ကိုဗစ်နှင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး

Migrant workers from Myanmar get their temperatures taken by healthcare workers at the Myawaddy border office after passing through border gate at Myawaddy, Myanmar, after leaving Thailand due to the coronavirus disease (COVID-19) outbreak, March 24, 2020

Your browser doesn’t support HTML5

ကိုဗစ်နှင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး

အခုတပတ် မြန်မာ့အရေးသုံးသပ်ချက်အစီအစဉ်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကာကွယ်ရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘက်စုံစည်းလုံးညီညွှတ်ရေး ရနိုင်မလားကိစ္စကို ၁၉၉၀ ပြည့် ရွေးကောက်ခံ လွှတ်တော်အမတ်လောင်း ဒေါက်တာတင့်ဆွေနဲ့ ဦးကျော်ဇံသာတို့ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ထားပါတယ်။

ဒီကနေ့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ အပစ်ခတ်ရပ်စဲကြဖို့ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး၊ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်တို့လို ပုဂ္ဂိုလ်တွေက ဆော်သြထားသလို၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာလည်း အလာတူအပစ်ခတ်ရပ်စဲဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ အဖွဲ့အစည်းတချို့က ပြောဆိုနေကြတာ ရှိပါတယ်။ တကယ့်ဖြစ်လာနိုင်မယ့် အလားအလာကိုတော့ ဒေါက်တာတင့်ဆွေက အခုလိုစတင်ဆွေးနွေးထားပါတယ်။

ဖြေ ။ ။ ပဏာမဖြေရရင်တော့ ကျနော်ကတော့ အလားအလာသိပ်အားမရဘူး။ အားတော့နာတယ် - ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ စစ်ပွဲတွေဖြစ်တိုင်း ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဗမာသာမကပါဘူး၊ စစ်ပွဲကိုအကြောင်းပြုပြီး စီးပွားရေးအမြတ်ထုတ်ကြတယ်။ နောက်တခါ နိုင်ငံရေးအမြတ်ထုတ်ကြပါတယ်။ ဒါကတော့ အခြေခံပေါ့။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိအခြေအနေကိုကြည့်ရင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါကြောင့် အပြစ်တင်ဝေဖန်ခံရတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေ ရှိပါတယ်။ လက်ရှိအစိုးရကအစ၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ပါတယ် ဝေဖန်ခံရတယ်။ စီမံခန့်ခွဲမှု၊ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု၊ ပစ္စည်းရုပ်ဝတ္ထုအင်အား၊ ငွေကြေးအင်အား ဖြည့်တင်မှုအပိုင်းမှာ အစိုးရကို အပြစ်တင်ကြပါတယ်။ နောက်တခါ သတင်းဖြန့်ချီမှုအပိုင်းမှာ ပြန်ကြားရေးကို အပြစ်တင်ကြတာက လက်ရှိအခြေအနေ။ အဲဒီအခြေအနေမှာ ကျနော်တို့ သူများနိုင်ငံတွေနဲ့ယှဉ်ကြည့်ရင် တပ်မတော်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး၊ ဆက်ပြောပါရစေ။

ဥပမာ ဗြိတိန်နိုင်ငံမှာဆိုရင် ExCel Exhibition Centre ခေါ်တဲ့ ဧရာမပြပွဲခန်းမကြီးကို ဗြိတိန်စစ်ဘက်နဲ့ ဗြိတိန်ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနဘက်က ပေါင်းပြီးတော့ ကုတင် (၄၀၀၀) ဆန့် ယာယီဆေးရုံ ပြောင်းပေးကြတယ်။ ဒါက အင်မတန်မှကောင်းတဲ့လုပ်ရပ်။ နောက်တခါ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာဆိုရင်လဲ စစ်သင်္ဘောကြီးက ကပ်လာပြီးတော့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါဖြစ်လို့ ရွှေ့ဆိုင်းထားတဲ့ ခွဲစိတ်လူနာတွေကို အဲဒီစစ်သင်္ဘောက ကုပေးမယ်။ အဲဒါက ကောင်းတဲ့နမူနာ။ ကျနော်တို့ ဗမာနိုင်ငံမှာကော တပ်မတော်က ဘာတွေဆောင်ရွက်ပေးသလဲ။ ပေးနေသလဲ။ ပေးအုံးမလဲ။ အခုထိတော့ ကျနော်တို့ မသိဘူး။ ဒါက ကျနော်အနေနဲ့ တပ်မတော်နဲ့ NLD အစိုးရပေါ်မှာ။

နောက်တခါ မေးခွန်းရဲ့ အဓိကအချက်ဖြစ်တဲ့ အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကတော့ ကိုရိုနာဖြစ်လို့ ထူးပြီးကောင်းလာမယ်လို့တော့ ကျနော်ကတော့ မထင်ဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ကျနော် အရင်အကြိမ်ကြိမ်ဆွေးနွေးပါတယ်။ ကိုရိုနာဖြစ်မှ လက်နက်ကိုင် ရပ်စဲမယ့်ဆိုတာ စစ်တပ်ဘက်နဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အုပ်စုတွေက လေးလေးနက်နက် စဉ်းစားကြရဲ့လား။ ကျနော်ကတော့ စဉ်းစားမကြဘူးလို့ ထင်တဲ့အတွက် မေးခွန်းရဲ့အဖြေကတော့ အားမရဘူးလို့ပဲ ဖြေပါရစေ။

မေး ။ ။ ဒါပေမဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အင်အားစုတချို့ကတော့ အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေးကို အားသွန်ခွန်စိုက် လုပ်မယ်ဆိုပြီးတော့ ပြောနေကြတယ်။ အထူးသဖြင့် အခုတိုက်ပွဲအပြင်းထန်ဆုံး ဖြစ်နေတဲ့ AA ရခိုင်တပ်ဆိုရင်လဲ၊ သူတို့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးဖို့ စကားကို တချိန်လုံးပြောနေတာလို့ သိရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တပ်မတော်ဘက်က ဒီကိစ္စကို လက်ခံခြင်းမရှိတဲ့အပြင်၊ အခုဆိုရင် နောက်ဆုံးကြတဲ့ သတင်းအရ၊ KIA ထဲမှာ AA ကို ထားရှိတဲ့ကိစ္စကို မထားဖို့၊ အစိုးရက ဖိအားပေးနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဆိုတော့ တိုင်းရင်းသားတွေဘက်က လိုချင်တဲ့သဘောတော့ တွေ့ရတယ်ဆိုရင် မှားသလား။ ပြီးတော့ အပစ်ခတ်ရပ်စဲဖို့ တောင်းဆိုတာကလဲ တိုင်းရင်းသားအင်အားစု KNU ဘက်က ပြောတာကိုလည်း ကြားရပါတယ်။

ဖြေ ။ ။ ဒီကိစ္စမှာလဲ တိုင်းရင်းသားအင်အားစုလို့ ခြုံပြောရတာ တခါတခါ ကောက်ချက်က မမှန်တတ်ပါဘူး။ ကျနော်တို့မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိ လက်နက်ကိုင်ပြီးတော့ အစိုးရကို တော်လှန်နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းပေါင်း မြောက်မြားစွာရှိတဲ့အတထဲမှာ နိုင်ငံရေးရည်ရွယ်ချက်၊ အမျိုးသားရေးရည်ရွယ်ချက်တွေက မတူကြဘူးပေါ့။ သို့သော်လဲ သူတို့တွေက အင်အားအဖြစ်စုပြီးတော့ အစိုးရနဲ့ဖြစ်ဖြစ်၊ တပ်မတော်နဲ့ဖြစ်ဖြစ်၊ စုစည်းမှုပြုပြီးတော့ လိုချင်တာတွေကို ဆောင်ရွက်ကြတာ ဒီဟာကတော့ မှန်တာပေါ့။ ကျနော်ကပြောချင်တာက အကျိုးစီးပွား ရည်ရွယ်ချက်တွေ သိပ်မတူကြဘူးလို့ ပဏာမပြောချင်တယ်။

နောက်တခါ အခုမေးခွန်းအတိုင်းဖြစ်တဲ့ AA နဲ့ ပတ်သက်ရင် တပ်မတော်ဘက်က ဆောင်ရွက်နေတာတွေက တကယ့်ကို မေးခွန်းထုတ်စရာ အဆီအငေါ မတည့်ဘူးလို့ ဒါကတော့ ကျနော်ထင်တယ်။ AA က တောင်းတောင်း၊ ဘယ်သူကတောင်းတောင်း၊ အပစ်အခတ်ရပ်စေကို ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် တောင်းတောင်းမတောင်းတောင်း၊ ဒါက ဖြစ်သင့်တဲ့ကိစ္စ၊ ကြိုဆိုရမယ့်ကိစ္စ။ ဒါကို ဖြည့်ဆည်းပေးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ တပ်မတော်ဘက်ကတော့ အခုထိ နှစ်ပေါင်း လေးငါးဆယ်အတွင်းမှာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပတ်သက်ရင် အတော့်ကို အကဲမရတဲ့ အနေအထားကတော့ အခုထိ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာတယ်လို့ ကျနော်မထင်ဘူး။ အဲဒီတော့ ဒီကူးစက်ရောဂါကြီးကို အကြောင်းပြုပြီးတော့ တပ်မတော်ကများ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အယူအဆပြောင်းရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့။ သို့သော် ကျနော်ကတော့ မမြင်ဘူး။

မေး ။ ။ တပ်မတော်ရဲ့ ပြည်တွင်းစစ်အပေါ်မှာ သဘောထားက အပြုတ်တိုက်ရေးလား။ သို့တည်းမဟုတ် တဘက်သားကို အင်အားပျော့ညံ့သွားပြီးမှ အလျှော့ပေးပြီးမှ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ စေ့စပ်ရေးထဲကို ဝင်လာအောင် တပ်မတော်အနေနဲ့ အပေါ်စီကနေ စေ့စပ်နိုင်အောင်ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်များ ရှိနေသလား။ ဘယ်လိုရည်ရွယ်ချက်မျိုးနဲ့ဖြစ်ဖြစ် သူတို့ရည်ရွယ်ချက်အတိုင်း ဖြစ်လာနိုင်မယ်လို့ ထင်ပါသလား။

ဖြေ ။ ။ အဲဒါကို ကျနော်တို့ လွတ်လပ်ရေးရကတည်းက စပြီးတော့ ခြုံပြီးတော့ ကြည့်တဲ့အခါမှာ တပ်မတော်ဘက်က မဟာဗျူဟာအမျိုးမျိုးပြောင်းတယ်။ နည်းဗျူဟာတွေအမျိုးမျိုး ပြောင်းခဲ့ပါတယ်။ အစကတော့ ကွန်မြူနစ်ကို အပြုတ်တိုက်ရေးကို ဦးတည်ပြီး ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းလက်ထက်က။ ဒါက အတိုင်းအတာ တစုံတရာအထိ အောင်မြင်တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ အဲဒီနောက်မှာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေ တောခိုတယ်လို့ ပြောပါတော့ - အဲဒီကာလမှာတော့ တပ်မတော်၊ စစ်အစိုးရတွေ - ဦးနေဝင်းပြီး စစ်အစိုးရ ဖြစ်လာတဲ့အခါမှာ သူတို့က ချက်ချင်းယာယီ အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေး၊ ပထမဦးဆုံးကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ လက်နက်လဲတယ်ဆိုတဲ့ အစီအစဉ် လုပ်ခဲ့တယ်။ ကျနော်မြင်တာ အတိုင်းအတာတခုအထိတော့ အောင်မြင်ပါတယ်။ ဒါကတော့ ကျနော်တို့ ငြင်းလို့မရဘူး။ သို့သော် အဲဒါ ယာယီသဘောသာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီနောက်မှာ အစိုးရပြောင်းလာတယ်။ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရကစပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ပြောင်းလာတယ်။ တခါ NLD အစိုးရလက်ထက်မှာလဲ အဲဒါနဲ့မကွာလှတဲ့ ပင်လုံညီလာခံဆိုပြီး ပြောင်းလာတယ်။ အဲဒီမှာ တပ်မတော်က အရေးကြီးဆုံး။ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကို လက်နက်ကိုင်နည်းနဲ့ ဖြေရှင်းတိုက်ခိုက်နေတာ တပ်မတော်ဖြစ်နေတော့ အစိုးရက ဘာလုပ်လုပ် တပ်မတော်ရဲ့ သဘောထားက အင်မတန်မှ အရေးကြီးပါတယ်။

အခုနောက်ဆုံးအခြေအနေကိုကြည့်ရင် တပ်မတော်က အပြုတ်အလဲတိုက်နိုင်စွမ်း မရှိဘူး။ တိုက်ချင်စိတ်လည်း မရှိဘဲနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းလဲ သူက မပါဖြစ်လို့ ပါနေရသလို ဖြစ်ပြီးတော့ ထိုးထွင်တဲ့ အရှည်ကိုမြင်တဲ့ တိုင်းပြည်အကျိုးစီးပွားကိုကြည့်တဲ့ မဟာဗျူဟာအမြင် တပ်မတော်မှာ ချို့ယွင်းနေတယ်လို့ ကျနော်က ယူဆပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီလိုပဲ ရေရှည်ဆွဲပြီးတော့ စစ်အစိုးရ တက်လာခါစဆိုရင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေရှိလို့ တပ်မတော်ကို အားကိုးထိုက်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းလို့ မြင်လာအောင် ပုံဖော်တဲ့ နိုင်ငံရေးအမြတ်ကလည်း ထုတ်ခဲ့တယ်။ အဲဒီတော့ ချုပ်လိုက်လို့ရှိရင်တော့ တပ်မတော်မှာ တိုက်နိုင်စွမ်းနဲ့ တိုက်ချင်စိတ်တို့ မရှိဘူး။ ဒါကြောင့် ပြည်တွင်းစစ်ဆိုတဲ့ တိုက်ပွဲကတော့ ဆက်ရှည်ကောင်း ရှည်နိုင်တယ်လို့ ကျနော်က မြင်ပါတယ်။

မေး ။ ။ အဲဒီတော့ တပ်မတော်ဟာ တိုင်းရင်းသားတွေ အားကိုးလောက်တဲ့ အဖွဲ့ဆိုတဲ့ အမြင်မျိုးရဖို့အတွက် အခုအချိန်မှာ အခွင့်ကောင်းလို့ ကျနော်ထင်မိပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီအချိန်မှာ လူတွေရဲ့အကျိုးကို ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်ပေးရင်၊ အထူးသဖြင့် စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွေမှာဆိုရင် သိပ်ကို ကျန်းမာရေးအခြေအနေ စိုးရိမ်စရာကောင်းမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမှာ သူတို့ပဋိပက္ခကို ရပ်ပြီးတော့ ဒီကိစ္စမှာ ကူညီဖြေရှင်းပေးရင် ပိုပြီးသင့်တော်မယ်လို့ သူတို့မစဉ်းစားမိတာလား။

ဖြေ ။ ။ မှန်ပါတယ်။ ကျနော်လည်း အဲဒီလို အင်မတန်မှ ဖြစ်စေချင်တယ်။ တပ်မတော် ကျဆင်းပျက်စီးခဲ့တဲ့ နာမည်ဂုဏ်ရှိန် ပြန်တင်ဖို့၊ သူ့ရဲ့စွမ်းရည်ကို ပြန်မြှင့်ဖို့၊ တိုင်းပြည်အတွက်ကို ဦးတည်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ပြောင်းဖို့ဆိုတာ အခွင့်ကောင်းကို ရှာကြရပါတယ်။ အခု ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်က ရောဂါအသစ်ဖြစ်တော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘယ်လောက်ပမာဏအထိ ကြီးမားမလဲဆိုတာ ဘယ်သူမှလဲ ဒီအချိန်မှာ ပြောလို့မရဘူး။ ဆိုးလာခဲ့ရင် တပ်မတော်က ဒီအတိုင်းပဲ၊ သူ့အတွက်ပဲ လုံခြုံအောင်လုပ်ပြီးတော့၊ သူ့အကျိုးစီးပွားအတွက်ပဲ နေမယ်ဆိုရင်တော့ တပ်မတော်ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာက ကျသထက်ကျပြီးတော့၊ ဒါကို အခွင့်ကောင်းယူပြီးတော့ တပ်မတော်က ဂုဏ်သိက္ခာပြန်တက်အောင် ကြိုးစားလို့ရှိရင် ဒါက အခွင့်ကောင်းကြီးတရပ် ဖြစ်သင့်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ အဲဒါ အခုနမေးခွန်းထဲမှာပါသလို စစ်ဘေးရှောင်ဒေသတွေမှာများ ကူးစက်ရောဂါရောက်ရင် မတွေးဝံ့စရာပါ။ အဲဒီတော့ ဒီအခြေအနေတွေကို ကြည့်ပြီးတော့ တပ်မတော်နဲ့ လက်ရှိအစိုးရတို့ ထိထိရောက်ရောက် ကြိုတင်ကာကွယ်မှုတွေ၊ ပြင်ဆင်မှုတွေ၊ အကူအညီရယူမှုတွေ လုပ်သင့်ကြတဲ့ကာလ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကိုဖြစ်အောင် ကြိုးစားကြစေချင်တယ်လို့ ကျနော်အနေနဲ့ အလေးအနက် တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။

မေး ။ ။ အစိုးရနဲ့ တပ်မတော်နဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အင်အားစုတွေနဲ့ ပြည်သူတွေ စုပေါင်းညီညာပြီးတော့ ဒီရောဂါကြီးကို ဝိုင်းပြီးတိုက်ခိုက်ရမယ့် အခြေအနေ ဖြစ်နေတာပေါ့။ ဒီအချိန်မျိုးမှာ သွေးစည်းညီညွှတ်ရဖို့ အရေးကြီးဆုံးပေါ့။

ဖြေ ။ ။ မှန်ပါတယ်။ ကျနော် အပြည့်အဝ သဘောတူပါတယ်။ ကျနော်တို့အားလုံး ဘယ်သူ့ဘယ်သူကိုမှ လက်ညှိုးထိုး အပြစ်တင် ပြောမနေကြဘဲနဲ့ တိုင်းပြည်တခုလုံးနဲ့ဆိုင်တဲ့ အမျိုးသားရေးတာဝန်တရပ်လို့ စစ်တပ်၊ အစိုးရ၊ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ မီဒီယာ၊ သာမန်ပြည်သူတွေ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေ အကုန်လုံးက ဝိုင်းဝန်ပြီးတော့ လုပ်ကိုင်ကြရင်တော့ ကျနော်တို့ အများကြီးသက်သာမယ်။ နောက်တခါ ဒါကို အခွင့်ကောင်းကြီးတရပ်လို့ ယူဆပြီးတော့ ပြင်ဆင်မှုတွေ၊ ပေါင်းစည်းမှုတွေ၊ အကုန်ဆောင်ရွက်ကြရင်တော့ ဒီကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်မို့ ကျနော်တို့မြန်မာနိုင်ငံဟာ သမိုင်းစာမျက်နှာသစ်များ ဖွင့်နိုင်လေမလားလို့ မျှော်လင့်ချင်ပါတယ်။

==Unicode==

အခုတပတျ မွနျမာ့အရေးသုံးသပျခကြျအစီအစဉျမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကာကှယျရေးအတှကျ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဘကျစုံစညျးလုံးညီညှှတျရေး ရနိုငျမလားကိစ်စကို ၁၉၉၀ ပွည့ျ ရှေးကောကျခံ လှှတျတောျအမတျလောငျး ဒေါကျတာတင့ျဆှနေဲ့ ဦးကြောျဇံသာတို့ ဆှေးနှေးသုံးသပျထားပါတယျ။

ဒီကနေ့ ကမ်ဘာပေါျမှာ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ အပဈခတျရပျစဲကွဖို့ ပုပျရဟနျးမငျးကွီး၊ ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျတို့လို ပုဂ်ဂိုလျတှကေ ဆောျသွထားသလို၊ မွနျမာနိုငျငံတှငျးမှာလညျး အလာတူအပဈခတျရပျစဲဖို့ လိုအပျတယျလို့ အဖှဲ့အစညျးတခြို့က ပွောဆိုနကွေတာ ရှိပါတယျ။ တကယ့ျဖွဈလာနိုငျမယ့ျ အလားအလာကိုတော့ ဒေါကျတာတင့ျဆှကေ အခုလိုစတငျဆှေးနှေးထားပါတယျ။

ဖွေ ။ ။ ပဏာမဖွရေရငျတော့ ကနြောျကတော့ အလားအလာသိပျအားမရဘူး။ အားတော့နာတယျ - ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ စဈပှဲတှဖွေဈတိုငျး ကမ်ဘာပေါျမှာ ဗမာသာမကပါဘူး၊ စဈပှဲကိုအကွောငျးပွုပွီး စီးပှားရေးအမွတျထုတျကွတယျ။ နောကျတခါ နိုငျငံရေးအမွတျထုတျကွပါတယျ။ ဒါကတော့ အခွခေံပေါ့။ မွနျမာနိုငျငံမှာ လကျရှိအခွအေနကေိုကွည့ျရငျ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈရောဂါကွောင့ျ အပွဈတငျဝဖေနျခံရတဲ့ ခေါငျးဆောငျတှေ ရှိပါတယျ။ လကျရှိအစိုးရကအစ၊ တပျမတောျကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျပါတယျ ဝဖေနျခံရတယျ။ စီမံခန့ျခှဲမှု၊ ကွိုတငျပွငျဆငျမှု၊ ပစ်စညျးရုပျဝတ်ထုအငျအား၊ ငှကွေေးအငျအား ဖွည့ျတငျမှုအပိုငျးမှာ အစိုးရကို အပွဈတငျကွပါတယျ။ နောကျတခါ သတငျးဖွန့ျခြီမှုအပိုငျးမှာ ပွနျကွားရေးကို အပွဈတငျကွတာက လကျရှိအခွအေနေ။ အဲဒီအခွအေနမှော ကနြောျတို့ သူမြားနိုငျငံတှနေဲ့ယှဉျကွည့ျရငျ တပျမတောျနဲ့ ပတျသကျပွီး၊ ဆကျပွောပါရစေ။

ဥပမာ ဗွိတိနျနိုငျငံမှာဆိုရငျ ExCel Exhibition Centre ခေါျတဲ့ ဧရာမပွပှဲခနျးမကွီးကို ဗွိတိနျစဈဘကျနဲ့ ဗွိတိနျကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနဘကျက ပေါငျးပွီးတော့ ကုတငျ (၄၀၀၀) ဆန့ျ ယာယီဆေးရုံ ပွောငျးပေးကွတယျ။ ဒါက အငျမတနျမှကောငျးတဲ့လုပျရပျ။ နောကျတခါ အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာဆိုရငျလဲ စဈသငျ်ဘောကွီးက ကပျလာပွီးတော့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈရောဂါဖွဈလို့ ရှှေ့ဆိုငျးထားတဲ့ ခှဲစိတျလူနာတှကေို အဲဒီစဈသငျ်ဘောက ကုပေးမယျ။ အဲဒါက ကောငျးတဲ့နမူနာ။ ကနြောျတို့ ဗမာနိုငျငံမှာကော တပျမတောျက ဘာတှဆေောငျရှကျပေးသလဲ။ ပေးနသေလဲ။ ပေးအုံးမလဲ။ အခုထိတော့ ကနြောျတို့ မသိဘူး။ ဒါက ကနြောျအနနေဲ့ တပျမတောျနဲ့ NLD အစိုးရပေါျမှာ။

နောကျတခါ မေးခှနျးရဲ့ အဓိကအခကြျဖွဈတဲ့ အပဈခတျရပျစဲရေး၊ ငွိမျးခမြျးရေးကတော့ ကိုရိုနာဖွဈလို့ ထူးပွီးကောငျးလာမယျလို့တော့ ကနြောျကတော့ မထငျဘူး။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ကနြောျ အရငျအကွိမျကွိမျဆှေးနှေးပါတယျ။ ကိုရိုနာဖွဈမှ လကျနကျကိုငျ ရပျစဲမယ့ျဆိုတာ စဈတပျဘကျနဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအုပျစုတှကေ လေးလေးနကျနကျ စဉျးစားကွရဲ့လား။ ကနြောျကတော့ စဉျးစားမကွဘူးလို့ ထငျတဲ့အတှကျ မေးခှနျးရဲ့အဖွကေတော့ အားမရဘူးလို့ပဲ ဖွပေါရစေ။

မေး ။ ။ ဒါပမေဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျ အငျအားစုတခြို့ကတော့ အပဈခတျရပျစဲရေးကို အားသှနျခှနျစိုကျ လုပျမယျဆိုပွီးတော့ ပွောနကွေတယျ။ အထူးသဖွင့ျ အခုတိုကျပှဲအပွငျးထနျဆုံး ဖွဈနတေဲ့ AA ရခိုငျတပျဆိုရငျလဲ၊ သူတို့ ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးဖို့ စကားကို တခြိနျလုံးပွောနတောလို့ သိရပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တပျမတောျဘကျက ဒီကိစ်စကို လကျခံခွငျးမရှိတဲ့အပွငျ၊ အခုဆိုရငျ နောကျဆုံးကွတဲ့ သတငျးအရ၊ KIA ထဲမှာ AA ကို ထားရှိတဲ့ကိစ်စကို မထားဖို့၊ အစိုးရက ဖိအားပေးနတေယျလို့ သိရပါတယျ။ ဆိုတော့ တိုငျးရငျးသားတှဘေကျက လိုခငြျတဲ့သဘောတော့ တှေ့ရတယျဆိုရငျ မှားသလား။ ပွီးတော့ အပဈခတျရပျစဲဖို့ တောငျးဆိုတာကလဲ တိုငျးရငျးသားအငျအားစု KNU ဘကျက ပွောတာကိုလညျး ကွားရပါတယျ။

ဖွေ ။ ။ ဒီကိစ်စမှာလဲ တိုငျးရငျးသားအငျအားစုလို့ ခွုံပွောရတာ တခါတခါ ကောကျခကြျက မမှနျတတျပါဘူး။ ကနြောျတို့မွနျမာနိုငျငံမှာ လကျရှိ လကျနကျကိုငျပွီးတော့ အစိုးရကို တောျလှနျနတေဲ့ အဖှဲ့အစညျးပေါငျး မွောကျမွားစှာရှိတဲ့အတထဲမှာ နိုငျငံရေးရညျရှယျခကြျ၊ အမြိုးသားရေးရညျရှယျခကြျတှကေ မတူကွဘူးပေါ့။ သို့သောျလဲ သူတို့တှကေ အငျအားအဖွဈစုပွီးတော့ အစိုးရနဲ့ဖွဈဖွဈ၊ တပျမတောျနဲ့ဖွဈဖွဈ၊ စုစညျးမှုပွုပွီးတော့ လိုခငြျတာတှကေို ဆောငျရှကျကွတာ ဒီဟာကတော့ မှနျတာပေါ့။ ကနြောျကပွောခငြျတာက အကြိုးစီးပှား ရညျရှယျခကြျတှေ သိပျမတူကွဘူးလို့ ပဏာမပွောခငြျတယျ။

နောကျတခါ အခုမေးခှနျးအတိုငျးဖွဈတဲ့ AA နဲ့ ပတျသကျရငျ တပျမတောျဘကျက ဆောငျရှကျနတောတှကေ တကယ့ျကို မေးခှနျးထုတျစရာ အဆီအငေါ မတည့ျဘူးလို့ ဒါကတော့ ကနြောျထငျတယျ။ AA က တောငျးတောငျး၊ ဘယျသူကတောငျးတောငျး၊ အပဈအခတျရပျစကေို ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈကွောင့ျ တောငျးတောငျးမတောငျးတောငျး၊ ဒါက ဖွဈသင့ျတဲ့ကိစ်စ၊ ကွိုဆိုရမယ့ျကိစ်စ။ ဒါကို ဖွည့ျဆညျးပေးဖို့ လိုအပျတယျလို့ မွငျပါတယျ။ တပျမတောျဘကျကတော့ အခုထိ နှဈပေါငျး လေးငါးဆယျအတှငျးမှာ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ ပတျသကျရငျ အတော့ျကို အကဲမရတဲ့ အနအေထားကတော့ အခုထိ တိုးတကျပွောငျးလဲလာတယျလို့ ကနြောျမထငျဘူး။ အဲဒီတော့ ဒီကူးစကျရောဂါကွီးကို အကွောငျးပွုပွီးတော့ တပျမတောျကမြား တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ အယူအဆပွောငျးရငျတော့ ကောငျးတာပေါ့။ သို့သောျ ကနြောျကတော့ မမွငျဘူး။

မေး ။ ။ တပျမတောျရဲ့ ပွညျတှငျးစဈအပေါျမှာ သဘောထားက အပွုတျတိုကျရေးလား။ သို့တညျးမဟုတျ တဘကျသားကို အငျအားပြော့ညံ့သှားပွီးမှ အလြှော့ပေးပွီးမှ ငွိမျးခမြျးရေး၊ စေ့စပျရေးထဲကို ဝငျလာအောငျ တပျမတောျအနနေဲ့ အပေါျစီကနေ စေ့စပျနိုငျအောငျဆိုတဲ့ ရညျရှယျခကြျမြား ရှိနသေလား။ ဘယျလိုရညျရှယျခကြျမြိုးနဲ့ဖွဈဖွဈ သူတို့ရညျရှယျခကြျအတိုငျး ဖွဈလာနိုငျမယျလို့ ထငျပါသလား။

ဖွေ ။ ။ အဲဒါကို ကနြောျတို့ လှတျလပျရေးရကတညျးက စပွီးတော့ ခွုံပွီးတော့ ကွည့ျတဲ့အခါမှာ တပျမတောျဘကျက မဟာဗြူဟာအမြိုးမြိုးပွောငျးတယျ။ နညျးဗြူဟာတှအေမြိုးမြိုး ပွောငျးခဲ့ပါတယျ။ အစကတော့ ကှနျမွူနဈကို အပွုတျတိုကျရေးကို ဦးတညျပွီး ဆောငျရှကျခဲ့ကွတယျ။ ဗိုလျခြုပျနဝေငျးလကျထကျက။ ဒါက အတိုငျးအတာ တစုံတရာအထိ အောငျမွငျတယျလို့ ပွောလို့ရတယျ။ အဲဒီနောကျမှာ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှေ တောခိုတယျလို့ ပွောပါတော့ - အဲဒီကာလမှာတော့ တပျမတောျ၊ စဈအစိုးရတှေ - ဦးနဝေငျးပွီး စဈအစိုးရ ဖွဈလာတဲ့အခါမှာ သူတို့က ခကြျခငြျးယာယီ အပဈခတျရပျစဲရေး၊ ပထမဦးဆုံးကတော့ ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ လကျနကျလဲတယျဆိုတဲ့ အစီအစဉျ လုပျခဲ့တယျ။ ကနြောျမွငျတာ အတိုငျးအတာတခုအထိတော့ အောငျမွငျပါတယျ။ ဒါကတော့ ကနြောျတို့ ငွငျးလို့မရဘူး။ သို့သောျ အဲဒါ ယာယီသဘောသာ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီနောကျမှာ အစိုးရပွောငျးလာတယျ။ ဦးသိနျးစိနျအစိုးရကစပွီးတော့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျ ပွောငျးလာတယျ။ တခါ NLD အစိုးရလကျထကျမှာလဲ အဲဒါနဲ့မကှာလှတဲ့ ပငျလုံညီလာခံဆိုပွီး ပွောငျးလာတယျ။ အဲဒီမှာ တပျမတောျက အရေးကွီးဆုံး။ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့ကို လကျနကျကိုငျနညျးနဲ့ ဖွရှေငျးတိုကျခိုကျနတော တပျမတောျဖွဈနတေော့ အစိုးရက ဘာလုပျလုပျ တပျမတောျရဲ့ သဘောထားက အငျမတနျမှ အရေးကွီးပါတယျ။

အခုနောကျဆုံးအခွအေနကေိုကွည့ျရငျ တပျမတောျက အပွုတျအလဲတိုကျနိုငျစှမျး မရှိဘူး။ တိုကျခငြျစိတျလညျး မရှိဘဲနဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးလဲ သူက မပါဖွဈလို့ ပါနရေသလို ဖွဈပွီးတော့ ထိုးထှငျတဲ့ အရှညျကိုမွငျတဲ့ တိုငျးပွညျအကြိုးစီးပှားကိုကွည့ျတဲ့ မဟာဗြူဟာအမွငျ တပျမတောျမှာ ခြို့ယှငျးနတေယျလို့ ကနြောျက ယူဆပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဒီလိုပဲ ရရှေညျဆှဲပွီးတော့ စဈအစိုးရ တကျလာခါစဆိုရငျ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှရှေိလို့ တပျမတောျကို အားကိုးထိုကျတဲ့ အဖှဲ့အစညျးလို့ မွငျလာအောငျ ပုံဖောျတဲ့ နိုငျငံရေးအမွတျကလညျး ထုတျခဲ့တယျ။ အဲဒီတော့ ခြုပျလိုကျလို့ရှိရငျတော့ တပျမတောျမှာ တိုကျနိုငျစှမျးနဲ့ တိုကျခငြျစိတျတို့ မရှိဘူး။ ဒါကွောင့ျ ပွညျတှငျးစဈဆိုတဲ့ တိုကျပှဲကတော့ ဆကျရှညျကောငျး ရှညျနိုငျတယျလို့ ကနြောျက မွငျပါတယျ။

မေး ။ ။ အဲဒီတော့ တပျမတောျဟာ တိုငျးရငျးသားတှေ အားကိုးလောကျတဲ့ အဖှဲ့ဆိုတဲ့ အမွငျမြိုးရဖို့အတှကျ အခုအခြိနျမှာ အခှင့ျကောငျးလို့ ကနြောျထငျမိပါတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ဒီအခြိနျမှာ လူတှရေဲ့အကြိုးကို ထိထိရောကျရောကျ ဆောငျရှကျပေးရငျ၊ အထူးသဖွင့ျ စဈဘေးရှောငျစခနျးတှမှောဆိုရငျ သိပျကို ကနြျးမာရေးအခွအေနေ စိုးရိမျစရာကောငျးမယျလို့ ထငျပါတယျ။ ဒီလိုအခွအေနမှော သူတို့ပဋိပက်ခကို ရပျပွီးတော့ ဒီကိစ်စမှာ ကူညီဖွရှေငျးပေးရငျ ပိုပွီးသင့ျတောျမယျလို့ သူတို့မစဉျးစားမိတာလား။

ဖွေ ။ ။ မှနျပါတယျ။ ကနြောျလညျး အဲဒီလို အငျမတနျမှ ဖွဈစခေငြျတယျ။ တပျမတောျ ကဆြငျးပကြျစီးခဲ့တဲ့ နာမညျဂုဏျရှိနျ ပွနျတငျဖို့၊ သူ့ရဲ့စှမျးရညျကို ပွနျမွှင့ျဖို့၊ တိုငျးပွညျအတှကျကို ဦးတညျတဲ့ ရညျရှယျခကြျပွောငျးဖို့ဆိုတာ အခှင့ျကောငျးကို ရှာကွရပါတယျ။ အခု ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈက ရောဂါအသဈဖွဈတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဘယျလောကျပမာဏအထိ ကွီးမားမလဲဆိုတာ ဘယျသူမှလဲ ဒီအခြိနျမှာ ပွောလို့မရဘူး။ ဆိုးလာခဲ့ရငျ တပျမတောျက ဒီအတိုငျးပဲ၊ သူ့အတှကျပဲ လုံခွုံအောငျလုပျပွီးတော့၊ သူ့အကြိုးစီးပှားအတှကျပဲ နမေယျဆိုရငျတော့ တပျမတောျရဲ့ ဂုဏျသိက်ခာက ကသြထကျကပြွီးတော့၊ ဒါကို အခှင့ျကောငျးယူပွီးတော့ တပျမတောျက ဂုဏျသိက်ခာပွနျတကျအောငျ ကွိုးစားလို့ရှိရငျ ဒါက အခှင့ျကောငျးကွီးတရပျ ဖွဈသင့ျတယျလို့ ယူဆပါတယျ။ အဲဒါ အခုနမေးခှနျးထဲမှာပါသလို စဈဘေးရှောငျဒသေတှမှောမြား ကူးစကျရောဂါရောကျရငျ မတှေးဝံ့စရာပါ။ အဲဒီတော့ ဒီအခွအေနတှေကေို ကွည့ျပွီးတော့ တပျမတောျနဲ့ လကျရှိအစိုးရတို့ ထိထိရောကျရောကျ ကွိုတငျကာကှယျမှုတှေ၊ ပွငျဆငျမှုတှေ၊ အကူအညီရယူမှုတှေ လုပျသင့ျကွတဲ့ကာလ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒါကိုဖွဈအောငျ ကွိုးစားကွစခေငြျတယျလို့ ကနြောျအနနေဲ့ အလေးအနကျ တိုကျတှနျးခငြျပါတယျ။

မေး ။ ။ အစိုးရနဲ့ တပျမတောျနဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအငျအားစုတှနေဲ့ ပွညျသူတှေ စုပေါငျးညီညာပွီးတော့ ဒီရောဂါကွီးကို ဝိုငျးပွီးတိုကျခိုကျရမယ့ျ အခွအေနေ ဖွဈနတောပေါ့။ ဒီအခြိနျမြိုးမှာ သှေးစညျးညီညှှတျရဖို့ အရေးကွီးဆုံးပေါ့။

ဖွေ ။ ။ မှနျပါတယျ။ ကနြောျ အပွည့ျအဝ သဘောတူပါတယျ။ ကနြောျတို့အားလုံး ဘယျသူ့ဘယျသူကိုမှ လကျညှိုးထိုး အပွဈတငျ ပွောမနကွေဘဲနဲ့ တိုငျးပွညျတခုလုံးနဲ့ဆိုငျတဲ့ အမြိုးသားရေးတာဝနျတရပျလို့ စဈတပျ၊ အစိုးရ၊ အစိုးရမဟုတျတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှေ၊ မီဒီယာ၊ သာမနျပွညျသူတှေ၊ စီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျတှေ အကုနျလုံးက ဝိုငျးဝနျပွီးတော့ လုပျကိုငျကွရငျတော့ ကနြောျတို့ အမြားကွီးသကျသာမယျ။ နောကျတခါ ဒါကို အခှင့ျကောငျးကွီးတရပျလို့ ယူဆပွီးတော့ ပွငျဆငျမှုတှေ၊ ပေါငျးစညျးမှုတှေ၊ အကုနျဆောငျရှကျကွရငျတော့ ဒီကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈကွောင့ျမို့ ကနြောျတို့မွနျမာနိုငျငံဟာ သမိုငျးစာမကြျနှာသဈမြား ဖှင့ျနိုငျလမေလားလို့ မြှောျလင့ျခငြျပါတယျ။