မြန်မာနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံခြားငွေ ထိန်းချုပ်ရေး ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ ကြိုးပမ်းချက်တွေ ရည်ရွယ်ချက်အတိုင်း မပေါက်တဲ့အပြင် နိုင်ငံခြားငွေ ရှာပေးနေတဲ့ ပြည်ပရောက် မြန်မာအလုပ်သမားတွေကို အထိနာစေခဲ့တဲ့ အားနည်းချက်တွေ ရှိခဲ့တဲ့အကြောင်း စီးပွားရေးပညာရှင် ဒေါက်တာဇော်ဦးကသုံးသပ်ပါတယ်။ ဦးသိန်းထိုက်ဦး တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားတာပါ။
ထိုင်းနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားသတင်းထောက်များ အသင်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့ညက ကျင်းပတဲ့ ပန်းချီကား ရောင်းရငွေတွေကို ပြည်တွင်းအိုးမဲ့အိမ့်မဲ့ ဒုက္ခသည် ကလေးငယ်တွေရဲ့ ပညာရေးအတွက် ပေးလှူမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဦးသိန်းထိုက်ဦး ဘန်ကောက်ကနေ သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ် ပြည်တွင်းအိုးအိမ်မဲ့ စစ်ဘေးရှောင် IDP တွေရဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းအတွင်းက အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းခလေးတွေရဲ့ အခြေအနေ၊ ပျောက် ဆုံးသွားတဲ့ မျိုးဆက်တဆက် ဆိုတဲ့ နာမည်နဲ့ ဆွေးနွေးပွဲကျင်းပသလို ဒုက္ခသည်တွေ ကိုယ်တိုင်ရေးဆွဲတဲ့ ပန်းချီပြပွဲကျင်းပတာမှာ ပန်းချီကားတဒါဇင်ကျော် အားလုံး ရောင်းလိုက်ရပါတယ်။
ILO အလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ်ကြီးက ကမကထလုပ်ကျင်းပတဲ့အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေအတွင်း ပယ်လယ်နဲ့ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းမှာ လုပ်ကိုင်သူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို အကာအကွယ်ပေးနိုင်ဖို့ ၂ ရက်ကြာအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ်သမားတွေအရေးကိုလည်း အဓိကအကြောင်းအရာအဖြစ် ထည့်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။
ဒေသတွင်း ပင်လယ်နဲ့ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများ အခွင့်အရေးကို အကာအကွယ်ပေးနိုင်ဖို့ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဘာလီကျွန်းမှာ အစည်းအဝေးကျင်းပကြပါတယ်။ အစည်းအဝေးတတ်ရောက်သူ ထိုင်း အခြေစိုက် ပညာရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဖောင်ဒေးရှင်း FED ဒါရိုက်တာ ဦးထူးချစ်ကို ကိုသိန်းထိုက်ဦးဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
ခြောက်သွေ့ ရာသီမှာ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲနဲ့ ပဋိပက္ခတွေ ပိုများလာနိုင်သလို လက်ရှိရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စီးပွားရေး အကြပ်အတည်းဟာ လာမယ့် လပိုင်းတွေအတွင်း ပိုပြီး ဆိုးလာနိုင်တယ်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံ Chulalongkorn တက္ကသိုလ်မှာ စက်တင်ဘာ ၆ ရက်၊ ဒီနေ့ ကျင်းပတဲ့ မြန်မာ့အရေးဆွေးနွေးပွဲမှာ မြန်မာ့အရေးသုံးသပ်သူတွေက ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ မိုးရာသီကုန်ဆုံးရင် ပိုများလာနိုင်သလို၊ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းခြေအနေဟာလည်း လာမယ့်လပိုင်းအတွင်း ပိုဆိုးလာနိုင်တယ်လို့ ချူလာလောင်ကွန်းတက္ကသိုလ် ဆွေးနွေးပွဲအတွင်း သုံးသပ်ပြောဆိုကြပါတယ်။ ကိုသိန်းထိုက်ဦး ဘန်ကောက်မြို့ကနေ သတင်းပေးပို့ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်အရေးကိစ္စကို ဖြေရှင်းရာမှာ ရိုဟင်ဂျာမူဆလင်တွေရဲ့အမျိုးသားရေးလက္ခဏာနဲ့ သမိုင်းကြောင်းအရ တည်ရှိမှုကို လက်ခံဖို့လိုတဲ့အကြောင်း မနေ့ကညထိုင်းနိုင်ငံ နိုင်ငံခြား သတင်းထောက်များအသင်းမှာ ကျင်းပတဲ့ရိုဂျင်ဂျာအရေး ဆွေးနွေးပွဲမှာ ထောက်ပြပြောဆိုပါတယ်။ ကိုသိန်းထိုက်ဦးဘန်ကောက်ကနေ သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်အရေးကိစ္စကို ဖြေရှင်းရမှာ ရိုဟင်ဂျာမူဆလင်တွေရဲ့ အမျိုးသားရေးလက္ခဏာနဲ့ သမိုင်းကြောင်းအရတည်ရှိမှုကို လက်ခံဖို့လိုတဲ့အကြောင်း ရိုဟင်ဂျာအရေး ထောက်ခံသူတွေနဲ့ ဒီ ပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းနိုင်ရေး ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်သူတွေက ထောက်ပြကြပါတယ်။
“နိုင်ငံခြားအဖွဲ့အစည်းတခုခုနဲ့ တွေ့ဆုံခြင်း” ဆိုတော့ ဥပမာ- ဗွီအိုအေဆိုရင် နိုင်ငံခြားက အဖွဲ့အစည်းတခုခုပဲလေ။ အဲဒီတော့ မီဒီယာတွေနဲ့တွေ့တာရော အကျုံးဝင်သလား၊ သံအမတ်ကြီးတယောက်ယောက်က ကျနော့်ဆီကို ဖုံးဆက်ပြီဆိုရင် “ကျနော် UEC ကို ခွင့်ပြုချက်တောင်းလိုက်အုံးမယ်” ဆိုပြီး အကြောင်းပြန်ရမှာလား။ (ဦးကိုကိုကြီး)
ထိုင်ဝမ်ကျွန်းဝန်းကျင် တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု အခြေအနေကို ထိန်းသိမ်းဖို့ အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေကပြောဆိုသလို မြန်မာစစ်ကောင်စီက ကွပ်မျက်ခဲ့တဲ့ ကိစ္စတွေကိုလည်း ဒေသတွင်းနိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ကိုသိန်းထိုက်ဦး ပြောပြပါမယ်။
၈၈မျိုးဆက်ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ကိုဂျင်မီ၊NLDလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်းကိုဖြိုးဇေယျာသော်၊ကိုလှမျိုးအောင်နဲ့ ကိုအောင်သူရဇော်တို့ကိုသေဒဏ်ကွပ်မျက်လိုက်တဲ့လုပ်ရပ်ဟာရှုတ်ချပြစ်တင်ရမယ့်အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်တယ်လို့သြစတြေးလျ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအပါအဝင်နိုင်ငံတကာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေပူးတွဲကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ဖိအားဆက်ပေးရေးနည်းလမ်းတွေကို တခြားနိုင်ငံတွေနဲ့ဆွေးနွေးနေတဲ့အကြောင်းနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အခြေအနေဟာ ဘာမှမဖြစ်တဲ့ ပုံစံမျိုးဆက်သွားလို့မရတော့ဘူးဆိုပြီးမနေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနပြောခွင့်ရ Ned Price ကပြောဆိုသွားပါတယ်။ ကိုသိန်းထိုက်ဦး တင်ပြပါလိမ့်မယ်။
“အကြမ်းဖက်မှုတွေ တိုးလာတာ၊ ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းတဲ့ ရက်စက်မှုတွေကျူးလွန်တာတွေကြောင့် စစ်ကောင်စီနဲ့ဘာမှမဖြစ်သလို ဆက်ဆံဖို့မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတာ အလေးအနက်ပြောချင်ပါတယ်။ နိုင်ငံအားလုံး မြန်မာနိုင်ငံကို စစ်လက်နက် အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေမရောင်းဖို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။”(ကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာန ပြောခွင့်ရ Ned Price)
ထင်ရှားတဲ့နိုင်ငံရေးသမားတွေဖြစ်ကြတဲ့ ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုဂျင်မီ၊ NLD လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ကိုဖြိုးဇေယျာသော်တို့နဲ့အတူ နောက်ထပ် ၂ ဦးကို ဥပဒေလုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေနဲ့အညီ ပြစ်ဒဏ်စီရင်ပြီးပြီဖြစ်တဲ့အကြောင်း မြန်မာစစ်ကောင်စီက ကြေညာပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၆ နိုင်ငံမှာ အမေရိကန် နိုင်ငံသားတွေကို မတရား ဖမ်းဆီးတာတွေ ရှိနိုင်တာကြောင့် ခရီးသွားတဲ့အခါ သတိထားဖို့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက မနေ့က သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ကိုသိန်းထိုက်ဦး ဆက်ပြီး ပြောပြပါလိမ့်မယ်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇန္နဝါရီလ ၆ ရက် လွှတ်တော် ကြားနာပွဲအပေါ် စုံစမ်းစစ်ဆေးနေတဲ့ ကော်မတီက ဒီတပတ် အဂါင်္နေ့ နောက်ထပ် ကြားနားပွဲ ကျင်းပဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ လွှတ်တော်စီးနင်းမှုမှာ ပါဝင်တဲ့ လူဖြူကြီးစိုးရေးဝါဒီ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကော်မတီ ကြားနာပွဲတွေက အာရုံစိုက်ပါလိမ့်မယ်။ကိုသိန်းထိုက်ဦး ပြောပြပါပလိမ့်မယ်။
ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အင်အားကြီး နိုင်ငံ ၂၀ G20 အစည်းအဝေးဟာ မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်ရောက်အောင် အာဆီယံ နိုင်ငံတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ အခွင့်အလမ်းတခုအဖြစ် မြင်တဲ့အကြောင်း အမေရိကန် လက်ထောက် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး Daniel Kritenbrink က ပြောပါတယ်။ ဦးသိန်းထိုက်ဦးက တင်ပြထားပါတယ်။
ကရင်ပြည်နယ် KNU ထိန်းချုပ်ဒေသတွေမှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ နယ်ခြားစောင့် BGF တပ်တွေရဲ့ လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်မှုတွေကြောင့် ဇွန်လ တလတည်းမှာတင် အရပ်သား ၁၂ယောက်သေဆုံးပြီး၊ ၁၅ယောက် ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရခဲ့တယ်လို့ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံးက ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာနိုင်ငံရေးအရပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးပေါ်လာအောင် ကြိုးပမ်းဖို့တရုတ်နဲ့ အာဆီယံအကြားလက်တွဲဆောင်ရွက်နိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်းတရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးလည်းဖြစ် နိုင်ငံတော်ကောင်စီလည်းဖြစ်တဲ့Wang Yiက ပြောပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးရဲ့ပြောဆိုချက်တွေနဲ့ပတ်သက်လို့ဦးသိန်းထိုက်ဦးတင်ပြပါမယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
