[[Zawgyi/Unicode]]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးချိန်ကစလို့ စစ်တပ်ရဲ့ ရက်စက်တဲ့လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်တယ်လို့ ဗြိတိန်အခြေစိုက် Myanmar Accountability Project, MAP လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့က မြန်မာစစ်တပ်ကို တူရကီမှာ တရားစွဲဖို့ပြင်နေတဲ့ အမှုအတွက် တူရကီအာဏာပိုင်တွေက ကနဦး စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေကို စတင်ပြုလုပ်နေတယ်လို့ MAP က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ရာထူးအမြင့်ဆုံး ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကနေ အနိမ့်ဆုံးရာထူးအထိ တာဝန်ခံမှုရှိအောင် ကမ္ဘာက စောင့်ကြည့်နေတယ်ဆိုတာ ပြသလိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ MAP ပရောဂျက်ရဲ့ ညွန်ကြားရေးမှူး Chris Gunness ကပြောပါတယ်။
ရာဇဝတ်ပြစ်မှုတွေကို ကမ္ဘာ့ဘယ်နေရာမှာမဆို စီရင်ပိုင်ခွင့်ရှိတယ်ဆိုတဲ့ ဥပဒေအခြေခံပေါ်မှာ မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေရဲ့ ကျူးလွန်မှုတွေကို အရေးယူနိုင်ဖို့ MAP က Istanbul မြို့တော်က အစိုးရရှေ့နေရုံးကို မတ်လ ၂၉ ရက်က အမှုတင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံတဝန်း စစ်တပ်ရဲ့ ရက်စက်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေဟာ ကပ်ရောဂါပျံ့နှံ့သလို ဖြစ်နေတယ်လို့ Chris Gunness က ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြောထားပါတယ်။
စစ်တပ်ဟာ အရေးယူခံရခြင်းမရှိဘဲ သတ်ဖြတ်မှုတွေလုပ်နေသလို၊ နေအိမ် ရာပေါင်းများစွာကို တမင်မီးရှို့ဖျက်စီးနေတာကြောင့် ဒီလုပ်ရပ်တွေအတွက် တာဝန်ခံမှုရှိမှ ဖြစ်မယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်ကနေ ထွက်ပြေးလာသူတွေ ပုံမှန်လိုရှိနေတာကြောင့် စစ်တပ်နဲ့ပါတ်သက်တဲ့ အထောက်အထားတွေ တနေ့တခြား ပိုခိုင်မာလာတယ်လု့ိလည်း သူက ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်တပ်ရဲ့ကျူးလွန်မှုတွေကို နိုင်ငံအာဏာပိုင်တခုက ပထမဆုံး စုံစမ်းစစ်နေတဲ့အမှုဖြစ်တယ်လို့လည်း MAP ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြပါတယ်။ တူရကီအစိုးရဖက်ကတော့ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ တစုံတရာ ထုတ်ပြန်ကြေညာတာမျိုး မတွေ့ရသေးပါဘူး။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အမှုအတွက် Gambia နိုင်ငံက မြန်မာအစိုးရအပေါ် ICJ နိုင်ငံတကာတရားရုံးမှာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်က တရားစွဲထားတဲ့ အမှုကိုလည်း စစ်ဆေးနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။
အလားတူ ဗြိတိန်အခြေစိုက် BROUK ရိုဟင်ဂျာအဖွဲ့ကလည်း ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် စစ်ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ခဲ့တယ်ဆိုပြီး စစ်တပ်အပေါ် တရားစွဲထားတဲ့ အမှုကိုလည်း အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံ တရားရုံးမှာ စစ်ဆေးကြားနာခွင့်ရှိတယ်လို့ အယူခံတရားရုံးက ဆုံးဖြတ်ချက်ချထားပါတယ်။
[[Unicode]]
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးပွီးခြိနျကစလို့ စဈတပျရဲ့ ရကျစကျတဲ့လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျတယျလို့ ဗွိတိနျအခွစေိုကျ Myanmar Accountability Project, MAP လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့က မွနျမာစဈတပျကို တူရကီမှာ တရားစှဲဖို့ပွငျနတေဲ့ အမှုအတှကျ တူရကီအာဏာပိုငျတှကေ ကနဦး စုံစမျးစဈဆေးမှုတှကေို စတငျပွုလုပျနတေယျလို့ MAP က ထုတျပွနျပါတယျ။
မွနျမာစဈတပျရဲ့ ရာထူးအမွင့ျဆုံး ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျကနေ အနိမ့ျဆုံးရာထူးအထိ တာဝနျခံမှုရှိအောငျ ကမ်ဘာက စောင့ျကွည့ျနတေယျဆိုတာ ပွသလိုကျတာဖွဈတယျလို့ MAP ပရောဂကြျရဲ့ ညှနျကွားရေးမှူး Chris Gunness ကပွောပါတယျ။
ရာဇဝတျပွဈမှုတှကေို ကမ်ဘာ့ဘယျနရောမှာမဆို စီရငျပိုငျခှင့ျရှိတယျဆိုတဲ့ ဥပဒအေခွခေံပေါျမှာ မွနျမာစဈဗိုလျခြုပျတှရေဲ့ ကြူးလှနျမှုတှကေို အရေးယူနိုငျဖို့ MAP က Istanbul မွို့တောျက အစိုးရရှေ့နရေုံးကို မတျလ ၂၉ ရကျက အမှုတငျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံတဝနျး စဈတပျရဲ့ ရကျစကျတဲ့ လုပျရပျတှဟော ကပျရောဂါပြံ့နှံ့သလို ဖွဈနတေယျလို့ Chris Gunness က ဇှနျလ ၁ ရကျနေ့က ထုတျပွနျခကြျမှာ ပွောထားပါတယျ။
စဈတပျဟာ အရေးယူခံရခွငျးမရှိဘဲ သတျဖွတျမှုတှလေုပျနသေလို၊ နအေိမျ ရာပေါငျးမြားစှာကို တမငျမီးရှို့ဖကြျစီးနတောကွောင့ျ ဒီလုပျရပျတှအေတှကျ တာဝနျခံမှုရှိမှ ဖွဈမယျလို့ သူကပွောပါတယျ။ မွနျမာစဈတပျကနေ ထှကျပွေးလာသူတှေ ပုံမှနျလိုရှိနတောကွောင့ျ စဈတပျနဲ့ပါတျသကျတဲ့ အထောကျအထားတှေ တနေ့တခွား ပိုခိုငျမာလာတယျလု့ိလညျး သူက ပွောပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး စဈတပျရဲ့ကြူးလှနျမှုတှကေို နိုငျငံအာဏာပိုငျတခုက ပထမဆုံး စုံစမျးစဈနတေဲ့အမှုဖွဈတယျလို့လညျး MAP ကွညောခကြျမှာ ဖောျပွပါတယျ။ တူရကီအစိုးရဖကျကတော့ ဒါနဲ့ပတျသကျလို့ တစုံတရာ ထုတျပွနျကွညောတာမြိုး မတှေ့ရသေးပါဘူး။ ၂၀၁၇ ခုနှဈက ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ ကြူးလှနျခဲ့တယျဆိုတဲ့ အမှုအတှကျ Gambia နိုငျငံက မွနျမာအစိုးရအပေါျ ICJ နိုငျငံတကာတရားရုံးမှာ ၂၀၁၉ ခုနှဈက တရားစှဲထားတဲ့ အမှုကိုလညျး စဈဆေးနဆေဲဖွဈပါတယျ။
အလားတူ ဗွိတိနျအခွစေိုကျ BROUK ရိုဟငျဂြာအဖှဲ့ကလညျး ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ စဈရာဇဝတျမှု ကြူးလှနျခဲ့တယျဆိုပွီး စဈတပျအပေါျ တရားစှဲထားတဲ့ အမှုကိုလညျး အာဂငြျတီးနားနိုငျငံ တရားရုံးမှာ စဈဆေးကွားနာခှင့ျရှိတယျလို့ အယူခံတရားရုံးက ဆုံးဖွတျခကြျခထြားပါတယျ။
