(Zawgyi / Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကုန်စိမ်းနဲ့ အသား၊ ငါးလို စားသောက်ကုန်ဈေးတွေ အခုဒီဇင်ဘာလထဲမှာ ထပ်ပြီးတက်လာပါတယ်။ လုံခြုံရေးအရ တည်ငြိမ်မှု မရှိဖြစ်နေချိန် သယ်ယူစရိတ်တွေ များလာတာကြောင့်ရော၊ စိုက်ပျိုးရေးမှာ ကုန်ကျစရိတ်များလာတာကြောင့်ပါ အခြေခံစားကုန် ဈေးနှုန်းတွေအပေါ် ဂယက်ရိုက်ခတ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ ရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့ ဒီသတင်းအပြည့်အစုံကိုတော့ ကိုရဲမွန် ပြောပြပေးမှာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အခုလိုရာသီဟာ ဆောင်းသီးနှံတွေ လှိုင်လှိုင်ပေါ်ရမယ့်ကာလဖြစ်ပေမဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာနဲ့ လောင်စာဆီဈေးတက်နေတာကြောင့် ဒီနှစ်မှာ ကုန်စိမ်းစိုက်တဲ့သူ အတော်နည်းသွားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးက လက်ကားဈေးတွေမှာတောင် ကုန်စိမ်းတွေက အခုဒီဇင်ဘာလထဲမှာ ဈေးနှစ်ဆ ဈေးတက်နေတယ်လို့ မန္တလေးသီရိမန္တလာ ကုန်စိမ်းဈေးက လက်ကားဆိုင်ရှင်တဦးက ပြောပါတယ်။
“ ဂေါ်ဖီတထုပ် ၁၀၀၀ ကျော်ဆိုတော့၊ ပန်းမုန်လာတပွင့်ကို ၇၀၀၊ ၈၀၀။ ခရမ်းချဉ်သီး တပိဿာဆို လက်လီသမားတွေဆိုရင် ၃,၀၀၀ ကျော်လောက် ဝယ်စားရတယ်။ အဲဒီဟာက တွက်ကြည့်မယ်ဆိုရင် အသားဈေး၊ ငါးဈေးလောက် ဖြစ်နေပြီနော့။ လက်လီသမားတွေ အနေနဲ့ကတော့ အရောင်းရလည်း နှေးသွားတယ်၊ စားသုံးသူတွေ အနေနဲ့ကျတော့ သူတို့ကသိပ်ပြီးတော့ မဝယ်စားနိုင်တော့ဘူးပေါ့။ ဒီဘက်လည်း အရောင်းအဝယ် နည်းနည်းပါးတယ်၊ ဂေါ်ဖီရာရေ ၂၀၀၀ လောက်ကုန်ဖို့ကို တော်တော်ရောင်းရတယ်။”
အာလူးဈေးက အရင်က တပိဿာကို ကျပ် ၁,၀၀၀ အောက်မှာရှိပြီး အခုတော့ တပိဿာကို ကျပ် ၄,၀၀၀ အထိတက်လာပါတယ်။ အကြောင်းရင်းကတော့ တရုတ်နိုင်ငံက အာလူးတွေ ပြည်တွင်းမဝင်တော့တာ၊ ပြည်တွင်းမှာ အာလူးခင်းတွေပျက်ကုန်တာ ဒါတွေကြောင့်လည်းပါတယ်လို့ ကုန်သည်တချို့က ပြောပါတယ်။ တခြားစားဖိုဆောင် ကုန်ခြောက်သီးနှံတွေလည်း ဈေးတက်ပါတယ်။
ပြည်ပကဝယ်ရတဲ့ မွေးမြူရေးအစာတွေ ဈေးတက်တာ၊ လောင်စာဆီဈေးတက်တာကြောင်း အသား၊ ငါးဈေးလည်း ဒီရက်ပိုင်းထပ်တက်ပါတယ်။ တီလားဗီးယားငါး တပိဿာကို ၅,၀၀၀ ကျပ်၊ ကြက်နီမတကောင်ကို ၇,၀၀၀ ကျပ်၊ မြန်မာကြက်တကောင်ကို ၁၄,၀၀၀ ကျပ်ရှိပါတယ်။
ဆိတ်သားကတော့ မကွေးတိုင်းလို မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း၊ စားကြက်လွှတ်ကျောင်းပြီး မွေးတဲ့ဒေသတွေကနေ အများဆုံးလာပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မကွေးတိုင်းဘက်မှာ နယ်မြေမတည်ငြိမ်တဲ့အတွက် စားကြက်လွှတ်ကျောင်းဖို့လည်း အခက်အခဲရှိနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆိတ်သားက ရန်ကုန်ကို ၂ ရက်ခြားတခါမှ ဝင်ပြီး ဈေးတွေလည်း တက်လာတာလို့ ရန်ကုန် မင်္ဂလာတောင်ညွန့်က အသားဒိုင်ပိုင်ရှင်တဦးက ပြောပါတယ်။
“ဒီနေ့ဆို CP (ကြက်) က ၄,၇၀၀ ကြက်သန့်။ ပုံမှန်ဝယ်ယူရတဲ့နေရာမှာ ဈေးတွေက လိုက်ပေးပြီး ဝယ်နေရတဲ့အခါကျတော့ တခါလာလို့ရှိရင် ၂ ရက်တခါ၊ ၃ ရက်တခါလောက် ၂၀၀ တက်၊ ၃၀၀ တက်ရင်း ဒီနေ့ဆိတ်ဈေးဆို ၁၂,၀၀၀ ဈေးရှိတယ်၊ တော်တော်ဟသွားတာ။”
လောင်စာဆီဈေးအပြင် လမ်းမှာပေးရတဲ့ ဂိတ်ကြေးတွေကလည်း အခုနောက်ပိုင်း ပိုလာလို့ ကုန်တင်ခတွေကို တိုးယူနေရကြောင်း ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်တဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ ဆီဈေးတွေကတက် မကာမိဘူးပေါ့။ ထုတ်ကုန်နဲ့ ပြန်ရောင်းရတဲ့ဟာနဲ့။ လမ်းမှာ စစ်ဆေးရေးဂိတ်က တမြို့တခါလောက်ရှိနေတော့ အဲဒီမှာ ကုန်ကျစရိတ်တွေက ပိုလာတယ်။ တဂိတ်တည်းဆို မသိသာပေမဲ့ ၄၊ ၅ ဂိတ်ဆိုရင် သောင်းဂဏန်း ဖြစ်သွားတာလေ။ ၁၆ မိုင်ဆို အရင်ကပြည်တွင်းကုန်ဆို ဘာမှပေးကမ်းစရာမလိုဘူး၊ ပြောင်းဖူးတို့။ အခုက ဆင်းလာတာတွေ့ရင် ၁,၀၀၀၊ ကျနော်တို့တွဲကြီးဆို ၂,၀၀၀ ကုန်တယ်။”
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း နယ်စပ်ဘက်ကလာလေ့ရှိတဲ့ စားသောက်ကုန်တွေ၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းတွေ အကန့်အသတ်နဲ့သာ နိုင်ငံထဲ ဝင်ရောက်နေတဲ့အတွက် ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ ကြီးမြင့်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါတင်မက လောင်စာဆီဈေး ကြီးမြင့်နေတာနဲ့ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုတွေကြောင့် မြန်မာပြည်တွင်းမှာ အထွေထွေကုန်စည်တွေရဲ့ ဝယ်လိုအားကျဆင်းနေပြီး ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်တဲ့ဒဏ်ကို ပိုပြီးခံစားနေရတယ်လို့ ကုန်သည်၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေက ပြောပါတယ်။
(Unicode)
ဆောငျးသီးနှံပေါရမယ့ျ အခြိနျ စားသောကျကုနျဈေးတကျ
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကုနျစိမျးနဲ့ အသား၊ ငါးလို စားသောကျကုနျဈေးတှေ အခုဒီဇငျဘာလထဲမှာ ထပျပွီးတကျလာပါတယျ။ လုံခွုံရေးအရ တညျငွိမျမှု မရှိဖွဈနခြေိနျ သယျယူစရိတျတှေ မြားလာတာကွောင့ျရော၊ စိုကျပြိုးရေးမှာ ကုနျကစြရိတျမြားလာတာကွောင့ျပါ အခွခေံစားကုနျ ဈေးနှုနျးတှအေပေါျ ဂယကျရိုကျခတျနတောဖွဈပါတယျ။ ရနျကုနျကပေးပို့တဲ့ ဒီသတငျးအပွည့ျအစုံကိုတော့ ကိုရဲမှနျ ပွောပွပေးမှာပါ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ အခုလိုရာသီဟာ ဆောငျးသီးနှံတှေ လှိုငျလှိုငျပေါျရမယ့ျကာလဖွဈပမေဲ့ ဓာတျမွေဩဇာနဲ့ လောငျစာဆီဈေးတကျနတောကွောင့ျ ဒီနှဈမှာ ကုနျစိမျးစိုကျတဲ့သူ အတောျနညျးသှားပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ရနျကုနျနဲ့ မန်တလေးက လကျကားဈေးတှမှောတောငျ ကုနျစိမျးတှကေ အခုဒီဇငျဘာလထဲမှာ ဈေးနှဈဆ ဈေးတကျနတေယျလို့ မန်တလေးသီရိမန်တလာ ကုနျစိမျးဈေးက လကျကားဆိုငျရှငျတဦးက ပွောပါတယျ။
“ ဂေါျဖီတထုပျ ၁၀၀၀ ကြောျဆိုတော့၊ ပနျးမုနျလာတပှင့ျကို ၇၀၀၊ ၈၀၀။ ခရမျးခဉြျသီး တပိူာဆို လကျလီသမားတှဆေိုရငျ ၃,၀၀၀ ကြောျလောကျ ဝယျစားရတယျ။ အဲဒီဟာက တှကျကွည့ျမယျဆိုရငျ အသားဈေး၊ ငါးဈေးလောကျ ဖွဈနပွေီနော့။ လကျလီသမားတှေ အနနေဲ့ကတော့ အရောငျးရလညျး နှေးသှားတယျ၊ စားသုံးသူတှေ အနနေဲ့ကတြော့ သူတို့ကသိပျပွီးတော့ မဝယျစားနိုငျတော့ဘူးပေါ့။ ဒီဘကျလညျး အရောငျးအဝယျ နညျးနညျးပါးတယျ၊ ဂေါျဖီရာရေ ၂၀၀၀ လောကျကုနျဖို့ကို တောျတောျရောငျးရတယျ။”
အာလူးဈေးက အရငျက တပိူာကို ကပြျ ၁,၀၀၀ အောကျမှာရှိပွီး အခုတော့ တပိူာကို ကပြျ ၄,၀၀၀ အထိတကျလာပါတယျ။ အကွောငျးရငျးကတော့ တရုတျနိုငျငံက အာလူးတှေ ပွညျတှငျးမဝငျတော့တာ၊ ပွညျတှငျးမှာ အာလူးခငျးတှပေကြျကုနျတာ ဒါတှကွေောင့ျလညျးပါတယျလို့ ကုနျသညျတခြို့က ပွောပါတယျ။ တခွားစားဖိုဆောငျ ကုနျခွောကျသီးနှံတှလေညျး ဈေးတကျပါတယျ။
ပွညျပကဝယျရတဲ့ မှေးမွူရေးအစာတှေ ဈေးတကျတာ၊ လောငျစာဆီဈေးတကျတာကွောငျး အသား၊ ငါးဈေးလညျး ဒီရကျပိုငျးထပျတကျပါတယျ။ တီလားဗီးယားငါး တပိူာကို ၅,၀၀၀ ကပြျ၊ ကွကျနီမတကောငျကို ၇,၀၀၀ ကပြျ၊ မွနျမာကွကျတကောငျကို ၁၄,၀၀၀ ကပြျရှိပါတယျ။
ဆိတျသားကတော့ မကှေးတိုငျးလို မွနျမာနိုငျငံအလယျပိုငျး၊ စားကွကျလှှတျကြောငျးပွီး မှေးတဲ့ဒသေတှကေနေ အမြားဆုံးလာပါတယျ။ စဈကိုငျးတိုငျး၊ မကှေးတိုငျးဘကျမှာ နယျမွမေတညျငွိမျတဲ့အတှကျ စားကွကျလှှတျကြောငျးဖို့လညျး အခကျအခဲရှိနပေါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဆိတျသားက ရနျကုနျကို ၂ ရကျခွားတခါမှ ဝငျပွီး ဈေးတှလေညျး တကျလာတာလို့ ရနျကုနျ မငျ်ဂလာတောငျညှန့ျက အသားဒိုငျပိုငျရှငျတဦးက ပွောပါတယျ။
“ဒီနေ့ဆို CP (ကွကျ) က ၄,၇၀၀ ကွကျသန့ျ။ ပုံမှနျဝယျယူရတဲ့နရောမှာ ဈေးတှကေ လိုကျပေးပွီး ဝယျနရေတဲ့အခါကတြော့ တခါလာလို့ရှိရငျ ၂ ရကျတခါ၊ ၃ ရကျတခါလောကျ ၂၀၀ တကျ၊ ၃၀၀ တကျရငျး ဒီနေ့ဆိတျဈေးဆို ၁၂,၀၀၀ ဈေးရှိတယျ၊ တောျတောျဟသှားတာ။”
လောငျစာဆီဈေးအပွငျ လမျးမှာပေးရတဲ့ ဂိတျကွေးတှကေလညျး အခုနောကျပိုငျး ပိုလာလို့ ကုနျတငျခတှကေို တိုးယူနရေကွောငျး ကုနျစညျပို့ဆောငျရေး လုပျငနျးရှငျတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ ဆီဈေးတှကေတကျ မကာမိဘူးပေါ့။ ထုတျကုနျနဲ့ ပွနျရောငျးရတဲ့ဟာနဲ့။ လမျးမှာ စဈဆေးရေးဂိတျက တမွို့တခါလောကျရှိနတေော့ အဲဒီမှာ ကုနျကစြရိတျတှကေ ပိုလာတယျ။ တဂိတျတညျးဆို မသိသာပမေဲ့ ၄၊ ၅ ဂိတျဆိုရငျ သောငျးဂဏနျး ဖွဈသှားတာလေ။ ၁၆ မိုငျဆို အရငျကပွညျတှငျးကုနျဆို ဘာမှပေးကမျးစရာမလိုဘူး၊ ပွောငျးဖူးတို့။ အခုက ဆငျးလာတာတှေ့ရငျ ၁,၀၀၀၊ ကနြောျတို့တှဲကွီးဆို ၂,၀၀၀ ကုနျတယျ။”
ကိုဗဈကပျရောဂါနဲ့ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး နယျစပျဘကျကလာလေ့ရှိတဲ့ စားသောကျကုနျတှေ၊ လူသုံးကုနျပစ်စညျးတှေ အကန့ျအသတျနဲ့သာ နိုငျငံထဲ ဝငျရောကျနတေဲ့အတှကျ ကုနျဈေးနှုနျးတှေ ကွီးမွင့ျလာခဲ့ပါတယျ။ ဒါတငျမက လောငျစာဆီဈေး ကွီးမွင့ျနတောနဲ့ နိုငျငံရေး မတညျငွိမျမှုတှကွေောင့ျ မွနျမာပွညျတှငျးမှာ အထှထှေကေုနျစညျတှရေဲ့ ဝယျလိုအားကဆြငျးနပွေီး ကုနျဈေးနှုနျးကွီးမွင့ျတဲ့ဒဏျကို ပိုပွီးခံစားနရေတယျလို့ ကုနျသညျ၊ လုပျငနျးရှငျတှကေ ပွောပါတယျ။
