[Zawgyi/Unicode]
ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်တော်မြို့နယ်မှာ ဒေသခံတချို့ သေဆုံးမှုနဲ့ ဖမ်းဆီးခံရမှုတွေအတွက် တာဝန်ရှိကြောင်း စွပ်စွဲချက်တွေကို တပ်မတော်က ငြင်းဆန်လိုက်တဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုနိုင်ကွန်းအိန်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ကျောက်တော်မြို့နယ် တင်းမရွာသစ်နဲ့ တင်းမကြီးရွာက ရွာသားတွေကို မတ်လထဲမှာတုန်းက ဖမ်းဆီးမှု အပါအဝင် အရပ်သားတွေအပေါ် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု ဖြစ်စဉ်ပေါင်း ၂၀ ကို ဖြေရှင်းပေးဖို့ ဒေသခံလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်ကို တိုင်ကြားခဲ့တာပါ။
ဒီတိုင်ကြားချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်ကနေတဆင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ စုံးစမ်းမေးမြန်း အကြောင်းကြားရာမှာ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက စွပ်စွဲချက်တွေဟာ မဟုတ်မှန်ကြောင်း စာနဲ့အကြောင်းပြန်ခဲ့ကြောင်း ကျောက်တော်မြို့နယ် ပြည်သူလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးထွန်းဝင်းက ပြောပါတယ်။
“လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်ကို ပို့လိုက်တဲ့ စာကို ကျနော့်ဆီကို အဖြေရောက်လာတာပေါ့။ ဒီလူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်က ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကို ကျနော်တို့ တိုင်ကြားထားတဲ့ကိစ္စတွေကိုတခုချင်း သူလှမ်းမေးတယ်လို့ ကျနော်တို့ သိရတာပေ့ါနော်။ အဲဒီစာထဲမှာတော့ ဖြစ်စဉ်တခုချင်းကို တပ်ကဖြေထားတဲ့အဖြေတွေကို သူတို့က ကျနော်တို့ကို ဒီလိုဖြေပါတယ်ဆိုပြီးမှ Record ပြန်လုပ်တဲ့အဖြေတွေပေါ့ဗျာ။ တပ်ဘက်က သူတွေငြင်းထားတာပေါ့။ အောက်ခြေမှာ ဒီလိုဖြစ်စဉ်တွေ မဖြစ်ပါဘူးလို့ ဒီလိုလုပ်ရပ်တွေ မရှိပါဘူးလို့ ဒီလိုပဲ ငြင်းထားတယ်၊ ခြေပထားတဲ့ပုံစံပေါ့။”
မတ်လတုန်းက တင်းမရွာသစ်နဲ့ တင်းမကြီးကျေးရွာက ဒေသခံတွေကို ဖမ်းဆီးတာမရှိကြောင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီလ အတွင်းက မုန့်သန်းပြင် ကျေးရွာအနီးတစ်ဝိုက်မှာ စစ်ဆင်ရေးဆောင်ရွက်တာမရှိခဲ့တာကြောင့် အိမ်ခြေ ၅၀၊ မူလတန်းကျောင်းနဲ့ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေပါ ပျက်စီးခဲ့တဲ့ မီးလောင်မှုဟာ တပ်မတော်ရဲ့လက်ချက်မဟုတ်ကြောင်း ငြင်းဆန်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဧပြီလက သရက်တပင်ကျေးရွာကနေ ထွက်လာတဲ့ တပ်မတော်စစ်ကြောင်းကို ကျောက်တော်-ငါးယောက်ကိုင်း လမ်းပိုင်းမှာ မိုင်းခွဲတိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရပြီး နောက်ဆက်တွဲ တိုက်ပွဲတွေအတွင်း ဗုံးခိုကျင်းမှာ ပုန်းနေတဲ့ရွာသား ၅ ဦး သေဆုံးမှု၊ အုတ်ဖုတ်လုပ်ငန်းလုပ်နေသူ ၇ ဦးဒဏ်ရာရရှိမှုတွေ အပါအဝင် တိုင်ကြားချက်မှာ ပါဝင်တဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေကို တပ်မတော်က ကျူးလွန်ခြင်းမရှိကြောင်း ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက တုံ့ပြန်ခဲ့တယ်လို့လည်း အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်ကနေ ရခိုင်ပြည်နယ်က လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေကို အကြောင်းပြန်တဲ့စာမှာ ဖေါ်ပြခဲ့တာပါ။
ရခိုင်ဒေသ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖေါက်ခံရမှု စွပ်စွဲချက်တွေအပေါ် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ တုံ့ပြန်ချက်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ပိုမိုသိရှိနိုင်ဖို့ အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင် ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးဘုန်းကြွယ်ကို မေးမြန်းရာမှာတော့ အသေးစိတ်မသိကြောင်း ပြောပါတယ်။
“Case ကိုင်တဲ့သူမဟုတ်တော့ အသေးစိတ်မသိဘူး။ ကျနော်တို့ဆီမှာ တိုင်စာက ထောင်နဲ့ချီရှိနေတာကိုး။”
ကျောက်တော်မြို့နယ်မှာ တပ်မတော်နဲ့ AA လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကြား စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေအတွင်း ဒေသခံတွေ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖေါက်ခံရတဲ့ အခြေအနေတွေကို ကျောက်တော်မြို့နယ်က လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၄ ဦးက ဦးဆောင်ပြီး မတ်လကစ လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်ကို တိုင်ကြားခဲ့ကြတာပါ။
ဒါပေမဲ့လည်း ကော်မရှင်ကိုယ်တိုင် စစ်ဆေးတာ မရှိဘဲ တပ်မတော်ရဲ့ တုံ့ပြန်ချက်ကိုသာ ပေးပို့လာတာဟာ လက်ခံနိုင်စရာ မရှိဘူးလို့ တိုင်ကြားရာမှာ ပါဝင်သူတဦးဖြစ်တဲ့ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဦးထွန်းဝင်းက ပြောပါတယ်။
“လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်ကတော့ ကိုယ်တိုင်ခံစားနေရတဲ့သူတွေကို မေးမြန်းတာတို့ စာထဲမှာပါနေတဲ့လူတွေ အပေါ်မှာ လိုအပ်စစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်တာတို့ မေးမြန်းတာတို့ပေါ့လေ တခုခုလုပ်တဲ့ အနေအထားမျိုးတော့ တခုမှ ကျနော်တို့ မတွေ့သေးဘူး။ တဘက်ကိုလှမ်းမေးပြီးတော့မှ တဘက်ကပြောလိုက်တာနဲ့ကို အခြေအနေဖြစ်နေတာပေါ့ဗျာ။ အားရစရာမရှိဘူး။”
ပြီးခဲ့တဲ့နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ တပ်မတော်သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာတော့ သံသယနဲ့ ဖမ်းဆီးခြင်းခံထားရတဲ့ အရပ်သားတွေ ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် သက်သေအထောက်အထားနဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ရဲစခန်းတွေမှာ တိုက်ချက်ဖွင့်နိုင်ကြောင်း တပ်မတော်သတင်းမှန် ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြောဆိုထားပါတယ်။
ဒါပေမဲ့လည်း မတ်လတုန်းက ကျောက်တော်မြို့နယ် တင်းမကြီးကျေးရွာသား ၁ဝ ဦးနှင့် တင်းမသစ်ရွာမှ ၈ ဦးတို့ကို တပ်မတော်စစ်ကြောင်းတစ်ခုက ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားပြီး အခုထိ ပြန်မလွတ်လာသေးတာကြောင့် သက်ဆိုင်ရာ ရဲစခန်းကို တိုင်ကြားခဲ့ပေမဲ့ တစ်စုံတစ်ရာ ထူးခြားမှုမရှိသေးဘူးလို့ မိသားစုဝင်တွေကပြောပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ၂ နှစ်နီးပါးကြာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေအတွင်း ကလေးငယ်တွေ အပါအဝင် ဒေသခံတွေ ထိခိုက်သေကြေမှုတွေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရမှုတွေအပေါ် ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းကလည်း စိုးရိမ်တဲ့ သဘောထားတွေကို ပြောဆိုထားကြပါတယ်။
[Unicode Version]
ရခိုငျမှာ အရပျသားသဆေုံးမှုနဲ့ ဖမျးဆီးမှုစှပျစှဲခကြျ တပျမတောျငွငျးဆို
ရခိုငျပွညျနယျ ကြောကျတောျမွို့နယျမှာ ဒသေခံတခြို့ သဆေုံးမှုနဲ့ ဖမျးဆီးခံရမှုတှအေတှကျ တာဝနျရှိကွောငျး စှပျစှဲခကြျတှကေို တပျမတောျက ငွငျးဆနျလိုကျတဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုနိုငျကှနျးအိနျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ကြောကျတောျမွို့နယျ တငျးမရှာသဈနဲ့ တငျးမကွီးရှာက ရှာသားတှကေို မတျလထဲမှာတုနျးက ဖမျးဆီးမှု အပါအဝငျ အရပျသားတှအေပေါျ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှု ဖွဈစဉျပေါငျး ၂၀ ကို ဖွရှေငျးပေးဖို့ ဒသေခံလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှေ အမြိုးသားလူ့အခှင့ျအရေး ကောျမရှငျကို တိုငျကွားခဲ့တာပါ။
ဒီတိုငျကွားခကြျတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး အမြိုးသားလူ့အခှင့ျအရေး ကောျမရှငျကနတေဆင့ျ ကာကှယျရေးဝနျကွီးဌာနသို့ စုံးစမျးမေးမွနျး အကွောငျးကွားရာမှာ ကာကှယျရေးဝနျကွီးဌာနက စှပျစှဲခကြျတှဟော မဟုတျမှနျကွောငျး စာနဲ့အကွောငျးပွနျခဲ့ကွောငျး ကြောကျတောျမွို့နယျ ပွညျသူလှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးထှနျးဝငျးက ပွောပါတယျ။
“လူ့အခှင့ျအရေးကောျမရှငျကို ပို့လိုကျတဲ့ စာကို ကနြော့ျဆီကို အဖွရေောကျလာတာပေါ့။ ဒီလူ့အခှင့ျအရေး ကောျမရှငျက ကာကှယျရေးဝနျကွီးဌာနကို ကနြောျတို့ တိုငျကွားထားတဲ့ကိစ်စတှကေိုတခုခငြျး သူလှမျးမေးတယျလို့ ကနြောျတို့ သိရတာပေ့ါနောျ။ အဲဒီစာထဲမှာတော့ ဖွဈစဉျတခုခငြျးကို တပျကဖွထေားတဲ့အဖွတှေကေို သူတို့က ကနြောျတို့ကို ဒီလိုဖွပေါတယျဆိုပွီးမှ Record ပွနျလုပျတဲ့အဖွတှေပေေါ့ဗြာ။ တပျဘကျက သူတှငွေငျးထားတာပေါ့။ အောကျခွမှော ဒီလိုဖွဈစဉျတှေ မဖွဈပါဘူးလို့ ဒီလိုလုပျရပျတှေ မရှိပါဘူးလို့ ဒီလိုပဲ ငွငျးထားတယျ၊ ခွပေထားတဲ့ပုံစံပေါ့။”
မတျလတုနျးက တငျးမရှာသဈနဲ့ တငျးမကွီးကြေးရှာက ဒသေခံတှကေို ဖမျးဆီးတာမရှိကွောငျး၊ ဖဖေောျဝါရီလ အတှငျးက မုန့ျသနျးပွငျ ကြေးရှာအနီးတဈဝိုကျမှာ စဈဆငျရေးဆောငျရှကျတာမရှိခဲ့တာကွောင့ျ အိမျခွေ ၅၀၊ မူလတနျးကြောငျးနဲ့ ဘုနျးကွီးကြောငျးတှပေါ ပကြျစီးခဲ့တဲ့ မီးလောငျမှုဟာ တပျမတောျရဲ့လကျခကြျမဟုတျကွောငျး ငွငျးဆနျခဲ့တာဖွဈပါတယျ။ ဧပွီလက သရကျတပငျကြေးရှာကနေ ထှကျလာတဲ့ တပျမတောျစဈကွောငျးကို ကြောကျတောျ-ငါးယောကျကိုငျး လမျးပိုငျးမှာ မိုငျးခှဲတိုကျခိုကျခံခဲ့ရပွီး နောကျဆကျတှဲ တိုကျပှဲတှအေတှငျး ဗုံးခိုကငြျးမှာ ပုနျးနတေဲ့ရှာသား ၅ ဦး သဆေုံးမှု၊ အုတျဖုတျလုပျငနျးလုပျနသေူ ၇ ဦးဒဏျရာရရှိမှုတှေ အပါအဝငျ တိုငျကွားခကြျမှာ ပါဝငျတဲ့ စှပျစှဲခကြျတှကေို တပျမတောျက ကြူးလှနျခွငျးမရှိကွောငျး ကာကှယျရေးဝနျကွီးဌာနက တုံ့ပွနျခဲ့တယျလို့လညျး အမြိုးသားလူ့အခှင့ျအရေး ကောျမရှငျကနေ ရခိုငျပွညျနယျက လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှကေို အကွောငျးပွနျတဲ့စာမှာ ဖေါျပွခဲ့တာပါ။
ရခိုငျဒသေ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖေါကျခံရမှု စှပျစှဲခကြျတှအေပေါျ ကာကှယျရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ တုံ့ပွနျခကြျနဲ့ ပတျသကျလို့ ပိုမိုသိရှိနိုငျဖို့ အမြိုးသားလူ့အခှင့ျအရေးကောျမရှငျ ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျ ဦးဘုနျးကွှယျကို မေးမွနျးရာမှာတော့ အသေးစိတျမသိကွောငျး ပွောပါတယျ။
“Case ကိုငျတဲ့သူမဟုတျတော့ အသေးစိတျမသိဘူး။ ကနြောျတို့ဆီမှာ တိုငျစာက ထောငျနဲ့ခြီရှိနတောကိုး။”
ကြောကျတောျမွို့နယျမှာ တပျမတောျနဲ့ AA လကျနကျကိုငျအဖှဲ့ကွား စဈရေးပဋိပက်ခတှအေတှငျး ဒသေခံတှေ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖေါကျခံရတဲ့ အခွအေနတှေကေို ကြောကျတောျမွို့နယျက လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ၄ ဦးက ဦးဆောငျပွီး မတျလကစ လူ့အခှင့ျအရေးကောျမရှငျကို တိုငျကွားခဲ့ကွတာပါ။
ဒါပမေဲ့လညျး ကောျမရှငျကိုယျတိုငျ စဈဆေးတာ မရှိဘဲ တပျမတောျရဲ့ တုံ့ပွနျခကြျကိုသာ ပေးပို့လာတာဟာ လကျခံနိုငျစရာ မရှိဘူးလို့ တိုငျကွားရာမှာ ပါဝငျသူတဦးဖွဈတဲ့ ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျဦးထှနျးဝငျးက ပွောပါတယျ။
“လူ့အခှင့ျအရေးကောျမရှငျကတော့ ကိုယျတိုငျခံစားနရေတဲ့သူတှကေို မေးမွနျးတာတို့ စာထဲမှာပါနတေဲ့လူတှေ အပေါျမှာ လိုအပျစဈဆေးမှုတှေ လုပျတာတို့ မေးမွနျးတာတို့ပေါ့လေ တခုခုလုပျတဲ့ အနအေထားမြိုးတော့ တခုမှ ကနြောျတို့ မတှေ့သေးဘူး။ တဘကျကိုလှမျးမေးပွီးတော့မှ တဘကျကပွောလိုကျတာနဲ့ကို အခွအေနဖွေဈနတောပေါ့ဗြာ။ အားရစရာမရှိဘူး။”
ပွီးခဲ့တဲ့နိုဝငျဘာလ ၂၇ ရကျနေ့က ပွုလုပျခဲ့တဲ့ တပျမတောျသတငျးစာ ရှငျးလငျးပှဲမှာတော့ သံသယနဲ့ ဖမျးဆီးခွငျးခံထားရတဲ့ အရပျသားတှေ ပွနျလညျလှတျမွောကျရေးအတှကျ သကျသအေထောကျအထားနဲ့ သကျဆိုငျရာ ရဲစခနျးတှမှော တိုကျခကြျဖှင့ျနိုငျကွောငျး တပျမတောျသတငျးမှနျ ပွနျကွားရေးအဖှဲ့ဥက်ကဋ်ဌ ဗိုလျခြုပျ ဇောျမငျးထှနျးက ပွောဆိုထားပါတယျ။
ဒါပမေဲ့လညျး မတျလတုနျးက ကြောကျတောျမွို့နယျ တငျးမကွီးကြေးရှာသား ၁ဝ ဦးနှင့ျ တငျးမသဈရှာမှ ၈ ဦးတို့ကို တပျမတောျစဈကွောငျးတဈခုက ဖမျးဆီးခေါျဆောငျသှားပွီး အခုထိ ပွနျမလှတျလာသေးတာကွောင့ျ သကျဆိုငျရာ ရဲစခနျးကို တိုငျကွားခဲ့ပမေဲ့ တဈစုံတဈရာ ထူးခွားမှုမရှိသေးဘူးလို့ မိသားစုဝငျတှကေပွောပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမှာ ၂ နှဈနီးပါးကွာ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှအေတှငျး ကလေးငယျတှေ အပါအဝငျ ဒသေခံတှေ ထိခိုကျသကွေမှေုတှနေဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျခံရမှုတှအေပေါျ ကုလသမဂ်ဂအပါအဝငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးကလညျး စိုးရိမျတဲ့ သဘောထားတှကေို ပွောဆိုထားကွပါတယျ။
