[[Zawgyi/Unicode]]
နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေသစ်အရ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ မှတ်ပုံတင်လျှောက်ထားဖို့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ တင်းကြပ်မှုတွေများလာတဲ့ ဥပဒေသစ်အရ ပါတီတွေရဲ့သဘောထားဘယ်လို ရှိပါသလဲ၊ ရန်ကုန်က သတင်းပေးပို့ချက်ကို ကိုရဲမွန်ကတင်ပြပေးထားပါတယ်။
နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေသစ်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်နေ့မှာ စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ အဲလိုထုတ်ပြန်ပြီး နိုင်ငံရေးပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း နည်းဥပဒေသစ်ကို မနေ့က ထပ်မံထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒီနောက် နိုင်ငံရေးပါတီတွေအနေနဲ့ ဥပဒေသစ်အရ ပါတီမှတ်ပုံတင်လျှောက်ထားဖို့ ကော်မရှင်က ဖိတ်ခေါ်လိုက်တာပါ။ နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေသစ် ထုတ်ပြန်လိုက်ပြီးချိန်မှာ နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့သုံးသပ်သူတွေကြားမှာ ဝေဖန်မှုတွေကျယ်ကျယ်လောင်လောင်ထွက်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။
ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ဇိုမီးဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်က ပူးဂင်ကမ်းလျံကတော့ ဥပဒေကမရှင်းလင်းသလို လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားပါတီတွေရပ်တည်ဖို့ ခက်ခဲသွားတယ်လို့ ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။
“မရှင်းလင်းတာက ပြည်နယ်ပါတီတိုင်းပါတီတွေက ပြည်ထောင်စုမှာရှိတဲ့ ပြည်သူ့လွှတ်တော်၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်မှာ ဝင်ရွေးမခံရဘူးလားဆိုတာ မသဲကွဲဘူး။ သူတို့နည်းဥပဒေကလေ။ ဒါကသူတို့ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိလုပ်တဲ့သဘောဆိုတော့ လက်ရှိရပ်တည်နေတဲ့ပါတီတွေက ထပ်တင်ဖို့မလိုဘူးလေ။ သူတို့ထုတ်ပြန်တဲ့ဒီဥပဒေထဲမှာပေါ့။ ငွေကြေးကိစ္စ၊ ပါတီအင်အားကိစ္စ၊ မြို့နယ်ကန့်သတ်တာတွေတော့ ထူးခြားမှုရှိတာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ထင်တာကတော့ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုပါတီငယ်တွေ ပျောက်အောင်လုပ်တဲ့သဘောလားလို့ ထင်ရပါတယ်။ စိတ်လည်း မကောင်းဘူးပေါ့။ ဘာခေါ်မလဲ၊ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိလုပ်တာဖြစ်နိုင်တယ်။ တနိုင်ငံလုံးလွှမ်းခြုံနိုင်တာ ကြံ့ခိုင်ရေးပဲရှိတော့မယ်လေ။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာတည်ဆဲပါတီ ၉၁ ပါတီရှိနေပြီး အဲဒီပါတီတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် ဆက်လက်ရပ်တည်နိုင်ဖို့ ဥပဒေထုတ်ပြန်ပြီးနောက် ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း ကော်မရှင်ထံ မှတ်ပုံတင်အသစ် လျှောက်ထားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ပြန်မလျှောက်တော့တဲ့ပါတီတွေကတော့ အလိုအလျောက်ဖျက်သိမ်းပြီးဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေသစ်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီရဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်ကတော့ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ဥပဒေသစ်နဲ့ နည်းဥပဒေတို့ကြောင့် ပါတီတွေနည်းပါးသွားနိုင်ဖွယ်ရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီရဲ့ရပ်တည်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့တော့ သူက ခုလိုပြောပါတယ်။
“ရည်မှန်းချက်ကြောင့်ပါတီထောင်ကြတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲမှာ နိုင်ခြင်းမနိုင်ခြင်းက ဒုတိယပဲဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ စုဖွဲ့မှုတခုပေါ့ဗျာ- နိုင်ငံရေးရည်သန်မှုကြောင့်ပါတီထောင်ကြသူတွေကတော့ဖြင့် အကျပ်အတည်းကြားက ရုန်းကန်လာမယ်ထင်တယ်။ ဖျက်သိမ်းခြင်းခံရနိုင်တဲ့ပါတီတွေလည်းများလာနိုင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ပါတီကတော့ဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲသည် နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်အဖြစ် ကျနော်တို့လက်ခံလာနိုင်တယ်။ အဲဒီထွက်ပေါက်အရ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအောက်မှာ နိုင်ငံရေးပါတီအနေနဲ့ မှတ်ပုံတင်လာတဲ့ ပါတီတခုအရ အာဏာပိုင်ရဲ့တင်းကျပ်တယ်ဆိုတာပဲ ပြောပြော၊ ပျော့ပြောင်းတယ်ပဲပြောပြော၊ နိုင်ငံရေးပါတီမှတ်ပုံတင်အရ မှတ်ပုံမတင်ရင် နိုင်ငံရေးစင်မြင့်ပျက်သွားမှာကို ကျနော်တို့လက်မခံနိုင်ဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲသည် ထွက်ပေါက်လို့ယုံကြည်လို့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ အတတ်နိုင်ဆုံး နေရာမလပ် ပြည်နယ်ထဲမှာ ပြိုင်ဖို့ ရည်မှန်းထားတယ်။”
ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ဥပဒေအသစ်အရ ပါတီတွေမှတ်ပုံတင်လျှောက်ထားတဲ့အခါ ပြည်ထောင်စု တဝန်းလုံးမှာစည်းရုံးမယ့်ပါတီနဲ့ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တခုအတွင်းမှာသာ စည်းရုံး ဆောင်ရွက်မယ့်ပါတီတွေဆိုပြီး နှစ်မျိုးသတ်မှတ်ထားပါတယ်။
ပြည်ထောင်စုတဝန်းလုံးမှာ စည်းရုံးမယ့်ပါတီတွေဟာ ကော်မရှင်ကနိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် အသိ အမှတ်ပြုပြီးနောက် ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း ပါတီဝင် လူတသိန်းစည်းရုံးရမှာဖြစ်ပြီး တိုင်းဒေသ ကြီးသို့မဟုတ်ပြည်နယ်တခုအတွင်းမှာသာ စည်းရုံးဆောင်ရွက်တဲ့ပါတီတွေကတော့ ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း ပါတီဝင်ဦးရေ အနည်းဆုံး ၁,၀၀၀ စုစည်းရမှာပါ။
ဒါ့ပြင် ပြည်ထောင်စုတဝန်းလုံးမှာ စည်းရုံးမယ့်ပါတီတွေဟာ ပါတီရန်ပုံငွေကျပ်သိန်း တထောင်ကို မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်မှာ ငွေစာရင်းဖွင့်ရမှာဖြစ်ပြီး တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် တခုအတွင်းမှာသာ စည်းရုံးဆောင်ရွက်တဲ့ပါတီတွေကတော့ ငွေကျပ်သိန်းတရာ ဖွင့်ရမှာပါ။
စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ဥပဒေသစ်နဲ့ နည်းဥပဒေသစ်နဲ့ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းကတော့ အခုလိုမှတ်ချက်ပြုလာပါတယ်။
“ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ ပါတီတွေဖောင်းပွနေတာကို ကျစ်ကျစ်လျစ်လျစ်လုပ်လိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်လို့ ထင်တယ်။ တဘက်ကကျတော့လည်း ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီ ပြိုင်ဘက်တွေနည်းသွားအောင်လုပ်တဲ့သဘောပေါ့။ အဲဒီပေးထားတဲ့အခြေအနေအရ ကိုယ်တွေကလည်း စည်းလုံးညီညွှတ်ဖို့လိုပြီလို့ပြောချင်တယ်။ ရည်ရွယ်ချက်တူတဲ့နိုင်ငံရေးပါတီတွေက စုစည်းတင်ပင်ပြီးတော့ တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ပြည်နယ်အနှံ့မှာ ဘယ်ပါတီကတော့ မှတ်ပုံတင်မယ်၊ စသဖြင့်ပေါ့။ ကိုယ့်အချင်းချင်းမပြိုင်ဘဲနဲ့ ပြည်ခိုင်ဖြိုးနဲ့ပဲပြိုင်ဖို့ မဟာမိတ်ဖွဲ့ထားဖို့ လိုတယ်။ စည်းလုံးညီညွတ်ဖို့ အချိန်ရောက်ပြီလို့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကို ပြောလိုပါတယ်။”
ဒီပြင်ဆင်ချက်အသစ်တွေကို မလိုက်နာနိုင်တဲ့ပါတီတွေကို ဖျက်သိမ်းမယ်လို့ ဥပဒေသစ်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်ရှင်။
============
[[Unicode]]
နိုငျငံရေးပါတီ မှတျပုံတငျဥပဒသေဈအပေါျ ဝဖေနျမှုတှထှေကျပေါျ
နိုငျငံရေးပါတီမြား မှတျပုံတငျခွငျးဥပဒသေဈအရ နိုငျငံရေးပါတီတှေ မှတျပုံတငျလြှောကျထားဖို့ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက ထုတျပွနျလိုကျပါတယျ။ တငျးကွပျမှုတှမြေားလာတဲ့ ဥပဒသေဈအရ ပါတီတှရေဲ့သဘောထားဘယျလို ရှိပါသလဲ၊ ရနျကုနျက သတငျးပေးပို့ခကြျကို ကိုရဲမှနျကတငျပွပေးထားပါတယျ။
နိုငျငံရေးပါတီမြားမှတျပုံတငျခွငျးဥပဒသေဈကို ပွီးခဲ့တဲ့ဇနျနဝါရီ ၂၆ ရကျနေ့မှာ စဈကောငျစီက ထုတျပွနျကွညောခဲ့ပါတယျ။ အဲလိုထုတျပွနျပွီး နိုငျငံရေးပါတီမှတျပုံတငျခွငျး နညျးဥပဒသေဈကို မနေ့က ထပျမံထုတျပွနျပါတယျ။ ဒီနောကျ နိုငျငံရေးပါတီတှအေနနေဲ့ ဥပဒသေဈအရ ပါတီမှတျပုံတငျလြှောကျထားဖို့ ကောျမရှငျက ဖိတျခေါျလိုကျတာပါ။ နိုငျငံရေးပါတီမြားမှတျပုံတငျခွငျးဥပဒသေဈ ထုတျပွနျလိုကျပွီးခြိနျမှာ နိုငျငံရေးပါတီတှနေဲ့သုံးသပျသူတှကွေားမှာ ဝဖေနျမှုတှကေယြျကယြျလောငျလောငျထှကျပေါျခဲ့ပါတယျ။
ထုတျပွနျလိုကျတဲ့ ဥပဒေ၊ နညျးဥပဒနေဲ့ပတျသကျပွီးတော့ ဇိုမီးဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျက ပူးဂငျကမျးလြံကတော့ ဥပဒကေမရှငျးလငျးသလို လူနညျးစုတိုငျးရငျးသားပါတီတှရေပျတညျဖို့ ခကျခဲသှားတယျလို့ ဝဖေနျလိုကျပါတယျ။
“မရှငျးလငျးတာက ပွညျနယျပါတီတိုငျးပါတီတှကေ ပွညျထောငျစုမှာရှိတဲ့ ပွညျသူ့လှှတျတောျ၊ အမြိုးသားလှှတျတောျမှာ ဝငျရှေးမခံရဘူးလားဆိုတာ မသဲကှဲဘူး။ သူတို့နညျးဥပဒကေလေ။ ဒါကသူတို့ ရညျရှယျခကြျရှိရှိလုပျတဲ့သဘောဆိုတော့ လကျရှိရပျတညျနတေဲ့ပါတီတှကေ ထပျတငျဖို့မလိုဘူးလေ။ သူတို့ထုတျပွနျတဲ့ဒီဥပဒထေဲမှာပေါ့။ ငှကွေေးကိစ်စ၊ ပါတီအငျအားကိစ်စ၊ မွို့နယျကန့ျသတျတာတှတေော့ ထူးခွားမှုရှိတာပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့ထငျတာကတော့ တိုငျးရငျးသားလူနညျးစုပါတီငယျတှေ ပြောကျအောငျလုပျတဲ့သဘောလားလို့ ထငျရပါတယျ။ စိတျလညျး မကောငျးဘူးပေါ့။ ဘာခေါျမလဲ၊ ရညျရှယျခကြျရှိရှိလုပျတာဖွဈနိုငျတယျ။ တနိုငျငံလုံးလှှမျးခွုံနိုငျတာ ကွံ့ခိုငျရေးပဲရှိတော့မယျလေ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာတညျဆဲပါတီ ၉၁ ပါတီရှိနပွေီး အဲဒီပါတီတှအေနနေဲ့ နိုငျငံရေးပါတီအဖွဈ ဆကျလကျရပျတညျနိုငျဖို့ ဥပဒထေုတျပွနျပွီးနောကျ ရကျပေါငျး ၆၀ အတှငျး ကောျမရှငျထံ မှတျပုံတငျအသဈ လြှောကျထားရမှာဖွဈပါတယျ။ ပွနျမလြှောကျတော့တဲ့ပါတီတှကေတော့ အလိုအလြောကျဖကြျသိမျးပွီးဖွဈတယျလို့ နိုငျငံရေးပါတီမြားမှတျပုံတငျခွငျး ဥပဒသေဈမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
ရခိုင့ျဦးဆောငျပါတီရဲ့ဥက်ကဋ်ဌ ဒေါကျတာအေးမောငျကတော့ ထုတျပွနျထားတဲ့ဥပဒသေဈနဲ့ နညျးဥပဒတေို့ကွောင့ျ ပါတီတှနေညျးပါးသှားနိုငျဖှယျရှိတယျလို့ ပွောပါတယျ။ ရခိုင့ျဦးဆောငျပါတီရဲ့ရပျတညျမှုနဲ့ပတျသကျလို့တော့ သူက ခုလိုပွောပါတယျ။
“ရညျမှနျးခကြျကွောင့ျပါတီထောငျကွတယျ။ ရှေးကောကျပှဲမှာ နိုငျခွငျးမနိုငျခွငျးက ဒုတိယပဲဖွဈတယျဆိုတဲ့ စုဖှဲ့မှုတခုပေါ့ဗြာ- နိုငျငံရေးရညျသနျမှုကွောင့ျပါတီထောငျကွသူတှကေတော့ဖွင့ျ အကပြျအတညျးကွားက ရုနျးကနျလာမယျထငျတယျ။ ဖကြျသိမျးခွငျးခံရနိုငျတဲ့ပါတီတှလေညျးမြားလာနိုငျပါတယျ။ ကနြောျတို့ပါတီကတော့ဖွင့ျ ရှေးကောကျပှဲသညျ နိုငျငံရေးထှကျပေါကျအဖွဈ ကနြောျတို့လကျခံလာနိုငျတယျ။ အဲဒီထှကျပေါကျအရ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအောကျမှာ နိုငျငံရေးပါတီအနနေဲ့ မှတျပုံတငျလာတဲ့ ပါတီတခုအရ အာဏာပိုငျရဲ့တငျးကပြျတယျဆိုတာပဲ ပွောပွော၊ ပြော့ပွောငျးတယျပဲပွောပွော၊ နိုငျငံရေးပါတီမှတျပုံတငျအရ မှတျပုံမတငျရငျ နိုငျငံရေးစငျမွင့ျပကြျသှားမှာကို ကနြောျတို့လကျမခံနိုငျဘူး။ ရှေးကောကျပှဲသညျ ထှကျပေါကျလို့ယုံကွညျလို့ ရှေးကောကျပှဲမှာ အတတျနိုငျဆုံး နရောမလပျ ပွညျနယျထဲမှာ ပွိုငျဖို့ ရညျမှနျးထားတယျ။”
ထုတျပွနျထားတဲ့ဥပဒအေသဈအရ ပါတီတှမှေတျပုံတငျလြှောကျထားတဲ့အခါ ပွညျထောငျစု တဝနျးလုံးမှာစညျးရုံးမယ့ျပါတီနဲ့ တိုငျးဒသေကွီး သို့မဟုတျ ပွညျနယျတခုအတှငျးမှာသာ စညျးရုံး ဆောငျရှကျမယ့ျပါတီတှဆေိုပွီး နှဈမြိုးသတျမှတျထားပါတယျ။
ပွညျထောငျစုတဝနျးလုံးမှာ စညျးရုံးမယ့ျပါတီတှဟော ကောျမရှငျကနိုငျငံရေးပါတီအဖွဈ အသိ အမှတျပွုပွီးနောကျ ရကျပေါငျး ၉၀ အတှငျး ပါတီဝငျ လူတသိနျးစညျးရုံးရမှာဖွဈပွီး တိုငျးဒသေ ကွီးသို့မဟုတျပွညျနယျတခုအတှငျးမှာသာ စညျးရုံးဆောငျရှကျတဲ့ပါတီတှကေတော့ ရကျပေါငျး ၉၀ အတှငျး ပါတီဝငျဦးရေ အနညျးဆုံး ၁,၀၀၀ စုစညျးရမှာပါ။
ဒါ့ပွငျ ပွညျထောငျစုတဝနျးလုံးမှာ စညျးရုံးမယ့ျပါတီတှဟော ပါတီရနျပုံငှကေပြျသိနျး တထောငျကို မွနျမာ့စီးပှားရေးဘဏျမှာ ငှစောရငျးဖှင့ျရမှာဖွဈပွီး တိုငျးဒသေကွီး သို့မဟုတျ ပွညျနယျ တခုအတှငျးမှာသာ စညျးရုံးဆောငျရှကျတဲ့ပါတီတှကေတော့ ငှကေပြျသိနျးတရာ ဖှင့ျရမှာပါ။
စဈကောငျစီက ထုတျပွနျထားတဲ့ဥပဒသေဈနဲ့ နညျးဥပဒသေဈနဲ့ပတျသကျလို့ နိုငျငံရေးလေ့လာသုံးသပျသူ ဦးရဲထှနျးကတော့ အခုလိုမှတျခကြျပွုလာပါတယျ။
“ရညျရှယျခကြျကတော့ ပါတီတှဖေောငျးပှနတောကို ကစြျကစြျလစြျလစြျလုပျလိုတဲ့ ရညျရှယျခကြျလို့ ထငျတယျ။ တဘကျကကတြော့လညျး ပွညျခိုငျဖွိုးပါတီ ပွိုငျဘကျတှနေညျးသှားအောငျလုပျတဲ့သဘောပေါ့။ အဲဒီပေးထားတဲ့အခွအေနအေရ ကိုယျတှကေလညျး စညျးလုံးညီညှှတျဖို့လိုပွီလို့ပွောခငြျတယျ။ ရညျရှယျခကြျတူတဲ့နိုငျငံရေးပါတီတှကေ စုစညျးတငျပငျပွီးတော့ တိုငျးဒသေကွီးနဲ့ပွညျနယျအနှံ့မှာ ဘယျပါတီကတော့ မှတျပုံတငျမယျ၊ စသဖွင့ျပေါ့။ ကိုယ့ျအခငြျးခငြျးမပွိုငျဘဲနဲ့ ပွညျခိုငျဖွိုးနဲ့ပဲပွိုငျဖို့ မဟာမိတျဖှဲ့ထားဖို့ လိုတယျ။ စညျးလုံးညီညှတျဖို့ အခြိနျရောကျပွီလို့ နိုငျငံရေးပါတီတှကေို ပွောလိုပါတယျ။”
ဒီပွငျဆငျခကြျအသဈတှကေို မလိုကျနာနိုငျတဲ့ပါတီတှကေို ဖကြျသိမျးမယျလို့ ဥပဒသေဈမှာ ဖောျပွထားပါတယျရှငျ။
