(Zawgyi/Unicode)
လက်ရှိ COVID-19 ရဲ့ရိုက်ခတ်မှုကြောင့် မြို့နယ်တွေ၊ ရပ်ကွက်တွေအတွင်း ဖွင့်လှစ်တဲ့ ပုဂလိက ဆေးခန်းတွေမှာ ဆေးကုသဖို့ အခက်အခဲတွေ့ ကြုံနေရတာနဲ့ ပတ်သတ်လို့ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မမေခက တင်ပြပေးပါမယ်။
COVID-19 ရောဂါပိုးရှိသူနဲ့ ထိတွေ့ခဲ့လို့ ပုဂ္ဂလိကဆေးခန်းက ဆရာဝန်အချို့ကို သီးခြားစောင့်ကြည့်နေရတဲ့ အခြေအနေတွေဖြစ်ခဲ့တဲ့နောက် ဆေးခန်းငယ်အတော်များများ စိုးရိမ်မှုရှိပြီး ပိတ်လိုက်ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် သာမန်နေမကောင်းတာမျိုးနဲ့ အခြားရောဂါသည်တွေအတွက်လည်း ဆရာဝန်နဲ့ တွေ့ဆုံဖို့ အခက်တွေ တွေ့နေပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာပဲ မြန်မာနိုင်ငံ ဆရာဝန်များအသင်းကတော့ ကိုယ်ပိုင်ဆေးကုခန်းတွေ လိုက်နာဆောင်ရွက်ဖို့ ညွှန်ကြားချက်တွေ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ အဓိကကတော့ ဆရာဝန်တွေ ကိုယ့်ကိုကိုယ် ကာကွယ်ရေးအပြင် ဆေးခန်းကနေတဆင့် အခြားလူတွေကိုပါ ရောဂါပိုးမကူးစက်အောင်ပါ။
မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်တွေမှာရှိတဲ့ အထွေထွေရောဂါကုဆေးခန်းငယ်တွေမှာ အဖျားရှိသူတွေကို သီးသန့်ကုသနိုင်ဖို့မှာ အခက်အခဲတွေ ရှိနေပြီး အခုလို အထွေထွေရောဂါ ကုသရေး ( GP) ဆရာဝန်တွေအတွက် စိန်ခေါ်မှု တရပ်ဖြစ်နေတယ်လို့ အထွေထွေရောဂါကုဆရာဝန် ဒေါက်တာမြင့်ဦးက ပြောပါတယ်။
"ကိုဗစ်ကာလ….ခုလက်ရှိမှာ ဆရာဝန်တွေ သိနေတာက နှာစေးမှ၊ ချောင်းဆိုးမှ၊ ဖျားမှ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဘာလက္ခဏာမှ မပြဘဲနဲ့ လူတွေထဲမှာ ဒီလိုရောဂါသည်တွေ ရှိနေနိုင်တာပေါ့နော်။ ရှိလာတဲ့အခါကျတော့ ကျနော်တို့ ဆရာဝန်တော်တော်များများက ပုဂ္ဂလိကဆေးခန်း ဆရာဝန်လေးတွေက နိုင်ငံတကာမှာလို အစိုးရထောက်ပံ့တာ မဟုတ်ဘူး ကိုယ့်ဟာကိုယ် ရင်းနှီးထားရတာ။ အဲ့ဒီတော့ သူ့ဆေးခန်းမှာ လာပြီးတော့ လူနာက ကိုယ့်ကို ကူးသွားမှာ တခု ကိုယ့်ကို ကူးသွားလို့ရှိရင် ကိုယ်က Quarantine ဖြစ်ခံလိုက်ရမှာ တခု အဲဒီလိုတွေ စိတ်ပူပြီးတော့ ဆရာဝန်တွေ တော်တော်များများက ဆေးခန်းပိတ်လိုက်ကြတယ်။ လက်ရှိအနေအထားအတိုင်းမှာ ပုဂ္ဂလိကဆရာဝန်တွေကို အစိုးရရဲ့ ခုဏလို ဝန်ထမ်းလိုမျိုးပေါ့နော် ... ပူးပေါင်းတဲ့ အဖွဲ့လေးတဖွဲ့ ဒါမှမဟုတ် ပူးပေါင်းတဲ့ စနစ်လေးတခုနဲ့ သူတို့ပါ အသိအမှတ်ပြုပြီးတော့ သူတို့ကို ဘယ်လိုသိမ်းသွင်းပြီး ဘယ်လိုလုပ်ရမယ်ဆိုတာမျိုးလေး အစိုးရက ဖန်တီးပေးရင် အကောင်းဆုံးလို့ ကျနော်မြင်ပါတယ် ခင်ဗျ။"
COVID-19 ပိုးတွေ့လူနာကို ကုသပေးမိလို့ ဆရာဝန်ကိုယ်တိုင် ၁၄ ရက်တာ စောင့်ကြည့်မှုခံယူရတာ၊ ဆေးခန်း ပိတ်ခံခဲ့ရတာ ရှိတာကြောင့် အထွေထွေရောဂါကုသရေးဆရာဝန် တွေဟာ ဆေးခန်းထိုင်ဖို့ကြောက်လာတာတွေ ရှိတယ်လို့ ဒေါက်တာမြင့်ဦးက ပြောပါတယ်။ ဒီလို ဆေးခန်းတွေအတွက် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ အကူအညီတွေ ပေးဖို့လိုတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
"GP တွေကို အစိုးရက အစိုးရဝန်ထမ်းဆရာဝန်တွေလိုပဲ သဘောထားပြီးတော့ ရှေ့ကနေပြီးတော့ တိုက်စစ်တိုက်မှူးတွေပေါ့နော် ... အဲ့ဒီလူတွေအတွက်ကို လိုအပ်တဲ့ GP တွေအတွက် မြို့နယ်အလိုက် ကျနော်တို့စုပြီးတော့ အလှူခံတယ်။ PPE ရမယ်ပေါ့၊ PPE မဟုတ်ရင်တောင် level 2 ပေါ့၊ N95 ရမယ်ပေါ့ အဲ့ဒီလိုမျိုးတွေ လုပ်ပေးရင်တော့ ဆေးခန်းတွေပြန်ဖွင့်လာလိမ့်မယ်လို့ ယူဆတယ်။ အဲဒီတော့ အစိုးရက ဒါတွေကို Volunteer တွေကို အသုံးချမယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမှာ ကျနော်တို့ကို ဘာမှ အကြောင်းမပြန်သေးဘူး။ အဲ့တော့ ဆေးရုံအထောက်အကူပြု ပုဂ္ဂလိကရောက်နေတဲ့ ဆရာဝန်တွေ ခုဏ ကျနော်ပြောသလို မြို့နယ်တိုင်း မြို့နယ်တိုင်းမှာ GP ရှိတယ်။ ဒီလူတွေကို မြို့နယ်အတွက် အထောက်အကူဖြစ်မယ့် ကော်မတီမှာ ဘယ်လိုတာဝန်ခွဲမှုပေးမလဲ၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာပေး ခိုင်းခွင့်ပေးမလား သို့မဟုတ်ရင် ပြင်ပမှာ သွေးစစ်၊ သွေးပေါင်ချိန် ခိုင်းမလား။ ယနေ့အထိ အစိုးရဘက်က ဒီအဖွဲ့တခုကို မဖွဲ့စည်းသေးဘူး။ တကယ်လို့များ အဲလို ဖွဲ့စည်းပေးလိုက်လို့ရှိရင် ဆေးခန်းဖွင့်ထားတဲ့ GP ဆရာဝန်တွေလည်း ဝမ်းသာမယ်။ သူတို့အတွက်လည်း အထောက်အကူပေးမယ်။"
လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပိုးကူးစက်ခံရတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း ရှစ်ဦးပါဝင်ပြီး အသွားအလာစောင့်ကြည့် ကန့်သတ်ခံထားရသူ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း ၁၀၀ ကျော်ရှိ တယ်လို့ ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဒီထဲမှာ ပြင်ပဆေးခန်းထိုင်တဲ့ ဆရာဝန်တွေ ပါဝင်တယ်။ ကိုယ်တိုင် COVID-19 ကူးစက်ခံရတဲ့ ဝေဒနာသည်ကို ဆေးကုသပေးမိလို့ အသွားအလာစောင့်ကြည့်ခံနေရသူ အထွေထွေ ရောဂါကု ဆရာဝန်ဒေါက်တာ ဇေသူအောင်က လက်ရှိအထွေထွေရောဂါကုဆရာဝန် ကြုံနေရတဲ့ အခက်အခဲနဲ့ ပြင်ပဆေးခန်းတွေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခက်အခဲကို ခုလိုပြောပြပါတယ်။
"ဟိုရက်တွေက ကြုံရတာတွေမှာကျတော့ positive လူနာရောက်လာရင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ၊ ကာကွယ်ရေးဝတ်စုံ ဘယ်လောက်ဝတ်ရမလဲ မသိတော့ အခက်အခဲတွေ ရှိခဲ့တယ်။ ဒီဟာခု ထွက်လာတော့ အဆင်ပြေလာမယ် ထင်တယ်။ ထုတ်ပြန်ချက်ထွက်ပြီးတော့ ဆေးမကုရသေးတော့ ပြောရတာ ဒီလောက်ပဲ ရှိနိုင်တာပေါ့။ အခက်အခဲနောက်ထပ် မရှိနိုင်တာမျိူူးတော့ မဟုတ်ဘူး။ နောက် ၃ လ လောက်ဆို မိုးတွင်းကျမယ်။ ဒီလိုဆို ကျနော်တို့မှာ အခက်အခဲတွေ ရှိလာနိုင်တယ်။ အဖျားရောဂါတိုင်းကို ဆေးရုံကိုပဲ လွှဲပေးရမလား။ လွှဲပေးရင်ဆေးရုံတွေမှာ လူပြုံလာမယ်။ ဒါတွေအတွက် သီးသန့်ထုတ်ပြန်ချက်တွေလာမယ်ထင်တယ်။ နောက် တခုကတော့ ဆေးခန်းဖွင့်တာမှာ တချို့က နေရာအခက်အခဲတွေ ရှိတော့ သတ်မှတ်တဲ့ ပမာဏ အကွာရှိဖို့ ခက်ခဲနိုင်တယ်။"
မြန်မာနိုင်ငံမှာ COVID-19 ရောဂါ နောက်ထပ်ကူးစက်သူ တိုးလာတာကြောင့် စုစုပေါင်း ရောဂါပိုးကူးစက်သူ ၁၄၀ နီးပါး ရှိသွားပြီ ရှင်။
[Unicode Version]
COVID-19 ဂယကျ ပုဂ်ဂလိကဆေးခနျးငယျတှေ အခကျကွုံ
လကျရှိ COVID-19 ရဲ့ရိုကျခတျမှုကွောင့ျ မွို့နယျတှေ၊ ရပျကှကျတှအေတှငျး ဖှင့ျလှဈတဲ့ ပုဂလိက ဆေးခနျးတှမှော ဆေးကုသဖို့ အခကျအခဲတှေ့ ကွုံနရေတာနဲ့ ပတျသတျလို့ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မမခေက တငျပွပေးပါမယျ။
COVID-19 ရောဂါပိုးရှိသူနဲ့ ထိတှေ့ခဲ့လို့ ပုဂ်ဂလိကဆေးခနျးက ဆရာဝနျအခြို့ကို သီးခွားစောင့ျကွည့ျနရေတဲ့ အခွအေနတှေဖွေဈခဲ့တဲ့နောကျ ဆေးခနျးငယျအတောျမြားမြား စိုးရိမျမှုရှိပွီး ပိတျလိုကျကွပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ သာမနျနမေကောငျးတာမြိုးနဲ့ အခွားရောဂါသညျတှအေတှကျလညျး ဆရာဝနျနဲ့ တှေ့ဆုံဖို့ အခကျတှေ တှေ့နပေါတယျ။ ဒီအခြိနျမှာပဲ မွနျမာနိုငျငံ ဆရာဝနျမြားအသငျးကတော့ ကိုယျပိုငျဆေးကုခနျးတှေ လိုကျနာဆောငျရှကျဖို့ ညှှနျကွားခကြျတှေ ထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။ အဓိကကတော့ ဆရာဝနျတှေ ကိုယ့ျကိုကိုယျ ကာကှယျရေးအပွငျ ဆေးခနျးကနတေဆင့ျ အခွားလူတှကေိုပါ ရောဂါပိုးမကူးစကျအောငျပါ။
မွို့နယျ၊ ရပျကှကျတှမှောရှိတဲ့ အထှထှေရေောဂါကုဆေးခနျးငယျတှမှော အဖြားရှိသူတှကေို သီးသန့ျကုသနိုငျဖို့မှာ အခကျအခဲတှေ ရှိနပွေီး အခုလို အထှထှေရေောဂါ ကုသရေး ( GP) ဆရာဝနျတှအေတှကျ စိနျခေါျမှု တရပျဖွဈနတေယျလို့ အထှထှေရေောဂါကုဆရာဝနျ ဒေါကျတာမွင့ျဦးက ပွောပါတယျ။
"ကိုဗဈကာလ….ခုလကျရှိမှာ ဆရာဝနျတှေ သိနတောက နှာစေးမှ၊ ခြောငျးဆိုးမှ၊ ဖြားမှ မဟုတျဘဲနဲ့ ဘာလက်ခဏာမှ မပွဘဲနဲ့ လူတှထေဲမှာ ဒီလိုရောဂါသညျတှေ ရှိနနေိုငျတာပေါ့နောျ။ ရှိလာတဲ့အခါကတြော့ ကနြောျတို့ ဆရာဝနျတောျတောျမြားမြားက ပုဂ်ဂလိကဆေးခနျး ဆရာဝနျလေးတှကေ နိုငျငံတကာမှာလို အစိုးရထောကျပံ့တာ မဟုတျဘူး ကိုယ့ျဟာကိုယျ ရငျးနှီးထားရတာ။ အဲ့ဒီတော့ သူ့ဆေးခနျးမှာ လာပွီးတော့ လူနာက ကိုယ့ျကို ကူးသှားမှာ တခု ကိုယ့ျကို ကူးသှားလို့ရှိရငျ ကိုယျက Quarantine ဖွဈခံလိုကျရမှာ တခု အဲဒီလိုတှေ စိတျပူပွီးတော့ ဆရာဝနျတှေ တောျတောျမြားမြားက ဆေးခနျးပိတျလိုကျကွတယျ။ လကျရှိအနအေထားအတိုငျးမှာ ပုဂ်ဂလိကဆရာဝနျတှကေို အစိုးရရဲ့ ခုဏလို ဝနျထမျးလိုမြိုးပေါ့နောျ ... ပူးပေါငျးတဲ့ အဖှဲ့လေးတဖှဲ့ ဒါမှမဟုတျ ပူးပေါငျးတဲ့ စနဈလေးတခုနဲ့ သူတို့ပါ အသိအမှတျပွုပွီးတော့ သူတို့ကို ဘယျလိုသိမျးသှငျးပွီး ဘယျလိုလုပျရမယျဆိုတာမြိုးလေး အစိုးရက ဖနျတီးပေးရငျ အကောငျးဆုံးလို့ ကနြောျမွငျပါတယျ ခငျဗြ။"
COVID-19 ပိုးတှေ့လူနာကို ကုသပေးမိလို့ ဆရာဝနျကိုယျတိုငျ ၁၄ ရကျတာ စောင့ျကွည့ျမှုခံယူရတာ၊ ဆေးခနျး ပိတျခံခဲ့ရတာ ရှိတာကွောင့ျ အထှထှေရေောဂါကုသရေးဆရာဝနျ တှဟော ဆေးခနျးထိုငျဖို့ကွောကျလာတာတှေ ရှိတယျလို့ ဒေါကျတာမွင့ျဦးက ပွောပါတယျ။ ဒီလို ဆေးခနျးတှအေတှကျ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနအနနေဲ့ အကူအညီတှေ ပေးဖို့လိုတယျလို့လညျး ဆိုပါတယျ။
"GP တှကေို အစိုးရက အစိုးရဝနျထမျးဆရာဝနျတှလေိုပဲ သဘောထားပွီးတော့ ရှေ့ကနပွေီးတော့ တိုကျစဈတိုကျမှူးတှပေေါ့နောျ ... အဲ့ဒီလူတှအေတှကျကို လိုအပျတဲ့ GP တှအေတှကျ မွို့နယျအလိုကျ ကနြောျတို့စုပွီးတော့ အလှူခံတယျ။ PPE ရမယျပေါ့၊ PPE မဟုတျရငျတောငျ level 2 ပေါ့၊ N95 ရမယျပေါ့ အဲ့ဒီလိုမြိုးတှေ လုပျပေးရငျတော့ ဆေးခနျးတှပွေနျဖှင့ျလာလိမ့ျမယျလို့ ယူဆတယျ။ အဲဒီတော့ အစိုးရက ဒါတှကေို Volunteer တှကေို အသုံးခမြယျဆိုတဲ့ အနအေထားမှာ ကနြောျတို့ကို ဘာမှ အကွောငျးမပွနျသေးဘူး။ အဲ့တော့ ဆေးရုံအထောကျအကူပွု ပုဂ်ဂလိကရောကျနတေဲ့ ဆရာဝနျတှေ ခုဏ ကနြောျပွောသလို မွို့နယျတိုငျး မွို့နယျတိုငျးမှာ GP ရှိတယျ။ ဒီလူတှကေို မွို့နယျအတှကျ အထောကျအကူဖွဈမယ့ျ ကောျမတီမှာ ဘယျလိုတာဝနျခှဲမှုပေးမလဲ၊ ကနြျးမာရေး၊ ပညာပေး ခိုငျးခှင့ျပေးမလား သို့မဟုတျရငျ ပွငျပမှာ သှေးစဈ၊ သှေးပေါငျခြိနျ ခိုငျးမလား။ ယနေ့အထိ အစိုးရဘကျက ဒီအဖှဲ့တခုကို မဖှဲ့စညျးသေးဘူး။ တကယျလို့မြား အဲလို ဖှဲ့စညျးပေးလိုကျလို့ရှိရငျ ဆေးခနျးဖှင့ျထားတဲ့ GP ဆရာဝနျတှလေညျး ဝမျးသာမယျ။ သူတို့အတှကျလညျး အထောကျအကူပေးမယျ။"
လကျရှိ မွနျမာနိုငျငံတှငျ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ပိုးကူးစကျခံရတဲ့ ကနြျးမာရေးဝနျထမျး ရှဈဦးပါဝငျပွီး အသှားအလာစောင့ျကွည့ျ ကန့ျသတျခံထားရသူ ကနြျးမာရေးဝနျထမျး ၁၀၀ ကြောျရှိ တယျလို့ ကနြျးမာရေးနှင့ျအားကစားဝနျကွီးဌာနက ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
ဒီထဲမှာ ပွငျပဆေးခနျးထိုငျတဲ့ ဆရာဝနျတှေ ပါဝငျတယျ။ ကိုယျတိုငျ COVID-19 ကူးစကျခံရတဲ့ ဝဒေနာသညျကို ဆေးကုသပေးမိလို့ အသှားအလာစောင့ျကွည့ျခံနရေသူ အထှထှေေ ရောဂါကု ဆရာဝနျဒေါကျတာ ဇသေူအောငျက လကျရှိအထှထှေရေောဂါကုဆရာဝနျ ကွုံနရေတဲ့ အခကျအခဲနဲ့ ပွငျပဆေးခနျးတှေ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ အခကျအခဲကို ခုလိုပွောပွပါတယျ။
"ဟိုရကျတှကေ ကွုံရတာတှမှောကတြော့ positive လူနာရောကျလာရငျ ဘယျလိုလုပျရမလဲ၊ ကာကှယျရေးဝတျစုံ ဘယျလောကျဝတျရမလဲ မသိတော့ အခကျအခဲတှေ ရှိခဲ့တယျ။ ဒီဟာခု ထှကျလာတော့ အဆငျပွလောမယျ ထငျတယျ။ ထုတျပွနျခကြျထှကျပွီးတော့ ဆေးမကုရသေးတော့ ပွောရတာ ဒီလောကျပဲ ရှိနိုငျတာပေါ့။ အခကျအခဲနောကျထပျ မရှိနိုငျတာမြိူူးတော့ မဟုတျဘူး။ နောကျ ၃ လ လောကျဆို မိုးတှငျးကမြယျ။ ဒီလိုဆို ကနြောျတို့မှာ အခကျအခဲတှေ ရှိလာနိုငျတယျ။ အဖြားရောဂါတိုငျးကို ဆေးရုံကိုပဲ လှှဲပေးရမလား။ လှှဲပေးရငျဆေးရုံတှမှော လူပွုံလာမယျ။ ဒါတှအေတှကျ သီးသန့ျထုတျပွနျခကြျတှလောမယျထငျတယျ။ နောကျ တခုကတော့ ဆေးခနျးဖှင့ျတာမှာ တခြို့က နရောအခကျအခဲတှေ ရှိတော့ သတျမှတျတဲ့ ပမာဏ အကှာရှိဖို့ ခကျခဲနိုငျတယျ။"
မွနျမာနိုငျငံမှာ COVID-19 ရောဂါ နောကျထပျကူးစကျသူ တိုးလာတာကွောင့ျ စုစုပေါငျး ရောဂါပိုးကူးစကျသူ ၁၄၀ နီးပါး ရှိသှားပွီ ရှငျ။
