[Zawgyi/Unicode]
ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်ပလက်ဝမြို့နယ်မှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တို့ကြား စစ်ရေးပဋိပက္ခအတွင်း နေအိမ်တွေ မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့တဲ့ စစ်ရှောင်တွေ ဘဝပြန်လည်ထူထောင်ရေး အကူအညီတွေ လိုအပ်နေတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုနိုင်ကွန်းအိန်က ပြောပြပေးမှာပါ။
ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်ပလက်ဝမြို့နယ်တွေမှာ ၂ နှစ်ကြာ စစ်ပွဲအတွင်း အိမ်ခြေအများအပြား မီးလောင်ခဲ့သလို အိုးအိမ်မဲ့ ဖြစ်သွားသူတွေကလည်း ၂,၀၀၀ ကျော်ရှိနေတယ်လို့ ဒေသခံအကူအညီပေးရေးအဖွဲ့ တခုဖြစ်တဲ့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များအစည်းအရုံး (REC) က ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
အိုးအိမ်တွေ ပျက်စီးခဲ့ကြတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် အကူအညီတွေလိုအပ်နေတယ်လို့လည်း REC အဖွဲ့ အတွင်းရေးမှူး ဦးဇော်ဇော်ထွန်းက ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ REC က ထုတ်တဲ့စာရင်းတွေအရဆို အိမ်ခြေ ၂,၀၀၅ အိမ်လောက်စာရင်းကောက်ယူရထားပါတယ်ခင်ဗျ။ ဒီမီးလောင်ပျက်စီးသွားတဲ့ဟာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့မှ အစိုးရဖက်က တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ပေးတာ တခုမှ မရှိသေးဘူးပေါ့နော်။ တော်တော်များများကတော့ မူလနေရပ်မှာပဲ အိမ်ဆောက်ပြီးတော့မှ အတည်တကျနေလို့ မရသေးပါဘူး။ အခုကတော့ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွေမှာပဲ။ ရွာပေါင်းက ၄၁ ရွာရှိပါတယ်။ အများဆုံးမြို့နယ်ကကျောက်တော်မြို့နယ် အများဆုံးပေါ့။ ပြီးလို့ရှိရင် ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်တို့။ နောက်ပြီးတော့ ပလက်ဝတိုက်ပွဲတွင်းမှာလည်း အိမ်လောင်တာတွေ များပါတယ်။”
၂ဝ၂ဝ ပြည့်နစ် မတ်လအတွင်းက ကျောက်တော်မြို့နယ်အတွင်း တင်းမကြီး တင်းမ၊ ဘုရားပေါင်းနဲ့ တောင်ပေါက် ကျေးရွာတို့အပါဝင် ကျေးရွာတချို့ တိုက်ပွဲဖြစ်စဉ်အတွင်းမီးလောင်မှု ဖြစ်ပွါးခဲ့ပါတယ်။
ဒီမီးလောင်မှုဟာ တပ်မတော်စစ်ကြောင်းက မီးရှို့ခဲ့ကြောင်း ဒေသခံရွာသားတွေ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေက မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်ကို တိုင်ကြားထားပေမဲ့ တပ်မတော်ဘက်ကတော့ ကျူးလွန်တာမရှိကြောင်းနဲ့ ကျေးရွာတွေကို AA ဘက်က မီးရှို့တာဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ စည်ပင်သာယာရေးဝန်ကြီး ဦးဝင်းမြင့်ကတော့ အိမ်မီးလောင်တဲ့ တင်းမ ကျေးရွာဘက်မှာ နေအိမ်အလုံး ၄၀ ဆောက်လုပ်ပေးဖို့ စီစဉ်နေတယ်လို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ စစ်ရှောင်ရွာသားတွေအနေနဲ့ နေရပ်ပြန်နိုင်မယ့် အခြေအနေ မရှိသေးဘူးလို့ ဦးဇော်ဇော်ထွန်းက ပြောပါတယ်။
“အစိုးရကနေပြီးမှ ကျောက်တော်မြို့နယ် တင်းမရွာမှာ ရှိတဲ့ ဒေသခံတွေ နေရပ်ပြန်လို့ ရှိရင် အိမ်တွေဆောက်ပေးမယ်ဆိုပြီးတော့မှ ပြောပါတယ်။ သူတို့ ပထမဆုံးအနေနဲ့ အိမ်ခြေ ၄၀ ဆောက်ပေးမယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ပြန်မယ့်သူတော့ တယောက်မှ မရှိသေးဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုလို့ရှိရင် အဲဒီအနီးနားမှာလည်း တပ်စခန်းတွေအများကြီး။ ကျေးရွာအနီး အနား ပါတ်ဝန်းကျင်မှာဆိုလို့ရှိရင် လုံခြုံရေးတပ်စခန်းတွေ ခဏဆုံဆည်းရပါတယ်။ မူလအခြေအနေအတိုင်းနေဖို့ကျတော့ ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်သေးပါဘူး။”
တိုက်ပွဲပြင်းထန်ဖြစ်ပွါးခဲ့ပြီး ရွာမီးလောင်ခဲ့တဲ့ ရသေ့တောင်မြို့နယ် အောင်သာစည်ရွာသားတဦးကတော့ နေရပ်ကိုပြန်လို့ မဖြစ်သေးဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
“အောင်သာစည်မှာတော့ တယောက်မှ မရောက်ကြသေးဘူး။ ဘာတခုမှ အကူညီပေးတာမကြားဘူး။ အဲဒီအောင်သာစည် ရွာသားတွေကို။ လေယာဉ်နဲ့ ဗုံးကြဲတယ်။ အိမ်ခြေက ပျက်စီးသွားတာ လက်နက်ကြီးကျတာရော၊ မီးလောင်တာရော အကုန်လုံးဆိုရင် တရွာလုံးပေါ့ ၉၀ ကျော်လောက်ရှိတယ်။
အလားတူချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်ဘက်မှာလည်း တိုက်ပွဲဖြစ်စဉ်အတွင်း ကျေးရွာတွေမီးလောင်မှု၊ လူသေဆုံးမှု ဖြစ်ပွါးခဲ့ပေမဲ့ ဒေသခံအာဏာပိုင်တွေကနေ အကူညီပေးတာမရှိဘူးလို့ ဝက်မကျေးရွာသားဦးကျော်သိန်း ကပြောပါတယ်။
“ခုလောလောဆယ်မှာတော့ ဒီမီးလောင်သွားတဲ့ ရွာတွေရော လက်နက်ကြီးကျတဲ့ ရွာတွေရော အကုန်လုံးက စစ်ဘေးရှောင်မှာနေကြတယ်။ သူတို့က တခါတော့ပြောဖူးတယ်။ စစ်ဘေးရှောင်တွေ ရွာပြန်ချင်သလားလို့ လာမေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့က တာဝန်ယူတာဝန်ခံမှုတော့မရှိဘူး။ ရွာမှာရှိတဲ့ လေယာဉ်ပေါ်ကချတဲ့ မိုင်းဗုံးတွေ မိုင်းတွေ အကုန်လုံးတွေကိုရှင်းပြီးမှ ဒီစစ်တွေဆုံးမှဖြင့် ကျနော်တို့ကပြန်ရဲမယ်။ ”
ပြီးခဲ့တဲ့မတ်လလောက်မှာ မြန်မာစစ်ရေယာဉ်ကနေ လေကြောင်းနဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့လို့ ပီဝုန်း မီးချောင်းစတဲ့ကျေးရွာ မီးလောင်ခဲ့သလို မြိတ်စာဝကျေးရွာ ၃ ရွာ ပြိန်တိန်ကျေးရွာက ချင်းတိုင်းရင်းသား ၁၁ ဦး လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း သေဆုံးခဲ့မှုအတွက် ကန့်ကွက်ကြောင်းလည်း ခူမီးချင်းမျိုးနွယ်စုများရေးရာပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရေးကောင်စီက သတင်းထုတ်ပြန် ထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်မှာ တလနီးပါး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်တန့်နေပေမဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က လက်နက်အင်အား၊ ရိက္ခာ စုဆောင်းတင်ပို့တာတွေ ရှိနေတာကြောင့် တိုက်ပွဲတွေ ပြန်ဖြစ်မှာ စိုးရိမ်တယ်လို့လည်း ဒေသခံတွေကပြောကြပါတယ်။
နှစ် နှစ်တာ တိုက်ပွဲအတွင်းဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ကျေးရွာ ၈ ခုကအိမ်ခြေ ၁၆၃ ဆောင်၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ ကျေးရွာ ၁၄ ခုက ၁,၂၇၅ ဆောင်၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှ ကျေးရွာ ၉ ခုက ၆၉ ဆောင်၊ မင်းပြားမြို့နယ်မှ ကျေးရွာ ၁ ရွာက ၂၈ ဆောင်၊ မြောက်ဦးမြို့နယ်မှ ကျေးရွာ ၄ ခုက ၂၁ဝ ဆောင်၊ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ် ကျေးရွာ ၈ ခုမှ ၂၅၂ ဆောင် ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ အမ်း၊ ကျောက်ဖြူက ကျေးရွာတချို့လည်း မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း ရခိုင်တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ အစည်းအရုံးက စာရင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ရခိုငျပဋိပက်ခကြေးရှာမြား ပွနျလညျထူထောငျရေး အကူအညီ လိုအပျ
ရခိုငျပွညျနယျနဲ့ ခငြျးပွညျနယျပလကျဝမွို့နယျမှာ မွနျမာစဈတပျနဲ့ AA ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တို့ကွား စဈရေးပဋိပက်ခအတှငျး နအေိမျတှေ မီးလောငျပကြျစီးခဲ့တဲ့ စဈရှောငျတှေ ဘဝပွနျလညျထူထောငျရေး အကူအညီတှလေိုအပျနတေဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုနိုငျကှနျးအိနျက ပွောပွပေးမှာပါ။
ရခိုငျပွညျနယျနဲ့ ခငြျးပွညျနယျပလကျဝမွို့နယျတှမှော ၂ နှဈကွာ စဈပှဲအတှငျး အိမျခွအေမြားအပွား မီးလောငျခဲ့သလို အိုးအိမျမဲ့ ဖွဈသှားသူတှကေလညျး ၂,၀၀၀ ကြောျရှိနတေယျလို့ ဒသေခံအကူအညီပေးရေးအဖှဲ့ တခုဖွဈတဲ့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြိုးနှယျမြားအစညျးအရုံး (REC) က ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။
အိုးအိမျတှေ ပကြျစီးခဲ့ကွတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ ပွနျလညျထူထောငျရေးအတှကျ အကူအညီတှလေိုအပျနတေယျလို့လညျး REC အဖှဲ့ အတှငျးရေးမှူး ဦးဇောျဇောျထှနျးက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ REC က ထုတျတဲ့စာရငျးတှအေရဆို အိမျခွေ ၂,၀၀၅ အိမျလောကျစာရငျးကောကျယူရထားပါတယျခငျဗြ။ ဒီမီးလောငျပကြျစီးသှားတဲ့ဟာနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့မှ အစိုးရဖကျက တာဝနျယူဆောငျရှကျပေးတာ တခုမှမရှိသေးဘူးပေါ့နောျ။ တောျတောျမြားမြားကတော့ မူလနရေပျမှာပဲ အိမျဆောကျပွီးတော့မှ အတညျတကနြလေို့ မရသေးပါဘူး။ အခုကတော့ စဈဘေးရှောငျစခနျးတှမှောပဲ။ ရှာပေါငျးက ၄၁ ရှာရှိပါတယျ။ အမြားဆုံးမွို့နယျကကြောကျတောျမွို့နယျ အမြားဆုံးပေါ့။ ပွီးလို့ရှိရငျ ရသေ့တောငျ၊ ဘူးသီးတောငျတို့။ နောကျပွီးတော့ ပလကျဝတိုကျပှဲတှငျးမှာလညျး အိမျလောငျတာတှေ မြားပါတယျ။”
၂ဝ၂ဝ ပွည့ျနဈ မတျလအတှငျးက ကြောကျတောျမွို့နယျအတှငျး တငျးမကွီး တငျးမ၊ ဘုရားပေါငျးနဲ့ တောငျပေါကျ ကြေးရှာတို့အပါဝငျ ကြေးရှာတခြို့ တိုကျပှဲဖွဈစဉျအတှငျးမီးလောငျမှု ဖွဈပှါးခဲ့ပါတယျ။
ဒီမီးလောငျမှုဟာ တပျမတောျစဈကွောငျးက မီးရှို့ခဲ့ကွောငျး ဒသေခံရှာသားတှေ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှကေ မွနျမာနိုငျငံ အမြိုးသားလူ့အခှင့ျအရေးကောျမရှငျကို တိုငျကွားထားပမေဲ့ တပျမတောျဘကျကတော့ ကြူးလှနျတာမရှိကွောငျးနဲ့ ကြေးရှာတှကေို AA ဘကျက မီးရှို့တာဖွဈကွောငျး ထုတျပွနျထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျ အစိုးရအဖှဲ့ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ စညျပငျသာယာရေးဝနျကွီး ဦးဝငျးမွင့ျကတော့ အိမျမီးလောငျတဲ့ တငျးမ ကြေးရှာဘကျမှာ နအေိမျအလုံး ၄၀ ဆောကျလုပျပေးဖို့ စီစဉျနတေယျလို့ ပွောဆိုထားပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ စဈရှောငျရှာသားတှအေနနေဲ့ နရေပျပွနျနိုငျမယ့ျ အခွအေနေ မရှိသေးဘူးလို့ ဦးဇောျဇောျထှနျးက ပွောပါတယျ။
“အစိုးရကနပွေီးမှ ကြောကျတောျမွို့နယျ တငျးမရှာမှာရှိတဲ့ ဒသေခံတှေ နရေပျပွနျလို့ ရှိရငျ အိမျတှဆေောကျပေးမယျဆိုပွီးတော့မှ ပွောပါတယျ။ သူတို့ ပထမဆုံးအနနေဲ့ အိမျခွေ ၄၀ ဆောကျပေးမယျလို့ပွောပါတယျ။ ပွနျမယ့ျသူတော့ တယောကျမှ မရှိသေးဘူး။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုလို့ရှိရငျ အဲဒီအနီးနားမှာလညျး တပျစခနျးတှအေမြားကွီး။ ကြေးရှာအနီး အနား ပါတျဝနျးကငြျမှာဆိုလို့ရှိရငျ လုံခွုံရေးတပျစခနျးတှေ ခဏဆုံဆညျးရပါတယျ။ မူလအခွအေနအေတိုငျးနဖေို့ကတြော့ ဘယျလိုမှ မဖွဈနိုငျသေးပါဘူး။”
တိုကျပှဲပွငျးထနျဖွဈပှါးခဲ့ပွီး ရှာမီးလောငျခဲ့တဲ့ ရသေ့တောငျမွို့နယျ အောငျသာစညျရှာသားတဦးကတော့ နရေပျကိုပွနျလို့ မဖွဈသေးဘူးလို့ ဆိုပါတယျ။
“အောငျသာစညျမှာတော့ တယောကျမှ မရောကျကွသေးဘူး။ ဘာတခုမှ အကူညီပေးတာမကွားဘူး။ အဲဒီအောငျသာစညျ ရှာသားတှကေို။ လယောဉျနဲ့ ဗုံးကွဲတယျ။ အိမျခွကေ ပကြျစီးသှားတာ လကျနကျကွီးကတြာရော၊ မီးလောငျတာရော အကုနျလုံးဆိုရငျ တရှာလုံးပေါ့ ၉၀ ကြောျလောကျရှိတယျ။
အလားတူခငြျးပွညျနယျ ပလကျဝမွို့နယျဘကျမှာလညျး တိုကျပှဲဖွဈစဉျအတှငျး ကြေးရှာတှမေီးလောငျမှု၊ လူသဆေုံးမှု ဖွဈပှါးခဲ့ပမေဲ့ ဒသေခံအာဏာပိုငျတှကေနေ အကူညီပေးတာမရှိဘူးလို့ ဝကျမကြေးရှာသားဦးကြောျသိနျး ကပွောပါတယျ။
“ခုလောလောဆယျမှာတော့ ဒီမီးလောငျသှားတဲ့ ရှာတှရေော လကျနကျကွီးကတြဲ့ ရှာတှရေော အကုနျလုံးက စဈဘေးရှောငျမှာနကွေတယျ။ သူတို့က တခါတော့ပွောဖူးတယျ။ စဈဘေးရှောငျတှရှောပွနျခငြျသလားလို့လာမေးတယျ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့က တာဝနျယူတာဝနျခံမှုတော့မရှိဘူး။ ရှာမှာရှိတဲ့ လယောဉျပေါျကခတြဲ့ မိုငျးဗုံးတှေ မိုငျးတှေ အကုနျလုံးတှကေိုရှငျးပွီးမှ ဒီစဈတှဆေုံးမှဖွင့ျ ကနြောျတို့ကပွနျရဲမယျ။ ”
ပွီးခဲ့တဲ့မတျလလောကျမှာ မွနျမာစဈရယောဉျကနေ လကွေောငျးနဲ့ ပဈခတျခဲ့လို့ ပီဝုနျး မီးခြောငျးစတဲ့ကြေးရှာ မီးလောငျခဲ့သလို မွိတျစာဝကြေးရှာ ၃ ရှာ ပွိနျတိနျကြေးရှာက ခငြျးတိုငျးရငျးသား ၁၁ ဦး လကွေောငျးတိုကျခိုကျမှုအတှငျး သဆေုံးခဲ့မှုအတှကျ ကန့ျကှကျကွောငျးလညျး ခူမီးခငြျးမြိုးနှယျစုမြားရေးရာပေါငျးစပျညှိနှိုငျးရေးကောငျစီက သတငျးထုတျပွနျ ထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျနဲ့ ခငြျးပွညျနယျမှာ တလနီးပါး ပဈခတျတိုကျခိုကျမှု ရပျတန့ျနပေမေဲ့ မွနျမာစဈတပျဘကျက လကျနကျအငျအား၊ ရိက်ခာ စုဆောငျးတငျပို့တာတှေ ရှိနတောကွောင့ျ တိုကျပှဲတှေ ပွနျဖွဈမှာ စိုးရိမျတယျလို့လညျး ဒသေခံတှကေပွောကွပါတယျ။
နှဈ နှဈတာ တိုကျပှဲအတှငျးဘူးသီးတောငျမွို့နယျကြေးရှာ ၈ ခုကအိမျခွေ ၁၆၃ ဆောငျ၊ ကြောကျတောျမွို့နယျမှ ကြေးရှာ ၁၄ ခုက ၁,၂၇၅ ဆောငျ၊ ရသေ့တောငျမွို့နယျမှ ကြေးရှာ ၉ ခုက ၆၉ ဆောငျ၊ မငျးပွားမွို့နယျမှ ကြေးရှာ ၁ ရှာက ၂၈ ဆောငျ၊ မွောကျဦးမွို့နယျမှ ကြေးရှာ ၄ ခုက ၂၁ဝ ဆောငျ၊ ခငြျးပွညျနယျ ပလကျဝမွို့နယျ ကြေးရှာ ၈ ခုမှ ၂၅၂ ဆောငျ ပုဏ်ဏားကြှနျး၊ အမျး၊ ကြောကျဖွူက ကြေးရှာတခြို့လညျး မီးလောငျပကြျစီးခဲ့ကွောငျး ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြိုးနှယျမြား အစညျးအရုံးက စာရငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
