(Zawgyi / Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ်ပြဿနာ ဖြေရှင်းရေးအတွက် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း အာဆီယံဘက်က အထူးလုပ်ငန်းတခု ဖွဲ့စည်းဖို့ ရှိနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ အာဆီယံရဲ့ ပိုပြီး ဆောင်ရွက်လာတဲ့အပေါ်မှာ ကုလသမဂ္ဂဘက်က အပြည့်အ၀ ထောက်ခံကြောင်းနဲ့ ပြဿနာရဲ့ အခြေခံ အကြောင်းရင်းတွေကို ဖြေရှင်းဖို့က မြန်မာရဲ့တာဝန် ဖြစ်တယ်လို့လည်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က ထောက်ပြပါတယ်။ ဒီအပေါ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဘက်ကလည်း တုံ့ပြန်သွားပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို မသိင်္ဂီထိုက်က စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ် ပဋိပက္ခ ဖြေရှင်းရေး အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း အာဆီယံဘက်က မြန်မာအစိုးရနဲ့ ပိုပြီး ထိတွေ့ဆောင်ရွက်လာနေပြီး ဒီဆောင်ရွက်ချက်တွေကို ကုလသမဂ္ဂဘက်က အပြည့်အ၀ ထောက်ခံကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က ပြောဆိုပါတယ်။ ရခိုင်ပဋိပက္ခအရေး ဖြေရှင်းဖို့အတွက် အာဆီယံဘက်က အထူးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းမယ်ဆိုတာကို အာဆီယံ အတွင်းရေးမှူးက အသိပေး ပြောဆိုကြောင်းလည်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က ပြောပါတယ်။
ဒုက္ခသည်တွေ ဌာနေပြန်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အာဆီယံ အရေးပေါ်တုံ့ပြန်ရေးနှင့် လေ့လာဆန်းစစ်ရေး (ASEAN-ERAT) အဖွဲ့က ကနဦး လိုအပ်ချက်တွေကို ဆန်းစစ်လေ့လာထားတဲ့ အစီရင်ခံစာ (PNA) ပါ အကြံပြုချက်တွေကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေးအတွက် အထူးအဖွဲ့တခု ဖွဲ့စည်းရေး အာဆီယံ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က အဆိုပြုထားတာပါ။ အာဆီယံ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ အဆိုပြုချက်ကို ထောက်ခံကြောင်းလည်း အာဆီယံ ထိပ်သီးတွေရဲ့ အစည်းအဝေးပြီး ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြပါတယ်။
ရခိုင်ပဋိပက္ခအရေး အာဆီယံရဲ့ ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုကို အားပေးထောက်ခံပြီး အထူးသဖြင့်တော့ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံဘက်က သိပ်ပြီး တက်တက်ကြွကြွ ဆောင်ရွက်မှုအတွက် အသိအမှတ်ပြု ချီးကျူးတယ်လို့လည်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးအတွင်း သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောဆိုသွားပါတယ်။
ရခိုင်ပဋိပက္ခ ဖြေရှင်းရေးအတွက် အရေးကြီးဆုံး အချက်ကတော့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတွေကြား စစ်မှန်တဲ့ သင့်မြတ်ရေးအတွက် အခြေအနေတွေ ဖန်တီးပေးဖို့ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ထပ်လောင်း ပြောဆိုသွားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တက်ရောက်တဲ့ အာဆီယံ ထိပ်သီးတွေနဲ့ ဆွေးနွေးပွဲမှာလည်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေအပေါ်မှာ အထူးပဲ စိုးရိမ်နေဆဲ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောဆိုခဲ့တာပါ။
“ပိုပြီး ဆိုးရွားလာတဲ့ အခြေအနေမှာ နေထိုင်နေကြရဆဲဖြစ်တဲ့ ဒုက္ခသည် အများအပြားရဲ့ အတိဒုက္ခ၊ ရခိုင်ပြည်နယ် အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းက အခြေအနေ အပေါ်မှာ အထူးပဲ စိုးရိမ်နေပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ သတ်မှတ်ချက် စံနှုန်းတွေနဲ့အညီ ဒုက္ခသည်တွေအနေနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ဘေးကင်းလုံခြုံပြီး ဆန္ဒအလျောက် သိက္ခာရှိရှိ ရေရှည်ခံတဲ့ ဌာနေပြန်ရေး ဖြစ်စေမယ့် အခြေအနေမျိုး အသေအချာ ဖန်တီးပေးဖို့နဲ့ အရင်းခံ အကြောင်းတရားတွေကို ဖြေရှင်းဖို့က မြန်မာရဲ့ တာဝန်ဖြစ်ပါတယ်။”
ဒုက္ခသည်တွေနဲ့ ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်နိုင်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးမှုတွေလုပ်ဖို့၊ အကူအညီ လိုအပ်နေတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းတွေ၊ အလားတူပဲ ဌာနေပြန်ရေးလုပ်မယ့် ဒေသတွေမှာ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီပေးရေး ဆောင်ရွက်သူတွေ အပြည့်အ၀ အတားအဆီးမရှိ ဝင်ရောက်ခွင့် ရစေဖို့ကိုလည်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က အာဆီယံ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲမှာ တိုက်တွန်းသွားပါတယ်။
အကာကွယ်ပေးရေး၊ အခြေခံဝန်ဆောင်မှုတွေ၊ အခြေခံ အဆောက်အဦနဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း လုပ်ငန်းတွေကို အဓိကဆောင်ရွက်တဲ့ Quick Impact စီမံကိန်းတွေကိုလည်း အချိန်မဆိုင်းဘဲ အတည်ပြုပေးဖို့၊ နောက် နိုင်ငံတွင်းမှာပဲ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ တိမ်းရှောင်နေကြရဆဲဖြစ်တဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ အရေးကိုလည်း အမြန် ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ မြန်မာအစိုးရကို ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က တိုက်တွန်းသွားပါတယ်။
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းတွေက လက်ရှိအစိုးရ သက်တမ်းထက် ဆယ်ဆမက ကာလကြာရှည် ရှိနေခဲ့ကြပြီး ရခိုင်ပြဿနာ အတိမ်အနက်ကို အနည်းအကျဉ်းသိဖို့ လိုတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ ပြောဆိုချက်ကို တုံ့ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒုက္ခသည်တွေကို စိစစ်ပြီး ပြန်လက်ခံမယ်၊ နောက် ကာကွယ်ပေးရမယ့်သူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးနဲ့ လုံခြုံရေးကို ကာကွယ်ပေးပါမယ်လို့လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြောပါတယ်။ ရခိုင်ပဋိပက္ခ ဖြေရှင်းရေးအတွက် အာဆီယံရဲ့ ကူညီမှုကို ကျေးဇူးတင်ရှိကြောင်းနဲ့ ဒီပြဿနာအပေါ် ဘက်မလိုက်ဘဲ မျှမျှတတ ချဉ်းကပ် ဆောင်ရွက်သူရဲ့ အကူအညီနဲ့ ဆက်ပြီး ဖြေရှင်း ဆောင်ရွက်မယ်လို့ တုံ့ပြန်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို လက်မခံတဲ့ မြန်မာအစိုးရက ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလှယ် ယန်ဟီးလီ၊ နောက် လွတ်လပ်တဲ့ အချက်အလက်ရှာ အဖွဲ့တို့ကို ဘက်လိုက်တယ်လို့ ပြောဆိုပြီး ပြည်ဝင်ခွင့် မပေးပါဘူး။ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ယန္တရား IIMM ကိုလည်း အသိအမှတ် မပြုသလို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မလုပ်ဘူးလို့လည်း ပြောဆိုထားတာပါ။
---------------------------------------
(Unicode)
ရိုဟငျဂြာအရေး အာဆီယံလုပျဆောငျခကြျ ကုလထောကျခံ
ရခိုငျပွညျနယျပွူနာ ဖွရှေငျးရေးအတှကျ အရှေ့တောငျအာရှနိုငျငံမြားအသငျး အာဆီယံဘကျက အထူးလုပျငနျးတခု ဖှဲ့စညျးဖို့ ရှိနကွေောငျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres က ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။ အာဆီယံရဲ့ ပိုပွီး ဆောငျရှကျလာတဲ့အပေါျမှာ ကုလသမဂ်ဂဘကျက အပွည့ျအ၀ ထောကျခံကွောငျးနဲ့ ပွူနာရဲ့ အခွခေံ အကွောငျးရငျးတှကေို ဖွရှေငျးဖို့က မွနျမာရဲ့တာဝနျ ဖွဈတယျလို့လညျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျက ထောကျပွပါတယျ။ ဒီအပေါျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဘကျကလညျး တုံ့ပွနျသှားပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို မသိငျ်ဂီထိုကျက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျ ပဋိပက်ခ ဖွရှေငျးရေး အရှေ့တောငျအာရှနိုငျငံမြားအသငျး အာဆီယံဘကျက မွနျမာအစိုးရနဲ့ ပိုပွီး ထိတှေ့ဆောငျရှကျလာနပွေီး ဒီဆောငျရှကျခကြျတှကေို ကုလသမဂ်ဂဘကျက အပွည့ျအ၀ ထောကျခံကွောငျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres က ပွောဆိုပါတယျ။ ရခိုငျပဋိပက်ခအရေး ဖွရှေငျးဖို့အတှကျ အာဆီယံဘကျက အထူးလုပျငနျးအဖှဲ့ ဖှဲ့စညျးမယျဆိုတာကို အာဆီယံ အတှငျးရေးမှူးက အသိပေး ပွောဆိုကွောငျးလညျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျက ပွောပါတယျ။
ဒုက်ခသညျတှေ ဌာနပွေနျရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး အာဆီယံ အရေးပေါျတုံ့ပွနျရေးနှင့ျ လေ့လာဆနျးစဈရေး (ASEAN-ERAT) အဖှဲ့က ကနဦး လိုအပျခကြျတှကေို ဆနျးစဈလေ့လာထားတဲ့ အစီရငျခံစာ (PNA) ပါ အကွံပွုခကြျတှကေို အကောငျအထညျဖောျနိုငျရေးအတှကျ အထူးအဖှဲ့တခု ဖှဲ့စညျးရေး အာဆီယံ အတှငျးရေးမှူးခြုပျက အဆိုပွုထားတာပါ။ အာဆီယံ အတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ အဆိုပွုခကြျကို ထောကျခံကွောငျးလညျး အာဆီယံ ထိပျသီးတှရေဲ့ အစညျးအဝေးပွီး ကွညောခကြျမှာ ဖောျပွပါတယျ။
ရခိုငျပဋိပက်ခအရေး အာဆီယံရဲ့ ပါဝငျဆောငျရှကျမှုကို အားပေးထောကျခံပွီး အထူးသဖွင့ျတော့ အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံဘကျက သိပျပွီး တကျတကျကွှကွှ ဆောငျရှကျမှုအတှကျ အသိအမှတျပွု ခြီးကြူးတယျလို့လညျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျက အာဆီယံ ထိပျသီးအစညျးအဝေးအတှငျး သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ပွောဆိုသှားပါတယျ။
ရခိုငျပဋိပက်ခ ဖွရှေငျးရေးအတှကျ အရေးကွီးဆုံး အခကြျကတော့ လူမှုအသိုငျးအဝိုငျးတှကွေား စဈမှနျတဲ့ သင့ျမွတျရေးအတှကျ အခွအေနတှေေ ဖနျတီးပေးဖို့ ဖွဈတယျလို့လညျး ထပျလောငျး ပွောဆိုသှားပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ တကျရောကျတဲ့ အာဆီယံ ထိပျသီးတှနေဲ့ ဆှေးနှေးပှဲမှာလညျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres က မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အခွအေနအေပေါျမှာ အထူးပဲ စိုးရိမျနဆေဲ ဖွဈတယျလို့ ပွောဆိုခဲ့တာပါ။
“ပိုပွီး ဆိုးရှားလာတဲ့ အခွအေနမှော နထေိုငျနကွေရဆဲဖွဈတဲ့ ဒုက်ခသညျ အမြားအပွားရဲ့ အတိဒုက်ခ၊ ရခိုငျပွညျနယျ အပါအဝငျ မွနျမာနိုငျငံတှငျးက အခွအေနေ အပေါျမှာ အထူးပဲ စိုးရိမျနပေါတယျ။ နိုငျငံတကာ သတျမှတျခကြျ စံနှုနျးတှနေဲ့အညီ ဒုက်ခသညျတှအေနနေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျကို ဘေးကငျးလုံခွုံပွီး ဆန်ဒအလြောကျ သိက်ခာရှိရှိ ရရှေညျခံတဲ့ ဌာနပွေနျရေး ဖွဈစမေယ့ျ အခွအေနမြေိုး အသအေခြာ ဖနျတီးပေးဖို့နဲ့ အရငျးခံ အကွောငျးတရားတှကေို ဖွရှေငျးဖို့က မွနျမာရဲ့ တာဝနျဖွဈပါတယျ။”
ဒုက်ခသညျတှနေဲ့ ယုံကွညျမှု တညျဆောကျနိုငျရေးအတှကျ ဆှေးနှေးမှုတှလေုပျဖို့၊ အကူအညီ လိုအပျနတေဲ့ အသိုငျးအဝိုငျးတှေ၊ အလားတူပဲ ဌာနပွေနျရေးလုပျမယ့ျ ဒသေတှမှော လူသားခငြျးစာနာမှု အကူအညီပေးရေး ဆောငျရှကျသူတှေ အပွည့ျအ၀ အတားအဆီးမရှိ ဝငျရောကျခှင့ျ ရစဖေို့ကိုလညျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျက အာဆီယံ ထိပျသီးဆှေးနှေးပှဲမှာ တိုကျတှနျးသှားပါတယျ။
အကာကှယျပေးရေး၊ အခွခေံဝနျဆောငျမှုတှေ၊ အခွခေံ အဆောကျအဦနဲ့ အသကျမှေးဝမျးကြောငျး လုပျငနျးတှကေို အဓိကဆောငျရှကျတဲ့ Quick Impact စီမံကိနျးတှကေိုလညျး အခြိနျမဆိုငျးဘဲ အတညျပွုပေးဖို့၊ နောကျ နိုငျငံတှငျးမှာပဲ အိုးအိမျစှန့ျခှာ တိမျးရှောငျနကွေရဆဲဖွဈတဲ့ ဒုက်ခသညျတှေ အရေးကိုလညျး အမွနျ ဖွရှေငျးနိုငျဖို့ မွနျမာအစိုးရကို ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres က တိုကျတှနျးသှားပါတယျ။
ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကတော့ ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးမှာ ကုလသမဂ်ဂ အဖှဲ့အစညျးတှကေ လကျရှိအစိုးရ သကျတမျးထကျ ဆယျဆမက ကာလကွာရှညျ ရှိနခေဲ့ကွပွီး ရခိုငျပွူနာအတိမျအနကျကို အနညျးအကဉြျးသိဖို့ လိုတယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ ပွောဆိုခကြျကို တုံ့ပွနျခဲ့ပါတယျ။ ဒုက်ခသညျတှကေို စိစဈပွီး ပွနျလကျခံမယျ၊ နောကျ ကာကှယျပေးရမယ့ျသူတှရေဲ့ အခှင့ျအရေးနဲ့ လုံခွုံရေးကို ကာကှယျပေးပါမယျလို့လညျး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက ပွောပါတယျ။ ရခိုငျပဋိပက်ခ ဖွရှေငျးရေးအတှကျ အာဆီယံရဲ့ ကူညီမှုကို ကြေးဇူးတငျရှိကွောငျးနဲ့ ဒီပွူနာအပေါျ ဘကျမလိုကျဘဲ မြှမြှတတ ခဉြျးကပျ ဆောငျရှကျသူရဲ့ အကူအညီနဲ့ ဆကျပွီး ဖွရှေငျး ဆောငျရှကျမယျလို့ တုံ့ပွနျပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျးကို လကျမခံတဲ့ မွနျမာအစိုးရက ကုလသမဂ်ဂ လူ့အခှင့ျအရေး အထူးကိုယျစားလှယျ ယနျဟီးလီ၊ နောကျ လှတျလပျတဲ့ အခကြျအလကျရှာ အဖှဲ့တို့ကို ဘကျလိုကျတယျလို့ ပွောဆိုပွီး ပွညျဝငျခှင့ျ မပေးပါဘူး။ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ စုံစမျးစဈဆေးရေး ယန်တရား IIMM ကိုလညျး အသိအမှတျ မပွုသလို ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှု မလုပျဘူးလို့လညျး ပွောဆိုထားတာပါ။
