(Zawgyi/Unicode)
ပြင်သစ်နိုင်ငံမှာ ၂ လကြာ အသွားအလာ ပိတ်ပင်ထားတာတွေ ပြန်ဖွင့်ပေးချိန်မှာပဲ ချွတ်ခြုံကျနေတဲ့ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးကို အစိမ်းရောင် စီးပွားရေးအဖြစ် ပြန်လည် တည်ဆောက်မယ်လို့ ပြင်သစ် အစိုးရက ပြောပါတယ်။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်းမယ့် စီးပွားရေးကို အပြောနဲ့အညီ တကယ်ကော တည်ဆောက်မှာပါလား။ ပါရီမြို့က Lisa Bryant ရဲ့ သတင်းလွှာကို ကိုရဲမင်းထွန်း ပြောပြပါမယ်။
ပါရီမြို့သားတွေတော့ အသစ်တဖန်ပြန်ရလာတဲ့ လွတ်လပ်မှုကို တေးဂီတလေး ငြိမ့်ငြိမ့်နဲ့ နေရောင်ဖွေးဖွေးအောက်မှာ ပီပီပြင်ပြင် ခံစားနေကြပါပြီ။ အထူးသဖြင့် စက်ဘီးလေးတွေ စီးရင်းနဲ့ပေါ့။
ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ကြိုးပမ်းချက်အဖြစ် ပါရီမြို့တော်ထဲ လူသွားလမ်းတွေ တိုးချဲ့ဖို့နဲ့ စက်ဘီးလမ်းတွေ အသစ်ဖောက်ပေးဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်။ ယာဉ်အသွားအလာ အရှုပ်ဆုံး နေရာဖြစ်တဲ့ Rue de Rivoli အဝိုင်းကို ပိတ်ပစ်မယ့် အစီအစဉ်လည်းပါပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ စီးပွားရေးက ဒုတိယကမ္ဘာစစ် နောက်ပိုင်း အဆိုးရွားဆုံး ၅.၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျသွားတာ ဖြစ်လို့ အစိမ်းရောင် စီးပွားရေးကို ဘယ်လိုများ စတင်နိုင်မှာလဲ။
ပြင်သစ်တို့ ထောက်ပြတဲ့အချက်တချက်ကတော့ Air France လေကြောင်းလိုင်းကို ကာဗွန်မိုနောက်ဆိုဒ် ထုတ်လွှင့်မှု လျှော့ချနိုင်ဖို့ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၇ ဒဿမ ၆ ဘီလီယံ ပြင်သစ်အစိုးရက ထုတ်ချေးထားတယ်ဆိုတာပါ။
စစ်တမ်းတွေအရလည်း ပြင်သစ်နိုင်ငံသားတွေက ကိုဗစ်လွန်ကာလ ပို သန့်ရှင်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို လိုလားနေကြပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ သမ္မတ Emmanuel Macron အစိုးရကအပေါ် သံသယရှိနေကြသူတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။
ပြင်သစ် Greenpeace အဖွဲ့က ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Clement Senechal က အခုလိုပြောပါတယ်။
“ဥတုရာသီပြောင်းလဲနေတဲ့ပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ တကယ်လိုအပ်နေတာတွေကို သမ္မတ Macron လုပ်လိမ့်မယ်လို့ မထင်မိပါဘူး။”
ပြင်သစ်နိုင်ငံတင်မကဘဲ ဥရောပတစ်လွှားမှလည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ပြန်စနိုင်ရေးနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ရည်မှန်းချက် တွေအကြား ညှိရခက်နေတာပါ။ ဥရောပကော်မရှင်ကတော့ Green Deal လို့ခေါ်တဲ့ ဥရောပ တိုက်ထဲ ၂၀၅၀ ပြည့်နှစ်အရောက် ဖန်လုံ အိမ်ဓါတ်ငွေ့ လုံးဝကွယ်ပျောက်သွားရေးကို ပြောနေပါတယ်။
ဥရောပ ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ Ursula Von Der Leyen က အခုလိုပြောပါတယ်။
“ဥရောပ အစိမ်းရောင် သဘောတူညီချက်ကို ကျွန်မတို့ရဲ့ လမ်းညွှန်ချက်အနေနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုရင် အခု ကပ်ရောဂါ အကျပ်အတည်း ကို အခွင့်အလမ်းအဖြစ် ပြောင်းလဲပစ်လိုက်နိုင်ပါတယ်။ ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့ စီးပွားရေးအဖြစ် တစ်မျိုးတည်ဆောက် နိုင်ပါတယ်။”
တစ်ချို့သောဥရောပအစိုးရတွေက သူပြောသလို လုပ်မယ်လို့ လက်မှတ်ရေးထိုးထားတော့ ဒါဟာ စကားအဖြစ်တော့ အနည်းဆုံး ပြောနိုင်တာပေါ့ လို့လည်း လေ့လာသူတွေက ဆိုပါတယ်။
ဥရောပမူဝါဒစင်တာက Annika Ahtonen က အခုလို မြင်ပါတယ်။
“ပြင်သစ်နဲ့ ဂျာမနီတို့ကနေ ဒီလို သတင်းကောင်းတွေ ထွက်လာတာကို ကျွန်မတို့ မြင်တွေ့နေရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့တစ်တွေ နောက်မှာ စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်တွေက သူတို့လိုရာရဖို့ ဆွယ်တရားဟောနေဦးမှာ ဖြစ်လို့ အဲဒီ ခေါင်းဆောင်တွေ အနေနဲ့ အပြောနဲ့အညီ လုပ်နိုင် ဖို့က ခဲယဉ်းပါတယ်။”
ခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့ စီးပွားရေးနိုးထရေးအတွက် သုံးမယ့်ငွေတွေကို စီးပွားရေး နာလန်ထူရေးမှာ အဖြေရှာဖို့ လွယ်ကူမယ့် လုပ်ငန်း တွေကိုပဲ ဦးစားပေး ထောက်ပံ့ပေးသွားနိုင်တာလည်း ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
ပြည်သူတွေက လွတ်လပ်မှု အရသာကို ပြန်လည် ခံစားနေချိန်မှာ ပြင်သစ်နဲ့ ဥရောပက အစိုးရတွေအတွက်ကတော့ ခက်ခက်ခဲခဲ ချမှတ်ရမယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်တွေက ရှေ့မှာ စောင့်ကြိုလို့နေပါတယ်။
.................
COVID အလှနျ ပွငျသဈစီးပှားရေးကို သဘာဝပတျဝနျးကငြျနဲ့ လိုကျလြောညီထှအေောငျလုပျမညျ
(Unicode)
ပွငျသဈနိုငျငံမှာ ၂ လကွာ အသှားအလာ ပိတျပငျထားတာတှေ ပွနျဖှင့ျပေးခြိနျမှာပဲ ခြှတျခွုံကနြတေဲ့ တိုငျးပွညျရဲ့ စီးပှားရေးကို အစိမျးရောငျ စီးပှားရေးအဖွဈ ပွနျလညျ တညျဆောကျမယျလို့ ပွငျသဈ အစိုးရက ပွောပါတယျ။ သဘာဝပတျဝနျးကငြျကို ထိနျးသိမျးမယ့ျ စီးပှားရေးကို အပွောနဲ့အညီ တကယျကော တညျဆောကျမှာပါလား။ ပါရီမွို့က Lisa Bryant ရဲ့ သတငျးလှှာကို ကိုရဲမငျးထှနျး ပွောပွပါမယျ။
ပါရီမွို့သားတှတေော့ အသဈတဖနျပွနျရလာတဲ့ လှတျလပျမှုကို တေးဂီတလေး ငွိမ့ျငွိမ့ျနဲ့ နရေောငျဖှေးဖှေးအောကျမှာ ပီပီပွငျပွငျ ခံစားနကွေပါပွီ။ အထူးသဖွင့ျ စကျဘီးလေးတှေ စီးရငျးနဲ့ပေါ့။
ပတျဝနျးကငြျ ထိနျးသိမျးရေး ကွိုးပမျးခကြျအဖွဈ ပါရီမွို့တောျထဲ လူသှားလမျးတှေ တိုးခြဲ့ဖို့နဲ့ စကျဘီးလမျးတှေ အသဈဖောကျပေးဖို့ စီစဉျနပေါတယျ။ ယာဉျအသှားအလာ အရှုပျဆုံး နရောဖွဈတဲ့ Rue de Rivoli အဝိုငျးကို ပိတျပဈမယ့ျ အစီအစဉျလညျးပါပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ စီးပှားရေးက ဒုတိယကမ်ဘာစဈ နောကျပိုငျး အဆိုးရှားဆုံး ၅.၈ ရာခိုငျနှုနျးအထိ ကသြှားတာ ဖွဈလို့ အစိမျးရောငျ စီးပှားရေးကို ဘယျလိုမြား စတငျနိုငျမှာလဲ။
ပွငျသဈတို့ ထောကျပွတဲ့အခကြျတခကြျကတော့ Air France လကွေောငျးလိုငျးကို ကာဗှနျမိုနောကျဆိုဒျ ထုတျလှှင့ျမှု လြှော့ခနြိုငျဖို့ အမရေိကနျ ဒေါျလာ ၇ ဒူမ ၆ ဘီလီယံ ပွငျသဈအစိုးရက ထုတျခြေးထားတယျဆိုတာပါ။
စဈတမျးတှအေရလညျး ပွငျသဈနိုငျငံသားတှကေ ကိုဗဈလှနျကာလ ပို သန့ျရှငျးတဲ့ ပတျဝနျးကငြျကို လိုလားနကွေပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ သမ်မတ Emmanuel Macron အစိုးရကအပေါျ သံသယရှိနကွေသူတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။
ပွငျသဈ Greenpeace အဖှဲ့က ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ Clement Senechal က အခုလိုပွောပါတယျ။
“ဥတုရာသီပွောငျးလဲနတေဲ့ပွူနာကို ဖွရှေငျးဖို့ တကယျလိုအပျနတောတှကေို သမ်မတ Macron လုပျလိမ့ျမယျလို့ မထငျမိပါဘူး။”
ပွငျသဈနိုငျငံတငျမကဘဲ ဥရောပတဈလှှားမှလညျး စီးပှားရေးလုပျငနျးတှေ ပွနျစနိုငျရေးနဲ့ ပတျဝနျးကငြျ ထိနျးသိမျးရေး ရညျမှနျးခကြျ တှအေကွား ညှိရခကျနတောပါ။ ဥရောပကောျမရှငျကတော့ Green Deal လို့ခေါျတဲ့ ဥရောပ တိုကျထဲ ၂၀၅၀ ပွည့ျနှဈအရောကျ ဖနျလုံ အိမျဓါတျငှေ့ လုံးဝကှယျပြောကျသှားရေးကို ပွောနပေါတယျ။
ဥရောပ ကောျမရှငျဥက်ကဋ်ဌ Ursula Von Der Leyen က အခုလိုပွောပါတယျ။
“ဥရောပ အစိမျးရောငျ သဘောတူညီခကြျကို ကြှနျမတို့ရဲ့ လမျးညှှနျခကြျအနနေဲ့ ကွည့ျမယျဆိုရငျ အခု ကပျရောဂါ အကပြျအတညျး ကို အခှင့ျအလမျးအဖွဈ ပွောငျးလဲပဈလိုကျနိုငျပါတယျ။ ခံနိုငျရညျရှိတဲ့ စီးပှားရေးအဖွဈ တဈမြိုးတညျဆောကျ နိုငျပါတယျ။”
တဈခြို့သောဥရောပအစိုးရတှကေ သူပွောသလို လုပျမယျလို့ လကျမှတျရေးထိုးထားတော့ ဒါဟာ စကားအဖွဈတော့ အနညျးဆုံး ပွောနိုငျတာပေါ့ လို့လညျး လေ့လာသူတှကေ ဆိုပါတယျ။
ဥရောပမူဝါဒစငျတာက Annika Ahtonen က အခုလို မွငျပါတယျ။
“ပွငျသဈနဲ့ ဂြာမနီတို့ကနေ ဒီလို သတငျးကောငျးတှေ ထှကျလာတာကို ကြှနျမတို့ မွငျတှေ့နရေပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့တဈတှေ နောကျမှာ စကျမှုလုပျငနျးရှငျတှကေ သူတို့လိုရာရဖို့ ဆှယျတရားဟောနေဦးမှာ ဖွဈလို့ အဲဒီ ခေါငျးဆောငျတှေ အနနေဲ့ အပွောနဲ့အညီ လုပျနိုငျ ဖို့က ခဲယဉျးပါတယျ။”
ခေါငျးဆောငျတှအေနနေဲ့ စီးပှားရေးနိုးထရေးအတှကျ သုံးမယ့ျငှတှေကေို စီးပှားရေး နာလနျထူရေးမှာ အဖွရှောဖို့ လှယျကူမယ့ျ လုပျငနျး တှကေိုပဲ ဦးစားပေး ထောကျပံ့ပေးသှားနိုငျတာလညျး ဖွဈလာနိုငျပါတယျ။
ပွညျသူတှကေ လှတျလပျမှု အရသာကို ပွနျလညျ ခံစားနခြေိနျမှာ ပွငျသဈနဲ့ ဥရောပက အစိုးရတှအေတှကျကတော့ ခကျခကျခဲခဲ ခမြှတျရမယ့ျ ဆုံးဖွတျခကြျတှကေ ရှေ့မှာ စောင့ျကွိုလို့နပေါတယျ။
