ျမန္မာကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး ဒုတိယဗိုလ္ခ် ဳပ္ႀကီးေဝလြင္ အပါအဝင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးေတြနဲ႔ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး Chuck Hagel တို႔ဟာ Hawaii မွာ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကတာ ဒီကေန႔ ေနာက္ဆံုးေန႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပါတ္သက္ၿပီးေတာ့ Hawaii က အဲ့ဒီ့ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဗီြအိုေအဝိုင္းေတာ္သား ဦးေရာ္နီၿငိမ္းကို ဒီကိစၥနဲ႔ပါတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
VOA။ ။ ဦးေရာ္နီၿငိမ္း ၾကားရပါလား။ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာ စစ္ဖက္ တာဝန္ရွိသူေတြ ဒီကေန႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္တယ္ၾကားရပါတယ္။ အဲ့ဒီ့မွာ သူတို႔ဘာေတြ ေဆြးေႏြးၾကသလဲ။ ၿပီးေတာ့ ဦးေရာ္နီကေရာ ဘာေတြေမးျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနေလးကို နည္းနည္းေျပာျပေပးပါလားဗ်။
အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးႏွင့္ အာဆီယံကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးမ်ား (ဧၿပီ ၃၊ ၂၀၁၄၊ ဟာဝိုင္အီ) သတင္းဓာတ္ပံု- ဦးေရာ္နီၿငိမ္း
ဦးေရာ္နီၿငိမ္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ႏွစ္ႏုိင္ငံတည္း ေဆြးေႏြးတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ အာဆီယံဆယ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ဒီက အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး Hagel တို႔ ေဆြးေႏြးၾကတာေပါ့ေနာ္။ အဓိက သူက ျပန္ၿပီး သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲကို Hagel တစ္ေယာက္တည္း တက္လာၿပီး ျပန္ရွင္းျပတာကေတာ့ သူတို႔ လံုျခံဳေရးနဲ႔ပါတ္သက္ၿပီးေတာ့ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီ နဲ႔ ကယ္ဆယ္ေရးေပါ့ေနာ္။ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ ေပါ့ေနာ္။ အဲ့တာေတြကို ဘယ္လို အဓိကထားၿပီး လုပ္ၾကမလဲဆိုတာ အဓိကထားၿပီး သူတို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ထဲက အျငင္းပြားမႈကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းေရး၊ ေနာက္တခါ အေရွ႕ေတာင္အာရွကို "Rebalance Power" ဆိုတဲဟာကို ျပန္လုပ္တဲ့အခါမွာ သူတို႔ဟာ အင္အားခ်ိန္ခြင္ ညႇာျပန္လည္ ထိန္းညိႇတယ္ ဆိုတာ တ႐ုတ္နဲ႔ ဂုဏ္တုဂုဏ္ၿပိဳင္ လုပ္ဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ ဒါပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဆိုတာ ဒါေတြ သူက က်ေနာ္တို႔ကို ရွင္းျပသြားပါတယ္။
အဲ့ဒီ့မွာ က်ေနာ္က မစၥတာ Hagel ကိုေမးပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဒီ၄၈ခုႏွစ္အတြင္း မွာေပါ့ေနာ္။ ၄၈ႏွစ္ အတြင္းမွာ ၁၉၆၆တုန္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း၊ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး အေနနဲ႔ေရာ၊ ႏုိင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲ အေနနဲ႔ေရာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကေန အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို သြားေရာက္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒါ အခုပထမဆံုး အႀကိမ္ ျမန္မာကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို မစၥတာ Hagel တို႔ ဖိတ္ၾကားခဲ့တာဟာ အခုလိုမ်ိဳး ကြန္ကရက္လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့မွ သမၼတအိုဘားမား အစိုးရနဲ႔ မစၥတာ Hagel တို႔ ဝန္ႀကီးဌာနေတြ ဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ သိပ္ၿပီးေတာ့ Favor ေပးခ်င္တဲ့ အေနအထားေတြ ရွိေနတယ္လို႔ သူတို႔ေတြ ေျပာဆိုေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဘာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဝလြင္ကို ဖိတ္ပါသလဲလို႔ က်ေနာ္က မစၥတာ Hagelကို ေမးခဲ့ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
(အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး Hagel ေျဖၾကားသံ)
အဲ့တာကေတာ့ မစၥတာHagelက က်ေနာ့္ကိုျပန္ေျဖ တာပါ။ သူေျပာတာက ဒီကိစၥဟာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္လို႔ သူထင္ပါတယ္တဲ။ သူတို႔တုိင္းျပည္ဟာ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစား လိုက္နာတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တယ္။ ဥပေဒလည္း ျပဌာန္းၿပီးေတာ့ အတိအက် လုပ္ေဆာင္ႏုိင္သမ် လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တယ္။ တျခားႏုိင္ငံေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အားနည္းေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး၊ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ပစ္ပယ္ထားျခင္းမရွိပဲနဲ႔ လက္တြဲေခၚယူမယ္ေပါ့။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ Partnership အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္အေနနဲ႔ သြားတဲ့ေပၚလစီနဲ႔ ေျပာင္းၿပီးလုပ္ကိုင္ေနတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ Partnership သေဘာတရားေအာက္မွာ သူတို႔သြားေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လူ႔အခြင့္အေရး အားနည္းေနတယ္ လို႔ ေျပာဆိုမႈေတြရွိေနေပမဲ့လည္း ဒါက သူတို႔က လက္တြဲေခၚယူဖို႔အတြက္ပဲ စဥ္းစား ဆံုးျဖတ္ၿပီးေတာ့မွ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဟာ ႏုိင္ငံတကာ မိသားစု အသိုင္းအဝိုင္းထဲမွာ အျမဲတမ္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ ေျပာင္းလဲ လာေအာင္လုပ္မယ္လို႔ သူက ျပန္ၿပီးေျဖၾကားသြားပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
US-ASEAN Defense Forum တက္ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေ၀လြင္။ (သတင္းဓာတ္ပံု-ဦးေရာ္နီၿငိမ္း)
အဲ့ဒီ့ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ ကြန္ကရက္လႊတ္ေတာ္နဲ႔
ေျပလည္ေအာင္ေပ့့ါ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ေကာင္းမလဲလို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဝလြင္ ကို ေမးတဲ့အခါမွာ သူက အခုလိုေျပာပါတယ္။
"မႏွစ္ကေပါ့။ မႏွစ္က ၂၀၁၃ခုႏွစ္၊ ေမတုန္းက က်ေနာ္တို႔ သမၼတႀကီးလည္း ဝါရွင္တန္ဒီစီကို ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီး လာေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ လာေရာက္ခဲ့တုန္းက က်ေနာ္တို႔ သမၼတႀကီးအေနနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြေရာ၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြေရာ သြားေရာက္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ရွင္းလင္းခဲ့ပါတယ္။
အရင္တုန္းက အရမ္းေဝးေနတဲ့အခ်ိန္ကေနစၿပီးေတာ့ သမၼတႀကီး ရွင္းျပတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔ေတာ္ေတာ္ေလးပဲ က်ေနာ္ခံစားရတာကေတာ့ သူတို႔ ေတာ္ေတာ္နားလည္မႈပိုရတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ သမၼတႀကီး ခရီးစဥ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ အထက္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြေရာ၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြေရာ၊ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံကို မၾကာခဏ ေရာက္ၿပီးေတာ့ လာၿပီးေတာ့ ေတြ႔တာေတြ၊ ဝန္ႀကီးဌာနနဲ႔ေတြ႔တာေတြ၊ ေျမျပင္အေျခအေနေတြ လာၿပီးေတာ့ ေလ့လာ တာေတြ ရွိတဲ့ပံုေပၚပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဟိုးအရင္ထက္စာလို႔ရွိရင္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြရဲ႕ အေနအထားေတြဟာ ပိုၿပီးေတာ့ နားလည္မႈရ လာတယ္လို႔ က်ေနာ္အေနနဲ႔ျမင္ပါတယ္။ "
ဟုတ္ကဲ့။ ဒါကေတာ့ Hawaiiမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဦးေရာ္နီၿငိမ္းကို က်ေနာ္တို႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
VOA။ ။ ဦးေရာ္နီၿငိမ္း ၾကားရပါလား။ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာ စစ္ဖက္ တာဝန္ရွိသူေတြ ဒီကေန႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္တယ္ၾကားရပါတယ္။ အဲ့ဒီ့မွာ သူတို႔ဘာေတြ ေဆြးေႏြးၾကသလဲ။ ၿပီးေတာ့ ဦးေရာ္နီကေရာ ဘာေတြေမးျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနေလးကို နည္းနည္းေျပာျပေပးပါလားဗ်။
အဲ့ဒီ့မွာ က်ေနာ္က မစၥတာ Hagel ကိုေမးပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဒီ၄၈ခုႏွစ္အတြင္း မွာေပါ့ေနာ္။ ၄၈ႏွစ္ အတြင္းမွာ ၁၉၆၆တုန္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း၊ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး အေနနဲ႔ေရာ၊ ႏုိင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲ အေနနဲ႔ေရာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကေန အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို သြားေရာက္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒါ အခုပထမဆံုး အႀကိမ္ ျမန္မာကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို မစၥတာ Hagel တို႔ ဖိတ္ၾကားခဲ့တာဟာ အခုလိုမ်ိဳး ကြန္ကရက္လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့မွ သမၼတအိုဘားမား အစိုးရနဲ႔ မစၥတာ Hagel တို႔ ဝန္ႀကီးဌာနေတြ ဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ သိပ္ၿပီးေတာ့ Favor ေပးခ်င္တဲ့ အေနအထားေတြ ရွိေနတယ္လို႔ သူတို႔ေတြ ေျပာဆိုေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဘာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဝလြင္ကို ဖိတ္ပါသလဲလို႔ က်ေနာ္က မစၥတာ Hagelကို ေမးခဲ့ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
(အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး Hagel ေျဖၾကားသံ)
အဲ့တာကေတာ့ မစၥတာHagelက က်ေနာ့္ကိုျပန္ေျဖ တာပါ။ သူေျပာတာက ဒီကိစၥဟာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္လို႔ သူထင္ပါတယ္တဲ။ သူတို႔တုိင္းျပည္ဟာ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစား လိုက္နာတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တယ္။ ဥပေဒလည္း ျပဌာန္းၿပီးေတာ့ အတိအက် လုပ္ေဆာင္ႏုိင္သမ် လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တယ္။ တျခားႏုိင္ငံေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အားနည္းေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး၊ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ပစ္ပယ္ထားျခင္းမရွိပဲနဲ႔ လက္တြဲေခၚယူမယ္ေပါ့။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ Partnership အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္အေနနဲ႔ သြားတဲ့ေပၚလစီနဲ႔ ေျပာင္းၿပီးလုပ္ကိုင္ေနတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ Partnership သေဘာတရားေအာက္မွာ သူတို႔သြားေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လူ႔အခြင့္အေရး အားနည္းေနတယ္ လို႔ ေျပာဆိုမႈေတြရွိေနေပမဲ့လည္း ဒါက သူတို႔က လက္တြဲေခၚယူဖို႔အတြက္ပဲ စဥ္းစား ဆံုးျဖတ္ၿပီးေတာ့မွ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဟာ ႏုိင္ငံတကာ မိသားစု အသိုင္းအဝိုင္းထဲမွာ အျမဲတမ္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ ေျပာင္းလဲ လာေအာင္လုပ္မယ္လို႔ သူက ျပန္ၿပီးေျဖၾကားသြားပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
အဲ့ဒီ့ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ ကြန္ကရက္လႊတ္ေတာ္နဲ႔
ေျပလည္ေအာင္ေပ့့ါ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ေကာင္းမလဲလို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဝလြင္ ကို ေမးတဲ့အခါမွာ သူက အခုလိုေျပာပါတယ္။
"မႏွစ္ကေပါ့။ မႏွစ္က ၂၀၁၃ခုႏွစ္၊ ေမတုန္းက က်ေနာ္တို႔ သမၼတႀကီးလည္း ဝါရွင္တန္ဒီစီကို ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီး လာေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ လာေရာက္ခဲ့တုန္းက က်ေနာ္တို႔ သမၼတႀကီးအေနနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြေရာ၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြေရာ သြားေရာက္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ရွင္းလင္းခဲ့ပါတယ္။
အရင္တုန္းက အရမ္းေဝးေနတဲ့အခ်ိန္ကေနစၿပီးေတာ့ သမၼတႀကီး ရွင္းျပတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔ေတာ္ေတာ္ေလးပဲ က်ေနာ္ခံစားရတာကေတာ့ သူတို႔ ေတာ္ေတာ္နားလည္မႈပိုရတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ သမၼတႀကီး ခရီးစဥ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ အထက္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြေရာ၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြေရာ၊ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံကို မၾကာခဏ ေရာက္ၿပီးေတာ့ လာၿပီးေတာ့ ေတြ႔တာေတြ၊ ဝန္ႀကီးဌာနနဲ႔ေတြ႔တာေတြ၊ ေျမျပင္အေျခအေနေတြ လာၿပီးေတာ့ ေလ့လာ တာေတြ ရွိတဲ့ပံုေပၚပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဟိုးအရင္ထက္စာလို႔ရွိရင္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြရဲ႕ အေနအထားေတြဟာ ပိုၿပီးေတာ့ နားလည္မႈရ လာတယ္လို႔ က်ေနာ္အေနနဲ႔ျမင္ပါတယ္။ "
ဟုတ္ကဲ့။ ဒါကေတာ့ Hawaiiမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဦးေရာ္နီၿငိမ္းကို က်ေနာ္တို႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
