သုံးရလွယ်ကူစေသည့် Link များ

နောက်ဆုံးရသတင်း

ICJ အမှု မြန်မာလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေအမြင်


(Zawgyi/Unicode)

လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု Genocide နဲ့ တရားစွဲဆိုထားတာကို နိုင်ငံတကာ တရားရုံး (ICJ) မှာ ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းတဲ့အခါမှာ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ အမှန်တရားနဲ့ တရားမျှတမှုကို ရှေ့ရှုဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ ဥပဒေ အကျိုးဆောင်တွေက ပြောပါတယ်။ အမှန်တရားနဲ့ တရားမျှတမှုရရှိရေးကို ဦးတည်မှုမရှိရင်တော့ နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးတွေ ဆက်လက်ရင်ဆိုင် ရနိုင်တယ်လို့လည်း သုံးသပ်တာတွေ ရှိနေပါတယ်။ ဒီသတင်းကိုတော့ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းရဲ့ သတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က တင်ပြထားပါတယ်။

လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက် နိုင်ငံတကာတရားရုံးမှာ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက စွဲဆိုထားတာကို ရင်ဆိုင်ဖို့အတွက် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ အဖွဲ့ဟာ နယ်သာလန်နိုင်ငံ The Hague မြို့ကို ရောက်ရှိနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

နှစ်ဘက် လျှောက်လဲချက်တွေကို ဒီဇင်ဘာလ ၁၀၊ ၁၁၊ ၁၂ ရက်နေ့တွေမှာ တင်သွင်းကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုလျှောက်လဲတင်သွင်းရာမှာ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ အမှန်တရားနဲ့ တရားမျှတမှုကို ရှေ့ရှုဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ညီမျှခြင်းမြန်မာ လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့ရဲ့ ဒါရိုက်တာ ဦးအောင်မျိုးမင်းက ပြောပါတယ်။

“Genocide မမြောက်ပါဘူးဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာကိုများ ပြောမလားဆိုတဲ့ ခန့်မှန်းချက်တော့ ကျနော်ရှိပါတယ်။ အဲဒီနေရာမှာ မဟုတ်ပါဘူးလို့ ပြောဖို့အတွက်က ကျနော်တို့ အခြေအနေက လတ်တလောမှာတော့ တော်တော် ခက်နေပါပြီ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သက်သေအထောက်အထား အခိုင်အလုံရထားတဲ့ သဘောမျိုးရှိတယ်။ သတင်းဓါတ်ပုံတွေ၊ ဗီဒီယိုတွေ၊ အာကာသက ရိုက်ထားတဲ့ ဓါတ်ပုံတွေ ရှိနေတယ်။ အဲဒါတွေကိုက ဖြစ်ပျက်နေတဲ့အကြောင်းအရာမှာ ဒါတွေတွေ ဖြစ်နေတယ်ဆိုတဲ့ တာဝန်ရှိမှုကတော ရှိနေပြီခင်ဗျ။ အဲတော့ အဲဒီနေရာမျိုးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ မလုပ်ပါဘူးလို့ ပြောမယ့် အစား ပကတိအခြေအနေ ဘယ်လိုမျိုးဖြစ်ပါတယ်ဆိုတဲ့ အရာမျိုးကို ဝန်ခံသင့်လိုရှိရင် ဝန်ခံ တကယ်လို့ ဖြစ်ခဲ့လို့ ရှိရင်လည်း နောက်တစ်ခါ မဖြစ်ဖို့အတွက် ဘယ်လိုမျိုးလုပ်ဆောင်မလဲ ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲဆိုတဲ့နည်းလမ်းနဲ့ အမှန်တရားနဲ့ တရားမျှတမှုကို ရှေ့ရှုပြီး လုပ်ဆောင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးမှသာ အစိုးရလည်း နံမည်တက်သလို တိုင်းပြည်ကလည်း ဂုဏ်တက်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ”

မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရှိတယ်ဆိုရင် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့ စွဲဆိုမှုတွေဟာ ICJ တရားရုံးမှာတင် ပြီးပြတ်နိုင်ဖွယ် ရှိကြောင်းလည်း ဦးအောင်မျိုးမင်းက သုံးသပ်ပါတယ်။

ဒီလိုပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမရှိရင် နောက်ပိုင်းမှာ ပိုမိုဆိုးတဲ့အခြေအနေတွေ ထပ်မံရင်ဆိုင်ရနိုင်ကြောင်းလည်း အခုလို ဆက်ပြောပါတယ်။

“ဒီလိုကိစ္စတွေကို ငြင်းဆန်ပါတယ်။ ဒါမျိုးတွေ မဖြစ်သင့်ပါဘူး။ ဒါမျိုးတွေ လက်မခံပါဘူး။ နိုင်ငံတကာက ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့ ဖိအားပေးတဲ့ပုံစံမျိုးဖြစ်တဲ့အတွက် ဂရုမစိုက်ပါဘူးဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးဖြစ်လာရင်တော့ ICJ မရရင်တော့ နောက်ထပ် ဆက်လက်သွားမယ့် လမ်းကြောင်းတွေက စောင့်စားနေပါတယ်။ICC ကို ရောက်မယ်ဆိုရင် ပိုပြီးတော့ ဆိုးသွားနိုင်တယ်။ မြန်မာအစိုးရက ဒီ ICC နဲ့ပတ်သက်တဲ့ Rome Statue ကို လက်မှတ် မထိုးထားဘူး ဘယ်လောက်ထိ ပြောပြော တကယ်လို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမရှိဘူးဆိုရင် ဒီလမ်းကြောင်း သွားဖို့အတွက် ပြင်ဆင်နေတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေက ရှိပြီးသား ဒါကို သတိပြုဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။”

ပြည်ထောင်စုရှေ့နေများနဲ့ ဥပဒေအထောက်အကူပြုသူများအဖွဲ့ရဲ့ သင်းလုံးကျွတ်အစည်းအဝေးကလည်း ICJ မှာ တရားရင်ဆိုင်ရာမှာ တရားမျှတမှုနဲ့ အမှန်တရားပေါ်ပေါက်ရေးအတွက် ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်စေလိုကြောင်းနဲ့ ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း ဒီဇင်ဘာလ ၈ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ကြေညာထားပါတယ်။

ဒီထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြည်ထောင်စု တည်မြဲခိုင်မာရေးအတွက် ကြိုးပမ်းရာမှာ အပြစ်မဲ့ ပြည်သူတွေကို မထိခိုက်စေဖို့တွက် မိမိနဲ့ အခြားသူတွေကိုဥပဒေနဲ့ မညီတဲ့ ကာကွယ်တာမျိုးတွေ မလုပ်ဖို့ လိုအပ်ကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

တရားမျှတမှုနဲ့ အမှန်တရားပေါ်ပေါက်ရေးကို ဦးမတည်ဘဲ ဥပဒေနဲ့ မညီတဲ့ ကာကွယ်တာမျိုးတွေလုပ်ဆောင်ရင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေကို ပြည်ထောင်စုရှေ့နေများနဲ့ ဥပဒေအထောက်အကူပြုသူများအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေ ဦးကြီးမြင့်က သုံးသပ်ပါတယ်။

“နောက်ဆက်တွဲကတော့ ကမ္ဘာကြီးက ဘယ်ခံမလဲ။ ဒီ ICJ ရုံးကနေပြီးတော့ ပဏာမ ကောက်ချက်တွေထဲက ၅ချက်ထဲက ၅ချက်လုံးသော်လည်းကောင်း၊ ၃- ၄ ချက်သော်လည်းကောင်း လိုက်လျောပြီးတော့ ဆုံးဖြတ်ချက် ချလိုက်မယ်ဆိုရင် ကျနော်ပြောသလို ရခိုင်ဟာ ထိန်းလို့ သိမ်းလို့ မရဘဲနဲ့၊ နိုင်ငံတကာ ပိတ်ဆို့မှုတွေကြောင့် စီးပွားရေးကျသွားမယ်။ နောက် သူ့ရဲ့ ဒီမိုကရေစီလုပ်ငန်းစဉ်တွေလည်း ထိခိုက်မှုတွေဖြစ်လာလိမ့်မယ်။ နောက်တစ်ခါ ဘာသာရေး အုံကြွမှုတွေလည်းပဲ ပြည်တွင်းမှာဖြစ်လာနိုင်စရာရှိပြီးတော့ ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲ ကိုလည်း ထိခိုက်လာနိုင်စရာတွေ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်တယ်လို့ အဲလိုတွေလည်း ကျနော် မြင်တယ်လေ။”

မြန်မာအစိုးရက ICJ မှာ တရားရင်ဆိုင်သွားမယ့်အပေါ်မှာတော့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ အခြား လူမှုအသင်းအဖွဲ့တွေကလည်း တရားမျှတမှုနဲ့ အမှန်တရားပေါ်ပေါက်ရေးကို အလေးထား ဆောင်ရွက်ဖို့ သဘောထားထုတ်ပြန်ထားကြပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက လူ့အခွင့်ရေးချိုးဖောက်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ ICJ မှာ တရားစွဲဆိုထားသလို မြန်မာခေါင်းဆောင်တွေကို ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်တယ် ဆိုတဲ့ စွဲဆိုချက်နဲ့ အာဂျင်တီးနား တရားရုံးမှာ အမှုဖွင့်ထားပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာလည်း ICC ခေါ် ရာဇဝတ်မှုတရားရုံးက မြန်မာနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်က အခြေအနေတွေကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

တိုက်ရိုက် လင့်ခ်

[Unicode Version]

ICJ အမှု မွနျမာလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့တှေ အမွငျ

လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု Genocide နဲ့ တရားစှဲဆိုထားတာကို နိုငျငံတကာ တရားရုံး (ICJ) မှာ ရငျဆိုငျဖွရှေငျးတဲ့အခါမှာ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ အမှနျတရားနဲ့ တရားမြှတမှုကို ရှေ့ရှုဆောငျရှကျသှားမယျလို့ မြှောျလင့ျကွောငျး လူ့အခှင့ျအရေး လှုပျရှားသူတှနေဲ့ ဥပဒေ အကြိုးဆောငျတှကေ ပွောပါတယျ။ အမှနျတရားနဲ့ တရားမြှတမှုရရှိရေးကို ဦးတညျမှုမရှိရငျတော့ နောကျဆကျတှဲ ဆိုးကြိုးတှေ ဆကျလကျရငျဆိုငျ ရနိုငျတယျလို့လညျး သုံးသပျတာတှေ ရှိနပေါတယျ။ ဒီသတငျးကိုတော့ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးရဲ့ သတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက တငျပွထားပါတယျ။

ဂမျဘီယာနိုငျငံက လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု ကြူးလှနျခဲ့တယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျ နိုငျငံတကာတရားရုံးမှာ မွနျမာနိုငျငံအပေါျ စှဲဆိုထားတာကို ရငျဆိုငျဖို့အတှကျ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ အဖှဲ့ဟာ နယျသာလနျနိုငျငံ The Hague မွို့ကို ရောကျရှိနပွေီ ဖွဈပါတယျ။

နှဈဘကျ လြှောကျလဲခကြျတှကေို ဒီဇငျဘာလ ၁၀၊ ၁၁၊ ၁၂ ရကျနေ့တှမှော တငျသှငျးကွမှာ ဖွဈပါတယျ။

ဒီလိုလြှောကျလဲတငျသှငျးရာမှာ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ အမှနျတရားနဲ့ တရားမြှတမှုကို ရှေ့ရှုဖို့ လိုအပျကွောငျး ညီမြှခွငျးမွနျမာ လူ့အခှင့ျအရေး အဖှဲ့ရဲ့ ဒါရိုကျတာ ဦးအောငျမြိုးမငျးက ပွောပါတယျ။

“Genocide မမွောကျပါဘူးဆိုတဲ့ အကွောငျးအရာကိုမြား ပွောမလားဆိုတဲ့ ခန့ျမှနျးခကြျတော့ ကနြောျရှိပါတယျ။ အဲဒီနရောမှာ မဟုတျပါဘူးလို့ ပွောဖို့အတှကျက ကနြောျတို့ အခွအေနကေ လတျတလောမှာတော့ တောျတောျ ခကျနပေါပွီ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ သကျသအေထောကျအထား အခိုငျအလုံရထားတဲ့ သဘောမြိုးရှိတယျ။ သတငျးဓါတျပုံတှေ၊ ဗီဒီယိုတှေ၊ အာကာသက ရိုကျထားတဲ့ ဓါတျပုံတှေ ရှိနတေယျ။ အဲဒါတှကေိုက ဖွဈပကြျနတေဲ့အကွောငျးအရာမှာ ဒါတှတှေေ ဖွဈနတေယျဆိုတဲ့ တာဝနျရှိမှုကတော ရှိနပွေီခငျဗြ။ အဲတော့ အဲဒီနရောမြိုးမှာ မဟုတျပါဘူး။ မလုပျပါဘူးလို့ ပွောမယ့ျ အစား ပကတိအခွအေနေ ဘယျလိုမြိုးဖွဈပါတယျဆိုတဲ့ အရာမြိုးကို ဝနျခံသင့ျလိုရှိရငျ ဝနျခံ တကယျလို့ ဖွဈခဲ့လို့ ရှိရငျလညျး နောကျတဈခါ မဖွဈဖို့အတှကျ ဘယျလိုမြိုးလုပျဆောငျမလဲ ဘယျလိုဖွရှေငျးမလဲဆိုတဲ့နညျးလမျးနဲ့ အမှနျတရားနဲ့ တရားမြှတမှုကို ရှေ့ရှုပွီး လုပျဆောငျတဲ့ အခွအေနမြေိုးမှသာ အစိုးရလညျး နံမညျတကျသလို တိုငျးပွညျကလညျး ဂုဏျတကျလာမှာ ဖွဈပါတယျ။ ”

မွနျမာအစိုးရအနနေဲ့ နိုငျငံတကာနဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုရှိတယျဆိုရငျ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုနဲ့ပတျသကျတဲ့ စှဲဆိုမှုတှဟော ICJ တရားရုံးမှာတငျ ပွီးပွတျနိုငျဖှယျ ရှိကွောငျးလညျးဦးအောငျမြိုးမငျးက သုံးသပျပါတယျ။

ဒီလိုပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုမရှိရငျ နောကျပိုငျးမှာ ပိုမိုဆိုးတဲ့အခွအေနတှေေ ထပျမံရငျဆိုငျရနိုငျကွောငျးလညျး အခုလို ဆကျပွောပါတယျ။

“ဒီလိုကိစ်စတှကေို ငွငျးဆနျပါတယျ။ ဒါမြိုးတှေ မဖွဈသင့ျပါဘူး။ ဒါမြိုးတှေ လကျမခံပါဘူး။ နိုငျငံတကာက ဝိုငျးဝနျးပွီးတော့ ဖိအားပေးတဲ့ပုံစံမြိုးဖွဈတဲ့အတှကျ ဂရုမစိုကျပါဘူးဆိုတဲ့ ပုံစံမြိုးဖွဈလာရငျတော့ ICJ မရရငျတော့ နောကျထပျ ဆကျလကျသှားမယ့ျ လမျးကွောငျးတှကေ စောင့ျစားနပေါတယျ။ICC ကို ရောကျမယျဆိုရငျ ပိုပွီးတော့ ဆိုးသှားနိုငျတယျ။ မွနျမာအစိုးရက ဒီ ICC နဲ့ပတျသကျတဲ့ Rome Statue ကို လကျမှတျ မထိုးထားဘူး ဘယျလောကျထိ ပွောပွော တကယျလို့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုမရှိဘူးဆိုရငျ ဒီလမျးကွောငျး သှားဖို့အတှကျ ပွငျဆငျနတေဲ့ လမျးကွောငျးတှကေ ရှိပွီးသား ဒါကို သတိပွုဖို့ လိုအပျပါတယျ။”

ပွညျထောငျစုရှေ့နမြေားနဲ့ ဥပဒအေထောကျအကူပွုသူမြားအဖှဲ့ရဲ့ သငျးလုံးကြှတျအစညျးအဝေးကလညျး ICJ မှာ တရားရငျဆိုငျရာမှာ တရားမြှတမှုနဲ့ အမှနျတရားပေါျပေါကျရေးအတှကျ ဖွရှေငျးဆောငျရှကျစလေိုကွောငျးနဲ့ ဆောငျရှကျသင့ျကွောငျး ဒီဇငျဘာလ ၈ရကျနေ့က ထုတျပွနျကွညောထားပါတယျ။

ဒီထုတျပွနျခကြျမှာ ပွညျထောငျစု တညျမွဲခိုငျမာရေးအတှကျ ကွိုးပမျးရာမှာ အပွဈမဲ့ ပွညျသူတှကေို မထိခိုကျစဖေို့တှကျ မိမိနဲ့ အခွားသူတှကေိုဥပဒနေဲ့ မညီတဲ့ ကာကှယျတာမြိုးတှေ မလုပျဖို့ လိုအပျကွောငျးလညျး ဖောျပွထားပါတယျ။

တရားမြှတမှုနဲ့ အမှနျတရားပေါျပေါကျရေးကို ဦးမတညျဘဲ ဥပဒနေဲ့ မညီတဲ့ ကာကှယျတာမြိုးတှလေုပျဆောငျရငျ ဖွဈပေါျလာနိုငျတဲ့ အခွအေနကေို ပွညျထောငျစုရှေ့နမြေားနဲ့ ဥပဒအေထောကျအကူပွုသူမြားအဖှဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ တရားလှှတျတောျရှေ့နေ ဦးကွီးမွင့ျက သုံးသပျပါတယျ။

“နောကျဆကျတှဲကတော့ ကမ်ဘာကွီးက ဘယျခံမလဲ။ ဒီ ICJ ရုံးကနပွေီးတော့ ပဏာမ ကောကျခကြျတှထေဲက ၅ခကြျထဲက ၅ခကြျလုံးသောျလညျးကောငျး၊ ၃- ၄ ခကြျသောျလညျးကောငျး လိုကျလြောပွီးတော့ ဆုံးဖွတျခကြျ ခလြိုကျမယျဆိုရငျ ကနြောျပွောသလို ရခိုငျဟာ ထိနျးလို့ သိမျးလို့ မရဘဲနဲ့၊ နိုငျငံတကာ ပိတျဆို့မှုတှကွေောင့ျ စီးပှားရေးကသြှားမယျ။ နောကျ သူ့ရဲ့ ဒီမိုကရစေီလုပျငနျးစဉျတှလေညျး ထိခိုကျမှုတှဖွေဈလာလိမ့ျမယျ။ နောကျတဈခါ ဘာသာရေး အုံကွှမှုတှလေညျးပဲ ပွညျတှငျးမှာဖွဈလာနိုငျစရာရှိပွီးတော့ ၂၀၁၀ ရှေးကောကျပှဲ ကိုလညျး ထိခိုကျလာနိုငျစရာတှေ ပေါျပေါကျလာနိုငျတယျလို့ အဲလိုတှလေညျး ကနြောျ မွငျတယျလေ။”

မွနျမာအစိုးရက ICJ မှာ တရားရငျဆိုငျသှားမယ့ျအပေါျမှာတော့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှနေဲ့ အခွား လူမှုအသငျးအဖှဲ့တှကေလညျး တရားမြှတမှုနဲ့ အမှနျတရားပေါျပေါကျရေးကို အလေးထား ဆောငျရှကျဖို့ သဘောထားထုတျပွနျထားကွပါတယျ။

ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးက လူ့အခှင့ျရေးခြိုးဖောကျမှုနဲ့ပတျသကျပွီး မွနျမာနိုငျငံကို လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုနဲ့ ICJ မှာ တရားစှဲဆိုထားသလို မွနျမာခေါငျးဆောငျတှကေို ရာဇဝတျမှုကြူးလှနျတယျ ဆိုတဲ့ စှဲဆိုခကြျနဲ့ အာဂငြျတီးနား တရားရုံးမှာ အမှုဖှင့ျထားပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာလညျး ICC ခေါျ ရာဇဝတျမှုတရားရုံးက မွနျမာနဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနယျစပျက အခွအေနတှေကေို စုံစမျးစဈဆေးဖို့ ဆုံးဖွတျထားတာ ဖွဈပါတယျ။

XS
SM
MD
LG