(Zawgyi/Unicode)
ကမ္ဘာ့ နာမည်ကြီး ဘဏ်ကြီးတွေဟာ ငွေကြေး ခဝါချမှုတွေ၊ ရာဇဝတ် ဂိုဏ်းတွေနဲ့ အကြမ်းဖက် သမားတွေရဲ့ ငွေလွှဲပြောင်းပေးပို့ မှုတွေ အပါအဝင် သံသယဖြစ်ဖွယ် မစင်ကြယ်တဲ့ငွေကြေးတွေ လွှဲပြောင်းပေးဖို့ရာမှာပါဝင်ခဲ့တယ်လို့ မကြာသေးခင်က ပေါက်ကြားခဲ့တဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေမှာ စွပ်စွဲဖော်ပြထားပါတယ်။
သံသယရှိစဖွယ် ငွေလွှဲပြောင်းမှုနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ အစီရင်ခံစာတွေ ပါဝင်တဲ့ FinCEN လို့ ခေါ်တဲ့ ဖိုင်တွေကို ဘဏ်တွေက အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာနကို ပေးပို့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ ဖိုင်တွေထဲက ၁၉၉၉ ခုနှစ်နဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း ပေးပို့ခဲ့တဲ့ ဖိုင်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်ဟာ Buzzfeed သတင်းဌာနနဲ့ အတွင်းကျစုံစမ်းစစ်ဆေးတဲ့ သတင်းသမား investigative journalist တွေ လက်ထဲ ရောက်သွားတာ ဖြစ်ပြီး အခုလို ဘဏ်ကြီးတွေရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေ ပေါက်ကြားခဲ့တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
၁၉၉၉ ခုနှစ်နဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း လွှဲပြောင်း ပေးပို့ခဲ့တဲ့ ငွေကြေးတွေထဲက အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂ ထရီလီယံဟာ သံသယဖြစ်ဖွယ် မစင်ကြယ်တဲ့ ငွေလွှဲပြောင်းမှုတွေ ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်က နာမည်ကြီး ဘဏ်တွေက လုပ်ဆောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ကြောင်း အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အဲဒီအထဲ လိမ်လည်ငွေ ဒေါ်လာသန်း ၈၀ ကို ဗြိတိန်နိုင်ငံက HSBC ဘဏ်က အမေရိကန်နိုင်ငံ ကတဆင့် ဟောင်ကောင်ကို လွှဲပြောင်း ပေးပိုခဲ့ကြောင်း၊ အမေရိကန်ပိုင် JP Morgan Chase ဘဏ်ကလည်း FBI က အလိုရှိနေတဲ့ ရုရှား မာဖီးယား ခေါင်းဆောင် Semion Mogilevich ပိုင်တယ်လို့ ယူဆရတဲ့ ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံကို လန်ဒန်က အကောင့်ကတဆင့် လွှဲပြောင်း ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း အထောက် အထား စာရွက်စာတမ်းတွေမှာ ပါရှိပါတယ်။
ဂျာမနီက ဘဏ်ကြီးတစ်ခု ဖြစ်တဲ့ Deutsche Bank ကလည်း ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတွေနဲ့ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့တွေရဲ့ ငွေကြေးခဝါချထားတဲ့ မစင် ကြယ်တဲ့ ငွေတွေကို လွှဲပြောင်း ပေးပို့ကြောင်း စွပ်စွဲခံထားရသလို ဗြိတိန်က Standard Chartered ဘဏ်နဲ့ အမေရိကန်က Bank of New York Mellon တို့လည်း အလားတူ စွပ်စွဲခံနေရပါတယ်။
ဒီ သတင်းပေါက်ကြားမှုနဲ့အတူ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက HSBC ဘဏ်ရဲ့ အစုရှယ်ယာဈေးတွေ ၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းသွားခဲ့သလို တခြား ဘဏ်တွေ ရဲ့ အစုရှယ်ယာဈေးတွေ ကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။
ဗြိတိန်နိုင်ငံမှာတော့ ရုရှားနွယ်ဖွား ဗြိတိန်နိုင်ငံသား ခံယူထားသူ Lubov Chernukhin က ဗြိတိန် ကွန်းဆားဗေးတစ်ပါတီကို အလှူငွေ ၂.၂ သန်း ၂၀၁၂ ခုနှစ်က လှူဒါန်းခဲ့တဲ့ သတင်းက အများဆွေးနွေးစရာ ပြန်ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ FinCEN က ပေါက်ကြားတဲ့ အချက်အလက်တွေအရ ရုရှား သမ္မတ Vladimir Putin နဲ့ နီးစပ်သူ အမေရိကန်ရဲ့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ အရေးယူခံထားရသူရုရှား သူဌေး Suleyman Kerimov က Lubov Chernukhin ရဲ့ ခင်ပွန်း သည်ကို ငွေကြး လွှဲပြောင်း ပေးပို့ခဲ့ဖူးတယ်လို့ သိရပါတယ်။
............
နာမညျကွီးကမ်ဘာ့ဘဏျတှေ ငှကွေေးခဝါခမြှုမှာ ပါဝငျနေ
(Unicode)
ကမ်ဘာ့ နာမညျကွီး ဘဏျကွီးတှဟော ငှကွေေး ခဝါခမြှုတှေ၊ ရာဇဝတျ ဂိုဏျးတှနေဲ့ အကွမျးဖကျ သမားတှရေဲ့ ငှလှေှဲပွောငျးပေးပို့ မှုတှေ အပါအဝငျ သံသယဖွဈဖှယျ မစငျကွယျတဲ့ငှကွေေးတှေ လှှဲပွောငျးပေးဖို့ရာမှာပါဝငျခဲ့တယျလို့ မကွာသေးခငျက ပေါကျကွားခဲ့တဲ့ စာရှကျစာတမျးတှမှော စှပျစှဲဖောျပွထားပါတယျ။
သံသယရှိစဖှယျ ငှလှေှဲပွောငျးမှုနဲ့သကျဆိုငျတဲ့ အစီရငျခံစာတှေ ပါဝငျတဲ့ FinCEN လို့ ခေါျတဲ့ ဖိုငျတှကေို ဘဏျတှကေ အမရေိကနျ ဘဏ်ဍာရေး ဝနျကွီးဌာနကို ပေးပို့ရတာ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီ ဖိုငျတှထေဲက ၁၉၉၉ ခုနှဈနဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှဈအတှငျး ပေးပို့ခဲ့တဲ့ ဖိုငျပေါငျး ၂၀၀၀ ကြောျဟာ Buzzfeed သတငျးဌာနနဲ့ အတှငျးကစြုံစမျးစဈဆေးတဲ့ သတငျးသမား investigative journalist တှေ လကျထဲ ရောကျသှားတာ ဖွဈပွီး အခုလို ဘဏျကွီးတှရေဲ့ လုပျဆောငျမှုတှေ ပေါကျကွားခဲ့တာလညျး ဖွဈပါတယျ။
၁၉၉၉ ခုနှဈနဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှဈအတှငျး လှှဲပွောငျး ပေးပို့ခဲ့တဲ့ ငှကွေေးတှထေဲက အမရေိကနျ ဒေါျလာ ၂ ထရီလီယံဟာ သံသယဖွဈဖှယျ မစငျကွယျတဲ့ ငှလှေှဲပွောငျးမှုတှေ ဖွဈပွီး ကမ်ဘာပေါျက နာမညျကွီး ဘဏျတှကေ လုပျဆောငျခဲ့တာ ဖွဈကွောငျး အထောကျအထား စာရှကျစာတမျးမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
အဲဒီအထဲ လိမျလညျငှေ ဒေါျလာသနျး ၈၀ ကို ဗွိတိနျနိုငျငံက HSBC ဘဏျက အမရေိကနျနိုငျငံ ကတဆင့ျ ဟောငျကောငျကို လှှဲပွောငျး ပေးပိုခဲ့ကွောငျး၊ အမရေိကနျပိုငျ JP Morgan Chase ဘဏျကလညျး FBI က အလိုရှိနတေဲ့ ရုရှား မာဖီးယား ခေါငျးဆောငျ Semion Mogilevich ပိုငျတယျလို့ ယူဆရတဲ့ ဒေါျလာ ၁ ဘီလီယံကို လနျဒနျက အကောင့ျကတဆင့ျ လှှဲပွောငျး ပေးပို့ခဲ့ကွောငျး အထောကျ အထား စာရှကျစာတမျးတှမှော ပါရှိပါတယျ။
ဂြာမနီက ဘဏျကွီးတဈခု ဖွဈတဲ့ Deutsche Bank ကလညျး ရာဇဝတျဂိုဏျးတှနေဲ့ အကွမျးဖကျ အဖှဲ့တှရေဲ့ ငှကွေေးခဝါခထြားတဲ့ မစငျ ကွယျတဲ့ ငှတှေကေို လှှဲပွောငျး ပေးပို့ကွောငျး စှပျစှဲခံထားရသလို ဗွိတိနျက Standard Chartered ဘဏျနဲ့ အမရေိကနျက Bank of New York Mellon တို့လညျး အလားတူ စှပျစှဲခံနရေပါတယျ။
ဒီ သတငျးပေါကျကွားမှုနဲ့အတူ ကမ်ဘာတဈဝှမျးက HSBC ဘဏျရဲ့ အစုရှယျယာဈေးတှေ ၅ ရာခိုငျနှုနျး ကဆြငျးသှားခဲ့သလို တခွား ဘဏျတှေ ရဲ့ အစုရှယျယာဈေးတှေ ကဆြငျးခဲ့ပါတယျ။
ဗွိတိနျနိုငျငံမှာတော့ ရုရှားနှယျဖှား ဗွိတိနျနိုငျငံသား ခံယူထားသူ Lubov Chernukhin က ဗွိတိနျ ကှနျးဆားဗေးတဈပါတီကို အလှူငှေ ၂.၂ သနျး ၂၀၁၂ ခုနှဈက လှူဒါနျးခဲ့တဲ့ သတငျးက အမြားဆှေးနှေးစရာ ပွနျဖွဈလာခဲ့ပါတယျ။ FinCEN က ပေါကျကွားတဲ့ အခကြျအလကျတှအေရ ရုရှား သမ်မတ Vladimir Putin နဲ့ နီးစပျသူ အမရေိကနျရဲ့ ဒဏျခတျပိတျဆို့ အရေးယူခံထားရသူရုရှား သူဌေး Suleyman Kerimov က Lubov Chernukhin ရဲ့ ခငျပှနျး သညျကို ငှကွေး လှှဲပွောငျး ပေးပို့ခဲ့ဖူးတယျလို့ သိရပါတယျ။
