[Zawgyi/Unicode]
အီရန်နိုင်ငံက ဖမ်းဆီးထားတဲ့ တောင်ကိုရီးယား ရေနံတင်သင်္ဘောပေါ်မှာပါတဲ့ မြန်မာသင်္ဘောသားတွေအတွက် မြန်မာအစိုးရဘက်က ကနဦးစုံစမ်းမှုတွေနဲ့အတူ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းမှုတွေ စလုပ်နေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပေးမှာပါ။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
မြန်မာသင်္ဘောသား အများစုပါတဲ့ တောင်ကိုရီးယား ရေနံတင်သင်္ဘောကို ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့ထဲ ရေနံယိုစိမ့်မှုဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ အီရန်နိုင်ငံက ဖမ်းဆီးထားပြီး သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတွေက စုံစမ်းမှုတွေလုပ်နေသလို မြန်မာအစိုးရဘက်ကလည်း ကနဦးစုံစမ်းမှုတွေ စလုပ်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အကြီးတန်းအရာရှိ တဦးကတော့ မြန်မာသံရုံး နယူးဒေလီနဲ့ တွဲဖက်တာဝန်ယူနေတဲ့ အီရန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး၊ ထိုင်းနိုင်ငံ မြန်မာသံရုံးတို့ကတဆင့် ဘန်ကောက်မြို့အခြေစိုက် အီရန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ သံရုံးတာဝန်ရှိသူတွေကို ဆက်သွယ်ပြီး မြန်မာသင်္ဘောသား ၁၁ ယောက်ကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ထားပေးဖို့နဲ့ အစောဆုံး ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ညှိနှိုင်းနေကြောင်း ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
အမေရိကန်ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေး ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုအရ အီရန်နိုင်ငံက ပိုင်ဆိုင်တဲ့ ဒေါ်လာသန်း ၇,၀၀၀ ကို တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံက မကြာသေးခင်ကပဲ ထိန်းချုပ်လိုက်တာကို ပြန်ရုပ်သိမ်းပေးဖို့ တောင်းဆိုနေချိန်မှာပဲ သင်္ဘောဖမ်းဆီးမှုဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့ ဒါဟာ တမင်သက်သက် ဖမ်းဆီးမှု မဟုတ်ကြောင်းလည်း အီရန်အစိုးရက ငြင်းဆန်ထားပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယား ရေနံတင်သင်္ဘော MT Hankuk Chemi ရေနံယိုစိမ့်မှုဖြစ်ခဲ့တာကြောင့် လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် အရေးယူဆောင်ရွက်ထားတာာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း အီရန်အစိုးရ ပြောခွင့်ရက ပြောဆိုထားပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကတော့ အီရန်သံအမတ်ကြီးကို မနေ့တုန်းကပဲ ဆင့်ခေါ်ပြီး၊ သင်္ဘောနဲ့ သင်္ဘောသား ၂၀ ကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တာပါ။
မြန်မာရေကြောင်းပို့ဆောင်ရေး ဦးစီးဌာနကကတော့ ဒီပြဿနာကို သင်္ဘောသားစေလွှတ်ထားတဲ့ ကုမ္ပဏီသုံးခုကတဆင့် အသေးစိတ်စုံစမ်းနေပြီး လိုအပ်ရင် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနနဲ့ ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ဌာနရဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးချမ်းမြေ့က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“သူတို့နိုင်ငံရဲ့ရေပိုင်နက်မှာ ဆီယိုဖိတ်မှု ဖြစ်တယ်ဆိုရင်တော့၊ သူတို့နိုင်ငံတွေရဲ့ ဒီ …၊ ကျနော်တို့ နိုင်ငံဘက်မှာလည်း ဆီယိုဖိတ်မှု ဖြစ်တယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့နိုင်ငံက အရေးယူတာမျိုးတွေ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီတော့ ဒီဖြစ်စဉ်ကျနော်တို့ ဘယ်လောက်အတိုင်းအတာအထိ သူတို့လုပ်မလဲဆိုတာ့ မူတည်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်ဘက်က လွှတ်လိုက်တဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ ကျနော်တို့ မေးထားတာတော့ လုပ်ထားပါတယ်၊ သူတို့ကို နောက်ဆုံးသတင်းတွေ ကျနော်တို့ဆီ တင်ခိုင်းထားတယ်ခင်ဗျ။ ကျနော်တို့ သင်္ဘောသားတွေ လိုအပ်ရင်တော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံခြားရေးကနေ တဆင့်ပေါ့နော် မေတ္တာရပ်ခံပေးမှာပေါ့နော်။”
မြန်မာသင်္ဘောသား ၁၁ ယောက်ရဲ့ မိသားစုဝင်တချို့ကတော့ အသင်းကိုအကြောင်းကြား မေးမြန်းထားတာရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံပင်လယ်ကူး သင်္ဘောသား အလုပ်သမားများအဖွဲ့ချုပ် အတွင်းရေးမှူး ဦးဟုတ်ဆွမ်က ပြောပါတယ်။
“လောလောဆယ် မကြားသေးဘူး update သတင်းပေါ့နော်။ သူတို့လည်း ဆက်သွယ်လို့ မရဘူးတို့ ဘာတို့တော့ အဲဒီလိုပြောတဲ့သူရှိတယ်။ သူတို့လည်း အတတ်နိုင်ဆုံး ဆက်သွယ်နေကြတယ်။ သူတို့ကတော့ မှာထားတာပေါ့နော်။ သက်ဆိုင်ရာသင်္ဘောသားနဲ့ အဆက်အသွယ်ရရင်တော့ အကျိုးအကြောင်းလေးတွေ ပြောခိုင်းထားတာပေါ့နော်။”
တောင်ကိုရီးယား အစိုးရကတော့ ဒီကိစ္စကို သံတမန်နည်းလမ်းအရ ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တခု ဒီကနေ့ပဲ စေလွှတ်လိုက်ပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယား သမ္မတကတော့ ဖမ်းဆီးမှုအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်း ပြောဆိုထားပြီး ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း Hormuz ရေလက်ကြားအနီး ဖျက်သင်္ဘောနဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင် ၃၀၀ ပါတဲ့ ပင်လယ်ဓားပြနှိမ်နှင်းရေး တပ်ဖွဲ့တခုကိုလည်း စေလွှတ်ခဲ့တာပါ။
အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနကလည်း အီရန်နိုင်ငံက ဖမ်းဆီးထားတဲ့ တောင်ကိုရီးယား ရေနံတင်သင်္ဘောနဲ့ သင်္ဘောသားတွေကို အမြန်ဆုံးပြန်လွှတ်ဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။
[Unicode Version]
အီရနျနိုငျငံက ဖမျးဆီးထားတဲ့ တောငျကိုရီးယား ရနေံတငျသငျ်ဘောပေါျမှာပါတဲ့ မွနျမာသငျ်ဘောသားတှအေတှကျ မွနျမာအစိုးရဘကျက ကနဦးစုံစမျးမှုတှနေဲ့အတူ သကျဆိုငျရာနိုငျငံတှနေဲ့ ညှိနှိုငျးမှုတှေ စလုပျနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပေးမှာပါ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
မွနျမာသငျ်ဘောသား အမြားစုပါတဲ့ တောငျကိုရီးယား ရနေံတငျသငျ်ဘောကို ပါရှနျပငျလယျကှေ့ထဲ ရနေံယိုစိမ့ျမှုဖွဈတယျဆိုတဲ့ အကွောငျးပွခကြျနဲ့ အီရနျနိုငျငံက ဖမျးဆီးထားပွီး သကျဆိုငျရာနိုငျငံတှကေ စုံစမျးမှုတှလေုပျနသေလို မွနျမာအစိုးရဘကျကလညျး ကနဦးစုံစမျးမှုတှေ စလုပျနပွေီ ဖွဈပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန အကွီးတနျးအရာရှိ တဦးကတော့ မွနျမာသံရုံး နယူးဒလေီနဲ့ တှဲဖကျတာဝနျယူနတေဲ့ အီရနျနိုငျငံဆိုငျရာ မွနျမာသံအမတျကွီး၊ ထိုငျးနိုငျငံ မွနျမာသံရုံးတို့ကတဆင့ျ ဘနျကောကျမွို့အခွစေိုကျ အီရနျနိုငျငံဆိုငျရာ သံရုံးတာဝနျရှိသူတှကေို ဆကျသှယျပွီး မွနျမာသငျ်ဘောသား ၁၁ ယောကျကို ကောငျးကောငျးမှနျမှနျ ထားပေးဖို့နဲ့ အစောဆုံး ပွနျလှှတျပေးဖို့ ညှိနှိုငျးနကွေောငျး ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
အမရေိကနျရဲ့ ဘဏ်ဍာရေး ပိတျဆို့ဒဏျခတျမှုအရ အီရနျနိုငျငံက ပိုငျဆိုငျတဲ့ ဒေါျလာသနျး ၇,၀၀၀ ကို တောငျကိုရီးယားနိုငျငံက မကွာသေးခငျကပဲ ထိနျးခြုပျလိုကျတာကို ပွနျရုပျသိမျးပေးဖို့ တောငျးဆိုနခြေိနျမှာပဲ သငျ်ဘောဖမျးဆီးမှုဖွဈခဲ့ပမေဲ့ ဒါဟာ တမငျသကျသကျ ဖမျးဆီးမှု မဟုတျကွောငျးလညျး အီရနျအစိုးရက ငွငျးဆနျထားပါတယျ။ တောငျကိုရီးယား ရနေံတငျသငျ်ဘော MT Hankuk Chemi ရနေံယိုစိမ့ျမှုဖွဈခဲ့တာကွောင့ျ လုပျရိုးလုပျစဉျ အရေးယူဆောငျရှကျထားတာာ ဖွဈကွောငျးလညျး အီရနျအစိုးရ ပွောခှင့ျရက ပွောဆိုထားပါတယျ။ တောငျကိုရီးယား နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနကတော့ အီရနျသံအမတျကွီးကို မနေ့တုနျးကပဲ ဆင့ျခေါျပွီး၊ သငျ်ဘောနဲ့ သငျ်ဘောသား ၂၀ ကို ပွနျလှှတျပေးဖို့ တောငျးဆိုခဲ့တာပါ။
မွနျမာရကွေောငျးပို့ဆောငျရေး ဦးစီးဌာနကကတော့ ဒီပွူနာကို သငျ်ဘောသားစလှေှတျထားတဲ့ ကုမ်ပဏီသုံးခုကတဆင့ျ အသေးစိတျစုံစမျးနပွေီး လိုအပျရငျ နိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာနနဲ့ ဆကျသှယျဆောငျရှကျမယျလို့ ဌာနရဲ့ ညှှနျကွားရေးမှူး ဦးခမြျးမွေ့က ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“သူတို့နိုငျငံရဲ့ရပေိုငျနကျမှာ ဆီယိုဖိတျမှု ဖွဈတယျဆိုရငျတော့၊ သူတို့နိုငျငံတှရေဲ့ ဒီ …၊ ကနြောျတို့ နိုငျငံဘကျမှာလညျး ဆီယိုဖိတျမှု ဖွဈတယျဆိုရငျ ကနြောျတို့နိုငျငံက အရေးယူတာမြိုးတှေ ရှိတယျပေါ့နောျ။ အဲဒီတော့ ဒီဖွဈစဉျကနြောျတို့ ဘယျလောကျအတိုငျးအတာအထိ သူတို့လုပျမလဲဆိုတာ့ မူတညျပါတယျ။ မွနျမာပွညျဘကျက လှှတျလိုကျတဲ့ သကျဆိုငျရာ ကုမ်ပဏီတှနေဲ့ ကနြောျတို့ မေးထားတာတော့ လုပျထားပါတယျ၊ သူတို့ကို နောကျဆုံးသတငျးတှေ ကနြောျတို့ဆီ တငျခိုငျးထားတယျခငျဗြ။ ကနြောျတို့ သငျ်ဘောသားတှေ လိုအပျရငျတော့ ကနြောျတို့ နိုငျငံခွားရေးကနေ တဆင့ျပေါ့နောျ မတေ်တာရပျခံပေးမှာပေါ့နောျ။”
မွနျမာသငျ်ဘောသား ၁၁ ယောကျရဲ့ မိသားစုဝငျတခြို့ကတော့ အသငျးကိုအကွောငျးကွား မေးမွနျးထားတာရှိကွောငျး မွနျမာနိုငျငံပငျလယျကူး သငျ်ဘောသား အလုပျသမားမြားအဖှဲ့ခြုပျ အတှငျးရေးမှူး ဦးဟုတျဆှမျက ပွောပါတယျ။
“လောလောဆယျ မကွားသေးဘူး update သတငျးပေါ့နောျ။ သူတို့လညျး ဆကျသှယျလို့ မရဘူးတို့ ဘာတို့တော့ အဲဒီလိုပွောတဲ့သူရှိတယျ။ သူတို့လညျး အတတျနိုငျဆုံး ဆကျသှယျနကွေတယျ။ သူတို့ကတော့ မှာထားတာပေါ့နောျ။ သကျဆိုငျရာသငျ်ဘောသားနဲ့ အဆကျအသှယျရရငျတော့ အကြိုးအကွောငျးလေးတှေ ပွောခိုငျးထားတာပေါ့နောျ။”
တောငျကိုရီးယား အစိုးရကတော့ ဒီကိစ်စကို သံတမနျနညျးလမျးအရ ဖွရှေငျးနိုငျဖို့ ကိုယျစားလှယျအဖှဲ့တခု ဒီကနေ့ပဲ စလှေှတျလိုကျပါတယျ။ တောငျကိုရီးယား သမ်မတကတော့ ဖမျးဆီးမှုအပေါျ စိုးရိမျကွောငျး ပွောဆိုထားပွီး ကာကှယျရေးဝနျကွီးဌာနကလညျး Hormuz ရလေကျကွားအနီး ဖကြျသငျ်ဘောနဲ့ တပျဖှဲ့ဝငျ ၃၀၀ ပါတဲ့ ပငျလယျဓားပွနှိမျနှငျးရေး တပျဖှဲ့တခုကိုလညျး စလှေှတျခဲ့တာပါ။
အမရေိကနျ နိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာနကလညျး အီရနျနိုငျငံက ဖမျးဆီးထားတဲ့ တောငျကိုရီးယား ရနေံတငျသငျ်ဘောနဲ့ သငျ်ဘောသားတှကေို အမွနျဆုံးပွနျလှှတျဖို့ တောငျးဆိုထားပါတယျ။
