(Zawgyi/Unicode)
ပြင်းထန် အဆုတ်ယောင်ရောဂါ ဖြစ်စေတဲ့ Corona ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး မပျံ့ပွားအောင် ထိန်းချုပ်တဲ့အနေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ် အာဏာပိုင်တွေ ပိတ်ထားခဲ့တဲ့ ရွှေလီ- မူဆယ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ကို နောက်ထပ် ၂ ပတ် ထပ်တိုးပြီး ပိတ်ထားမယ်လို့ ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
လက်ရှိမှာ နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေးဟာ တရက်ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၆သန်းလောက် နစ်နာနေ တယ်လို့ မူဆယ်ကုန်သည်အသင်းတွေက ပြောပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က ပြောပြပေးမှာပါ။
မြန်မာ- တရုတ်နယ်စပ်က ရွှေလီ- မူဆယ်ကုန်သွယ်ရေးဟာ ယူနန်အစိုးရရဲ့ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး အစီအစဉ်တွေကြောင့် ဇန်နဝါရီ ၂၇ရက်လောက်ကစပြီး ကုန်သွယ်မှု ကျဆင်းသွားပါတယ်။
ရွှေလီ- မူဆယ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ကို ယူနန်အစိုးရဘက်က သီတင်း ၂ ပတ်ကျော် ပိတ်ထား ရာကနေ အခု နောက်ထပ် ၂ ပတ် ထပ်တိုးအုံးမှာ ဖြစ်တဲ့ အတွက် စောင့်ရအုံးမှာ ဖြစ်ကြောင်း မူဆယ်- နမ့်ခမ်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ကုန်သည်အသင်း တွဲဖက် အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး စိုင်းထွန်းကိုကို က ပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့လည်း စောင့်တော့စောင့်ရမယ်လို့ ထင်တယ်ဗျ၊ အကုန်လုံးဖြစ်နေတဲ့ ကိစ္စမှာလေ။ ၂၃ ရက်ဖွင့်မယ်ဆိုတာ သူတို့ဖွင့်မယ် မပြောသေးဘူးနော်၊ ၂၄ရက်ကျရင် သူတို့အဲဒါကို ပြန်ကြေညာပေးမယ်။ သူတို့ ကူးစက်နှုန်းရယ် သေဆုံးနှုန်းရယ် ကြည့်ပြီးတော့မှ ဖွင့်လား၊ မဖွင့်လားဆိုတာ ပြန်ပြောမှာနော်။ အကြမ်းဖျင်းပဲရှိသေးတယ်။”
ယူနန်ပြည်နယ်မှာ အခြေအနေတွေပုံမှန် ပြန်ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင်တောင် မှ အလုပ်ရုံတွေ၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးတွေ အတွက် အချိန်ယူရမှာကြောင့် မူဆယ်ကုန်သွယ်ရေး ပြန်ဖွင့် ပြီး ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်လာဖို့တော့ အချိန် အတိုင်းအတာတခုအထိ စောင့်ရဦးမယ်လို့ မြင်ကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုကြောင့် မြန်မာဖရဲတင်ပို့မှုထိခိုက်တဲ့သတင်းကို ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီ။
ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ရက်မှာ နှစ်ဘက် ကုန်သွယ်ရေးပြန်စတင်နိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပေမဲ့ အခုလို ရက်ထပ်ပြီးတိုးလိုက်တာကြောင့် အသီးအနှံ့နဲ့ ရေထွက်ကုန် အနည်းငယ်လောက်ပဲ ကုန်သွယ်နိုင် သေးတာ ဖြစ်ပြီး တရက်ကို အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၆ သန်းဖို့ လောက် နစ်နာမှု ရှိမယ်လို့လည်း ခန့်မှန်းပါတယ်။
“ အဓိကတော့ ကျနော်တို့ ပို့ကုန်ဖြစ်တဲ့ အသီးအနှံ့ပေါ့၊ ဥပမာ ဖရဲသီးတို့၊ သခွားမွှေးတို့ ထိခိုက်မှုအများကြီးရှိတာပေါ့။ ကျန်တဲ့နိုင်ငံတွေလည်း ထိခိုက်တာပဲ။ အဓိကတော့ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံက ပိုထိခိုက်တာပေါ့။ အခုအကြမ်းဖျင်းပြောကြတာပေါ့ဗျာ တရက်ကို ဒေါ်လာ ၁၆ သန်းလောက် နစ်နာတယ်တို့ ဘာတို့။ ကျနော်တို့ စီးပွားကူးသန်းရဲ့ ဒေတာ တွေကိုကြည့်ပြီးတော့ပဲ၊ အရင်နှစ်တွေက ဒီအချိန်မှာ ဘယ်လောက်သွားတယ်၊ ဒီနှစ်ကဘယ်လောက်သွားတယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာပဲ နှိုင်းယှဉ်ကြတာကိုး။”
ပြည်တွင်းက တရုတ်ဘက်ကို ကုန်စည်တွေ ပုံမှန်တင်ပို့နိုင်တဲ့အခြေအနေရှိပေမဲ့ ယူနန်ပြည်နယ်ထဲ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ဖြတ်တောက်ထားတာကြောင့် ဝယ်လက်မရှိဘဲ အရှုံးကများနေတယ်လို့ မူဆယ် သစ်သီးဝလံကုန်စည်ဒိုင် ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်သက်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ဘက်ကတော့ လက်ရှိဝယ်လက် အရေအတွက်နဲ့ ဝယ်လိုအားနဲ့ ရောင်းလိုအားကို အတတ်နိုင်ဆုံး ချိန်ညှိပြီးတော့ လျှော့ချပြီး တင်ပို့နေတယ်။ ဒီနေ့အနေအထားကတော့ နည်းနည်းလေးတော့ စွန့်စားပြီး တက်လာကြတဲ့ အနေအထားတွေက ဈေးမရဘူးပေါ့။ ရှုံးကြတယ်။ စိုက်ပျိုးစရိတ်နဲ့ အရင်းနဲ့ တွက်ရင်တော့ အရှုံးနဲ့ပဲ တင်ပို့နေရတယ်။”
မူဆယ်ကုန်စည်ဒိုင်တချို့က တော့ အခုလို နစ်နာတဲ့ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် ကုန်စည်ဒိုင်ကြေး ကင်းလွတ်ခွင့် တွေပေး ပြီး အကူအညီ ပေးနေတာလည်း ရှိပါတယ်။
ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အချက်အလက်တွေအရ မူဆယ်ကုန်သွယ်ရေးက ဝင်ငွေဟာ တနိုင်ငံလုံး ကုန်သွယ်ရေးပမာဏရဲ့၂၀% ရှိပါတယ်။ မူဆယ်နယ်စပ်ကနေ မြန်မာ- တရုတ် နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်မှု ပမာဏဟာ ၂၀၁၈- ၂၀၁၉ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၅၀၀၀ နီးပါးရှိပါတယ်။
....................
ရှှလေီ-မူဆယျ နယျစပျကုနျသှယျရေး နောကျသီတငျးနှဈပတျအထိ ပွနျမစနိုငျသေး
(Unicode)
ပွငျးထနျ အဆုတျယောငျရောဂါ ဖွဈစတေဲ့ Corona ဗိုငျးရပျဈပိုး မပြံ့ပှားအောငျ ထိနျးခြုပျတဲ့အနနေဲ့ တရုတျနိုငျငံ ယူနနျပွညျနယျ အာဏာပိုငျတှေ ပိတျထားခဲ့တဲ့ ရှှလေီ- မူဆယျနယျစပျ ကုနျသှယျရေး ဂိတျကို နောကျထပျ ၂ ပတျ ထပျတိုးပွီး ပိတျထားမယျလို့ ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။
လကျရှိမှာ နှဈနိုငျငံ ကုနျသှယျရေးဟာ တရကျကို အမရေိကနျဒေါျလာ ၁၆သနျးလောကျ နဈနာနေ တယျလို့ မူဆယျကုနျသညျအသငျးတှကေ ပွောပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက ပွောပွပေးမှာပါ။
မွနျမာ- တရုတျနယျစပျက ရှှလေီ- မူဆယျကုနျသှယျရေးဟာ ယူနနျအစိုးရရဲ့ ရောဂါထိနျးခြုပျရေး အစီအစဉျတှကွေောင့ျ ဇနျနဝါရီ ၂၇ရကျလောကျကစပွီး ကုနျသှယျမှု ကဆြငျးသှားပါတယျ။
ရှှလေီ- မူဆယျကုနျသှယျရေး ဂိတျကို ယူနနျအစိုးရဘကျက သီတငျး ၂ ပတျကြောျ ပိတျထား ရာကနေ အခု နောကျထပျ ၂ ပတျ ထပျတိုးအုံးမှာ ဖွဈတဲ့ အတှကျ စောင့ျရအုံးမှာ ဖွဈကွောငျး မူဆယျ- နမ့ျခမျး နယျစပျကုနျသှယျရေး ကုနျသညျအသငျး တှဲဖကျ အထှထှေေ အတှငျးရေးမှူး စိုငျးထှနျးကိုကို က ပွောပါတယျ။
“ ကနြောျတို့လညျး စောင့ျတော့စောင့ျရမယျလို့ ထငျတယျဗြ၊ အကုနျလုံးဖွဈနတေဲ့ ကိစ်စမှာလေ။ ၂၃ ရကျဖှင့ျမယျဆိုတာ သူတို့ဖှင့ျမယျ မပွောသေးဘူးနောျ၊ ၂၄ရကျကရြငျ သူတို့အဲဒါကို ပွနျကွညောပေးမယျ။ သူတို့ ကူးစကျနှုနျးရယျ သဆေုံးနှုနျးရယျ ကွည့ျပွီးတော့မှ ဖှင့ျလား၊ မဖှင့ျလားဆိုတာ ပွနျပွောမှာနောျ။ အကွမျးဖငြျးပဲရှိသေးတယျ။”
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုကွောင့ျ မွနျမာဖရဲတငျပို့မှုထိခိုကျတဲ့သတငျးကို ဖတျရှုနိုငျပါပွီ။
ယူနနျပွညျနယျမှာ အခွအေနတှေပေုံမှနျ ပွနျဖွဈလာမယျဆိုရငျတောငျ မှ အလုပျရုံတှေ၊ လမျးပနျးဆကျသှယျရေးတှေ အတှကျ အခြိနျယူရမှာကွောင့ျ မူဆယျကုနျသှယျရေး ပွနျဖှင့ျ ပွီး ပုံမှနျပွနျဖွဈလာဖို့တော့ အခြိနျ အတိုငျးအတာတခုအထိ စောင့ျရဦးမယျလို့ မွငျကွောငျးလညျး ပွောပါတယျ။
ဖဖေောျဝါရီ ၁၀ရကျမှာ နှဈဘကျ ကုနျသှယျရေးပွနျစတငျနိုငျမယျလို့ မြှောျလင့ျထားပမေဲ့ အခုလို ရကျထပျပွီးတိုးလိုကျတာကွောင့ျ အသီးအနှံ့နဲ့ ရထှေကျကုနျ အနညျးငယျလောကျပဲ ကုနျသှယျနိုငျ သေးတာ ဖွဈပွီး တရကျကို အမရေိကနျ ဒေါျလာ ၁၆ သနျးဖို့ လောကျ နဈနာမှု ရှိမယျလို့လညျး ခန့ျမှနျးပါတယျ။
“ အဓိကတော့ ကနြောျတို့ ပို့ကုနျဖွဈတဲ့ အသီးအနှံ့ပေါ့၊ ဥပမာ ဖရဲသီးတို့၊ သခှားမှှေးတို့ ထိခိုကျမှုအမြားကွီးရှိတာပေါ့။ ကနြျတဲ့နိုငျငံတှလေညျး ထိခိုကျတာပဲ။ အဓိကတော့ ကနြောျတို့ မွနျမာနိုငျငံက ပိုထိခိုကျတာပေါ့။ အခုအကွမျးဖငြျးပွောကွတာပေါ့ဗြာ တရကျကို ဒေါျလာ ၁၆ သနျးလောကျ နဈနာတယျတို့ ဘာတို့။ ကနြောျတို့ စီးပှားကူးသနျးရဲ့ ဒတော တှကေိုကွည့ျပွီးတော့ပဲ၊ အရငျနှဈတှကေ ဒီအခြိနျမှာ ဘယျလောကျသှားတယျ၊ ဒီနှဈကဘယျလောကျသှားတယျ။ အဲဒီအပေါျမှာပဲ နှိုငျးယှဉျကွတာကိုး။”
ပွညျတှငျးက တရုတျဘကျကို ကုနျစညျတှေ ပုံမှနျတငျပို့နိုငျတဲ့အခွအေနရှေိပမေဲ့ ယူနနျပွညျနယျထဲ လမျးပနျးဆကျသှယျရေး ဖွတျတောကျထားတာကွောင့ျ ဝယျလကျမရှိဘဲ အရှုံးကမြားနတေယျလို့ မူဆယျ သဈသီးဝလံကုနျစညျဒိုငျ ဒုဥက်ကဋ်ဌ ဦးအောငျသကျဦးက ပွောပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ဘကျကတော့ လကျရှိဝယျလကျ အရအေတှကျနဲ့ ဝယျလိုအားနဲ့ ရောငျးလိုအားကို အတတျနိုငျဆုံး ခြိနျညှိပွီးတော့ လြှော့ခပြွီး တငျပို့နတေယျ။ ဒီနေ့အနအေထားကတော့ နညျးနညျးလေးတော့ စှန့ျစားပွီး တကျလာကွတဲ့ အနအေထားတှကေ ဈေးမရဘူးပေါ့။ ရှုံးကွတယျ။ စိုကျပြိုးစရိတျနဲ့ အရငျးနဲ့ တှကျရငျတော့ အရှုံးနဲ့ပဲ တငျပို့နရေတယျ။”
မူဆယျကုနျစညျဒိုငျတခြို့က တော့ အခုလို နဈနာတဲ့ စိုကျပြိုးရေး လုပျငနျးရှငျတှအေတှကျ ကုနျစညျဒိုငျကွေး ကငျးလှတျခှင့ျ တှပေေး ပွီး အကူအညီ ပေးနတောလညျး ရှိပါတယျ။
ကုနျသှယျရေးဝနျကွီးဌာန အခကြျအလကျတှအေရ မူဆယျကုနျသှယျရေးက ဝငျငှဟော တနိုငျငံလုံး ကုနျသှယျရေးပမာဏရဲ့၂၀% ရှိပါတယျ။ မူဆယျနယျစပျကနေ မွနျမာ- တရုတျ နှဈနိုငျငံ ကုနျသှယျမှု ပမာဏဟာ ၂၀၁၈- ၂၀၁၉ ဘဏ်ဍာနှဈမှာ အမရေိကနျဒေါျလာ သနျး ၅၀၀၀ နီးပါးရှိပါတယျ။
