{{Zawgyi/Unicode}}
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းထားတာ ၁၀ လကြာလာချိန်မှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ပြစ် ထွက်ပြေးနေကြရသူ သိန်းနဲ့ချီရှိနေပါတယ်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ မကွေးတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းတို့ဘက်မှာ ရွာလုံးကျွတ် ဘေးလွတ်ရာ ထွက်ပြေးနေကြရ သူတွေရှိနေပါတယ်။ နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်နေ့က စစ်ကိုင်းတိုင်း ကလေးမြို့နယ် တောင်ပိုင်းရွာထဲကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေဝင်လာတာကြောင့် အနီးအနားက ကျေးရွာ ၇ ရွာထက်မနည်းက ပြည်သူတွေ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်နေကြပါတယ်။ အခုလို စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ ပိုများလာတဲ့ အခြေအနေအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုခင်မောင်စိုးမင်း ကတင်ပြပါမယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ချင်းပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ မကွေးတိုင်းနဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းစတဲ့ နေရာတွေမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ဒေသခံ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး အဖွဲ့တွေကြား အပြန်အလှန် ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်မှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ အဲဒီတိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဘေးလွတ်ရာ ထွက်ပြေးကြရတဲ့ ဒေသခံတွေလည်း ပိုပိုပြီးများလာနေပါတယ်။
နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက် တနင်္လာနေ့ကပဲ စစ်ကိုင်းတိုင်း ကလေးမြို့နယ်တောင်းပိုင်းက တင်းသာကျေးရွာကို စစ်ကောင်စီ အင်အား ၈၀ လောက် ရွာထဲဝင်ရောက် တပ်စွဲတဲ့အတွက် ရွာလုံးကျွတ် ထွက်ပြေးနေကြရတယ်လို့ တင်သားရွာခံတစ်ဦးက VOA ကို ပြောပါတယ်။ တင်းသာရွာကို ဝင်လာတဲ့အတွက် အနီးအနား ကျေးရွာကပါ ထွက်ပြေးနေရပြီး ကျေးရွာ ၇ ရွာထက်မနည်း ထွက်ပြေးတိမ်ရှောင်နေတာလို့ အခုလို ပြောပါတယ်။
“ရွာထဲမှာ စစ်ကောင်စီရဲ့ စစ်သားတွေလာနေလို့ အင်အား ၇၀ ၊ ၈၀ ကျော်လာနေလို့ အဲ့ဒါကြောင်းရှောင်နေရတာ၊ ကျနော်တို့ တင်သားကို ဝင်တဲ့အတွက် ကျောက်ဖူး၊ ဒိုးနွယ်၊ အရှေ့စည်းတွေပါ ရှောင်နေကြတယ်ဗျ၊ စစ်ကြောင်းတွေခွဲပြီးမှ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးဝင်နေတာ၊ ကျောက်ပြုတ်က စစ်ကောင်စီနယ်မြေ၊ စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်တဲ့ ပျူးစောထီးရွာဆိုတော့ အဲ့ဒီကနေပြီးမှ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်တော့ ကျောက်ပြုတ်နဲ့ နီးတဲ့ ကျောက်ဆယ်တို့ အင်းကျွန်းတို့ ရေရှင်တို့ ကုက္ကိုလ်တို့ လယ်ခြားတို့ ရှားတောတို့ နွားတို့၊ မြစ်ရဲ့အရှေ့ဖက်ကမ်းက အကုန်ရှောင်ရတာ မြစ်ရဲ့အနောက်ဖက်ကျတော့ ကျနော်တို့ မှန်တောတို့ အောင်သာယာတို့ ကြံသာတို့ တင်သားတို့ ကျောက်ဖူး၊ အရှေ့စည်း၊ ဒိုးနွယ် အကုန်ရှောင်ရတာ အဲ့ဒါတွေက။”
ကလေးမြို့နယ်တောင်းပိုင်းက ကျေးရွာတော်တော်များမှာ စစ်ကောင်စီက မကြာခဏ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်လို့ ထွက်ပြေးနေရတာ ဒါနဲ့ဆိုရင် ၈ ကြိမ်ထက်မနည်း ရှိသွားပြီလို့ ပြောပါတယ်။
ကယားပြည်နယ်မှာလည်း အိုးအိမ်ပြစ် ဘေးလွတ်ရာရောတွေမှာ ပုန်းခိုနေကြရသူ သိန်းနဲ့ချီရှိနေပါပြီ။ စစ်တပ်နဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားချိန်ထဲကစလို့ နောက်ပိုင်း စစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းမှုတွေကြောင့် ထွက်ပြေးနေကြရသူတွေ အခက်အခဲမျိုးစုံ ကြုံနေကြတယ်လို့ CDM ဝန်ထမ်းနဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ အကူအညီပေးနေတဲ့ လွိုင်ကော် CDM ပညာရေးကော်မတီက VOA ကို ပြောပါတယ်။
“အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းတော့ ကျမတို့ ဒီလို စစ်ရှောင်လာတာက တိုက်ပွဲလည်း မကြာမကြာဖြစ်နေတော့ ၅ လပိုင်းအတွင်းပေါ့နော်၊ လွိုင်ကော်မြို့နယ်ထဲကပေ့ါနော်၊ အဲ့ဒါစစ်ရှောင်နေတာ အများကြီးရှိတာပေ့ါနော်၊ ၃၊ ၄ သောင်းလောက်တော့ ရှိပြီးထင်တယ်၊ နောက်ဒီးမော့ဆိုဘက်မှာကျတော့ သိန်းချီရှိမယ်ထင်တယ်၊ ဒီးမော့ဆိုက တစ်မြို့လုံးနီးပါး အကုန်ရှောင်တယ်၊ အခုကလေး ရက်တွေ ကြာလာတော့လေး အလှူရှင်ကလည်း နည်းလာတာပေါ့နော်၊ လိုအပ်ချက်တွေ တအားမြင့်တက်နေတာပေ့ါနော်၊ အစားအသောက်အပိုင်းဆိုလည်း ဟိုအရင်ကလိုမျိုးတော့ အလှူရှင်တွေ အများကြီးတော့ မလာနိုင်တော့ဘူးပေ့ါနော်၊ နည်းလာတာပေ့ါနော်၊ အခက်အခဲတွေတော့ တော်တော်များများရှိတာပေ့ါနော်၊ နောက်ပြီး ရေတွေလည်း အခက်အခဲတွေ ရှိတယ်။”
လွိုင်ကော်မြို့နယ်၊ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် တစ်ဝိုက်မှာ လက်နက်ကြီး လက်နက်ငယ် ပစ်ခတ်သံတွေ မကြာခဏ ကြားနေရတာကြောင့် နေအိမ်တွေကို မပြန်ရဲကြသေးတာဖြစ်ပါတယ်။
အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်တပ်နဲ့ တိုက်ပွဲတွေ စဖြစ်ခဲ့တဲ့ ချင်းပြည်နယ်မှာလည်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၇သောင်းထက်မနည်း ရှိနေပြီလို့ ချင်းလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ CHRO ရဲ့ ဒုတိယ အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ Salai Zaukling က VOA ကို ပြောပါတယ်။
“စစ်ဘေးရှောင်တွေက အခုလောလေဆယ် နောက်ဆုံးကျနော်တို့ စာရင်းပြုစုထားတာကတော့ ဒီချင်းပြည်နယ် ၉ မြို့နယ်မှာပေါ့နော်၊ လေးသောင်းလောက်ရှိတယ်၊ ပြီးတော့ ဒီချင်းပြည်နယ် ပြင်ပမှာ ထွက်သွားတဲ့ ဒီအိန္ဒိယဖက်ကို ထွက်ပြေးသွားတဲ့ လူတွေက သုံးသောင်းကျော်လောက်ရှိမယ်လို့ ကျနော်တို့ ခန့်မှန်းထားတယ်၊ ဆိုတော့ အနည်းဆုံး ခုနှစ်သောင်းကျော်က စစ်ရှောင်တွေ ဖြစ်နေပြီ။”
ချင်းပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ အင်အားအမြောက်အများဖြန့်ချထားပြီး ဖြတ်လေးဖြတ်လုပ် နေတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာ ဝယ်စုဆောင်းလို့ မရတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိနေတယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆောင်းရာသီကာလရောက်နေပြီမို့ ဘေးလွတ်ရာ ထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ အနေနဲ့ နေရေး စားရေးအပြင် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ စောင့်ရှောက်မှုတွေပါ လိုအပ်နေကြတယ်လို့ ဒုက္ခသည်နဲ့ အကူအညီပေးသူတွေက ပြောကြပါတယ်။
..........................................
{{Unicode}}
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျအာဏာသိမျးထားတာ ၁၀ လကွာလာခြိနျမှာ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ အိုးအိမျစှန့ျပွဈ ထှကျပွေးနကွေရသူ သိနျးနဲ့ခြီရှိနပေါတယျ။ ခငြျးပွညျနယျ၊ ကယားပွညျနယျ၊ ရှမျးပွညျနယျ၊ မကှေးတိုငျး၊ စဈကိုငျးတိုငျးတို့ဘကျမှာ ရှာလုံးကြှတျ ဘေးလှတျရာ ထှကျပွေးနကွေရ သူတှရှေိနပေါတယျ။ နိုဝငျဘာ ၂၉ ရကျနေ့က စဈကိုငျးတိုငျး ကလေးမွို့နယျ တောငျပိုငျးရှာထဲကို စဈကောငျစီတပျတှဝေငျလာတာကွောင့ျ အနီးအနားက ကြေးရှာ ၇ ရှာထကျမနညျးက ပွညျသူတှေ ထှကျပွေး တိမျးရှောငျနကွေပါတယျ။ အခုလို စဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ ပိုမြားလာတဲ့ အခွအေနအေကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို ကိုခငျမောငျစိုးမငျး ကတငျပွပါမယျ။
စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ခငြျးပွညျနယျ၊ ကယားပွညျနယျ၊ ရှမျးပွညျနယျ၊ ကခငြျပွညျနယျ၊ မကှေးတိုငျးနဲ့ စဈကိုငျးတိုငျးစတဲ့ နရောတှမှော စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ ဒသေခံ ပွညျသူ့ကာကှယျရေး အဖှဲ့တှကွေား အပွနျအလှနျ ပဈခတျ တိုကျခိုကျမှုတှေ ရှိနပေါတယျ။ အဲဒီတိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ဘေးလှတျရာ ထှကျပွေးကွရတဲ့ ဒသေခံတှလေညျး ပိုပိုပွီးမြားလာနပေါတယျ။
နိုဝငျဘာ ၂၉ ရကျ တနငျ်လာနေ့ကပဲ စဈကိုငျးတိုငျး ကလေးမွို့နယျတောငျးပိုငျးက တငျးသာကြေးရှာကို စဈကောငျစီ အငျအား ၈၀ လောကျ ရှာထဲဝငျရောကျ တပျစှဲတဲ့အတှကျ ရှာလုံးကြှတျ ထှကျပွေးနကွေရတယျလို့ တငျသားရှာခံတဈဦးက VOA ကို ပွောပါတယျ။ တငျးသာရှာကို ဝငျလာတဲ့အတှကျ အနီးအနား ကြေးရှာကပါ ထှကျပွေးနရေပွီး ကြေးရှာ ၇ ရှာထကျမနညျး ထှကျပွေးတိမျရှောငျနတောလို့ အခုလို ပွောပါတယျ။
“ရှာထဲမှာ စဈကောငျစီရဲ့ စဈသားတှလောနလေို့ အငျအား ၇၀ ၊ ၈၀ ကြောျလာနလေို့ အဲ့ဒါကွောငျးရှောငျနရေတာ၊ ကနြောျတို့ တငျသားကို ဝငျတဲ့အတှကျ ကြောကျဖူး၊ ဒိုးနှယျ၊ အရှေ့စညျးတှပေါ ရှောငျနကွေတယျဗြ၊ စဈကွောငျးတှခှေဲပွီးမှ နယျမွရှေငျးလငျးရေးဝငျနတော၊ ကြောကျပွုတျက စဈကောငျစီနယျမွေ၊ စဈကောငျစီထိနျးခြုပျတဲ့ ပြူးစောထီးရှာဆိုတော့ အဲ့ဒီကနပွေီးမှ နယျမွရှေငျးလငျးရေးလုပျတော့ ကြောကျပွုတျနဲ့ နီးတဲ့ ကြောကျဆယျတို့ အငျးကြှနျးတို့ ရရှေငျတို့ ကုက်ကိုလျတို့ လယျခွားတို့ ရှားတောတို့ နှားတို့၊ မွဈရဲ့အရှေ့ဖကျကမျးက အကုနျရှောငျရတာ မွဈရဲ့အနောကျဖကျကတြော့ ကနြောျတို့ မှနျတောတို့ အောငျသာယာတို့ ကွံသာတို့ တငျသားတို့ ကြောကျဖူး၊ အရှေ့စညျး၊ ဒိုးနှယျ အကုနျရှောငျရတာ အဲ့ဒါတှကေ။”
ကလေးမွို့နယျတောငျးပိုငျးက ကြေးရှာတောျတောျမြားမှာ စဈကောငျစီက မကွာခဏ နယျမွရှေငျးလငျးရေးလုပျလို့ ထှကျပွေးနရေတာ ဒါနဲ့ဆိုရငျ ၈ ကွိမျထကျမနညျး ရှိသှားပွီလို့ ပွောပါတယျ။
ကယားပွညျနယျမှာလညျး အိုးအိမျပွဈ ဘေးလှတျရာရောတှမှော ပုနျးခိုနကွေရသူ သိနျးနဲ့ခြီရှိနပေါပွီ။ စဈတပျနဲ့ ပွညျသူ့ကာကှယျရေးအဖှဲ့တှေ တိုကျပှဲတှဖွေဈပှားခြိနျထဲကစလို့ နောကျပိုငျး စဈတပျရဲ့ နယျမွရှေငျးလငျးမှုတှကွေောင့ျ ထှကျပွေးနကွေရသူတှေ အခကျအခဲမြိုးစုံ ကွုံနကွေတယျလို့ CDM ဝနျထမျးနဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ အကူအညီပေးနတေဲ့ လှိုငျကောျ CDM ပညာရေးကောျမတီက VOA ကို ပွောပါတယျ။
“အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျးတော့ ကမြတို့ ဒီလို စဈရှောငျလာတာက တိုကျပှဲလညျး မကွာမကွာဖွဈနတေော့ ၅ လပိုငျးအတှငျးပေါ့နောျ၊ လှိုငျကောျမွို့နယျထဲကပေ့ါနောျ၊ အဲ့ဒါစဈရှောငျနတော အမြားကွီးရှိတာပေ့ါနောျ၊ ၃၊ ၄ သောငျးလောကျတော့ ရှိပွီးထငျတယျ၊ နောကျဒီးမော့ဆိုဘကျမှာကတြော့ သိနျးခြီရှိမယျထငျတယျ၊ ဒီးမော့ဆိုက တဈမွို့လုံးနီးပါး အကုနျရှောငျတယျ၊ အခုကလေး ရကျတှေ ကွာလာတော့လေး အလှူရှငျကလညျး နညျးလာတာပေါ့နောျ၊ လိုအပျခကြျတှေ တအားမွင့ျတကျနတောပေ့ါနောျ၊ အစားအသောကျအပိုငျးဆိုလညျး ဟိုအရငျကလိုမြိုးတော့ အလှူရှငျတှေ အမြားကွီးတော့ မလာနိုငျတော့ဘူးပေ့ါနောျ၊ နညျးလာတာပေ့ါနောျ၊ အခကျအခဲတှတေော့ တောျတောျမြားမြားရှိတာပေ့ါနောျ၊ နောကျပွီး ရတှေလေညျး အခကျအခဲတှေ ရှိတယျ။”
လှိုငျကောျမွို့နယျ၊ ဒီးမော့ဆိုမွို့နယျ တဈဝိုကျမှာ လကျနကျကွီး လကျနကျငယျ ပဈခတျသံတှေ မကွာခဏ ကွားနရေတာကွောင့ျ နအေိမျတှကေို မပွနျရဲကွသေးတာဖွဈပါတယျ။
အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး စဈတပျနဲ့ တိုကျပှဲတှေ စဖွဈခဲ့တဲ့ ခငြျးပွညျနယျမှာလညျး စဈဘေးဒုက်ခသညျ ၇သောငျးထကျမနညျး ရှိနပွေီလို့ ခငြျးလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ CHRO ရဲ့ ဒုတိယ အမှုဆောငျ ဒါရိုကျတာ Salai Zaukling က VOA ကို ပွောပါတယျ။
“စဈဘေးရှောငျတှကေ အခုလောလဆေယျ နောကျဆုံးကနြောျတို့ စာရငျးပွုစုထားတာကတော့ ဒီခငြျးပွညျနယျ ၉ မွို့နယျမှာပေါ့နောျ၊ လေးသောငျးလောကျရှိတယျ၊ ပွီးတော့ ဒီခငြျးပွညျနယျ ပွငျပမှာ ထှကျသှားတဲ့ ဒီအိန်ဒိယဖကျကို ထှကျပွေးသှားတဲ့ လူတှကေ သုံးသောငျးကြောျလောကျရှိမယျလို့ ကနြောျတို့ ခန့ျမှနျးထားတယျ၊ ဆိုတော့ အနညျးဆုံး ခုနှဈသောငျးကြောျက စဈရှောငျတှေ ဖွဈနပွေီ။”
ခငြျးပွညျနယျမှာ စဈကောငျစီတပျတှေ အငျအားအမွောကျအမြားဖွန့ျခထြားပွီး ဖွတျလေးဖွတျလုပျ နတောကွောင့ျ စားနပျရိက်ခာ ဝယျစုဆောငျးလို့ မရတဲ့ အခွအေနမှော ရှိနတေယျလို့ သူကပွောပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဆောငျးရာသီကာလရောကျနပွေီမို့ ဘေးလှတျရာ ထှကျပွေးနကွေရတဲ့ ဒုက်ခသညျတှေ အနနေဲ့ နရေေး စားရေးအပွငျ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ စောင့ျရှောကျမှုတှပေါ လိုအပျနကွေတယျလို့ ဒုက်ခသညျနဲ့ အကူအညီပေးသူတှကေ ပွောကွပါတယျ။
