအညီတှေ လိုအပျနပွေီး အဲဒါကွောင့ျ နယျစညျးမခွား သတငျးသမားမြားအဖှဲ့က မတျလ ၁၂ ရကျနေ့မှာ သတငျးသမားတှကေို အကူအညီပေးနိုငျမယ့ျ စငျတာတခုကို Lviv မွို့မှာ ဖှင့ျခဲ့ပါတယျ။ ဒါကို UNESCO အဖှဲ့ကလညျး အကူအညီပေးနပွေီး သတငျးသမားတှကေို အကာအကှယျပေးရေး ပစ်စညျးတှနေဲ့ သငျတနျးတှေ ပို့ခပြေးနပေါတယျ။
A Culture of Safety Alliance သတငျးမီဒီယာ ညှန့ျပေါငျးအဖှဲ့ကတော့ သတငျးထောကျတှေ ဘေးကငျးလုံခွုံရေးကို အဓိကထား လုပျဆောငျနပေါတယျ။ သတငျးမီဒီယာမြား ညှန့ျပေါငျးအဖှဲ့ကတော့ ဒသေခံမီဒီယာတှကေို ကူညီဖို့အတှကျ သူတို့ရဲ့ အရငျးအမွဈတှနေဲ့ ဗဟုသုတတှကေို မြှဝေပေးနပေါတယျ။
ACOS အဖှဲ့ဝငျ Elisabet Cantenys က “ကမြတို့က ကမြတို့နဲ့အတူ လကျမှတျထိုးထားတဲ့ တခွားအဖှဲ့တှလေို အရေးပေါျတုံ့ပွနျတဲ့အဖှဲ့ မဟုတျပါဘူး။ ဒါပမေဲ့ ဖွဈနတောတှကေ အရမျးကို ကွီးမားလှနျးတဲ့အတှကျ ကမြတို့အနနေဲ့ ကမြတို့အဖှဲ့ဝငျတှကေိုသာမက မွပွေငျမှာရှိနတေဲ့ သတငျးထောကျတှကေို အကူအညီပေးနိုငျဖို့ တတျနိုငျသလောကျ အကောငျးဆုံး လုပျနပေါတယျ။ ကမြတို့ နညျးလမျးမြိုးစုံနဲ့ ကူညီနပေါတယျ။” လို့ ပွောပါတယျ။
အီရတျနဲ့ ဆီးရီးယားနိုငျငံတှမှော သတငျးထောကျတှေ သဆေုံးခဲ့တာကွောင့ျ သတငျးဌာနတှေ အနနေဲ့ သတငျးထောကျတှကေို ယူကရိနျးကို မလှှတျခငျမှာ ဒါတှကေို သတိပေးတဲ့အရာတှအေဖွဈ အသုံးပွုပွီး အန်တရာယျတှကေို သခြောခငြ့ျခြိနျ အကဲဖွတျသင့ျတယျလို့ Griffen က ပွောပါတယျ။
ယူကရိနျးနိုငျငံက အန်တရာယျတှအေပွငျ ရုရှားနိုငျငံထဲမှာ ဖွဈနတေဲ့ သတငျးမီဒီယာတှအေပေါျ ဖိနှိပျမှုတှနေဲ့ ဆငျဆာဖွတျတောကျမှုတှကေိုလညျး နိုငျငံတကာ သတငျးမီဒီယာဌာနက မှတျတမျးတငျထားတယျလို့ Griffen က ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့မှာ လုံးဝကို မတူညီတဲ့ အရေးကွီးတဲ့ အခွအေနေ ၂ ခု ဖွဈနပေါတယျ။ တခုက ယူကရိနျးနိုငျငံမှာဖွဈနတေဲ့ စဈပှဲဖွဈပွီး ဒီပဋိပက်ခကို ယူကရိနျးနဲ့ နိုငျငံခွား သတငျးထောကျတှကေ ဖောျပွနကွေပါတယျ။ နောကျတဖကျမှာတော့ ရုရှားနိုငျငံထဲမှာပဲ သူတို့ကိုယျတိုငျ လှတျလပျတဲ့ သတငျးမီဒီယာတှကေို ပဈမှတျထားပွီး ဖိနှိပျမှုတှကေို အကွီးအကယြျ လုပျဆောငျနပေါတယျ။”
လကျတှေ့ မွပွေငျအခွအေနမှော ရှိနတေဲ့ သတငျးထောကျတှေ အတှကျကတော့ အခြိနျတောျတောျကွာတဲ့အထိ အကူအညီတှေ လိုနေဦးမှာ ဖွဈပါတယျ။