စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ကမ်းလှမ်းချက်ဟာ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားတာလား။ ဒါမှမဟုတ် တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကို လက်နက်ချခိုင်းတာလား။ ဒီအကြောင်း ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်က ကမ္ဘာ့၊မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်းကဏ္ဍမှာ ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
Quad အဖွဲ့ ရဲ့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို ဂျက်လေယာဉ်ဆီအပါအဝင် လက်နက်တွေ မတင်ပို့ကြဖို့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေကို တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ ကုလသမဂ္ဂမှာ သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း ဆက်လက်နေရာ ရရှိရေးအတွက် အမေရိကန်နဲ့ ကနေဒါရောက် မြန်မာတွေ ကုလဌာနချုပ်ရှေ့မှာ ထောက်ခံဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။
ရာဂီမုန်တိုင်းကြောင့် ရေဘေးဒုက္ခကြုံချိန်ဟာ စစ်ကောင်စီနဲ့ ခုခံတော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေကြား တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေချိန်ဖြစ်တဲ့အတွက် ပျက်စီး၊ ဆုံးရှုံးမှုတွေ ပိုများရသလို ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေမှာလည်း အကန့်အသတ်တွေရှိနေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့၊ မြန်မာ့ မီဒီယာ မြင်ကွင်းကဏ္ဍမှာ ပြည်သွေးနိုင် ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ကုန်ပစ္စည်းတွေ ရှားပါး၊ ကုန်စျေးနှုန်းတွေ ခုန်တက်နေချိန်မှာ စစ်ကောင်စီဟာ သွင်းကုန်ကန့်သတ်မှုတွေ ထပ်မံပြုလုပ်လိုက်တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒီလို ကန့်သတ်လိုက်တဲ့အတွက် အကျိုးဆက်တွေ ဘယ်လို ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သလဲဆိုတာ ကမ္ဘာ့၊မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်းကဏ္ဍမှာ ဆောင်းပါးရှင်ပြည်သွေးနိုင်က တင်ပြထားပါတယ်။
ရွှေလီမြို့ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးကော်မတီက တအာန်းတပ် (TNLA) ဆီကို တိုက်ပွဲတွေချက်ချင်းရပ်ဖို့၊ မရပ်ရင် ဆုံးမအရေးယူမယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်တဲ့ စာတစ်စောင်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့ရက်စွဲနဲ့ပေးပို့ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီစာအပေါ်မှာ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေ၊ မြန်မာပြည်သူတွေက ဘယ်လိုတုံ့ပြန်ခဲ့ကြသလဲ။
စစ်ကောင်စီဟာ စစ်စခန်းတွေ၊ မြို့ ရွာတွေ တစ်ခုပြီး တစ်ခု လက်လွတ်ဆုံးရှုံးနေကာ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေက စိုးမိုးထိန်းချုပ်နယ်မြေတွေ ပိုကျယ်ပြန့်လာနေတဲ့ သတင်းတွေကို တွေ့နေရပါတယ်။ ဒီလိုအချိန်မှာ စစ်ကောင်စီအုပ်ချုပ်ရေး ရပ်ဆိုင်းသွားတဲ့ လွတ်မြောက်နယ်မြေတွေမှာ ဘယ်လို ဘယ်ပုံ စီမံ အုပ်ချုပ်နေကြသလဲ။
စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာက အဲဒီလို EROတွေနဲ့တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေ တိုက်ခိုက်၊သိမ်းပိုက်၊ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ နယ်မြေတွေမှာ တနည်းအားဖြင့် စစ်ကောင်စီအုပ်ချုပ်ရေး ရပ်ဆိုင်းသွားတဲ့ လွတ်မြောက်နယ်မြေ ဒေသတွေမှာ အုပ်ချုပ်ရေးကို ဘယ်လိုထူထောင်နေကြသလဲ။
တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိ နေပြည်တော်မလာမီတစ်ရက်အလို ဩဂုတ်လ ၁၃ ရက်နေ့ညနေပိုင်းမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကိုဖယ်ရှားကာ တန်ပြန်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပွါးတယ်ဆိုတဲ့သတင်းတွေ ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ အရှိန်အဟုန်နဲ့ ပြန့်နှံ့ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ဒါပေမဲ့
နေပြည်တော်မှာ တန်ပြန်အာဏာသိမ်းတယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဩဂုတ်လ ၁၃ ရက်နေ့က ကောလဟလသတင်းတွေ ထွက်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ အကျပ်အတည်းပေါင်းစုံနဲ့ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ကံကြမ္မာ ဘယ်အခြေဆိုက်မလဲဆိုတာကို ကမ္ဘာ့၊မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်းကဏ္ဍမှာ ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်က ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
လားရှိုးမြို့နဲ့ လားရှိုးအခြေစိုက် စစ်ကောင်စီရဲ့ အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ) ကျဆုံးသွားခြင်းဟာ စစ်ရေးချိန်ခွင်လျှာကို အကြီးအကျယ်အလှည့်အပြောင်း ဖြစ်သွားစေတဲ့အပြင် စစ်ကောင်စီတပ်တွေအတွင်းမှာ စိတ်ဓာတ်ရေးရာ ပျက်ပြားမှုနဲ့ မတည်ငြိမ်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေတယ်လို့ အကဲခတ်တွေက သုံးသပ်ကြပါတယ်။
မြန်မာ့တော်လှန်ရေးဟာ လမ်းဆုံလမ်းခွကို ရောက်နေပြီလို့ Dr.Paul Lin ကိုဆိုပါတယ်။တော်လှန်ရေးဟာ နိုင်ငံတော်သစ်မွေးဖွားမှာလား ဒါမှမဟုတ် တစစီပြိုကွဲသွားမှာလားလို့လည်း Dr.Paul Lin က မေးခွန်းထုတ်ထားပါတယ်။
လက်တွေ့မှာလည်း အင်အားကြီး နိုင်ငံလည်းဖြစ်တဲ့ အိမ်နီးချင်းတရုတ်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ထင်သာ၊မြင်သာရှိပြီး အမေရိကန်ကတော့ ဒီမိုကရေစီနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး စံနှုန်းတွေ၊တန်ဖိုးတွေပေါ်မှာ ရပ်ခံတာကလွဲလို့ တော်လှန်ရေးကို ထိထိ ရောက်ရောက် ကူညီတာ မရှိဘူးလို့ မြင်သူတွေ၊ဝေဖန် သုံးသပ်သူတွေလည်း ရှိပါတယ်။
အမေရိကန်ဟာ မြန်မာ့အရေးမှာ အပြောပဲရှိပြီး လက်တွေ့မှာ ထိထိရောက် မကူညီဘူးလို့ ဝေဖန်ကြတာတွေရှိပါတယ်။ မြန်မာ့အရေးမှာ ထိထိရောက်ရောက် ပါဝင်ကူညီလာစေဖို့ အမေရိကန်ရောက် မြန်မာတွေအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ မဲဆန္ဒရှင်အခွင့်အရေးတွေကို အသုံးချသင့်တဲ့အကြောင်းကို ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်က ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
ရွှေစျေး၊ ဒေါ်လာစျေးတွေ ပြန်တက်လာချိန်၊ လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်တဲ့သတင်းတွေ ထွက်လာချိန်မှာ စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပကုန်သွယ်ရေးမှာ အပေါင်းလက္ခဏာဆောင်၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အခြေအနေဟာ သမဝါယမစနစ်နဲ့ အသင့်တော်ဆုံးလို့ ဆိုလိုက်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့၊ မြန်မာ့ မီဒီယာ မြင်ကွင်းကဏ္ဍမှာ ပြည်သွေးနိုင်က တင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေအရ ၆ လတစ်ကြိမ် သက်တမ်းတိုးနေတဲ့ စစ်ကောင်စီဟာ လာမယ့် ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်ဆိုရင် ၆ လပြည့်ပြန်ပါပြီ။ ဒီလိုအချိန်မှာ ယာယီသမ္မတဦးမြင့်ဆွေက စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌကို ယာယီသမ္မတတာဝန် လွှဲပြောင်းပေးတယ်ဆိုတဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။ ဒီထုတ်ပြန်ချက်အပေါ် သတင်းမီဒီယာတွေ ဘယ်လို တုံ့ပြန်ကြပါသလဲ။
ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ဆန်လုပ်ငန်းရှင်တွေ ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးခံရပြီးနောက် ဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌတွေနဲ့ ဘဏ်တာဝန်ရှိသူတွေ နေပြည်တော်မှာ စစ်ဆေးနေတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။ ဒီလိုသတင်းတွေကြောင့် ဘဏ်တွေမှာ ငွေလိုသလောက် ထုတ်ယူမရတော့ဘဲ စျေးကွက်ထဲ ကမောက်ကမ ဖြစ်နေတဲ့အကြောင်း ပြည်သွေးနိုင် ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဘေဂျင်းမှာ ပြုလုပ်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး မူ(၅)ချက် ချမှတ်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၇၀ ပြည့် အခမ်းအနားကိုတက်ရောက်ခဲ့တဲ့ သမ္မတဟောင်းဦးသိန်းစိန်ရဲ့ ခရီးစဉ်ဟာ ဘယ်လို အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သလဲဆိုတဲ့အကြောင်း ကမ္ဘာ့၊မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်းကဏ္ဍမှာ ပြည်သွေးနိုင်က တင်ပြထားပါတယ်။
ဆန်ဈေးတွေတက်လို့ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ဆန်ပွဲရုံပိုင်ရှင်တွေကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးတဲ့သတင်းတွေထွက်လာပါတယ်။ အဲဒီလို ကုန်သည်တွေ၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ဖမ်းဆီးတာဟာ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေတက်တာ၊ စီးပွါးရေးကျဆင်းနေတာတွေရဲ့ အဖြေပါလား။
၂၀၂၅ မှာ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မယ်လို့ စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ဇွန်လ ၁၅ ရက်နေ့မှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိအခြေအနေမှာ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်လို့ ရနိုင်ပါ့မလား။ ရွေးကောက်ပွဲရော လုပ်သင့်ပါရဲ့လား။ စစ်ကောင်စီဟာ ဘယ်လို ရည်ရွယ်ချက်တွေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို လုပ်မှာပါလဲ။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် NLD အစိုးရလက်ထက် စီးပွါးရေးအကြံပေးအဖြစ် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ ပါမောက္ခရှောင်တာနယ်ဟာ စစ်ကောင်စီရဲ့ ဖမ်းဆီးခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး အကျဉ်းထောင်ထဲမှာ ရက်ပေါင်း ၆၅၀ နေခဲ့ရပါတယ်။ ဒီအကြောင်းကို အခြေခံပြီး ပါမောက္ခရှောင်က "သူမတူအကျဉ်းသား"ဆိုတဲ့ စာအုပ်ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
