{{Zawgyi/Unicode}}
အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေပုဒ်မတွေနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဧပြီလကတည်းက ဖမ်းဆီးတရားစွဲခံထားရတဲ့ မြောက်ဦးမြို့နယ် လက္ကာကျေး ရွာသား ၂၃ ဦးအမှုကို နိုဝင်ဘာ ၁၉ ရက်ကျရင် အမိန့်ချတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ ၃ နှစ်နီးပါးကြာ စစ်ဆေးခဲ့တဲ့ အမှုမှာ တရားလိုဖက်ကလည်း ပြစ်မှုမြောက်ကြောင်း သက်သေ မပြနိုင်တာမို့ ဖမ်းဆီးခံထားရသူတွေကို လွတ်ပေးစေချင် တယ်လို့ လက္ကာကျေးရွာသားတွေအတွက် အမှု လိုက်ပါဆောင်ရွက်နေတဲ့ ရှေ့နေက ပြောပါတယ်။ဒီအကြောင်းအပြည့်အစုံကိုတော့ ရန်ကုန်က လာတဲ့ သတင်းကို ကိုရဲမွန် က တင်ပြပေးပါမယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မြောက်ဦးမြို့ မှာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ကိုသောင်းဘုရားအနီးက ရဲတပ်ရင်းကို ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့ တိုက်ခိုက်နေစဉ် စစ်ကူပေးဖို့လာတဲ့ တပ်မတော်စစ်ကြောင်း လက္ကာကျေးရွာအနီးမှာ ကြားဖြတ် တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ဒီတိုက်ခိုက်မှုမှာ လက္ကာကျေးရွာသားတွေ ပါဝင်ပတ်သက် နေတယ်ဆိုပြီး လက္ကာကျေးရွာသား ၂၇ ဦး ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဧပြီလမှာ တပ်မတော်က ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။
ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ လက္ကာကျေးရွာသား ၂၇ ဦးထဲက သုံးဦးမှာ စစ်ကြောရေးအတွင်း သေဆုံးခဲ့ပြီး တစ်ဦးပြန်လည်လွတ်မြောက်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီနေ့အထိ ဆက်လက် ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ ၂၃ ဦးကို အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက် ရေး ဥပဒေပုဒ်မတွေဖြစ်တဲ့ ဥပဒေပုဒ်မ ၅၀ (က)၊ ၅၂ (က)၊ ၅၀ (ဈ)၊ ၅၄ တို့နဲ့ တရားစွဲဆိုထားပါတယ်။ ၃ နှစ်နီးပါး စစ်ဆေးနေတဲ့ အမှုအတွက် လာမယ့် နိုင်ဝင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့မှာ အမိန့်ချမှာဖြစ်တယ်လို့လည်း အဲဒီအမှုကို လိုက်ပါဆောင်ရွက်နေတဲ့ တရားလွတ်တော်ရှေ့နေ ဦးအောင်စစ်မင်းက ပြောပါတယ်။
“ ဒီအမှုကို စစ်ဆေးတဲ့ အချိန်မှာ ၂နှစ်ကျော် သုံးနှစ် နီးပါးလောက် ကြာသွားပြီ ဘာဖြစ်လို့ ကြာတာလည်းဆိုတော့ သက်သေခေါ်လို့မရတာက တကြောင်း ကိုဗစ်ကာလက တမျိုး အဲတာတွေကြောင့် အမျိုးမျိုးကြာသွားတယ်။ ၂နှစ်ကျော် သုံးနှစ်လောက် ကြာပြီး အခုအချိန်မှာ ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၆၀/၂၀၁၉နဲ့ ၂/ ၂၀၂၀ အဲဒီအမှုတွေကတော့ အခု အပြီးသတ် အမိန့်ချမယ့် အချိန်ရောက်သွားပြီပေါ့နော်။”
အဲဒီလက္ကာကျေးရွာသား ၂၃ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရချိန် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၉ ရက်ကတော့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့ကို နိုင်ငံတော်က အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ကြေငြာထားခြင်း မရှိသေးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေပုဒ်မ တွေနဲ့ တရားစွဲ ဆိုထားတာဟာ ဥပဒေလုပ်ထုံးလုပ်နည်းအရ မမျှတသလို ဖမ်းဆီးခံထားရသူတွေ နစ်နာတယ်လို့လည်း ရှေ့နေ ဦးအောင်စစ်မင်းကပြောပါတယ်။
“ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် AA တပ်တော်ကို မကြေညာခင်ကတည်း ၉ရက် ၄လပိုင်း ၂၀၁၉ကတည်းက ဖမ်းဆီးပြီးတော့ အကြမ်းဖက် တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေနဲ့ တရားစွဲတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့AAကို အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် မကြေညာပဲနဲ့ အကြမ်ဖက်ဥပဒေနဲ့ တရားစွဲတာကတော့ ဥပဒေလုပ်ထုံးလုပ်နည်း လိုအပ်တယ်လို့တော့ ကျနော်ထင်တယ်။ အဲဒါ တရားခံတွေလည်း တအားနစ်နာတယ်။”
တရားလိုတွေဖက်ကလည်း လက်ရှိဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ လက္ကာကျေးရွာသား ၂၃ ဦးဟာ ပြစ်မှုကျူးလွန်တယ်လို့ မတင်ပြနိုင်ခဲ့ဘူးလို့ ရှေ့နေက ပြောပါတယ်။ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း AA အဖွ့ဲကိုလည်း အကြမ်းဖက်အဖွဲ့သတ်မှတ်ထားတာနေ ပယ်ဖျက်လိုက်တာကြောင့် လက်ရှိ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ လက္ကာကျေးရွာသား ၂၃ ဦးကို အပြီးသတ် အမိန့်ချမယ့်နေမှာ လွတ်ပေးစေချင်တယ်လို့ တရားလွတ်တော်ရှေ့ နေဦးအောင် စစ်မင်းက ပြောပါတယ်။
“အပြီးသတ် အမိန့်ချမယ့်အချိန်ကျရင်တော့ တရားခံတွေကို တရားစီရင်ရေးအနေနဲ့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် စီရင် ဆုံးဖြတ်စေချင်တယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီတချက်ပါပဲ။ ကျနော်တို့ တရားခံတွေက အမှုပေါ်ပေါက်ချက်အရ ပြစ်မှု ကျူးလွန်ပါတယ်လို့ တရားလိုဖက်က တင်ပြနိုင်တာလည်းမရှိပါဘူး။ အဲတာကြောင့် အမိန့်အမိန့်ချတဲ့ နေ့မှာ လွတ်ပေးဖို့ အဲဒီတချက်ပေါ့နော်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တပ်မတော်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AAအဖွဲ့တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ချိန်က AA အဖွဲ့နဲ့ ဆက်စပ်တယ်ဆိုပြီး ဖမ်းဆီးခံရသူတွေ အများအပြားရှိခဲ့တာပါ။
လက်ရှိမှာတော့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့နဲ့ တပ်မတော်ကြား နာလည်မှုနဲ့ အပစ်ရပ်ထားသလို တပ်မတော်ဖက်ကလည်း AA အဖွဲ့နဲ့ ဆက်စပ်ပြီး ဖမ်းဆီးထားသူတွေကို ပြန်လွတ်ပေးတာတွေ ရှိပေမယ့် အကြမ်းဖက်မှု ဥပဒေပုဒ်မတွေနဲ့ ဖမ်းဆီးတရားစွဲဆိုခံထားရပြီး သုံးနှစ်နီးပါး အမှုရင်ဆိုင်နေရတဲ့လက္ကာကျေးရွာသား ၂၃ ဦးကိုတော့ လွတ်ပေးတာမရှိသေး ပါဘူး။
.......................................................
{{Unicode}}
အကွမျးဖကျမှုတိုကျဖကြျရေး ဥပဒပေုဒျမတှနေဲ့ ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှဈ ဧပွီလကတညျးက ဖမျးဆီးတရားစှဲခံထားရတဲ့ မွောကျဦးမွို့နယျ လက်ကာကြေး ရှာသား ၂၃ ဦးအမှုကို နိုဝငျဘာ ၁၉ ရကျကရြငျ အမိန့ျခတြော့မှာဖွဈပါတယျ။ ၃ နှဈနီးပါးကွာ စဈဆေးခဲ့တဲ့ အမှုမှာ တရားလိုဖကျကလညျး ပွဈမှုမွောကျကွောငျး သကျသေ မပွနိုငျတာမို့ ဖမျးဆီးခံထားရသူတှကေို လှတျပေးစခေငြျ တယျလို့ လက်ကာကြေးရှာသားတှအေတှကျ အမှု လိုကျပါဆောငျရှကျနတေဲ့ ရှေ့နကေ ပွောပါတယျ။ဒီအကွောငျးအပွည့ျအစုံကိုတော့ ရနျကုနျက လာတဲ့ သတငျးကို ကိုရဲမှနျ က တငျပွပေးပါမယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျး မွောကျဦးမွို့ မှာ ၂၀၁၉ ခုနှဈက ကိုသောငျးဘုရားအနီးက ရဲတပျရငျးကို ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့ တိုကျခိုကျနစေဉျ စဈကူပေးဖို့လာတဲ့ တပျမတောျစဈကွောငျး လက်ကာကြေးရှာအနီးမှာ ကွားဖွတျ တိုကျခိုကျခံခဲ့ရပါတယျ။ ဒီတိုကျခိုကျမှုမှာ လက်ကာကြေးရှာသားတှေ ပါဝငျပတျသကျ နတေယျဆိုပွီး လက်ကာကြေးရှာသား ၂၇ ဦး ကို ၂၀၁၉ ခုနှဈ ဧပွီလမှာ တပျမတောျက ဖမျးဆီးခဲ့ပါတယျ။
ဖမျးဆီးခံရတဲ့ လက်ကာကြေးရှာသား ၂၇ ဦးထဲက သုံးဦးမှာ စဈကွောရေးအတှငျး သဆေုံးခဲ့ပွီး တဈဦးပွနျလညျလှတျမွောကျခဲ့ပါတယျ။
ဒီနေ့အထိ ဆကျလကျ ဖမျးဆီးခံရတဲ့ ၂၃ ဦးကို အကွမျးဖကျမှုတိုကျဖကြျ ရေး ဥပဒပေုဒျမတှဖွေဈတဲ့ ဥပဒပေုဒျမ ၅၀ (က)၊ ၅၂ (က)၊ ၅၀ (ဈ)၊ ၅၄ တို့နဲ့ တရားစှဲဆိုထားပါတယျ။ ၃ နှဈနီးပါး စဈဆေးနတေဲ့ အမှုအတှကျ လာမယ့ျ နိုငျဝငျဘာလ ၁၉ ရကျနေ့မှာ အမိန့ျခမြှာဖွဈတယျလို့လညျး အဲဒီအမှုကို လိုကျပါဆောငျရှကျနတေဲ့ တရားလှတျတောျရှေ့နေ ဦးအောငျစဈမငျးက ပွောပါတယျ။
“ ဒီအမှုကို စဈဆေးတဲ့ အခြိနျမှာ ၂နှဈကြောျ သုံးနှဈ နီးပါးလောကျ ကွာသှားပွီ ဘာဖွဈလို့ ကွာတာလညျးဆိုတော့ သကျသခေေါျလို့မရတာက တကွောငျး ကိုဗဈကာလက တမြိုး အဲတာတှကွေောင့ျ အမြိုးမြိုးကွာသှားတယျ။ ၂နှဈကြောျ သုံးနှဈလောကျ ကွာပွီး အခုအခြိနျမှာ ရာဇသတျကွီးပုဒျမ ၆၀/၂၀၁၉နဲ့ ၂/ ၂၀၂၀ အဲဒီအမှုတှကေတော့ အခု အပွီးသတျ အမိန့ျခမြယ့ျ အခြိနျရောကျသှားပွီပေါ့နောျ။”
အဲဒီလက်ကာကြေးရှာသား ၂၃ ဦး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရခြိနျ ၂၀၁၉ ခုနှဈ ဧပွီလ ၉ ရကျကတော့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့ကို နိုငျငံတောျက အကွမျးဖကျအဖှဲ့အစညျးအဖွဈ ကွငွောထားခွငျး မရှိသေးပါဘူး။ ဒါပမေဲ့ အကွမျးဖကျမှု တိုကျဖကြျရေး ဥပဒပေုဒျမ တှနေဲ့ တရားစှဲ ဆိုထားတာဟာ ဥပဒလေုပျထုံးလုပျနညျးအရ မမြှတသလို ဖမျးဆီးခံထားရသူတှေ နဈနာတယျလို့လညျး ရှေ့နေ ဦးအောငျစဈမငျးကပွောပါတယျ။
“ အကွမျးဖကျ အဖှဲ့အစညျးအဖွဈ AA တပျတောျကို မကွညောခငျကတညျး ၉ရကျ ၄လပိုငျး ၂၀၁၉ကတညျးက ဖမျးဆီးပွီးတော့ အကွမျးဖကျ တိုကျဖကြျရေးဥပဒနေဲ့ တရားစှဲတယျ။ ဒါပမေယ့ျ သူတို့AAကို အကွမျးဖကျ အဖှဲ့အစညျးအဖွဈ မကွညောပဲနဲ့ အကွမျဖကျဥပဒနေဲ့ တရားစှဲတာကတော့ ဥပဒလေုပျထုံးလုပျနညျး လိုအပျတယျလို့တော့ ကနြောျထငျတယျ။ အဲဒါ တရားခံတှလေညျး တအားနဈနာတယျ။”
တရားလိုတှဖေကျကလညျး လကျရှိဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ လက်ကာကြေးရှာသား ၂၃ ဦးဟာ ပွဈမှုကြူးလှနျတယျလို့ မတငျပွနိုငျခဲ့ဘူးလို့ ရှေ့နကေ ပွောပါတယျ။ စဈတပျအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး AA အဖှ့ဲကိုလညျး အကွမျးဖကျအဖှဲ့သတျမှတျထားတာနေ ပယျဖကြျလိုကျတာကွောင့ျ လကျရှိ ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ လက်ကာကြေးရှာသား ၂၃ ဦးကို အပွီးသတျ အမိန့ျခမြယ့ျနမှော လှတျပေးစခေငြျတယျလို့ တရားလှတျတောျရှေ့ နေဦးအောငျ စဈမငျးက ပွောပါတယျ။
“အပွီးသတျ အမိန့ျခမြယ့ျအခြိနျကရြငျတော့ တရားခံတှကေို တရားစီရငျရေးအနနေဲ့ လှတျလှတျလပျလပျ စီရငျ ဆုံးဖွတျစခေငြျတယျပေါ့နောျ။ အဲဒီတခကြျပါပဲ။ ကနြောျတို့ တရားခံတှကေ အမှုပေါျပေါကျခကြျအရ ပွဈမှု ကြူးလှနျပါတယျလို့ တရားလိုဖကျက တငျပွနိုငျတာလညျးမရှိပါဘူး။ အဲတာကွောင့ျ အမိန့ျအမိန့ျခတြဲ့ နေ့မှာ လှတျပေးဖို့ အဲဒီတခကြျပေါ့နောျ။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ တပျမတောျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AAအဖှဲ့တို့ တိုကျပှဲဖွဈပှားခဲ့ခြိနျက AA အဖှဲ့နဲ့ ဆကျစပျတယျဆိုပွီး ဖမျးဆီးခံရသူတှေ အမြားအပွားရှိခဲ့တာပါ။
လကျရှိမှာတော့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့နဲ့ တပျမတောျကွား နာလညျမှုနဲ့ အပဈရပျထားသလို တပျမတောျဖကျကလညျး AA အဖှဲ့နဲ့ ဆကျစပျပွီး ဖမျးဆီးထားသူတှကေို ပွနျလှတျပေးတာတှေ ရှိပမေယ့ျ အကွမျးဖကျမှု ဥပဒပေုဒျမတှနေဲ့ ဖမျးဆီးတရားစှဲဆိုခံထားရပွီး သုံးနှဈနီးပါး အမှုရငျဆိုငျနရေတဲ့လက်ကာကြေးရှာသား ၂၃ ဦးကိုတော့ လှတျပေးတာမရှိသေး ပါဘူး။
