၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝါရှင်တန်ဒီစီမြန်မာသံရုံးမှာ မဲပေးသူတွေ ၂၀၁၅ ထက် ၃ ဆ များလာခဲ့ပါတယ်။ တိုင်းပြည်အတွက် မဲပေးတာ ဆိုတာထက် နောက်မျိုးဆက်အတွက် မဲပေးတာသာ ဖြစ်ကြောင်း ဝါရှင်တန်ဒီစီမြန်မာသံရုံးက သံမှူးကြီး ဒေါ်မြသီတာအေးက ပြောပါတယ်။ အောက်တိုဘာ ၁၀ နဲ့ ၁၁ ရက်နေ့ က အမေရိကန် နိုင်ငံ ဝါရှင်တန်ဒီစီ မြန်မာသံရုံးမှာ ကြိုတင်မဲပေးတဲ့အခါ လူငယ်တွေ ဘာကြောင့် မဲပေးကြသလဲဆိုတာကျနော် ငြိမ်းချမ်းက တင်ဆက်ပေးပါ့မယ်။
၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ကမ္ဘာတဝန်းမှာ ရှိတဲ့ မြန်မာသံရုံးတွေမှာ ကြိုတင်မဲတွေ ပေးနေကြပါပြီ။ အောက်တိုဘာလ ၁၀ နဲ့ ၁၁ ရက်နေ့တွေမှာလည်း အမေရိကန် နိုင်ငံ ဝါရှင်တန်ဒီစီ သံရုံးမှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ကြိုတင်မဲပေးခဲ့ကြပါတယ်။ ၂၀၁၅ ထက် စာရင် ကြိုတင်မဲပေးသူဟာ ၁၄၀ ကျော်ကနေ ၄၅၀ ကျော် အထိ များလာခဲ့တာပါ။ အကြောင်းအရင်းကို မေးကြည့်တဲ့အခါမှာ သံမှူးကြီး ဒေါ်မြသီတာအေးက အခုလို ပြောပါတယ်။
ပြောင်းလဲလာတဲ့ခေတ်ကာလလည်း ပါမှာပေါ့နော်။ ပြီးတဲ့အခါကျတော့ ပြည်သူတွေက အရင်ကထက်တော့ ဆန္ဒမဲပေးတာဟာ တိုင်းပြည်အတွက်လို့ လူတွေက ပြောကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ အမှန်က ဆန္ဒမဲပေးတာဟာ မိမိ နဲ့ မိမိ မိသားစု၊ နောက်လာမယ့် Generations (မျိုးဆက်) အတွက် ၊ ကိုယ်ရဲ့ တာဝန်၊ နိုင်ငံသား တစ်ယောက်ရဲ့ တာဝန်၊ ပေးရမယ် ဆိုတဲ့၊ ခံယူချက်တွေ နဲ့ လာပေးတယ်လို့ပဲ ကျမ ခံယူပါတယ်။ တကယ် တကယ်က ၂၀၁၅ ခုနှစ်တုန်းက မြန်မာသံရုံးတွေ အားလုံးမှာ မဲပေးတဲ့သူတွေက သုံးသောင်းကျော်ကျော်ပဲရှိပါတယ်။ အခု ဆိုရင် ၁၀၉,၀၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်ရှင့်။
မဲလာပေးတဲ့ မဲဆန္ဒရှင်တွေထဲက နယူးဟမ်ရှိုင်းယားပြည်နယ် Dartmouth College မှာ ဓာတုဗေဒ ပါရဂူတန်းမှာ ပညာသင်ကြားနေတဲ့ ဘွဲ့လွန် ကျောင်းသူ မထူးတင့်ဝေ ကို ဘာကြောင့် အခုလို မဲလာပေးဖြစ်တာလဲဆိုတာမေးကြည့်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ မိုင် ၅၀၀ နီးပါး ဝေးကွာတဲ့ ဝါရှင်တန်ဒီစီ မြို့ ကို ၉နာရီ ခရီး ကားမောင်းလာခဲ့တာပါ။
နိုင်ငံသားတိုင်း သူတို့ရဲ့ ဆန္ဒကို ထုတ်ဖော်နိုင်တဲ့အခွင့်အလမ်းက အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။ နိုင်ငံသားတွေ အနေနဲ့ မဲပေးနိုင်တာဟာ ဒီမိုကရေစီ စနစ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ် လို့ ပြောသွားတာပါ။
ဝါရှင်တန် ဒီစီ မှာ ရှိတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမှာ အလုပ်သင် အဖြစ် လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ခွန်ဉာဏ်မင်းထက်ကလည်း မဲပေးရတဲ့အကြောင်းကို အခုလို ပြောပါတယ်။
ဒါက ကျနော့်အတွက် ပထမဦးဆုံးအကြိမ် မဲပေးတာဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့တခေါက်ကတော့ လွတ်သွားပါတယ်။ နိုင်ငံသားတယောက်ရဲ့ တာဝန်အနေနဲ့ မဲပေးရတာ ဖြစ်ပါတယ် လို့ ပြောသွားတာပါ။
နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့ မှာ ကျင်းပမယ့် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆန္ဒရှင်ပေါင်း ၃၉သန်း နီးပါး ရှိပြီး ပထမဦးဆုံး အကြိမ် မဲပေးမယ့် လူငယ် မဲဆန္ဒရှင်ပေါင်း ၅ သန်း နီးပါး ရှိတယ်လို့ International Foundation for Electroal System (IFES) အဖွဲ့ကြီးက ခန့်မှန်းထားပါတယ် ခင်ဗျာ။
Your browser doesn’t support HTML5
unicode
၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ ဝါရှငျတနျဒီစီမွနျမာသံရုံးမှာ မဲပေးသူတှေ ၂၀၁၅ ထကျ ၃ ဆ မြားလာခဲ့ပါတယျ။ တိုငျးပွညျအတှကျ မဲပေးတာ ဆိုတာထကျ နောကျမြိုးဆကျအတှကျ မဲပေးတာသာ ဖွဈကွောငျး ဝါရှငျတနျဒီစီမွနျမာသံရုံးက သံမှူးကွီး ဒေါျမွသီတာအေးက ပွောပါတယျ။ အောကျတိုဘာ ၁၀ နဲ့ ၁၁ ရကျနေ့ က အမရေိကနျ နိုငျငံ ဝါရှငျတနျဒီစီ မွနျမာသံရုံးမှာ ကွိုတငျမဲပေးတဲ့အခါ လူငယျတှေ ဘာကွောင့ျ မဲပေးကွသလဲဆိုတာ ကနြောျ ငွိမျးခမြျးက တငျဆကျပေးပါ့မယျ။
၂၀၂၀ ခုနှဈ နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့မှာ ကငြျးပမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ ကမ်ဘာတဝနျးမှာ ရှိတဲ့ မွနျမာသံရုံးတှမှော ကွိုတငျမဲတှေ ပေးနကွေပါပွီ။ အောကျတိုဘာလ ၁၀ နဲ့ ၁၁ ရကျနေ့တှမှောလညျး အမရေိကနျ နိုငျငံ ဝါရှငျတနျဒီစီ သံရုံးမှာ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ကွိုတငျမဲပေးခဲ့ကွပါတယျ။ ၂၀၁၅ ထကျ စာရငျ ကွိုတငျမဲပေးသူဟာ ၁၄၀ ကြောျကနေ ၄၅၀ ကြောျ အထိ မြားလာခဲ့တာပါ။ အကွောငျးအရငျးကို မေးကွည့ျတဲ့အခါမှာ သံမှူးကွီး ဒေါျမွသီတာအေးက အခုလို ပွောပါတယျ။
ပွောငျးလဲလာတဲ့ခတျေကာလလညျး ပါမှာပေါ့နောျ။ ပွီးတဲ့အခါကတြော့ ပွညျသူတှကေ အရငျကထကျတော့ ဆန်ဒမဲပေးတာဟာ တိုငျးပွညျအတှကျလို့ လူတှကေ ပွောကွတယျ။ ဒါပမေဲ့ အမှနျက ဆန်ဒမဲပေးတာဟာ မိမိ နဲ့ မိမိ မိသားစု၊ နောကျလာမယ့ျ Generations (မြိုးဆကျ) အတှကျ ၊ ကိုယျရဲ့ တာဝနျ၊ နိုငျငံသား တဈယောကျရဲ့ တာဝနျ၊ ပေးရမယျ ဆိုတဲ့၊ ခံယူခကြျတှေ နဲ့ လာပေးတယျလို့ပဲ ကမြ ခံယူပါတယျ။ တကယျ တကယျက ၂၀၁၅ ခုနှဈတုနျးက မွနျမာသံရုံးတှေ အားလုံးမှာ မဲပေးတဲ့သူတှကေ သုံးသောငျးကြောျကြောျပဲရှိပါတယျ။ အခု ဆိုရငျ ၁၀၉,၀၀၀ ကြောျရှိပါတယျရှင့ျ။
မဲလာပေးတဲ့ မဲဆန်ဒရှငျတှထေဲက နယူးဟမျရှိုငျးယားပွညျနယျ Dartmouth College မှာ ဓာတုဗဒေ ပါရဂူတနျးမှာ ပညာသငျကွားနတေဲ့ ဘှဲ့လှနျ ကြောငျးသူ မထူးတင့ျဝေ ကို ဘာကွောင့ျ အခုလို မဲလာပေးဖွဈတာလဲဆိုတာမေးကွည့ျခဲ့ပါတယျ။ သူဟာ မိုငျ ၅၀၀ နီးပါး ဝေးကှာတဲ့ ဝါရှငျတနျဒီစီ မွို့ ကို ၉ နာရီ ခရီး ကားမောငျးလာခဲ့တာပါ။
နိုငျငံသားတိုငျး သူတို့ရဲ့ ဆန်ဒကို ထုတျဖောျနိုငျတဲ့အခှင့ျအလမျးက အရမျးအရေးကွီးပါတယျ။ နိုငျငံသားတှေ အနနေဲ့ မဲပေးနိုငျတာဟာ ဒီမိုကရစေီ စနဈရဲ့ အစိတျအပိုငျး တဈခုလညျး ဖွဈပါတယျ လို့ ပွောသှားတာပါ။
ဝါရှငျတနျ ဒီစီ မှာ ရှိတဲ့ ကုနျသှယျရေးအဖှဲ့အစညျးတဈခုမှာ အလုပျသငျ အဖွဈ လုပျကိုငျနတေဲ့ ခှနျဉာဏျမငျးထကျကလညျး မဲပေးရတဲ့အကွောငျးကို အခုလို ပွောပါတယျ။
ဒါက ကနြော့ျအတှကျ ပထမဦးဆုံးအကွိမျ မဲပေးတာဖွဈပွီး ပွီးခဲ့တဲ့တခေါကျကတော့ လှတျသှားပါတယျ။ နိုငျငံသားတယောကျရဲ့ တာဝနျအနနေဲ့ မဲပေးရတာ ဖွဈပါတယျ လို့ ပွောသှားတာပါ။
နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့ မှာ ကငြျးပမယ့ျ အထှထှေေ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ မဲဆန်ဒရှငျပေါငျး ၃၉ သနျး နီးပါး ရှိပွီး ပထမဦးဆုံး အကွိမျ မဲပေးမယ့ျ လူငယျ မဲဆန်ဒရှငျပေါငျး ၅ သနျး နီးပါး ရှိတယျလို့ International Foundation for Electroal System (IFES) အဖှဲ့ကွီးက ခန့ျမှနျးထားပါတယျ ခငျဗြာ။