(Zawgyi/Unicode)
COVID-19 ကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့ အတားအဆီး အကန့်အသတ်တွေကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ပို့ကုန်ကဏ္ဍမှာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကထက် ဒေါ်လာသန်း ၃၀ လောက် လျော့ကျသွားတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က တင်ပြပေးမှာပါ။
မြန်မာနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အထူးသဖြင့် တရုတ်၊ ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး နှစ်ခုကို ပိတ်မထားပေမဲ့ COVID-19 ကြောင့် တဘက်နိုင်ငံရဲ့ လူအဝင်အထွက် အကန့်အသတ်တွေ၊ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး အစစ်အဆေးတွေကြောင့် ကြန့်ကြာမှုတွေရှိပြီး မြန်မာပို့ကုန်အပေါ် ထိခိုက်မှုရှိခဲ့ပါတယ်။
ဒါကြောင့် နယ်စပ်ပို့ကုန်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကထက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၃၀ လျော့နည်းသွားတယ်လို့ မြန်မာ့ကုန်သွယ်မှု မြှင့်တင်ရေး ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးမျိုးသူက ပြောပါတယ်။
“နယ်စပ်မှာတော့ ပို့ကုန်ပိုင်းမှာ လျော့သွားတယ်၊ ဘယ်လောက်လျော့လည်းဆိုတော့ (ဒေါ်လာ) သန်း ၃၀ လောက်လျော့သွားတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ COVID ကြောင့် အတားအဆီးတွေများလို့ လျော့တာတွေရှိတယ်။ ဖရဲ၊ သခွားက လမ်းခရီးကြန့်ကြာမှုတွေကြောင့် လျော့တယ်။ အထူးသဖြင့် ဂိတ်ဖြတ်တဲ့ နေရာမှာ သူတို့ဘက်က အရမ်းစစ်တာတွေ ပေါ်လာတယ်။ ဒါပေမဲ့ သွင်းကုန်မှာ မလျော့ဘူး။”
မြန်မာထဲ သွင်းကုန်ကတော့ လျော့မသွားပါဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဘဏ္ဍာနှစ်ထက် သွင်းကုန် ဒေါ်လာ သန်း ၃၈၀ လောက်ပိုနေပြီး၊ နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ပမာဏမှာ ဒေါ်လာသန်း ၃၅၀ လောက်ကွာဟသွားပါတယ်လို့ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးမျိုးသူကပြောပါတယ်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံ မဏိပူပြည်နယ်ကို မေလ ၃ ရက်မှာ သူတို့အစိုးရက COVID-19 ကင်းရှင်းတဲ့ပြည်နယ် (Green Zone) ထဲ ထည့်သွင်းထားပေမဲ့ တနိုင်ငံလုံး အသွားအလာကန့်သတ်တာကိုတော့ မေလ ၁၇ ရက်ထိ သက်တမ်းတိုးထားပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်း တမူးခရိုင် မြန်မာ- အိန္ဒိယနယ်စပ်ဂိတ်ကတော့ မတ်လ ၁၀ ရက်ကတည်းက အိန္ဒိယဘက်က ပိတ်ထားခဲ့တာပါ။ ပြန်ဖွင့်ဖို့က အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေတွေအပေါ် မူတည်နေတယ်လို့ စစ်ကိုင်းတိုင်း နယ်လုံဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးကြီး သန်းထွန်းအောင်က ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ကတော့ မေလ ၃၁ အထိ မေလကုန်အထိပေါ့နော်၊ ပိတ်ဖို့အတွက် ဆောင်ရွက်ထားတာပေါ့။ ဘာမှ လူအသွားအလာမရှိ။ သူတို့ဘက်ကလည်း ပိတ်တယ်၊ တောက်လျှောက်ပိတ်သလို ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း သူတို့ဘက်ကနေ ပြန်လာမှာစိုးတဲ့အတွက် ပိတ်တယ်။ နှစ်ယောက်ပိတ်တော့ အားလုံးက ရပ်တန့်သွားတာပေါ့နော်။”
မြန်မာ- အိန္ဒိယနှစ်နိုင်ငံ တရားဝင်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးက ပိတ်ထားပေမဲ့ မှောင်ခိုကူးသန်းမှုကတော့ အနည်းငယ်ရှိနေတယ်လို့ မြန်မာကုန်သွယ်ရေးဌာန တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
မြန်မာ- ထိုင်းကုန်သွယ်ရေးမှာလည်း ကုန်သွယ်ရေးမပိတ်ပေမဲ့ ယာဉ်မောင်းတယောက်၊ ယာဉ်အကူတယောက်ပဲ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့်ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် အကောက်ခွန်ရှင်းလင်းရေး အေဂျင်စီအဖွဲ့တွေ ဇွန်လ ၁ရက်မှာ ဖြတ်သန်းသွားနိုင်ခွင့်ရဖို့ နှစ်ဘက်ညှိနှိုင်းတာလည်း ရှိပါတယ်။
“ကျနော်တို့ တကယ်တမ်း ကုန်သွယ်မှုလုပ်တဲ့အခါမှာ အေဂျင်စီတွေသွားဖို့ နည်းနည်းခက်လာတာပေါ့။ ကုန်သွယ်ရေး အကောက်ခွန်လုပ်တဲ့အခါ အေဂျင်စီတွေ ပါလာတာကိုး။ အေဂျင်စီတွေက border pass ( နယ်စပ်ဖြတ်ခွင့်) လုပ်လို့ မရသေးဘူးဖြစ်နေတယ်။ ဖြေလျှော့မှုတခုပေးရင်တော့ ၁ ရက် ၆ လ အစောဆုံး ပေးရင်တော့ ၂နိုင်ငံ မြဝတီ- မဲဆောက်၊ မဲဆောက်- မြဝတီ ဒါမျိုးဟာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့။”
မြဝတီခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးတေဇာအောင် ပြောသွားတာပါ။
ထိုင်းတောင်ပိုင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေကလည်း မြန်မာနိုင်ငံဘက် တနင်္သာရီတိုင်း Singkhon ဂိတ်ကို ပြန်ဖွင့်ပေးဖို့ သူတို့ အစိုးရကို တောင်းဆိုနေတယ်လို့ Bangkok Post သတင်းစာက မနေ့က ရေးခဲ့ပါတယ်။ Singkhon ဂိတ်ပိတ်ထားလို့ မြန်မာရေထွက်ကုန်တွေကို မြိတ်မြို့ကနေ ထိုင်းနိုင်ငံ ရနောင်းမြို့ကို အဆင့်ဆင့် သယ်ယူနေရပါတယ်။
[Unicode Version]
ကိုဗဈကာလ မွနျမာနိုငျငံ နယျစပျကုနျသှယျရေး ဒေါျလာသနျး ၃၀ လောကျလြော့ကြ
COVID-19 ကွောင့ျဖွဈလာတဲ့ အတားအဆီး အကန့ျအသတျတှကွေောင့ျ နယျစပျကုနျသှယျရေး ပို့ကုနျကဏ်ဍမှာ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈကထကျ ဒေါျလာသနျး ၃၀ လောကျ လြော့ကသြှားတယျဆိုတဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက တငျပွပေးမှာပါ။
မွနျမာနယျစပျကုနျသှယျရေး အထူးသဖွင့ျ တရုတျ၊ ထိုငျး နယျစပျကုနျသှယျရေး နှဈခုကို ပိတျမထားပမေဲ့ COVID-19 ကွောင့ျ တဘကျနိုငျငံရဲ့ လူအဝငျအထှကျ အကန့ျအသတျတှေ၊ ကုနျစညျပို့ဆောငျရေး အစဈအဆေးတှကွေောင့ျ ကွန့ျကွာမှုတှရှေိပွီး မွနျမာပို့ကုနျအပေါျ ထိခိုကျမှုရှိခဲ့ပါတယျ။
ဒါကွောင့ျ နယျစပျပို့ကုနျမှာ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈကထကျ အမရေိကနျဒေါျလာ သနျး ၃၀ လြော့နညျးသှားတယျလို့ မွနျမာ့ကုနျသှယျမှု မွှင့ျတငျရေး ညှှနျကွားရေးမှူး ဦးမြိုးသူက ပွောပါတယျ။
“နယျစပျမှာတော့ ပို့ကုနျပိုငျးမှာ လြော့သှားတယျ၊ ဘယျလောကျလြော့လညျးဆိုတော့ (ဒေါျလာ) သနျး ၃၀ လောကျလြော့သှားတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ COVID ကွောင့ျ အတားအဆီးတှမြေားလို့ လြော့တာတှရှေိတယျ။ ဖရဲ၊ သခှားက လမျးခရီးကွန့ျကွာမှုတှကွေောင့ျ လြော့တယျ။ အထူးသဖွင့ျ ဂိတျဖွတျတဲ့ နရောမှာ သူတို့ဘကျက အရမျးစဈတာတှေ ပေါျလာတယျ။ ဒါပမေဲ့ သှငျးကုနျမှာ မလြော့ဘူး။”
မွနျမာထဲ သှငျးကုနျကတော့ လြော့မသှားပါဘူး။ ပွီးခဲ့တဲ့ ဘဏ်ဍာနှဈထကျ သှငျးကုနျ ဒေါျလာ သနျး ၃၈၀ လောကျပိုနပွေီး၊ နှဈနိုငျငံ ကုနျသှယျပမာဏမှာ ဒေါျလာသနျး ၃၅၀ လောကျကှာဟသှားပါတယျလို့ ညှှနျကွားရေးမှူး ဦးမြိုးသူကပွောပါတယျ။
အိန်ဒိယနိုငျငံ မဏိပူပွညျနယျကို မလေ ၃ရကျမှာ သူတို့အစိုးရက COVID-19 ကငျးရှငျးတဲ့ပွညျနယျ (Green Zone) ထဲ ထည့ျသှငျးထားပမေဲ့ တနိုငျငံလုံး အသှားအလာကန့ျသတျတာကိုတော့ မလေ ၁၇ ရကျထိ သကျတမျးတိုးထားပါတယျ။ စဈကိုငျးတိုငျး တမူးခရိုငျ မွနျမာ- အိန်ဒိယနယျစပျဂိတျကတော့ မတျလ ၁၀ ရကျကတညျးက အိန်ဒိယဘကျက ပိတျထားခဲ့တာပါ။ ပွနျဖှင့ျဖို့က အိန်ဒိယနိုငျငံရဲ့ အခွအေနတှေအေပေါျ မူတညျနတေယျလို့ စဈကိုငျးတိုငျး နယျလုံဝနျကွီး ဗိုလျမှူးကွီး သနျးထှနျးအောငျက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ကတော့ မလေ ၃၁ အထိ မလေကုနျအထိပေါ့နောျ၊ ပိတျဖို့အတှကျ ဆောငျရှကျထားတာပေါ့။ ဘာမှ လူအသှားအလာမရှိ။ သူတို့ဘကျကလညျး ပိတျတယျ၊ တောကျလြှောကျပိတျသလို ကနြောျတို့ဘကျကလညျး သူတို့ဘကျကနေ ပွနျလာမှာ စိုးတဲ့အတှကျ ပိတျတယျ။ နှဈယောကျပိတျတော့ အားလုံးက ရပျတန့ျသှားတာပေါ့နောျ။”
မွနျမာ- အိန်ဒိယနှဈနိုငျငံ တရားဝငျနယျစပျကုနျသှယျရေးက ပိတျထားပမေဲ့ မှောငျခိုကူးသနျးမှုကတော့ အနညျးငယျရှိနတေယျလို့ မွနျမာကုနျသှယျရေးဌာန တာဝနျရှိသူတှကေ ပွောပါတယျ။
မွနျမာ- ထိုငျးကုနျသှယျရေးမှာလညျး ကုနျသှယျရေးမပိတျပမေဲ့ ယာဉျမောငျးတယောကျ၊ ယာဉျအကူတယောကျပဲ နယျစပျဖွတျကြောျခှင့ျရှိပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ အကောကျခှနျရှငျးလငျးရေး အဂေငြျစီအဖှဲ့တှေ ဇှနျလ ၁ရကျမှာ ဖွတျသနျးသှားနိုငျခှင့ျရဖို့ နှဈဘကျညှိနှိုငျးတာလညျး ရှိပါတယျ။
“ကနြောျတို့ တကယျတမျး ကုနျသှယျမှုလုပျတဲ့အခါမှာ အဂေငြျစီတှသှေားဖို့ နညျးနညျးခကျလာတာပေါ့။ ကုနျသှယျရေး အကောကျခှနျလုပျတဲ့အခါ အဂေငြျစီတှေ ပါလာတာကိုး။ အဂေငြျစီတှကေ border pass ( နယျစပျဖွတျခှင့ျ) လုပျလို့ မရသေးဘူးဖွဈနတေယျ။ ဖွလြှေော့မှုတခုပေးရငျတော့ ၁ ရကျ ၆ လ အစောဆုံး ပေးရငျတော့ ၂နိုငျငံ မွဝတီ- မဲဆောကျ၊ မဲဆောကျ- မွဝတီ ဒါမြိုးဟာမြိုး ဖွဈလာနိုငျတာပေါ့။”
မွဝတီခရိုငျအုပျခြုပျရေးမှူး ဦးတဇောအောငျ ပွောသှားတာပါ။
ထိုငျးတောငျပိုငျး စီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျတှကေလညျး မွနျမာနိုငျငံဘကျ တနငျ်သာရီတိုငျး Singkhon ဂိတျကို ပွနျဖှင့ျပေးဖို့ သူတို့ အစိုးရကို တောငျးဆိုနတေယျလို့ Bangkok Post သတငျးစာက မနေ့က ရေးခဲ့ပါတယျ။ Singkhon ဂိတျပိတျထားလို့ မွနျမာရထှေကျကုနျတှကေို မွိတျမွို့ကနေ ထိုငျးနိုငျငံ ရနောငျးမွို့ကို အဆင့ျဆင့ျ သယျယူနရေပါတယျ။
