[Zawgyi/Unicode]
COVID-19 ကပ်ရောဂါကာလမှာ တလလောက် နောက်ကျပြီးမှ ဒီကနေ့ အထက်တန်းကျောင်းတွေ ပြန်ဖွင့်လိုက်တဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအိမ့်သန္တာထွန်းက ပြောပြပါမယ်။
ကပ်ရောဂါကာလ ကန့်သတ်ချက်တွေကို လျှော့ပေါ့နေရာမှာ အခြေခံပညာ အထက်တန်းအဆင့် ကျောင်းတွေကိုလည်း ဒီကနေ့ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်လိုက်တာပါ။ တလလောက်ကြာ နောက်ကျပြီး ပြန်ဖွင့်ရာမှာ ကျန်းမာရေးအတွက် အဆင့်သတ်မှတ်ချက်နဲ့ မကိုက်ညီသေးတဲ့ ကျောင်းတွေကတော့ ဖွင့်လှစ်ခွင့်မရကြပါဘူး။
ကျန်းမာရေး သတ်မှတ်ချက်နဲ့အညီ ပြန်ဖွင့်နိုင်တဲ့ အစိုးရကျောင်းနဲ့ ပုဂ္ဂလိကကျောင်း အရေအတွက်က ၃,၇၇၂ ကျောင်းရှိပြီးတော့ ကျန်းမာရေးသတ်မှတ်ချက် မစစ်ဆေးရသေးတဲ့ ကျောင်းက ၂,၀၀၀ ကျော်ကျန်နေသေးတယ်လို့ အခြေခံပညာဦးစီဌာန ဒုတိယ ညွှန်ကြားရေးမှုးချုပ် ဒေါက်တာတင်မောင်ဝင်းက ပြောပါတယ်။
“နိုင်ငံတကာပုံစံအတိုင်းပဲ ဆရာတို့ ကလေးတွေရဲ့ သင်ယူမှုအခွင့်အလမ်း မဆုံးရှုံးအောင် ဆရာတို့ကြိုးစားတယ်။ ကြိုးစားတဲ့အခါမှာ သင်ယူမှု အခွင့်အလမ်းထက် အရေးကြီးတာကတော့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံတာကို လိုအပ်တယ်၊ ဒါကြောင့်မို့လို့လည်း ဆရာတို့မှာ လိုအပ်ချက်အရ စိစစ်တယ်။ စိစစ်တဲ့အခါမှာ အဖွဲ့ပေါင်း စုံကနေပြီး ဆောင်ရွက်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တာတွေအများကြီးရှိတယ်။ ဒီအပေါ်မှာ လည်းပဲ အဖွဲတိုင်းမှာပါတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကလည်းပဲ စိတ်ရှည်ဖို့ လိုအပ်သလို စစ်ဆေးခံရမယ့် ကျောင်းအုပ်ကြီးနဲ့ ဆရာဆရာမတွေကလည်းပဲ စိတ်ရှည်ရမယ်။ မိဘတွေကလည်းပဲ ပါဝင်ပူးပေါင်းပြီးတော့မှ ဆရာတို့ရည်မှန်းထားတဲ့အတိုင်းပဲ ဘေးကင်းလုံခြုံပြီးတော့ ပညာသင်ယူမှု အခွင့်အလမ်းမဆုံးရှုံးတဲ့ နေရာဖြစ်အောင် ဆရာတို့ ဖန်တီးရမယ်။ အားလုံးပူးပေါင်းပါဝင်ဖို့လည်း ဆရာတို့ မေတ္တာရပ်ခံပါတယ်။”
ကျောင်းပြန်ဖွင့်ခွင့်ရတဲ့ ကျောင်းတွေမှာတော့ ကပ်ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး အစီအမံတွေနဲ့ သင်ကြားခွင့်ပြုထားတာပါ။ ကျောင်းဖွင့်ရက် ပထမနေ့မှာပဲ ကျောင်းသားတွေကို ကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပညာပေးလုပ်ငန်းတွေ ဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်းလည်း ဗိုလ်တထောင် အထက ၄ က ကျောင်းအုပ်ဆရာမကြီး ဒေါ်ခင်ထားကြွယ်က ခုလို ပြောပါတယ်။
“ပထမဦးဆုံးကျောင်းတက်ရက်ဆိုတဲ့အတွက်ကြောင့် ဆရာမကြီးတို့က ပိုပြီးတော့ ဂရုစိုက်ပေးရတာပေါ့နော်။ ကလေးတွေလာတဲ့အခါမှာ သမီးတို့ရယ် သူငယ်ချင်းအချင်းချင်း တပူးတွဲတွဲ မနေကြနဲ့၊ ဆရာမကြီးတို့ ဒီ အရှေ့ပေါက်ဆိုလို့ရှိရင် ကားစီးဂိတ် အနောက်ပေါက်ဆိုလို့ရှိရင် လမ်းလျှောက်ဂိတ်ပေါ့။ အဲ့တော့ တစ်ယောက်ချင်းဝင်ကြ ဂိတ်မကြီးကလည်းဝင်လို့ရတယ် နောက်ဘက်ဂိတ်ကလည်း ဝင်လို့ရတယ်၊ ဆရာမကြီးတို့ သေချာပြောပေးပါတယ်၊ နောက်ပြီးတော့ကလေးတွေ လက်ဆေးဖို့၊ လက်ဆေးဘေစင်မှာ စုပြုံမနေဖို့ လက်ဆေးဘေစင် ၇ ခုမှာ ပြည့်သွားတဲ့အခါ လက်သန့်ဆေး ပေးပါတယ်။ မြန်မြန်ဆန်ဆန်ဝင်လို့ရအောင်ပေါ့နော်၊ အဲ့ဒါမျိုးလေးတွေလုပ်ထားတယ်။ နောက်ဒီနေ့က ပထမဦးဆုံးနေ့ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ကျန်းမာရေးကို အဓိကထားပြီးတော့ ဆရာမတွေကို ပြောခိုင်းထားပါတယ်။”
ဒီကနေ့ ပထမဆုံးကျောင်းတက်ရက်မှာ ဘယ်လို အခက်အခဲတွေ ကြုံတွေ့ရသလဲဆိုတာကိုလည်း နေပြည်တော် အထက ၁၄ က ဆရာမ ဒေါ်နီလာဝင်းကလည်း ခုလိုပြောပြပါတယ်။
“သူတို့က ခုမှာ စတွေ့ခါစ ကျောင်းဖွင့်ခါစဆိုတော့လေ၊ တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ခွဲနေရတဲ့ ကာလက များတဲ့ခါကျတော့ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်ပူးကပ်ပြီး စကားတွေအများကြီးပြောတာမျိုးပေါ့။ အဲ့ဒါမျိုးလေးတွေပေါ့၊ Social Distancing အတိုင်းမနေတာလေးတွေပေါ့၊ အဲ့ဒီအခက်အခဲလေးတွေတော့ ရှိပါတယ်ရှင့်။”
စာသင်ခန်းတွေထဲမှာ နှာခေါင်းစည်း၊ မျက်နှာအကာအကွယ်တွေ တပ်ထားပြီး စာသင်ရတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဗိုလ်တထောင် အထက ၄ က ကျောင်းသူ မဇူးဇူးဟန်နီထွေးက ခုလိုပြောပါတယ်။
“စာသင်တဲ့အခါ နည်းနည်းတော့ ပူတာပေါ့နော်၊ ဒီအပြားကြီးနဲ့ဆိုတော့ နည်းနည်း၊ အဆင်တော့ ပြေတော့ပြေပါတယ်၊ နည်းနည်းပူတာလေးပဲ ရှိတာပါ။”
မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးမှာ အထက်တန်းကျောင်း စုစုပေါင်းက ၇,၀၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။ အဲ့ဒီထဲက ကျောင်းပေါင်း ၅,၈၀၀ ကျော်ကို ကျန်းမာရေးသတ်မှတ်ချက်တွေနဲ့ ညီမညီစစ်ဆေးခဲ့ပြီးတော့ သတ်မှတ်ချက်တွေနဲ့ ညီညွှတ်တဲ့ ကျောင်း ၃,၇၀၀ ကျော်ကို ပြန်ဖွင့်ခွင့်ပေးခဲ့တာပါ။
အထက်တန်းကျောင်းတွေအားလုံး ကျန်းမာရေးသတ်မှတ်ချက်တွေနဲ့အညီ စစ်ဆေးဖွင့်လှစ်နိုင်ပြီးရင် အလယ်တန်းနှင့် မူလတန်းကျောင်းတွေကိုလည်း စစ်ဆေးပြီး ပြန်ဖွင်နိုင်ဖို့ ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ အခြေခံပညာဦးစီးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးက ပြောပါတယ်။
တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ပုံမှန်ကျောင်းတက်ချိန်အတိုင်းတက်နိုင်မယ့် ကျောင်းအရအေတွက်က ၆၀၀ ကျော်ပဲရှိပါတယ်။ တစ်ပတ်ခြားတက်ရမယ့် ကျောင်းက ၂,၄၇၁ ကျောင်း၊ တစ်ပတ်ခြား နှစ်သုတ်တက်က ၂,၄၀၁ ကျောင်း တစ်ပတ်ခြားနှစ်သုတ် ၃ရက်ခြား တက်ရမယ့် ကျောင်းက ၁၄၄ ကျောင်းရှိတယ်လို့ အခြေခံပညာဦးစီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်ရှင်။
[Unicode Version]
အထကျတနျးကြောငျးမြား အကန့ျအသတျနဲ့ ပွနျဖှင့ျ
COVID-19 ကပျရောဂါကာလမှာ တလလောကျ နောကျကပြွီးမှ ဒီကနေ့ အထကျတနျးကြောငျးတှေ ပွနျဖှင့ျလိုကျတဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအိမ့ျသန်တာထှနျးက ပွောပွပါမယျ။
ကပျရောဂါကာလ ကန့ျသတျခကြျတှကေို လြှော့ပေါ့နရောမှာ အခွခေံပညာ အထကျတနျးအဆင့ျ ကြောငျးတှကေိုလညျး ဒီကနေ့ ပွနျလညျ ဖှင့ျလှဈလိုကျတာပါ။ တလလောကျကွာ နောကျကပြွီး ပွနျဖှင့ျရာမှာ ကနြျးမာရေးအတှကျ အဆင့ျသတျမှတျခကြျနဲ့ မကိုကျညီသေးတဲ့ ကြောငျးတှကေတော့ ဖှင့ျလှဈခှင့ျမရကွပါဘူး။
ကနြျးမာရေး သတျမှတျခကြျနဲ့အညီ ပွနျဖှင့ျနိုငျတဲ့ အစိုးရကြောငျးနဲ့ ပုဂ်ဂလိကကြောငျး အရအေတှကျက ၃,၇၇၂ ကြောငျးရှိပွီးတော့ ကနြျးမာရေးသတျမှတျခကြျ မစဈဆေးရသေးတဲ့ ကြောငျးက ၂,၀၀၀ ကြောျကနြျနသေေးတယျလို့ အခွခေံပညာဦးစီဌာန ဒုတိယ ညှှနျကွားရေးမှုးခြုပျ ဒေါကျတာတငျမောငျဝငျးက ပွောပါတယျ။
“နိုငျငံတကာပုံစံအတိုငျးပဲ ဆရာတို့ ကလေးတှရေဲ့ သငျယူမှုအခှင့ျအလမျး မဆုံးရှုံးအောငျ ဆရာတို့ကွိုးစားတယျ။ ကွိုးစားတဲ့အခါမှာ သငျယူမှု အခှင့ျအလမျးထကျ အရေးကွီးတာကတော့ ကနြျးမာရေးနဲ့ ဘေးကငျးလုံခွုံတာကို လိုအပျတယျ၊ ဒါကွောင့ျမို့လို့လညျး ဆရာတို့မှာ လိုအပျခကြျအရ စိစဈတယျ။ စိစဈတဲ့အခါမှာ အဖှဲ့ပေါငျး စုံကနပွေီး ဆောငျရှကျတဲ့ အတှကျကွောင့ျမို့လို့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျတာတှအေမြားကွီးရှိတယျ။ ဒီအပေါျမှာ လညျးပဲ အဖှဲတိုငျးမှာပါတဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတှကေလညျးပဲ စိတျရှညျဖို့ လိုအပျသလို စဈဆေးခံရမယ့ျ ကြောငျးအုပျကွီးနဲ့ ဆရာဆရာမတှကေလညျးပဲ စိတျရှညျရမယျ။ မိဘတှကေလညျးပဲ ပါဝငျပူးပေါငျးပွီးတော့မှ ဆရာတို့ရညျမှနျးထားတဲ့အတိုငျးပဲ ဘေးကငျးလုံခွုံပွီးတော့ ပညာသငျယူမှု အခှင့ျအလမျးမဆုံးရှုံးတဲ့ နရောဖွဈအောငျ ဆရာတို့ ဖနျတီးရမယျ။ အားလုံးပူးပေါငျးပါဝငျဖို့လညျး ဆရာတို့ မတေ်တာရပျခံပါတယျ။”
ကြောငျးပွနျဖှင့ျခှင့ျရတဲ့ ကြောငျးတှမှောတော့ ကပျရောဂါထိနျးခြုပျရေး အစီအမံတှနေဲ့ သငျကွားခှင့ျပွုထားတာပါ။ ကြောငျးဖှင့ျရကျ ပထမနေ့မှာပဲ ကြောငျးသားတှကေို ကနြျးမာရေးနဲ့ ပတျသကျလို့ ပညာပေးလုပျငနျးတှေ ဆောငျရှကျပေးနကွေောငျးလညျး ဗိုလျတထောငျ အထက ၄ က ကြောငျးအုပျဆရာမကွီး ဒေါျခငျထားကွှယျက ခုလို ပွောပါတယျ။
“ပထမဦးဆုံးကြောငျးတကျရကျဆိုတဲ့အတှကျကွောင့ျ ဆရာမကွီးတို့က ပိုပွီးတော့ ဂရုစိုကျပေးရတာပေါ့နောျ။ ကလေးတှလောတဲ့အခါမှာ သမီးတို့ရယျ သူငယျခငြျးအခငြျးခငြျး တပူးတှဲတှဲ မနကွေနဲ့၊ ဆရာမကွီးတို့ ဒီ အရှေ့ပေါကျဆိုလို့ရှိရငျ ကားစီးဂိတျ အနောကျပေါကျဆိုလို့ရှိရငျ လမျးလြှောကျဂိတျပေါ့။ အဲ့တော့ တဈယောကျခငြျးဝငျကွ ဂိတျမကွီးကလညျးဝငျလို့ရတယျ နောကျဘကျဂိတျကလညျး ဝငျလို့ရတယျ၊ ဆရာမကွီးတို့ သခြောပွောပေးပါတယျ၊ နောကျပွီးတော့ကလေးတှေ လကျဆေးဖို့၊ လကျဆေးဘစေငျမှာ စုပွုံမနဖေို့ လကျဆေးဘစေငျ ၇ ခုမှာ ပွည့ျသှားတဲ့အခါ လကျသန့ျဆေး ပေးပါတယျ။ မွနျမွနျဆနျဆနျဝငျလို့ရအောငျပေါ့နောျ၊ အဲ့ဒါမြိုးလေးတှလေုပျထားတယျ။ နောကျဒီနေ့က ပထမဦးဆုံးနေ့ ဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့လို့ ကနြျးမာရေးကို အဓိကထားပွီးတော့ ဆရာမတှကေို ပွောခိုငျးထားပါတယျ။”
ဒီကနေ့ ပထမဆုံးကြောငျးတကျရကျမှာ ဘယျလို အခကျအခဲတှေ ကွုံတှေ့ရသလဲဆိုတာကိုလညျး နပွေညျတောျ အထက ၁၄ က ဆရာမ ဒေါျနီလာဝငျးကလညျး ခုလိုပွောပွပါတယျ။
“သူတို့က ခုမှာ စတှေ့ခါစ ကြောငျးဖှင့ျခါစဆိုတော့လေ၊ တဈယောကျနဲ့ တဈယောကျခှဲနရေတဲ့ ကာလက မြားတဲ့ခါကတြော့ တဈယောကျနဲ့တဈယောကျပူးကပျပွီး စကားတှအေမြားကွီးပွောတာမြိုးပေါ့။ အဲ့ဒါမြိုးလေးတှပေေါ့၊ Social Distancing အတိုငျးမနတောလေးတှပေေါ့၊ အဲ့ဒီအခကျအခဲလေးတှတေော့ ရှိပါတယျရှင့ျ။”
စာသငျခနျးတှထေဲမှာ နှာခေါငျးစညျး၊ မကြျနှာအကာအကှယျတှေ တပျထားပွီး စာသငျရတာနဲ့ ပတျသကျလို့ ဗိုလျတထောငျ အထက ၄ က ကြောငျးသူ မဇူးဇူးဟနျနီထှေးက ခုလိုပွောပါတယျ။
“စာသငျတဲ့အခါ နညျးနညျးတော့ ပူတာပေါ့နောျ၊ ဒီအပွားကွီးနဲ့ဆိုတော့ နညျးနညျး၊ အဆငျတော့ ပွတေော့ပွပေါတယျ၊ နညျးနညျးပူတာလေးပဲ ရှိတာပါ။”
မွနျမာတဈနိုငျငံလုံးမှာ အထကျတနျးကြောငျး စုစုပေါငျးက ၇,၀၀၀ ကြောျရှိပါတယျ။ အဲ့ဒီထဲက ကြောငျးပေါငျး ၅,၈၀၀ ကြောျကို ကနြျးမာရေးသတျမှတျခကြျတှနေဲ့ ညီမညီစဈဆေးခဲ့ပွီးတော့ သတျမှတျခကြျတှနေဲ့ ညီညှှတျတဲ့ ကြောငျး ၃,၇၀၀ ကြောျကို ပွနျဖှင့ျခှင့ျပေးခဲ့တာပါ။
အထကျတနျးကြောငျးတှအေားလုံး ကနြျးမာရေးသတျမှတျခကြျတှနေဲ့အညီ စဈဆေးဖှင့ျလှဈနိုငျပွီးရငျ အလယျတနျးနှင့ျ မူလတနျးကြောငျးတှကေိုလညျး စဈဆေးပွီး ပွနျဖှငျနိုငျဖို့ ဆောငျရှကျသှားမယျလို့ အခွခေံပညာဦးစီးဌာန ဒုတိယညှှနျကွားရေးမှူးက ပွောပါတယျ။
တဈနိုငျငံလုံးအတိုငျးအတာနဲ့ ပုံမှနျကြောငျးတကျခြိနျအတိုငျးတကျနိုငျမယ့ျ ကြောငျးအရအတှေကျက ၆၀၀ ကြောျပဲရှိပါတယျ။ တဈပတျခွားတကျရမယ့ျ ကြောငျးက ၂,၄၇၁ ကြောငျး၊ တဈပတျခွား နှဈသုတျတကျက ၂,၄၀၁ ကြောငျး တဈပတျခွားနှဈသုတျ ၃ရကျခွား တကျရမယ့ျ ကြောငျးက ၁၄၄ ကြောငျးရှိတယျလို့ အခွခေံပညာဦးစီးဌာနက သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျရှငျ။
