[Zawgyi/Unicode]
ကချင်နဲ့ ရှမ်းမြောက်မှာ ရှိနေတဲ့ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေအတွက် ကပ်ရောဂါကာလမှာ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခက်အခဲတွေကို အလေးထားဆောင်ရွက်ပေးဖို့ တောင်းဆိုထားတဲ့သတင်းကို တင်ဆက်ပေးပါမယ်။ ဒီအကြောင်း ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မစုစုက တင်ပြပေးပါမယ်။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလအတွင်းမှာ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပေးဖို့နဲ့ သူတို့နေရပ်ပြန်နိုင်ဖို့အတွက် အစိုးရအပါအဝင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ကူညီရေးအဖွဲ့အစည်းတွေကို စစ်ရှောင်ကော်မတီတွေဘက်က တောင်းဆိုလိုက်တာပါ။
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနဲ့ ကချင်ပြည်နယ် မန်ဝိန်းကြီးဒေသတို့မှာ ရှိနေတဲ့ စစ်ရှောင်းစခန်း ၃၉ ခုကျော်က လူပေါင်း ၁၄,၀၀၀ ကျော် ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခက်အခဲတွေကို ဖြေရှင်းပေးဖို့ပါ။
တပ်မတော်နဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေကြား ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ၉ နှစ်တာ တိုက်ပွဲအတွင်းမှာ စားသောက်နေထိုင်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေးအခက်အခဲတွေ ရှိနေတဲ့ ဒီစစ်ရှောင်ပြည်သူတွေဟာ အခုဖြစ်ပွားနေတဲ့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလ အကြပ်အတည်းကိုလည်း ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“COVID-19 နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွေကို လက်လှမ်းမီနိုင်ဖို့အတွက် အရေးကြီးတာပေါ့။ ဥပမာ COVID-19 တယောက်ယောက်စီမှာ ကပ်ပြီဆိုရင် အကုန်လုံးကိုကပ်လာနိုင်တော့ သူတို့ကို COVID-19 ရန်ကနေ ကာကွယ်နိုင်အောင်လို့ သူတို့ကိုလုပ်ပေးရမယ့် အလားအလာ ရှိတာပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးလုပ်တဲ့အချိန်မှာ တချို့ကို ဒီကျန်းမာရေး စစ်ဆေးမှုတွေ အမြဲတမ်း နေ့တိုင်းလိုလို လုပ်နိုင်ရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့။”
ဒါကတော့ IDPs Committee အဖွဲ့ဝင် ဦးနောင်လတ်ပြောသွားတာပါ။ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေရဲ့ အခြေခံလိုအပ်ချက်တွေဖြစ်တဲ့ စားဝတ်နေရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ လူမှုဘဝလုံခြုံရေးတို့အတွက် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုတွေ ရရှိစေချင်တယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။
ကချင်ပြည်နယ်၊ မြစ်ကြီးနားမြို့မှာ စစ်ရှောင်စခန်း ၁၀၀ ကျော်ရှိနေပြီး ကာလရှည်ကြာ နေရပ်စွန့်ခွာသူတွေအတွက် ပြည်တွင်းစစ်ရပ်တန့်နိုင်ဖို့ကို အားလုံး ပါဝင်ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ ကချင်လူငယ်များအဖွဲ့ကွန်ယက် အတွင်းရေးမှူး ဆွတ်ဆိုင်းထွယ်က ပြောပါတယ်။
“စစ်ရှောင်တာက ပြဿနာ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ ဒီရှောင်ခဲ့ရတာက နိုင်ငံရေးမှာ မမျှတမှုတွေရှိနေလို့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်လာတယ်ဆိုတော့ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေရဲ့ အရေးကိစ္စကို ကချင်ပြည်နယ်မှာရှိသူတွေပဲ ခံနေရတယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ကို မသွင်းဘဲနဲ့ မြန်မာတနိုင်ငံလုံးမှာရှိတဲ့ ပြည်သားတွေအကုန်လုံးက နိုင်ငံတွင်း စစ်မီးမငြိမ်း ဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့် ဆိုတာကိုစဉ်းစားပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံ အနှံ့အပြားမှာ ဖြစ်နေတဲ့ ဒီလက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ ချုပ်ငြိမ်းဖို့ ပြည်သူတွေကနေ အစိုးရကို အသံပေးတာပဲဖြစ်ဖြစ် သက်ဆိုင်တဲ့အစုအဖွဲ့တွေကို အမြဲတမ်းတွန်းအားတွေ ပေးနေသင့်တယ်လို့ ကျမကတော့ ပြောချင်ပါတယ်။”
ကိုဗစ်ကာလမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေကို ခြွင်းချက်မရှိ ရပ်တန့်ပေးဖို့၊ ဒီကပ်ရောဂါကို ထိန်းချုပ်ကာကွယ်နိုင်ဖို့အတွက် လူဦးရေ ထူထပ်တဲ့ စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာ ရောဂါစစ်ဆေးပေးဖို့ကို အရေးပေါ်တောင်းဆိုနေကြတာပါ။
အဲဒါအပြင် စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေရဲ့ စားဝတ်နေရေးနဲ့ ကျောင်းတွေ ပြန်ဖွင့်ချိန်မှာ စစ်ဘေးရှောင်ကလေးတွေ အတွက်ကိုလည်း ကျန်းမာရေးဌာန လမ်းညွှန်ချက်နဲ့အညီ ပညာသင်ကြားနိုင်ဖို့အတွက် လိုအပ်တာတွေကို ပံ့ပို့ပေးဖို့ လိုလားနေကြပါတယ်။
[Unicode Version]
ကခငြျနဲ့ရှမျးမွောကျက စဈရှောငျတှရေဲ့ ကိုဗဈကာလအခကျအခဲ ကူညီဖွရှေငျးဖို့တောငျးဆို
ကခငြျနဲ့ ရှမျးမွောကျမှာ ရှိနတေဲ့ စဈရှောငျပွညျသူတှအေတှကျ ကပျရောဂါကာလမှာ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ အခကျအခဲတှကေို အလေးထားဆောငျရှကျပေးဖို့ တောငျးဆိုထားတဲ့သတငျးကို တငျဆကျပေးပါမယျ။ ဒီအကွောငျး ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မစုစုက တငျပွပေးပါမယျ။
ကိုဗဈကပျရောဂါကာလအတှငျးမှာ စဈရှောငျပွညျသူတှကေို ကာကှယျစောင့ျရှောကျပေးဖို့နဲ့ သူတို့နရေပျပွနျနိုငျဖို့အတှကျ အစိုးရအပါအဝငျ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ ကူညီရေးအဖှဲ့အစညျးတှကေို စဈရှောငျကောျမတီတှဘေကျက တောငျးဆိုလိုကျတာပါ။
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးနဲ့ ကခငြျပွညျနယျ မနျဝိနျးကွီးဒသေတို့မှာ ရှိနတေဲ့ စဈရှောငျးစခနျး ၃၉ ခုကြောျက လူပေါငျး ၁၄,၀၀၀ ကြောျ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ အခကျအခဲတှကေို ဖွရှေငျးပေးဖို့ပါ။
တပျမတောျနဲ့ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျတှကွေား ဖွဈပှားနတေဲ့ ၉ နှဈတာ တိုကျပှဲအတှငျးမှာ စားသောကျနထေိုငျရေးနဲ့ လုံခွုံရေးအခကျအခဲတှေ ရှိနတေဲ့ ဒီစဈရှောငျပွညျသူတှဟော အခုဖွဈပှားနတေဲ့ ကိုဗဈကပျရောဂါကာလ အကွပျအတညျးကိုလညျး ရငျဆိုငျနရေတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
“COVID-19 နဲ့ ပတျသကျပွီး ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှုတှကေို လကျလှမျးမီနိုငျဖို့အတှကျ အရေးကွီးတာပေါ့။ ဥပမာ COVID-19 တယောကျယောကျစီမှာ ကပျပွီဆိုရငျ အကုနျလုံးကိုကပျလာနိုငျတော့ သူတို့ကို COVID-19 ရနျကနေ ကာကှယျနိုငျအောငျလို့ သူတို့ကိုလုပျပေးရမယ့ျ အလားအလာ ရှိတာပေါ့နောျ။ အဲလိုမြိုးလုပျတဲ့အခြိနျမှာ တခြို့ကို ဒီကနြျးမာရေး စဈဆေးမှုတှေ အမွဲတမျး နေ့တိုငျးလိုလို လုပျနိုငျရငျတော့ ပိုကောငျးတာပေါ့။”
ဒါကတော့ IDPs Committee အဖှဲ့ဝငျ ဦးနောငျလတျပွောသှားတာပါ။ စဈရှောငျပွညျသူတှရေဲ့ အခွခေံလိုအပျခကြျတှဖွေဈတဲ့ စားဝတျနရေေး၊ ပညာရေး၊ ကနြျးမာရေးနဲ့ လူမှုဘဝလုံခွုံရေးတို့အတှကျ ကာကှယျစောင့ျရှောကျမှုတှေ ရရှိစခေငြျတယျလို့ သူကဆိုပါတယျ။
ကခငြျပွညျနယျ၊ မွဈကွီးနားမွို့မှာ စဈရှောငျစခနျး ၁၀၀ ကြောျရှိနပွေီး ကာလရှညျကွာ နရေပျစှန့ျခှာသူတှအေတှကျ ပွညျတှငျးစဈရပျတန့ျနိုငျဖို့ကို အားလုံး ပါဝငျဆောငျရှကျပေးဖို့ ကခငြျလူငယျမြားအဖှဲ့ကှနျယကျ အတှငျးရေးမှူး ဆှတျဆိုငျးထှယျက ပွောပါတယျ။
“စဈရှောငျတာက ပွူနာ မဟုတျဘူးပေါ့နောျ။ ဒီရှောငျခဲ့ရတာက နိုငျငံရေးမှာ မမြှတမှုတှရှေိနလေို့ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ ဖွဈလာတယျဆိုတော့ စဈရှောငျပွညျသူတှရေဲ့ အရေးကိစ်စကို ကခငြျပွညျနယျမှာရှိသူတှပေဲ ခံနရေတယျဆိုတဲ့ စိတျကို မသှငျးဘဲနဲ့ မွနျမာတနိုငျငံလုံးမှာရှိတဲ့ ပွညျသားတှအေကုနျလုံးက နိုငျငံတှငျး စဈမီးမငွိမျး ဖွဈနတေဲ့အတှကျကွောင့ျ ဆိုတာကိုစဉျးစားပွီးတော့ မွနျမာနိုငျငံ အနှံ့အပွားမှာ ဖွဈနတေဲ့ ဒီလကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ ခြုပျငွိမျးဖို့ ပွညျသူတှကေနေ အစိုးရကို အသံပေးတာပဲဖွဈဖွဈ သကျဆိုငျတဲ့အစုအဖှဲ့တှကေို အမွဲတမျးတှနျးအားတှေ ပေးနသေင့ျတယျလို့ ကမြကတော့ ပွောခငြျပါတယျ။”
ကိုဗဈကာလမှာ ဖွဈပှားနတေဲ့ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှကေို ခွှငျးခကြျမရှိ ရပျတန့ျပေးဖို့၊ ဒီကပျရောဂါကို ထိနျးခြုပျကာကှယျနိုငျဖို့အတှကျ လူဦးရေ ထူထပျတဲ့ စဈရှောငျစခနျးတှမှော ရောဂါစဈဆေးပေးဖို့ကို အရေးပေါျတောငျးဆိုနကွေတာပါ။
အဲဒါအပွငျ စဈရှောငျပွညျသူတှရေဲ့ စားဝတျနရေေးနဲ့ ကြောငျးတှေ ပွနျဖှင့ျခြိနျမှာ စဈဘေးရှောငျကလေးတှေ အတှကျကိုလညျး ကနြျးမာရေးဌာန လမျးညှှနျခကြျနဲ့အညီ ပညာသငျကွားနိုငျဖို့အတှကျ လိုအပျတာတှကေို ပံ့ပို့ပေးဖို့ လိုလားနကွေပါတယျ။
