[Zawgyi/Unicode]
၂ နှစ်နီးပါးကြာ ရပ်ဆိုင်းနေခဲ့တဲ့ ပြည်ထောင်စုအဆင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေး ကော်မတီ JMC-U ရဲ့ ၂ ရက်ကြာ အစည်းအဝေးမှာ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်း သဘောတူညီချက်ရခဲ့တဲ့ အကြောင်း ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က တင်ဆက်ပေးပါမယ်။
နေပြည်တော်မှာ ၂ ရက်ကြာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ၁၉ ကြိမ်မြောက် ပြည်ထောင်စုအဆင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေး ကော်မတီ JMC-U အစည်းအဝေးဟာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ညနေပိုင်းမှာ ပြီးဆုံးခဲ့ပြီး သဘောတူဆုံးဖြတ်ချက် အချက် ၂၀ ရရှိခဲ့တယ်လို့ ဆွေးနွေးပွဲမှာ ပါဝင်သူတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီအစည်းအဝေးအပြီးကျင်းပတဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ အစည်းအဝေးမှာ ရရှိခဲ့တဲ့ သဘောတူ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး JMC-U ရဲ့ အတွင်းရေးမှုး ၂ ဗိုလ်မှူးကြီး ဝဏ္ဏအောင်က အခုလို ပြောဆိုပါတယ်။
“သဘောတူညီချက်ပေါ့နော်။ အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်ကတော့ အချက် ၂၀ ကျနော်တို့ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီအချက်၂၀ မှာလည်း JMC-U အစည်းအဝေးကို ၂၀ ကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးကိုလည်း စက်တင်ဘာလ ဒုတိယပတ်ထဲမှာ ထပ်မံကျင်းပသွားဖို့ သဘောတူချက်တွေ ရရှိပါတယ်။ ဒါပြင်ကျနော်တို့ အစည်းအဝေးတွေ မကျင်းပနိုင်မီကာလအတွင်းမှာ အရပ်သား ကိုယ်စားလှယ်တွေပေါ့။ JMC အဆင့်ဆင့်ရဲ့ အရပ်သားကိုယ်စားလှယ်တွေ ရဲ့ မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးကနေပြီးတော့ တင်ပြတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ကျနော်တို့ JMC ကနေပြီးတော့ မူဝါဒ ချမှတ်ပေးတာတွေ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။”
ဒီဆုံးဖြတ်ချက်တွေမှာ ရုံးလုပ်ထုံးလုပ်နည်းဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေလည်းပါဝင်ပြီး ရန်ပုံငွေသုံးစွဲရေးဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းရေးဆွဲဖို့၊ JMC-S ခေါ် ပြည်နယ်အဆင့်အစည်းအဝေးတွေ ဆက်လက် ကျင်းပဖို့လည်း ပါဝင်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေရဲ့ ကိုယ်စားလှယ် JMC-U ရဲ့ အတွင်းရေးမှူး ၁ ဒေါက်တာရွှေခါးက တပ်နေရာချထားရေး ကိစ္စကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း ထည့်သွင်း ပြောကြားပါတယ်။
“အဓိကအားဖြင့် ကျနော်တို့ ပိုပြီးတော့ JMC ထိထိရောက်ရောက်လုပ်နိုင်ဖို့ အရင်တည်းကနေ စဉ်းစားတာ Issue ၃ခု ရှိတာပေါ့။ ပထမကတော့ တပ်နေရာချထားရေးပဲခေါ်ခေါ် ထိတွေ့မှုရှောင်ရှားနိုင်ဖို့အတွက် နှစ်ဘက် ညှိနှိုင်းရမယ့် ကိစ္စတွေ သတ်မှတ်ရမယ့် ကိစ္စတွေ ရှိတယ်။ အဲဒါကိုအရင်တုန်းက မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူး။ အဲဒါက Bilateral နဲ့ လုပ်ရမယ့် ကိစ္စတွေ အတော်များများ ဖြစ်တယ်။ အဲဒါကို ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးဖို့ သဘောတူကြပြီ။ အစီအစဉ်ပုံစံတွေ ချပြီ။”
ကျန်အချက် ၂ ချက်ကတော့ NCA စာချုပ် အခန်း ၃ ပါ နှစ်ဘက်နားလည်မှုမတူညီတဲ့ ဝေါဟာရတွေကို ပြန်လည်ညှိနှိုင်းဖို့နဲ့ JMC ဖွဲ့စည်းမှုတွေကို ပြင်ဆင်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီချက်တွေကို အောက်ခြေအဆင့်မှာ ဆွေးနွေးပြီး ထွက်ပေါ်လာတဲ့ ရလဒ်တွေကို အထက် အဆင့်က အတည်ပြု ဆုံးဖြတ်မှာဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
NCA ခေါ် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးသဘောတူ စာချုပ်ချုပ်ဆိုပြီးတဲ့နောက် တိုက်ပွဲတွေ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားနေတာဟာ နယ်မြေပိုင်းခြားမှုကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မဆောင်ရွက်နိုင်တာကြောင့်လို့လည်း သုံးသပ်ပါတယ်။
လက်ရှိ ပြီးဆုံးသွားတဲ့ JMC အစည်းအဝေးအပေါ်မှာတော့ ဒေါက်တာရွှေခါးက အခုလို ပြောဆိုပါတယ်။
“ဒီနေ့ကတော့ ၁၉ ကြိမ်မြောက်ပေါ့။ နောက် အကြိမ် ၂၀ လုပ်ဖို့လည်း ကျနော်တို့ သဘောတူလိုက်တယ်။ ဒီလိုမျိုး Process ကတော့ ဆက်သွားဖို့အတွက် နှစ်ဘက်လုံးက Commitment လုပ်ထားတဲ့ကိစ္စက တကယ့် Achievement ကြီးလို့ သူက ပြောထားတယ်ပေါ့။ ကျနော်လည်း အဲဒါ Absolutely I agree ပေါ့။ ကျနော်လည်း သဘောတူတယ်။ အဲဒီလိုမျိုး ကျနော်တို့ သဘောတူညီချက်သည်ပင်လျှင် ငြိမ်းချမ်းရေး Process မှာတော့ အရေးကြီး တကယ့်အရေးကြီးတဲ့ Point တစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ ကျနော်ယူဆရတာပေါ့နော်။”
JMC-M နောက်ဆုံးအစည်းအဝေးကို ၂၀၁၈ စက်တင်ဘာလမှာ ကျင်းပခဲ့တာပါ။
ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး KNU နဲ့ ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ကောင်စီ RCSS က တရားဝင်ဆွေးနွေးပွဲနဲ့ JMC အစည်းအဝေးတွေကို တက်ရောက်မှာ မဟုတ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ပြီးနောက်မှာ JMC အစည်းအဝေးတွေ ရပ်တန့်ခဲ့သလို ၂၁ရာစုပင်လုံအစည်းအဝေးလည်း ရပ်ဆိုင်းခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
လောလောဆယ်မှာတော့ အစိုးရ၊ တပ်မတော်နဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေဟာ လာမယ် သြဂုတ်လမှာ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ - ၂၁ရာစုပင်လုံ စတုတ္ထအစည်းအဝေး ကျင်းပဖို့ သဘောတူထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
[Unicode Version]
ရပျဆိုငျးထားရတဲ့ ပွညျထောငျစုအဆင့ျ အပဈရပျစောငျကွည့ျရေးအဖှဲ့စညျးဝေး
၂ နှဈနီးပါးကွာ ရပျဆိုငျးနခေဲ့တဲ့ ပွညျထောငျစုအဆင့ျ ပဈခတျတိုကျခိုကျမှု ရပျစဲရေးဆိုငျရာ ပူးတှဲစောင့ျကွည့ျရေး ကောျမတီ JMC-U ရဲ့ ၂ ရကျကွာ အစညျးအဝေးမှာ ဆှေးနှေးညှိနှိုငျး သဘောတူညီခကြျရခဲ့တဲ့ အကွောငျး ပွောပွပေးခငြျပါတယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက တငျဆကျပေးပါမယျ။
နပွေညျတောျမှာ ၂ ရကျကွာ ကငြျးပခဲ့တဲ့ ၁၉ ကွိမျမွောကျ ပွညျထောငျစုအဆင့ျ ပဈခတျတိုကျခိုကျမှု ရပျစဲရေးဆိုငျရာ ပူးတှဲစောင့ျကွည့ျရေး ကောျမတီ JMC-U အစညျးအဝေးဟာ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ ညနပေိုငျးမှာ ပွီးဆုံးခဲ့ပွီး သဘောတူဆုံးဖွတျခကြျ အခကြျ ၂၀ ရရှိခဲ့တယျလို့ ဆှေးနှေးပှဲမှာ ပါဝငျသူတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီအစညျးအဝေးအပွီးကငြျးပတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ အစညျးအဝေးမှာ ရရှိခဲ့တဲ့ သဘောတူ ဆုံးဖွတျခကြျတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး JMC-U ရဲ့ အတှငျးရေးမှုး ၂ ဗိုလျမှူးကွီး ဝဏ်ဏအောငျက အခုလို ပွောဆိုပါတယျ။
“သဘောတူညီခကြျပေါ့နောျ။ အစညျးအဝေးဆုံးဖွတျခကြျကတော့ အခကြျ ၂၀ ကနြောျတို့ ရရှိခဲ့ပါတယျ။ ဒီအခကြျ၂၀ မှာလညျး JMC-U အစညျးအဝေးကို ၂၀ ကွိမျမွောကျ အစညျးအဝေးကိုလညျး စကျတငျဘာလ ဒုတိယပတျထဲမှာ ထပျမံကငြျးပသှားဖို့ သဘောတူခကြျတှေ ရရှိပါတယျ။ ဒါပွငျကနြောျတို့ အစညျးအဝေးတှေ မကငြျးပနိုငျမီကာလအတှငျးမှာ အရပျသား ကိုယျစားလှယျတှပေေါ့။ JMC အဆင့ျဆင့ျရဲ့ အရပျသားကိုယျစားလှယျတှေ ရဲ့ မကြျနှာစုံညီ အစညျးအဝေးကနပွေီးတော့ တငျပွတဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျ ကနြောျတို့ JMC ကနပွေီးတော့ မူဝါဒ ခမြှတျပေးတာတှေ ဆောငျရှကျနိုငျခဲ့ပါတယျ။”
ဒီဆုံးဖွတျခကြျတှမှော ရုံးလုပျထုံးလုပျနညျးဆိုငျရာ ကိစ်စရပျတှလေညျးပါဝငျပွီး ရနျပုံငှသေုံးစှဲရေးဆိုငျရာ စညျးမဉြျးရေးဆှဲဖို့၊ JMC-S ခေါျ ပွညျနယျအဆင့ျအစညျးအဝေးတှေ ဆကျလကျ ကငြျးပဖို့လညျး ပါဝငျကွောငျး ပွောပါတယျ။
တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှရေဲ့ ကိုယျစားလှယျ JMC-U ရဲ့ အတှငျးရေးမှူး ၁ ဒေါကျတာရှှခေါးက တပျနရောခထြားရေး ကိစ်စကိုလညျး ဆှေးနှေးခဲ့ကွောငျး ထည့ျသှငျး ပွောကွားပါတယျ။
“အဓိကအားဖွင့ျ ကနြောျတို့ ပိုပွီးတော့ JMC ထိထိရောကျရောကျလုပျနိုငျဖို့ အရငျတညျးကနေ စဉျးစားတာ Issue ၃ခု ရှိတာပေါ့။ ပထမကတော့ တပျနရောခထြားရေးပဲခေါျခေါျ ထိတှေ့မှုရှောငျရှားနိုငျဖို့အတှကျ နှဈဘကျ ညှိနှိုငျးရမယ့ျ ကိစ်စတှေ သတျမှတျရမယ့ျ ကိစ်စတှေ ရှိတယျ။ အဲဒါကိုအရငျတုနျးက မလုပျနိုငျခဲ့ဘူး။ အဲဒါက Bilateral နဲ့ လုပျရမယ့ျ ကိစ်စတှေ အတောျမြားမြား ဖွဈတယျ။ အဲဒါကို ညှိနှိုငျးဆှေးနှေးဖို့ သဘောတူကွပွီ။ အစီအစဉျပုံစံတှေ ခပြွီ။”
ကနြျအခကြျ ၂ ခကြျကတော့ NCA စာခြုပျ အခနျး ၃ ပါ နှဈဘကျနားလညျမှုမတူညီတဲ့ ဝေါဟာရတှကေို ပွနျလညျညှိနှိုငျးဖို့နဲ့ JMC ဖှဲ့စညျးမှုတှကေို ပွငျဆငျဖို့ဖွဈပါတယျ။ ဒီခကြျတှကေို အောကျခွအေဆင့ျမှာ ဆှေးနှေးပွီး ထှကျပေါျလာတဲ့ ရလဒျတှကေို အထကျ အဆင့ျက အတညျပွု ဆုံးဖွတျမှာဖွဈကွောငျး ပွောပါတယျ။
NCA ခေါျ တဈနိုငျငံလုံး ပဈခတျတိုကျခိုကျမှု ရပျစဲရေးသဘောတူ စာခြုပျခြုပျဆိုပွီးတဲ့နောကျ တိုကျပှဲတှေ ပွနျလညျဖွဈပှားနတောဟာ နယျမွပေိုငျးခွားမှုကို ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မဆောငျရှကျနိုငျတာကွောင့ျလို့လညျး သုံးသပျပါတယျ။
လကျရှိ ပွီးဆုံးသှားတဲ့ JMC အစညျးအဝေးအပေါျမှာတော့ ဒေါကျတာရှှခေါးက အခုလို ပွောဆိုပါတယျ။
“ဒီနေ့ကတော့ ၁၉ ကွိမျမွောကျပေါ့။ နောကျ အကွိမျ ၂၀ လုပျဖို့လညျး ကနြောျတို့ သဘောတူလိုကျတယျ။ ဒီလိုမြိုး Process ကတော့ ဆကျသှားဖို့အတှကျ နှဈဘကျလုံးက Commitment လုပျထားတဲ့ကိစ်စက တကယ့ျ Achievement ကွီးလို့ သူက ပွောထားတယျပေါ့။ ကနြောျလညျး အဲဒါ Absolutely I agree ပေါ့။ ကနြောျလညျး သဘောတူတယျ။ အဲဒီလိုမြိုး ကနြောျတို့ သဘောတူညီခကြျသညျပငျလြှငျ ငွိမျးခမြျးရေး Process မှာတော့ အရေးကွီး တကယ့ျအရေးကွီးတဲ့ Point တဈခုဖွဈတယျလို့ ကနြောျယူဆရတာပေါ့နောျ။”
JMC-M နောကျဆုံးအစညျးအဝေးကို ၂၀၁၈ စကျတငျဘာလမှာ ကငြျးပခဲ့တာပါ။
ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံး KNU နဲ့ ရှမျးပွညျပွနျလညျထူထောငျရေး ကောငျစီ RCSS က တရားဝငျဆှေးနှေးပှဲနဲ့ JMC အစညျးအဝေးတှကေို တကျရောကျမှာ မဟုတျကွောငျး ထုတျပွနျပွီးနောကျမှာ JMC အစညျးအဝေးတှေ ရပျတန့ျခဲ့သလို ၂၁ရာစုပငျလုံအစညျးအဝေးလညျး ရပျဆိုငျးခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
လောလောဆယျမှာတော့ အစိုးရ၊ တပျမတောျနဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှဟော လာမယျ သွဂုတျလမှာ ပွညျထောငျစုငွိမျးခမြျးရေးညီလာခံ - ၂၁ရာစုပငျလုံ စတုတ်ထအစညျးအဝေး ကငြျးပဖို့ သဘောတူထားပွီး ဖွဈပါတယျ။
