[ ZAWGYI ]
ICJ မှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုခွင့် ဘယ်ဘက်က ရရှိနိုင်မလဲ
မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် လူမျိုးတုန်း သတ်ဖြတ်မှုတွေ ကျူးလွန်တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်နဲ့ နိုင်ငံတကာတရားရုံး ICJ မှာ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက တရားစွဲဆိုထားတဲ့အမှုကို လာမယ့် ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့မှာ ပြန်လည်စတင် ကြားနာဖို့ရှိပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုယ်စားပြုတက်ရောက်ခွင့်နဲ့ပတ်သက်ပြီး NUG အစိုးရကရော၊ အာဏာသိမ်းစစ် ကောင်စီဘက်ကပါ ကိုယ်စားပြုခွင့်တွေေ လျာက်တင်ထားပါတယ်။ ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဥပဒေရှုဒေါင့် အပါအဝင် အလားအလာတချို့ကို ကိုဇော်မိုးကျော် ဆက်သွယ်မေးမြန်း စုစည်း တင်ပြထားပါတယ်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်က ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် မြန်မာလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှု သတ်ဖြတ်မှုတွေ ကျူးလွန်ခဲ့တယ်ဆိုကာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက တရားလိုလုပ်ပြီး ICJ နိုင်ငံတကာခုံရုံးမှာ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်တရားစွဲ ဆိုခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်က ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ NLD အစိုးရခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ဖြေရှင်းခဲ့ပါတယ်။
အခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံမှ ာစစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ပြီးတဲ့နောက် မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြပြီး ICJ နိုင်ငံတကာခုံရုံးမှ ာတက်ရောက်ဖို့ကိစ္စမှာ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရာ NLD လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေကို အခြေခံထားတဲ့ NUG အစိုးရနဲ့ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီတို့ကြားအပြိုင်အဆိုင် ကြိုးပမ်းမှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ ဒီလို အခြေအနေမှာ နိုင်ငံတကာဥပဒေတွေနဲ့ နိုင်ငံတကာ ခုံရုံးရဲ့လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေအရ ဘယ်လို အလားအလာတွေ ရှိပါသလဲလို့ လူ့အခွင့်ရေးရှေ့နေ ဦးမင်းလွင်ဦးကို မေးကြည့်တဲ့အခါ အခုလို ဖြေပါတယ်။
" နိုင်ငံတကာ တရားရုံးက နိုင်ငံတော်ပေါ်မှာ တရားစွဲထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတော် ဆိုတာကတော့ လူဦးရေ ရှိရမယ်၊ နယ်နမိတ် ရှိရမယ်၊ အချုပ်ခြာ အာဏာပိုင်ရမယ် စတဲ့အချက်တွေ ပါဝင်မှ နိုင်ငံတော်လို့ ခေါ်တာ။ အခုကိစ္စမှာကျတော့ စစ်ကောင်စီဖက်က နယ်မြေပိုင်စိုးမှု ရှိတယ်။ အုပ်ချုပ်တဲ့ လူဦးရေ ရှိနေတယ် အချုပ်အခြာအာဏာလည်း အသင့်တင့် ရှိနေတယ်။ နိုင်ငံတကာက အသိမှတ် မပြုပေမဲ့လည်း အစိုးရတရပ်မျိုး အသွင်ဆောင်နေတဲ့ ကိစ္စဖြစ်နေတဲ့အတွက် စစ်ကောင်စီဖက်အတွက် ပိုအလေးသာနိုင်တယ်လို့ ကျနော် မြင်မိပါတယ်။"
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီဘက်က သတ်မှတ်ချက်တွေဖြစ်တဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာ၊ နယ်မြေ၊ လူဦးရေ၊ အစိုးရ ဆိုတာတွေရှိတယ်လို့ ပြောဆိုထားပေမယ့်၊ NUG အစိုးရဘက်ကလည်း သူတို့မှာ တရားဝင်မှု ရှိတဲ့အတွက် ကိုယ်စားပြုခွင့်ရှိတယ်လို့ ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၂ ရက်နေ့က VOA နဲ့ဆက်သွယ်မေးမြန်းစဉ် NUG ရဲ့နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေါ်ဇင်မာအောင်က ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
" အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင်က ပြည်သူကို ဘယ်လိုမှ ကိုယ်စားပြုခွင့် မရှိဘူး။ ICJ မှာက နိုင်ငံကို တရားစွဲတာ ဖြစ်တယ်။ ပြည်သူက ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားတဲ့ ပြည်သူကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ အစိုးရကပဲ ကိုယ်စားပြုရမှာ ဖြစ်တယ်။"
NUG အစိုးရဘက်ကလည်း တရားဝင်မှု ရှိတဲ့အတွက် သူတို့အနေနဲ့ ကိုယ်စားပြုခွင့် ရှိတယ်လို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။ ဒီအပေါ်မှာရောဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ ဦးမင်းလွင်ဦးခင်ဗျ။
ဦးမင်းလွင်ဦး ။ ။ ဟုတ်ပါတယ် NUG အစိုးရကနေပြီး ပြည်သူကို ကိုယ်စားပြုတယ်ဆိုတဲ့ အနေနဲ့ တင်ထားတာ ကျနော်တို့ တွေ့ရပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ ICJ က ဆုံးဖြတ်လိုက်တဲ့ ကိစ္စကို နောက်ဆက်တွဲ အကောင်ထည်ဖေါ်ရမယ့် အခါမျိုးမှာ ပြည်တွင်း တရားစီရင်ရေးဟာ အားကိုးလို့ မရနိုင်တော့တဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာ ခုံရုံးတခုကပဲ အပြစ်ကျူးလွန်သူတွေပေါ် စီရင်ဆုံးဖြတ်ပေးဖို့ဆိုတဲ့ လမ်းကြောင်းဖက် တချက်ခုတ် နှစ်ချက်ပြတ် NUG က သွားလိုဟန်ရှိပါတယ်။
ဦးဇော်မိုးကျော် ။ ။ တခုမေးချင်တာက နိုင်ငံတကာခုံရုံးက ဆုံးဖြတ်ချမှတ်တာတွေရှိပါတယ်။ ၂၀၁၉ တုန်းကလည်းရှိခဲ့ပါတယ်။ အခုလည်း နောက်ထပ်ချမှတ်မှုတွေ လုပ်မယ်ဆိုရင် ဒီနောက်ဆက်တွဲတွေအပေါ်မှာ အကောင်အထည်ဖေါ်နိုင်မယ့် အခြေအနေကရော ဘယ်လိုရှိပါသလဲ။
ဦးမင်းလွင်ဦး ။ ။ ကြားကာလ အစီအမံ အနေနဲ့ အချက်(၄)ချက် ချမှတ်ထားတာ ရှိတယ်။ အဲဒါတွေကို ဆက်လက် အကောင်ထည်ဖေါ်ဖို့ ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ကြိုက်ကြိုက် မကြိုက်ကြိုက် လက်ရှိ စစ်ကောင်စီရဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်မှာ ရှိနေတဲ့အတွက် ဒါတွေကိုပဲ အလေးထားပြီးတော့ စီမံဆောင်ရွက်သွားလိမ့်မယ်လို့ ကျနော် မြင်ပါတယ်။
ဦးဇော်မိုးကျော် ။ ။ ဆိုတော့ NUG အစိုးရ အနေနဲ့ရော ဒါတွေကို လုပ်နိုင်တဲ့အခြေအနေမရှိဘူးလား။
ဦးမင်းလွင်ဦး ။ ။ လောလောဆယ် အခြေအနေအရ အလားအလာ နည်းတယ်လို့ပဲ မြင်ပါတယ်။
တရားရုံက ချမှတ်တဲ့ ကိစ္စရပ်တွေကို အကောင်အထည်ဖေါ်ဖို့ရာ ထိန်းချုပ် လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ယန္တရားတွေ လိုအပ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှစ် The Hage မြို့မှာပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ICJ နိုင်ငံတကာခုံရုံးမှ ာဘာတွေ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါသလဲ။ ဘာတွေ လျှောက်လဲှခဲ့ပါသလဲ။ အဲဒီတုန်းက The Hage မြို့ကို ကိုယ်တိုင်သတင်းသွားယူခဲ့တဲ့ VOA အကြီးတန်း အယ်ဒီတာ ဦးကျော်ဇံသာကို မေးကြည့်ပါတယ်။
ဦးကျော်ဇံသာ ။ ။ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက အချက်(၅)ချက် လျှောက်ထားတာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံသည် လူမျိုးတုန်းသုတ်သင်ရှင်းလင်းမှုလို့ ခေါ်တဲ့ ကုလ သဘောတူညီမှုကို ကျူးလွန် ဖေါက်ဖျက်တယ်။ တနည်းအားဖြင့်လူမျိုးတုန်းသုတ်သင်ရှင်းလင်းမှု ကျူးလွန်တယ်ဆိုတာ ICJ အနေနဲ့ အဆုံးဖြတ်ပေးပြီး ကြေညာဖို့ဆိုတဲ့အချက် ပါပါတယ်။ နောက်တချက်က ဒီလို မတော်မတရား လုပ်ဆောင်နေတာတွေကို ချက်ချင်း ရပ်ဆိုင်းပေဖို့ ၊ ၃ က ကျူးလွန်သူတွေကို နိုင်ငံတကာအဆင့် စစ်ဆေး အရေးယူဖို့၊ ၄ က နစ်နာသူတွေအတွက် လျှော်ကြေးပေးဖို့၊ ၅ က ဒီလူတွေကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိရှိ လုံခြုံစွာ ပြန်ခွင့်ပေးဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဂမ်ဘီယာဖက်ကတော့ အထောက်ထား အချက်လက်ပေါင်း များစွာကို တင်ပြပါတယ်။ မြန်မာဖက်က ခုခံတဲ့အခါမှာတော့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံဟာ နစ်နာတဲ့ နိုင်ငံ မဟုတ်ဘူး။ OIC က စုပေါင်းထောက်ပံ့တဲ့ အတွက်ကြောင့် တရားစွဲခြင်းသာ ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် ဂမ်ဘီယာက တရားစွဲခွင့် မရှိဘူးလို့ မြန်မာဖက်က ချေပပါတယ်။ နောက်တခုက ICJ အနေနဲ့လည်း Genocide မြောက်တဲ့အမှုကိုသာလျှင် စီရင်ပိုင်ခွင့် ရှိတာ။ အခုအမှုမှာတော့ လူသားတွေပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ပြစ်မှုတွေ မှန်သော်လည်းပဲ၊ လူမျိုးတုန်း သတ်ဖြတ်ရှင်းလင်းမှု မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ချေပတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် Genocide မမြောက်တဲ့အတွက်ကြောင့် ICJ အနေနဲ့ စီရင်ပိုင်ခွင့် မရှိဘူးလို့လည်း ချေပတာ တွေ့ရပါတယ်။
ဦးဇော်မိုးကျော် ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ခင်ဗျ နောက်တခုက ဒီတရားခွင်မှာပေါ့လေ ဘာတွေ အပြန်အလှန်လျှောက်လဲှခဲ့လဲ ၊ ဘာတွေ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါသလဲခင်ဗျာ။
ဦးကျော်ဇံသာ ။ ။ ရက်စက်ကြမ်းကြုပ်တဲ့ အပြုမူတွေ ချက်ချင်းရပ်ဖို့ ၊ နောက်ဆက် မဖြစ်အောင် ထိမ်းသိန်းထားဖို့၊ အမှုသည် နှစ်ဖက်စလုံးက ဒီအခြေအနေကို ပိုဆိုးသွားအောင် မလုပ်ကြဖို့၊ သက်သေ အထောက်ထားတွေ မဖျက်ဆီးပစ်ဖို့ ၊ နောက်ဆုံးတချက်က မြန်မာဖက်က ၅ လတကြိမ် အစီရင်ခံစာ တင်သွင်းရမယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။
ဦးကျော်ဇံသာပြောဆို သွားတာဖြစ်ပါတယ်။
တကယ်တမ်းတော့ နိုင်ငံတကာ ခုံရုံးရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေဟာ မလိုက်နာမနေရ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ မဟုတ်ဘူးလို့ ဦးမင်းလွင်ဦးကပြောဆိုပါတယ်။ နိုင်ငံတကာခုံရုံးမှာ အခုလို တင်ပြထားတဲ့လျှောက်လဲှချက်တွေကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းတာ ဒီတကြိမ် ပထမဆုံး ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ ဒီရုပ်သိမ်းမှုနဲ့ ပတ်လို့သော်လည်းကောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုယ်စားပြုခွင့်နဲ့ သော်လည်းကောင်း နိုင်ငံတကာ ခုံရုံးက အဆုံးအဖြတ်ပေးရမှာ ဖြစ်တယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးရှေ့နေ ဦးမင်းလွင်ဦးက ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
===================
{ UNICODE }
ICJ မှာ မွနျမာနိုငျငံကို ကိုယျစားပွုခှင့ျ ဘယျဘကျက ရရှိနိုငျမလဲ
မွနျမာနိုငျငံအပေါျ လူမြိုးတုနျး သတျဖွတျမှုတှေ ကြူးလှနျတယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျနဲ့ နိုငျငံတကာတရားရုံး ICJ မှာ ဂမျဘီယာနိုငျငံက တရားစှဲဆိုထားတဲ့အမှုကို လာမယ့ျ ဖဖေေါျဝါရီလ ၂၁ ရကျနေ့မှာ ပွနျလညျစတငျ ကွားနာဖို့ရှိပါတယျ။ ဒီနရောမှာ မွနျမာနိုငျငံ ကိုယျစားပွုတကျရောကျခှင့ျနဲ့ပတျသကျပွီး NUG အစိုးရကရော၊ အာဏာသိမျးစဈ ကောငျစီဘကျကပါ ကိုယျစားပွုခှင့ျတှေေ လြာကျတငျထားပါတယျ။ ဒီကိစ်စနဲ့ပတျသကျပွီး ဥပဒရှေုဒေါင့ျ အပါအဝငျ အလားအလာတခြို့ကို ကိုဇောျမိုးကြောျ ဆကျသှယျမေးမွနျး စုစညျး တငျပွထားပါတယျ။
၂၀၁၇ ခုနှဈက ရခိုငျပွညျနယျထဲမှာ ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ မွနျမာလုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှကေ အကွမျးဖကျတိုကျခိုကျမှု သတျဖွတျမှုတှေ ကြူးလှနျခဲ့တယျဆိုကာ ၂၀၁၉ ခုနှဈမှာ ဂမျဘီယာနိုငျငံက တရားလိုလုပျပွီး ICJ နိုငျငံတကာခုံရုံးမှာ မွနျမာနိုငျငံအပေါျတရားစှဲ ဆိုခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီအခြိနျက ရှေးကောကျပှဲအနိုငျရ NLD အစိုးရခေါငျးဆောငျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုယျတိုငျ တကျရောကျဖွရှေငျးခဲ့ပါတယျ။
အခုအခါ မွနျမာနိုငျငံမှ ာစဈတပျက အာဏာသိမျးခဲ့တဲ့ပွီးတဲ့နောကျ မွနျမာနိုငျငံကို ကိုယျစားပွပွီး ICJ နိုငျငံတကာခုံရုံးမှ ာတကျရောကျဖို့ကိစ်စမှာ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲ အနိုငျရာ NLD လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှကေို အခွခေံထားတဲ့ NUG အစိုးရနဲ့ အာဏာသိမျး စဈကောငျစီတို့ကွားအပွိုငျအဆိုငျ ကွိုးပမျးမှုတှေ ရှိနပေါတယျ။ ဒီလို အခွအေနမှော နိုငျငံတကာဥပဒတှေနေဲ့ နိုငျငံတကာ ခုံရုံးရဲ့လုပျထုံးလုပျနညျးတှအေရ ဘယျလို အလားအလာတှေ ရှိပါသလဲလို့ လူ့အခှင့ျရေးရှေ့နေ ဦးမငျးလှငျဦးကို မေးကွည့ျတဲ့အခါ အခုလို ဖွပေါတယျ။
" နိုငျငံတကာ တရားရုံးက နိုငျငံတောျပေါျမှာ တရားစှဲထားတာ ဖွဈပါတယျ။ နိုငျငံတောျ ဆိုတာကတော့ လူဦးရေ ရှိရမယျ၊ နယျနမိတျ ရှိရမယျ၊ အခြုပျခွာ အာဏာပိုငျရမယျ စတဲ့အခကြျတှေ ပါဝငျမှ နိုငျငံတောျလို့ ခေါျတာ။ အခုကိစ်စမှာကတြော့ စဈကောငျစီဖကျက နယျမွပေိုငျစိုးမှု ရှိတယျ။ အုပျခြုပျတဲ့ လူဦးရေ ရှိနတေယျ အခြုပျအခွာအာဏာလညျး အသင့ျတင့ျ ရှိနတေယျ။ နိုငျငံတကာက အသိမှတျ မပွုပမေဲ့လညျး အစိုးရတရပျမြိုး အသှငျဆောငျနတေဲ့ ကိစ်စဖွဈနတေဲ့အတှကျ စဈကောငျစီဖကျအတှကျ ပိုအလေးသာနိုငျတယျလို့ ကနြောျ မွငျမိပါတယျ။"
အာဏာသိမျး စဈကောငျစီဘကျက သတျမှတျခကြျတှဖွေဈတဲ့ အခြုပျအခွာအာဏာ၊ နယျမွေ၊ လူဦးရေ၊ အစိုးရ ဆိုတာတှရှေိတယျလို့ ပွောဆိုထားပမေယ့ျ၊ NUG အစိုးရဘကျကလညျး သူတို့မှာ တရားဝငျမှု ရှိတဲ့အတှကျ ကိုယျစားပွုခှင့ျရှိတယျလို့ ဖဖေေါျဝါရီလ ၂ ရကျနေ့က VOA နဲ့ဆကျသှယျမေးမွနျးစဉျ NUG ရဲ့နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး ဒေါျဇငျမာအောငျက ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
" အာဏာသိမျး စဈခေါငျးဆောငျက ပွညျသူကို ဘယျလိုမှ ကိုယျစားပွုခှင့ျ မရှိဘူး။ ICJ မှာက နိုငျငံကို တရားစှဲတာ ဖွဈတယျ။ ပွညျသူက ရှေးကောကျတငျမွှောကျထားတဲ့ ပွညျသူကို ကိုယျစားပွုတဲ့ အစိုးရကပဲ ကိုယျစားပွုရမှာ ဖွဈတယျ။"
NUG အစိုးရဘကျကလညျး တရားဝငျမှု ရှိတဲ့အတှကျ သူတို့အနနေဲ့ ကိုယျစားပွုခှင့ျ ရှိတယျလို့ ပွောဆိုထားပါတယျ။ ဒီအပေါျမှာရောဘယျလိုမွငျပါသလဲ ဦးမငျးလှငျဦးခငျဗြ။
ဦးမငျးလှငျဦး ။ ။ ဟုတျပါတယျ NUG အစိုးရကနပွေီး ပွညျသူကို ကိုယျစားပွုတယျဆိုတဲ့ အနနေဲ့ တငျထားတာ ကနြောျတို့ တှေ့ရပါတယျ။ ဒီနရောမှာ ICJ က ဆုံးဖွတျလိုကျတဲ့ ကိစ်စကို နောကျဆကျတှဲ အကောငျထညျဖေါျရမယ့ျ အခါမြိုးမှာ ပွညျတှငျး တရားစီရငျရေးဟာ အားကိုးလို့ မရနိုငျတော့တဲ့အတှကျ နိုငျငံတကာ ခုံရုံးတခုကပဲ အပွဈကြူးလှနျသူတှပေေါျ စီရငျဆုံးဖွတျပေးဖို့ဆိုတဲ့ လမျးကွောငျးဖကျ တခကြျခုတျ နှဈခကြျပွတျ NUG က သှားလိုဟနျရှိပါတယျ။
ဦးဇောျမိုးကြောျ ။ ။ တခုမေးခငြျတာက နိုငျငံတကာခုံရုံးက ဆုံးဖွတျခမြှတျတာတှရှေိပါတယျ။ ၂၀၁၉ တုနျးကလညျးရှိခဲ့ပါတယျ။ အခုလညျး နောကျထပျခမြှတျမှုတှေ လုပျမယျဆိုရငျ ဒီနောကျဆကျတှဲတှအေပေါျမှာ အကောငျအထညျဖေါျနိုငျမယ့ျ အခွအေနကေရော ဘယျလိုရှိပါသလဲ။
ဦးမငျးလှငျဦး ။ ။ ကွားကာလ အစီအမံ အနနေဲ့ အခကြျ(၄)ခကြျ ခမြှတျထားတာ ရှိတယျ။ အဲဒါတှကေို ဆကျလကျ အကောငျထညျဖေါျဖို့ ဆိုရငျတော့ ကနြောျတို့ ကွိုကျကွိုကျ မကွိုကျကွိုကျ လကျရှိ စဈကောငျစီရဲ့ စီမံခန့ျခှဲမှုအောကျမှာ ရှိနတေဲ့အတှကျ ဒါတှကေိုပဲ အလေးထားပွီးတော့ စီမံဆောငျရှကျသှားလိမ့ျမယျလို့ ကနြောျ မွငျပါတယျ။
ဦးဇောျမိုးကြောျ ။ ။ ဆိုတော့ NUG အစိုးရ အနနေဲ့ရော ဒါတှကေို လုပျနိုငျတဲ့အခွအေနမေရှိဘူးလား။
ဦးမငျးလှငျဦး ။ ။ လောလောဆယျ အခွအေနအေရ အလားအလာ နညျးတယျလို့ပဲ မွငျပါတယျ။
တရားရုံက ခမြှတျတဲ့ ကိစ်စရပျတှကေို အကောငျအထညျဖေါျဖို့ရာ ထိနျးခြုပျ လုပျဆောငျနိုငျတဲ့ယန်တရားတှေ လိုအပျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှဈ The Hage မွို့မှာပွုလုပျခဲ့တဲ့ ICJ နိုငျငံတကာခုံရုံးမှ ာဘာတှေ ဆုံးဖွတျခဲ့ပါသလဲ။ ဘာတှေ လြှောကျလဲှခဲ့ပါသလဲ။ အဲဒီတုနျးက The Hage မွို့ကို ကိုယျတိုငျသတငျးသှားယူခဲ့တဲ့ VOA အကွီးတနျး အယျဒီတာ ဦးကြောျဇံသာကို မေးကွည့ျပါတယျ။
ဦးကြောျဇံသာ ။ ။ ဂမျဘီယာနိုငျငံက အခကြျ(၅)ခကြျ လြှောကျထားတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံသညျ လူမြိုးတုနျးသုတျသငျရှငျးလငျးမှုလို့ ခေါျတဲ့ ကုလ သဘောတူညီမှုကို ကြူးလှနျ ဖေါကျဖကြျတယျ။ တနညျးအားဖွင့ျလူမြိုးတုနျးသုတျသငျရှငျးလငျးမှု ကြူးလှနျတယျဆိုတာ ICJ အနနေဲ့ အဆုံးဖွတျပေးပွီး ကွညောဖို့ဆိုတဲ့အခကြျ ပါပါတယျ။ နောကျတခကြျက ဒီလို မတောျမတရား လုပျဆောငျနတောတှကေို ခကြျခငြျး ရပျဆိုငျးပဖေို့ ၊ ၃ က ကြူးလှနျသူတှကေို နိုငျငံတကာအဆင့ျ စဈဆေး အရေးယူဖို့၊ ၄ က နဈနာသူတှအေတှကျ လြှောျကွေးပေးဖို့၊ ၅ က ဒီလူတှကေို ဂုဏျသိက်ခာရှိရှိ လုံခွုံစှာ ပွနျခှင့ျပေးဖို့ ဖွဈပါတယျ။ ဂမျဘီယာဖကျကတော့ အထောကျထား အခကြျလကျပေါငျး မြားစှာကို တငျပွပါတယျ။ မွနျမာဖကျက ခုခံတဲ့အခါမှာတော့ ဂမျဘီယာနိုငျငံဟာ နဈနာတဲ့ နိုငျငံ မဟုတျဘူး။ OIC က စုပေါငျးထောကျပံ့တဲ့ အတှကျကွောင့ျ တရားစှဲခွငျးသာ ဖွဈတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဂမျဘီယာက တရားစှဲခှင့ျ မရှိဘူးလို့ မွနျမာဖကျက ခြပေပါတယျ။ နောကျတခုက ICJ အနနေဲ့လညျး Genocide မွောကျတဲ့အမှုကိုသာလြှငျ စီရငျပိုငျခှင့ျ ရှိတာ။ အခုအမှုမှာတော့ လူသားတှပေေါျ ကြူးလှနျတဲ့ ပွဈမှုတှေ မှနျသောျလညျးပဲ၊ လူမြိုးတုနျး သတျဖွတျရှငျးလငျးမှု မဟုတျဘူးဆိုတာ ခြပေတာတှေ့ရပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ Genocide မမွောကျတဲ့အတှကျကွောင့ျ ICJ အနနေဲ့ စီရငျပိုငျခှင့ျ မရှိဘူးလို့လညျး ခြပေတာ တှေ့ရပါတယျ။
ဦးဇောျမိုးကြောျ ။ ။ ဟုတျကဲ့ခငျဗြ နောကျတခုက ဒီတရားခှငျမှာပေါ့လေ ဘာတှေ အပွနျအလှနျလြှောကျလဲှခဲ့လဲ ၊ ဘာတှေ ဆုံးဖွတျခဲ့ပါသလဲခငျဗြာ။
ဦးကြောျဇံသာ ။ ။ ရကျစကျကွမျးကွုပျတဲ့ အပွုမူတှေ ခကြျခငြျးရပျဖို့ ၊ နောကျဆကျ မဖွဈအောငျ ထိမျးသိနျးထားဖို့၊ အမှုသညျ နှဈဖကျစလုံးက ဒီအခွအေနကေို ပိုဆိုးသှားအောငျ မလုပျကွဖို့၊ သကျသေ အထောကျထားတှေ မဖကြျဆီးပဈဖို့ ၊ နောကျဆုံးတခကြျက မွနျမာဖကျက ၅ လတကွိမျ အစီရငျခံစာ တငျသှငျးရမယျလို့ ဆိုထားပါတယျ။
ဦးကြောျဇံသာပွောဆို သှားတာဖွဈပါတယျ။
တကယျတမျးတော့ နိုငျငံတကာ ခုံရုံးရဲ့ဆုံးဖွတျခကြျတှဟော မလိုကျနာမနရေ ဆုံးဖွတျခကြျတှေ မဟုတျဘူးလို့ ဦးမငျးလှငျဦးကပွောဆိုပါတယျ။ နိုငျငံတကာခုံရုံးမှာ အခုလို တငျပွထားတဲ့လြှောကျလဲှခကြျတှကေို ပွနျလညျရုပျသိမျးတာ ဒီတကွိမျ ပထမဆုံး ဖွဈကွောငျးနဲ့ ဒီရုပျသိမျးမှုနဲ့ ပတျလို့သောျလညျးကောငျး၊ မွနျမာနိုငျငံ ကိုယျစားပွုခှင့ျနဲ့ သောျလညျးကောငျး နိုငျငံတကာ ခုံရုံးက အဆုံးအဖွတျပေးရမှာ ဖွဈတယျလို့ လူ့အခှင့ျအရေးရှေ့နေ ဦးမငျးလှငျဦးက ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
