[Zawgyi/Unicode]
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ မန္တလေးတိုင်းနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် ဝန်ကြီး ချုပ်တို့ကို နိုင်ငံတော်အကြည်ညိုပျက်စေမှုပုဒ်မနဲ့ ဒီကနေ့ပဲ တရားစွဲဆိုလိုက်ပါတယ်။ ဖမ်း ဆီးထားသူတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝန်းက တောင်းဆိုနေချိန်မှာပဲ အစိုး ရခေါင်းဆောင်တွေအပေါ် တရားစွဲဆို အရေးယူဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ အခြေအနေတွေကိုတော့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က တင်ပြပေးပါမယ်။
ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ မန္တလေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာ ဇော်မြင့်မောင်နဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညီပုတို့ကို ဒီကနေ့ပဲ အာဏာပိုင်တွေက နိုင်ငံတော်အကြည်ညိုပျက်စေမှုပုဒ်မ ၅၀၅ (ခ) နဲ့ အမှုဖွင့်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်ကိုတော့ NLD အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ ကြေညာချက်တွေနဲ့ ဆက်နွယ်ပြီး ဒီတပတ်ထဲမှာပဲ တရားစွဲဆိုခဲ့တာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း မန္တလေးတိုင်း၊ အောင်မြေသာစံမြို့နယ် တရားရုံးက သတင်းပြန်ကြားရေး အရာရှိ ဦးလှမျိုးဝင်းကပြောပါတယ်။
“ဆွဲဆိုရတာကတော့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ဗဟိုအလုပ်မှုဆောင်အဖွဲ့ကနေ ကြောငြာချက် ၅ စောင်ထုတ်ခဲ့တယ်။ ကြေငြာချက်တွေက လက်ရှိ နိုင်ငံတော် အစိုးရကိုဖြစ်စေနိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ် ပိပြားရေးကို ဖြစ်စေ၊ ထိခိုက်တဲ့ ပြစ်မှု တစ်ဦး၊ တစ်ယောက်သော သူက ကျူးလွန်ချင်လာအောင် အများပြည်သူကိုသော်လည်းကောင်း သီးခြားလူစုကို သော် လည်း ကောင် ကြောက်ခြင်း ထိတ်လန့်ခြင်း တစ်ခုခု ဖြစ်စေရန် အကြံရှိကြောင်း သို့မဟုတ် ထိုသို့ ဖြစ် စေနိုင်ခြင်း အကြောင်းရှိသောကြောင့် ဒေါက်တာ ဇော်မြင့်မောင်ကို ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၅၀၅ (ခ)အရ အရေးယူပေးပါဆိုပြီး ဦးတိုက်လျောက်လွှာမှာ ဖော်ပြလာခြင်း ဖြစ်ပါတယ် ခင်ဗျာ။ လောလောဆယ်မှာတော့ ဒီအမှု တစ်ခုပဲ စွဲထားတာရှိပါတယ်။ ၁၅ ရက် ၂ လ နေ့က စွဲထားတာပါ။”
ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်ကို ဒီကနေ့မှာပဲ ရုံးထုတ်ချုပ်ရက် ရမန်ယူခဲ့ပြီး လာမယ့် တနင်္လာနေ့ မှာ ရုံးထုတ်သွားမယ်လို့လည်း သတင်းပြန်ကြားရေး အရာရှိ ဦးလှမျိုးဝင်းက ပြောပါတယ်။
“ဒီနေ့ကတော့ video conferencing နဲ့ပဲ စွပ်စွဲခံရသူ ဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာ ဇော်မြင့်မောင်ကို ချုပ်ရက်ရမန်ပေးလိုက်တယ်။ ရုံးချိန်း ၂၂ ရက်နေ့ကို ချိန်းလိုက်တယ်ပေါ့နော်။ တရားလို က တော့ ဒေါ်နွယ်နီခိုင်ဖြစ်ပါတယ် လက်ထောက်ညွန်ကြားရေးမှူးပါ ထွေအုပ်ရုံးကပဲ ဖြစ်ပါ တယ်ခင်ဗျာ။”
မန္တလေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ဆန္ဒပြတောင်းဆိုတဲ့မြင်ကွင်းများ
ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၀ ရက်နေ့ကတည်းက ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညီပုကို လည်း အလားတူ နိုင်ငံတော်အကြည်ညိုပျက်စေမှု ပုဒ်မ ၅၀၅(ခ)နဲ့ အမှုဖွင့်လိုက်တယ်လို့ သမီးဖြစ်သူ ဒေါ်ကြည်ကြည်ဦးက ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မိသားစုနဲ့တော့ တွေ့ခွင့်မရသေးတဲ့ အတွက် အသေးစိတ် မသိရသေးဘူးလို့လည်း ပြောပါတယ်။
“ဟုတ်ကဲ့ ၅၀၅ (ခ)နဲ့ အမှု ဖွင့်တယ်လို့ပဲ ကြားတယ်။ အခုအချိန်ထိလည်း အဆက်အသွယ် မရသေးပါဘူး။ ဒီဟာကတော့ မတရားဖမ်းဆီးထားတာလို့ မြင်တယ်။အဲဒါကြောင့် အမြန်ဆုံး ပြန်လွှတ်ပေးစေချင်ပါတယ်။ အခုက ဘယ်မှာထားမှန်မသိတော့ ဘယ်ကိုပြောပြီး၊ ဘယ်လို တွေ့ရမလဲ ဆိုတာတောင် မသိဘူးဖြစ်နေပါတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ကို တရားစွဲဆိုထားတဲ့အကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိနိုင်ဖို့ ပြည် နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင် ဗိုလ်မှူးကြီး မင်းသန်းကို မေးမြန်းခဲ့ပေမဲ့ အသေးစိတ် မသိကြောင်း ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“အတိအကျတော့ မသိဘူး၊ မသိဘူးဆိုတာ အတိအကျ မမှတ်မိလိုက်တာ ရဲကတော့ သတင်းတင်တာ ရှိတယ်။ တရားစွဲပြီး ရုံးထုတ်တာတို့ ဘာတို့ လုပ်မယ်ဆိုတာလေ အတိအကျတော့ မမှတ်မိဘူး။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ဝင်တွေထဲက တချို့ကို နေအိမ်အကျယ်ချုပ်နဲ့ ထိန်းသိမ်းထားပေမဲ့ အများစုကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ကြောင်းလည်း ဗိုလ်မှူးကြီး မင်းသန်းကပြော ပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ မန္တလေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ်တို့ကို တရားစွဲထားတဲ့ နိုင်ငံတော် အကြည်ညိုပျက်စေမှု ပုဒ်မ ၅၀၅(ခ)အရ ပြစ်မှု ထင်ရှားတယ်ဆိုရင် ကျူးလွန်သူကို အများဆုံးထောင်ဒဏ် နှစ်နှစ်နဲ့ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ ချမှတ်နိုင်ပြီး ပြစ်ဒဏ်နှစ်မျိုးလုံးလည်း ချမှတ်နိုင်ပါတယ်။
အစိုးရထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုလည်း အာဏာပိုင်တွေက သဘာဝဘေးအန္တရာယ် စီမံခန့်ခွဲမှု ဥပဒေပုဒ်မ ၂၅၊ ပို့ကုန်သွင်းကုန် ဥပဒေပုဒ်မ ၈ တို့နဲ့ တရားစွဲထားသလို သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်ကိုလည်း သဘာ၀ ဘေးအန္တရာယ် စီမံခန့်ခွဲမှုနဲ့ တရားစွဲထားပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ အမေရိကန် အပါအဝင် နိုင်ငံ တကာ အသိုင်းအဝန်းကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် ဖမ်းဆီးထား သူတွေ ကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့နဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း ဖြေရှင်းဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
[Unicode Version]
မန်တလေးနဲ့ ရခိုငျ ဝနျကွီးခြုပျတှကေို အမြားပွညျသူအကွားတညျငွိမျအေးခမြျးမှုပကြျပွားအောငျလှုံ့ဆောျမှုနဲ့ တရားစှဲဆို
စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျ ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ မန်တလေးတိုငျးနဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ ဝနျကွီး ခြုပျတို့ကို နိုငျငံတောျအကွညျညိုပကြျစမှေုပုဒျမနဲ့ ဒီကနေ့ပဲ တရားစှဲဆိုလိုကျပါတယျ။ ဖမျး ဆီးထားသူတှကေို ပွနျလှှတျပေးဖို့ နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝနျးက တောငျးဆိုနခြေိနျမှာပဲ အစိုး ရခေါငျးဆောငျတှအေပေါျ တရားစှဲဆို အရေးယူဖို့ ပွငျဆငျနတေဲ့ အခွအေနတှေကေိုတော့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက တငျပွပေးပါမယျ။
ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ မန်တလေးတိုငျးဝနျကွီးခြုပျ ဒေါကျတာ ဇောျမွင့ျမောငျနဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ ဝနျကွီးခြုပျ ဦးညီပုတို့ကို ဒီကနေ့ပဲ အာဏာပိုငျတှကေ နိုငျငံတောျအကွညျညိုပကြျစမှေုပုဒျမ ၅၀၅ (ခ) နဲ့ အမှုဖှင့ျလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။ ဒေါကျတာဇောျမွင့ျမောငျကိုတော့ NLD အမြိုးသား ဒီမိုကရစေီ အဖှဲ့ခြုပျက ထုတျပွနျခဲ့တဲ့ ကွညောခကြျတှနေဲ့ ဆကျနှယျပွီး ဒီတပတျထဲမှာပဲ တရားစှဲဆိုခဲ့တာ ဖွဈကွောငျးလညျး မန်တလေးတိုငျး၊ အောငျမွသောစံမွို့နယျ တရားရုံးက သတငျးပွနျကွားရေး အရာရှိ ဦးလှမြိုးဝငျးကပွောပါတယျ။
“ဆှဲဆိုရတာကတော့ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ ဗဟိုအလုပျမှုဆောငျအဖှဲ့ကနေ ကွောငွာခကြျ ၅ စောငျထုတျခဲ့တယျ။ ကွငွောခကြျတှကေ လကျရှိ နိုငျငံတောျ အစိုးရကိုဖွဈစနေိုငျငံတောျ ငွိမျဝပျ ပိပွားရေးကို ဖွဈစေ၊ ထိခိုကျတဲ့ ပွဈမှု တဈဦး၊ တဈယောကျသော သူက ကြူးလှနျခငြျလာအောငျ အမြားပွညျသူကိုသောျလညျးကောငျး သီးခွားလူစုကို သောျ လညျး ကောငျ ကွောကျခွငျး ထိတျလန့ျခွငျး တဈခုခု ဖွဈစရေနျ အကွံရှိကွောငျး သို့မဟုတျ ထိုသို့ ဖွဈ စနေိုငျခွငျး အကွောငျးရှိသောကွောင့ျ ဒေါကျတာ ဇောျမွင့ျမောငျကို ရာဇသတျကွီး ပုဒျမ ၅၀၅ (ခ)အရ အရေးယူပေးပါဆိုပွီး ဦးတိုကျလြောကျလှှာမှာ ဖောျပွလာခွငျး ဖွဈပါတယျ ခငျဗြာ။ လောလောဆယျမှာတော့ ဒီအမှု တဈခုပဲ စှဲထားတာရှိပါတယျ။ ၁၅ ရကျ ၂ လ နေ့က စှဲထားတာပါ။”
ဒေါကျတာဇောျမွင့ျမောငျကို ဒီကနေ့မှာပဲ ရုံးထုတျခြုပျရကျ ရမနျယူခဲ့ပွီး လာမယ့ျ တနငျ်လာနေ့ မှာ ရုံးထုတျသှားမယျလို့လညျး သတငျးပွနျကွားရေး အရာရှိ ဦးလှမြိုးဝငျးက ပွောပါတယျ။
“ဒီနေ့ကတော့ video conferencing နဲ့ပဲ စှပျစှဲခံရသူ ဝနျကွီးခြုပျ ဒေါကျတာ ဇောျမွင့ျမောငျကို ခြုပျရကျရမနျပေးလိုကျတယျ။ ရုံးခြိနျး ၂၂ ရကျနေ့ကို ခြိနျးလိုကျတယျပေါ့နောျ။ တရားလို က တော့ ဒေါျနှယျနီခိုငျဖွဈပါတယျ လကျထောကျညှနျကွားရေးမှူးပါ ထှအေုပျရုံးကပဲ ဖွဈပါ တယျခငျဗြာ။”
ဖဖေောျဝါရီလ ၁၀ရကျနေ့ကတညျးက ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ ဝနျကွီးခြုပျ ဦးညီပုကို လညျး အလားတူ နိုငျငံတောျအကွညျညိုပကြျစမှေု ပုဒျမ ၅၀၅(ခ)နဲ့ အမှုဖှင့ျလိုကျတယျလို့ သမီးဖွဈသူ ဒေါျကွညျကွညျဦးက ပွောပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ မိသားစုနဲ့တော့ တှေ့ခှင့ျမရသေးတဲ့ အတှကျ အသေးစိတျ မသိရသေးဘူးလို့လညျး ပွောပါတယျ။
“ဟုတျကဲ့ ၅၀၅ (ခ)နဲ့ အမှု ဖှင့ျတယျလို့ပဲ ကွားတယျ။ အခုအခြိနျထိလညျး အဆကျအသှယျ မရသေးပါဘူး။ ဒီဟာကတော့ မတရားဖမျးဆီးထားတာလို့ မွငျတယျ။အဲဒါကွောင့ျ အမွနျဆုံး ပွနျလှှတျပေးစခေငြျပါတယျ။ အခုက ဘယျမှာထားမှနျမသိတော့ ဘယျကိုပွောပွီး၊ ဘယျလို တှေ့ရမလဲ ဆိုတာတောငျ မသိဘူးဖွဈနပေါတယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျကို တရားစှဲဆိုထားတဲ့အကွောငျး ရှငျးရှငျးလငျးလငျး သိနိုငျဖို့ ပွညျ နယျ စီမံအုပျခြုပျရေးကောငျစီအဖှဲ့ဝငျ ဗိုလျမှူးကွီး မငျးသနျးကို မေးမွနျးခဲ့ပမေဲ့ အသေးစိတျ မသိကွောငျး ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“အတိအကတြော့ မသိဘူး၊ မသိဘူးဆိုတာ အတိအကြ မမှတျမိလိုကျတာ ရဲကတော့ သတငျးတငျတာ ရှိတယျ။ တရားစှဲပွီး ရုံးထုတျတာတို့ ဘာတို့ လုပျမယျဆိုတာလေ အတိအကတြော့ မမှတျမိဘူး။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ ဖမျးဆီးခံခဲ့ရတဲ့ အစိုးရအဖှဲ့ဝငျတှထေဲက တခြို့ကို နအေိမျအကယြျခြုပျနဲ့ ထိနျးသိမျးထားပမေဲ့ အမြားစုကို ပွနျလှှတျပေးခဲ့ကွောငျးလညျး ဗိုလျမှူးကွီး မငျးသနျးကပွော ပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျ ဝနျကွီးခြုပျနဲ့ မန်တလေးတိုငျးဝနျကွီးခြုပျတို့ကို တရားစှဲထားတဲ့ နိုငျငံတောျ အကွညျညိုပကြျစမှေု ပုဒျမ ၅၀၅(ခ)အရ ပွဈမှု ထငျရှားတယျဆိုရငျ ကြူးလှနျသူကို အမြားဆုံးထောငျဒဏျ နှဈနှဈနဲ့ ငှဒေဏျဖွဈစေ ခမြှတျနိုငျပွီး ပွဈဒဏျနှဈမြိုးလုံးလညျး ခမြှတျနိုငျပါတယျ။
အစိုးရထိပျတနျးခေါငျးဆောငျတှဖွေဈတဲ့ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုလညျး အာဏာပိုငျတှကေ သဘာဝဘေးအန်တရာယျ စီမံခန့ျခှဲမှု ဥပဒပေုဒျမ ၂၅၊ ပို့ကုနျသှငျးကုနျ ဥပဒပေုဒျမ ၈ တို့နဲ့ တရားစှဲထားသလို သမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျကိုလညျး သဘာ၀ ဘေးအန်တရာယျ စီမံခန့ျခှဲမှုနဲ့ တရားစှဲထားပါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂနဲ့ အမရေိကနျ အပါအဝငျ နိုငျငံ တကာ အသိုငျးအဝနျးကတော့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ အပါအဝငျ ဖမျးဆီးထား သူတှေ ကို ပွနျလှှတျပေးဖို့နဲ့ နိုငျငံရေးပွူနာကို ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျး ဖွရှေငျးဖို့လညျး တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
