(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း အထည်ချုပ်စက်ရုံတွေထဲက ပိတ်သိမ်းတာတွေ၊ လုပ်သားလျှော့ချတာတွေကြောင့် အထည်ချုပ်လုပ်သား ၈,၀၀၀ ကျော်လောက် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေပါတယ်။ နောက်ထပ် ပိတ်သိမ်းမယ့် စက်ရုံတွေလည်း ရှိနေတာ ကြောင့် အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ ဥပဒေအတိုင်း အကျိုးခံစားခွင့်ရဖို့ ညှိနှိုင်းနေတယ်လို့ အလုပ်သမားရေးရာ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပြောပါတယ်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ သက်ရောက်မှုကြောင့် အခုလိုဖြစ်လာတဲ့အခြေအနေကို ဗွီအိုအေသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က ဆက်ပြောပြပါမယ်။
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် Covid-19 တကမ္ဘာလုံးနီးပါးမှာ ပျံ့နှံ့ ကူးစက်နေတာနဲ့အမျှ တရုတ်ကုန်ကြမ်းနဲ့လည်ပတ်နေတဲ့ ပြည်တွင်း အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းတွေအတွက် ကုန်ကြမ်းခက်ခဲလာပြီး တချို့စက်ရုံတွေကတော့ ပိတ်သိမ်းသွားပါတယ်။ ထပ်ပြီးပိတ်သိမ်းတာ တွေရှိနေတဲ့အတွက် အလုပ်သမားတွေ နစ်နာမှုမရှိအောင် နည်းလမ်းရှာနေကြောင်း အလုပ်သမား၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးသိန်းဆွေက နေပြည်တော်မှာ မတ်လ ၁၃ ရက် သောကြာနေ့က ပြောပါတယ်။
“ပိတ်ဖို့ စီစဉ်နေတဲ့စက်ရုံ ၂၀ လောက်ရှိတယ်လို့ on-going process ပေါ့နော် သိပါတယ်။ အဲဒါကိုလည်း လုပ်ထုံး လုပ်နည်းနဲ့အညီ ဆက်ပြီးတော့မှ ဘာကြောင့်ပိတ်တာလဲ၊ ဘယ်အချိန်မှာ ပိတ်မှာလဲ၊ ဥပဒေနဲ့အညီ အကျိုးခံစားခွင့်တွေ၊ လုပ်သားတွေအတွက် ဘယ်လိုလုပ်မလဲဆိုတာကို သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိတဲ့သူနဲ့ ညှိနှိုင်းနေပါတယ်။ ဒါကိုလည်းပဲ ထုတ်ပြန်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။”
Covid-19 ရဲ့ သက်ရောက်မှုကြောင့် ကုန်ပစ္စည်းအမှာမလာတော့တာ၊ ကုန်ကြမ်းတွေပြတ်တာ၊ လုပ်ငန်းလည်ပတ်နေတဲ့ မြေကို ဆက်ပြီး မငှားတော့တာ စသဖြင့် အခြေအနေအမျိုးမျိုး ရှိနေတာပါ။
ရန်ကုန်နဲ့ ပဲခူးတိုင်း နှစ်ခုပေါင်းမှာ ယာယီပိတ်သိမ်းတဲ့ စက်ရုံက ၆ ရုံ၊ အပြီးပိတ်တဲ့စက်ရုံ ၉ ရုံ၊ အင်အားလျှော့တဲ့စက်ရုံက ၃ ရုံ ရှိပြီး လုပ်သား ၈,၀၀၀ ကျော်လောက် အလုပ်ဆုံးရှုံးခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ စက်မှု၊ လက်မှုနှင့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းပေါင်းစုံ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ် အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဦးသက်နှင်းအောင်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
အလုပ်ရှင်အလုပ်သမား ပြဿနာကို ကုန်ကြမ်းပြတ်လပ်တယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းရှာပြီး ပိတ်တယ်ဆို ရင် အစိုးရအနေနဲ့ စနစ်တကျစိစစ်သင့်ကြောင်း ဒါတွေကို မကြာခင်လုပ်ဖို့ရှိတဲ့ အလုပ်ရှင် အလုပ်သမား၊ အစိုးရ သုံးပွင့ ်ဆိုင် အစည်းအဝေးမှာ စဉ်းစားသင့်ကြောင်း သူကပြောပါတယ်။
“အဓိက သုံးပွင့်ဆိုင်မှာပေါ့လေ စက်ရုံတွေပိတ်တဲ့အခါမှာ စနစ်တကျပိတ်ဖို့၊ နောက် အလုပ်ရှင်တွေရဲ့ အခက်အခဲတွေ နားထောင်ဖို့၊ နောက် အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ ဆန္ဒပြ သပိတ်မှောက်တာတွေ ဒီအချိန်မှာ မလုပ်ဖို့တို့ ဒီအချိန်မှာ၊ ဒါတွေကို ကျနော်တို့က တိုက်တွန်းသွားဖို့ ရှိတယ်။”
စက်မှုဇုန်လုပ်သားတွေဟာ အနည်းဆုံးလုပ်ခလစာ တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ပေးဖို့ အစိုးရ၊ အလုပ်ရှင်နဲ့ ညှိနှိုင်းတာတွေလုပ်နေချိန်မှာပဲ အခုလို အခြေအနေတွေကြောင့် ပိုပြီးခက်ခဲလာပါတယ်။ ဒီရက်ပိုင်း ပိတ်သိမ်းသွားတဲ့ စက်ရုံတွေက အလုပ်သမားတွေဟာ တခြားအလုပ်တွေကို ပြောင်းရွှေ့နိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေကြပေမဲ့လည်း အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်သွားသူတွေအားလုံး အလုပ်ပြန်ရမယ့် အလားအလာကတော့ မရေရာလှပါဘူး။
[Unicode Version]
COVID-19 အကြောင်းပြ အထည်ချုပ်တွေ ပိတ်တာကြောင့် အလုပ်လက်မဲ့ ၈,၀၀၀ ကျော်ပြီ
မွနျမာနိုငျငံတှငျး အထညျခြုပျစကျရုံတှထေဲက ပိတျသိမျးတာတှေ၊ လုပျသားလြှော့ခတြာတှကွေောင့ျ အထညျခြုပျလုပျသား ၈,၀၀၀ ကြောျလောကျ အလုပျလကျမဲ့ဖွဈနပေါတယျ။ နောကျထပျ ပိတျသိမျးမယ့ျ စကျရုံတှလေညျး ရှိနတော ကွောင့ျ အလုပျသမားတှအေနနေဲ့ ဥပဒအေတိုငျး အကြိုးခံစားခှင့ျရဖို့ ညှိနှိုငျးနတေယျလို့ အလုပျသမားရေးရာ ပွညျထောငျစုဝနျကွီး က ပွောပါတယျ။ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈရဲ့ သကျရောကျမှုကွောင့ျ အခုလိုဖွဈလာတဲ့အခွအေနကေို ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက ဆကျပွောပွပါမယျ။
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ Covid-19 တကမ်ဘာလုံးနီးပါးမှာ ပြံ့နှံ့ ကူးစကျနတောနဲ့အမြှ တရုတျကုနျကွမျးနဲ့လညျပတျနတေဲ့ ပွညျတှငျး အထညျခြုပျလုပျငနျးတှအေတှကျ ကုနျကွမျးခကျခဲလာပွီး တခြို့စကျရုံတှကေတော့ ပိတျသိမျးသှားပါတယျ။ ထပျပွီးပိတျသိမျးတာ တှရှေိနတေဲ့အတှကျ အလုပျသမားတှေ နဈနာမှုမရှိအောငျ နညျးလမျးရှာနကွေောငျး အလုပျသမား၊ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးနှင့ျ ပွညျသူ့အငျအားဝနျကွီးဌာန ပွညျထောငျစုဝနျကွီး ဦးသိနျးဆှကေ နပွေညျတောျမှာ မတျလ ၁၃ ရကျ သောကွာနေ့က ပွောပါတယျ။
“ပိတျဖို့ စီစဉျနတေဲ့စကျရုံ ၂၀ လောကျရှိတယျလို့ on-going process ပေါ့နောျ သိပါတယျ။ အဲဒါကိုလညျး လုပျထုံး လုပျနညျးနဲ့အညီ ဆကျပွီးတော့မှ ဘာကွောင့ျပိတျတာလဲ၊ ဘယျအခြိနျမှာ ပိတျမှာလဲ၊ ဥပဒနေဲ့အညီ အကြိုးခံစားခှင့ျတှေ၊ လုပျသားတှအေတှကျ ဘယျလိုလုပျမလဲဆိုတာကို သကျဆိုငျရာ တာဝနျရှိတဲ့သူနဲ့ ညှိနှိုငျးနပေါတယျ။ ဒါကိုလညျးပဲ ထုတျပွနျသှားမှာ ဖွဈပါတယျ။”
Covid-19 ရဲ့ သကျရောကျမှုကွောင့ျ ကုနျပစ်စညျးအမှာမလာတော့တာ၊ ကုနျကွမျးတှပွေတျတာ၊ လုပျငနျးလညျပတျနတေဲ့ မွကေို ဆကျပွီး မငှားတော့တာ စသဖွင့ျ အခွအေနအေမြိုးမြိုး ရှိနတောပါ။
ရနျကုနျနဲ့ ပဲခူးတိုငျး နှဈခုပေါငျးမှာ ယာယီပိတျသိမျးတဲ့ စကျရုံက ၆ ရုံ၊ အပွီးပိတျတဲ့စကျရုံ ၉ ရုံ၊ အငျအားလြှော့တဲ့စကျရုံက ၃ ရုံ ရှိပွီး လုပျသား ၈,၀၀၀ ကြောျလောကျ အလုပျဆုံးရှုံးခဲ့ကွောငျး မွနျမာနိုငျငံ စကျမှု၊ လကျမှုနှင့ျ ဝနျဆောငျမှုလုပျငနျးပေါငျးစုံ အလုပျသမားသမဂ်ဂမြား အဖှဲ့ခြုပျ အထှထှေေ အတှငျးရေးမှူး ဦးသကျနှငျးအောငျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
အလုပျရှငျအလုပျသမား ပွူနာကို ကုနျကွမျးပွတျလပျတယျဆိုတဲ့ အကွောငျးရှာပွီး ပိတျတယျဆို ရငျ အစိုးရအနနေဲ့ စနဈတကစြိစဈသင့ျကွောငျး ဒါတှကေို မကွာခငျလုပျဖို့ရှိတဲ့ အလုပျရှငျ အလုပျသမား၊ အစိုးရ သုံးပှင့ ျဆိုငျ အစညျးအဝေးမှာ စဉျးစားသင့ျကွောငျး သူကပွောပါတယျ။
“အဓိက သုံးပှင့ျဆိုငျမှာပေါ့လေ စကျရုံတှပေိတျတဲ့အခါမှာ စနဈတကပြိတျဖို့၊ နောကျ အလုပျရှငျတှရေဲ့ အခကျအခဲတှေ နားထောငျဖို့၊ နောကျ အလုပျသမားတှအေနနေဲ့ ဆန်ဒပွ သပိတျမှောကျတာတှေ ဒီအခြိနျမှာ မလုပျဖို့တို့ ဒီအခြိနျမှာ၊ ဒါတှကေို ကနြောျတို့က တိုကျတှနျးသှားဖို့ ရှိတယျ။”
စကျမှုဇုနျလုပျသားတှဟော အနညျးဆုံးလုပျခလစာ တိုးမွှင့ျသတျမှတျပေးဖို့ အစိုးရ၊ အလုပျရှငျနဲ့ ညှိနှိုငျးတာတှလေုပျနခြေိနျမှာပဲ အခုလို အခွအေနတှေကွေောင့ျ ပိုပွီးခကျခဲလာပါတယျ။ ဒီရကျပိုငျး ပိတျသိမျးသှားတဲ့ စကျရုံတှကေ အလုပျသမားတှဟော တခွားအလုပျတှကေို ပွောငျးရှှေ့နိုငျဖို့ ကွိုးစားနကွေပမေဲ့လညျး အလုပျလကျမဲ့ဖွဈသှားသူတှအေားလုံး အလုပျပွနျရမယ့ျ အလားအလာကတော့ မရရောလှပါဘူး။
