[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျောင်းတွေကို ပြန်ဖွင့်ဖို့ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက ပြင်ဆင်နေချိန် ပညာရေးနဲ့ဆိုင်တဲ့ အဆောက်အဦးတွေနားမှာ ဗုံးပေါက်ပွဲမှုတွေ ဖြစ်နေပါတယ်။ ရန်ကုန်၊ မော်လမြိုင်၊ မြိုင်၊ လှိုင်းဘွဲ့စတဲ့ မြို့တွေမှာ ဗုံးတွေ ပေါက်ကွဲခဲ့တာပါ။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းအပြည့်အစုံကို ကိုရဲမွန်ကတင်ပြပါမယ်။
မေလ ၃ ရက် တနင်္လာနေ့ထဲက ကျောင်းဆရာ ဆရာမတွေ အလုပ်ခွင်ပြန်ဝင်ကြဖို့ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနက ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ထားချိန်မှာ ကျောင်းဝန်းတွေ၊ ပညာရေးဆိုင်ရာ ရုံးတွေနားမှာ ဗုံးပေါက်ကွဲမှုတွေဖြစ်နေပါတယ်။ ရန်ကုန်မြို့ သင်္ကန်းကျွန်းမြို့နယ်ထဲက သုဝဏ္ဏအထက်တန်းကျောင်းမှာ အင်္ဂါနေ့ ညနေပိုင်းက ဗုံးပေါက်ကွဲခဲ့တာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကျောင်းနားမှာနေသူတယောက်က ခုလိုပြောပြပါတယ်။
"အမတို့ အိမ်နဲ့ ကျောင်းနဲ့ဆိုရင် ကျောင်းက အမတို့ အိမ်ရဲ့ နောက်ဘက်မှာပေါ့နော်။ အမတို့က အိမ်ရှေ့မှာ ထိုင်နေတာ။ ထိုင်နေတဲ့အချိန် ၃ နာရီခွဲဝန်းကျင်လောက်မှာ ဝုန်းခနဲ့ဆို ကြားလိုက်တာ။ အဲ့ဒီလိုကြားတော့ဟာ ဗုံးပေါက်တယ်ဆိုပြီးတော့ သွားကြတာပေါ့။ အမတို့ကတော့ ကျောင်းရှေ့ထိ မရောက်ခဲ့ဘူး။ ရောက်ခဲ့တဲ့သူတွေ ပြောတာကတော့ ကျောင်းဝင်းထဲမှာ ဗုံးပေါက်တယ်ပေါ့ အမတို့ အဲ့ဒီလို သိရတယ်ပေါ့။"
သုဝဏ္ဏအထက်တန်းကျောင်းမှာ နေ့လယ်ပိုင်းက ဆရာတွေ အစည်းအဝေးရှိခဲ့ပေမဲ့ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်တဲ့အချိန်မှာတော့ ကျောင်းမှာ ဘယ်သူမှ ရှိမနေတော့ဘူးလို့လည်း သူကပြောပါတယ်။ အင်္ဂါနေ့ မနက်အစောပိုင်းကလည်း မွန်ပြည်နယ် မော်လမြိုင်မြို့က မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်ဝန်းထဲမှာ ဗုံးပေါက်ကွဲတဲ့အတွက် ညကင်းစောင့်တစ်ဦး ခြေလက်ဒဏ်ရာအပြင်းအထန်ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဗုံးပေါက်ကွဲသံကြားရတာကြောင့် လူသွားများတဲ့နေရာတွေမှာ ကားတွေ ဆိုင်ကယ်တွေကို တားဆီး စစ်ဆေးမှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ပညာရေးကောလိပ်ဝန်းထဲ အပါအဝင် နေရာ ၃ ခုမှာ ဗုံးပေါက်တာနဲ့ပါတ်သက်လို့ မြို့ခံတစ်ဦးက ခုလို ပြောပါတယ်။
“သုံးကြိမ်ပေါက်တယ်။ မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်နားမှာ ကော်လိပ်ထဲမှာ၊ ကောလိပ်ဝန်းကျင်မှာ ပေါက်တယ်။ ဂိတ်စောင့်ကို ဗုံးထိတယ်။ ခြေလက်တွေ ပြင်းထန်စွာဒဏ်ရာတယ်တဲ့ ဒုတိယဗုံးက ရွှေမြိုင်သီရိရုံးနားမှာ ပေါက်တာ အိမ်မှန်တွေပါ ကွဲထွက်တယ်။ ဟုတ်တယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံး ဟုတ်တယ်။ အဲ့ဒီရုံးနားမှာပဲ ပေါက်တာ အဲ့ဒီအနားက အိမ်မှန်တွေပါကွဲတယ်။ ပြင်းတယ်တော်တော်။ နောက်တစ်နေရာက သံလွင်ဟိုတယ်နားမှာ ပေါက်တာ။”
မကွေးတိုင်း၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ မြိုင်မြို့မှာလည်း မနက် ၄ နာရီလောက်မှာ ပညာရေးမှူးရုံးရှေ့ အပါအဝင် ဗုံးတွေ ပေါက်ကွဲခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံက ပြောပါတယ်။
“ဒီမြို့ပေါ်မှာ ၄ နာရီခွဲမှာ ဒီဗုံးပေါက်တာပေ့ါ။ မြိုင်မြို့ကျန်းမာရေးဒီဆေးရုံရဲ့ရှေ့ရယ်၊ ပညာရေးမှူးရုံးရော။ မြိုင်မြို့တရားရုံးရှေ့မှာ ဗုံးပေါက်တာ အထိအခိုက်တော့ မရှိဘူးခင်ဗျ။ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုက ဘာမှမရှိဘူးခင်ဗျ။ ကျနော်တို့ ဒီဖြစ်တာက ၄ နာရီခွဲလောက်ဖြစ်တာ။ ၄ နာရီခွဲလောက်ဖြစ်တော့ ၅ နာရီလောက်မှာ သွားပတ်ကြည့်တော့ ပျက်စီးမှု မရှိဘူး။ ဘာမှမရှိဘူး။ ဗုံးပေါက်တာတော့ သတင်းက အတည်ဖြစ်တယ်။”
အလားတူ ကရင်ပြည်နယ် ၊ လှိုင်းဘွဲမြို့ ပညာရေးမှူးရုံးမှာလည်း အင်္ဂါနေ့ မနက်အစောပိုင်းက ဗုံးပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားခဲ့ပေမဲ့ ထိခိုက် ဒဏ်ရာရသူတော့ မရှိခဲ့ပါဘူး။ အသေးစား ဗုံးကွဲမှုဖြစ်ခဲ့တာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဒေသခံတယောက်က ခုလိုပြောပြပါတယ်။
“ဟုတ်တယ်။ ဟုတ်တယ်။ မနက်အစောကြီး ၂ နာရီလောက်က။ (လူအထိအခိုက်တော့) အဲ့ဒီလို မရှိဘူး။ ပြောမယ်ဆိုရင် ခြိမ်းခြောက်တဲ့ သဘောမျိုးပဲလား မသိဘူး။ အဲ့ဒီအထဲပေါ့... အထဲဆိုပေမဲ့ အဟ ရှိတာကို ခြံတံတိုင်းရှိတယ်လေ။ ဒါပေမဲ့ ကျန်တဲ့ဟာတွေ၊ ဘာတွေတော့ ဘာမှ မဖြစ်သွားဘူးပေါ့။ အဲ့ဒီလို အဲ့ဒီခြံထဲကိုပဲ ဖောက်ချက်ခွဲပြီး ဖောက်လိုက်တဲ့သဘောပဲ။ ပြောပြောမယ်ဆိုရင် ဒီလှိုင်းဘွဲ့မြို့နယ်ထဲမှာ တော်တော်များများ ဆရာ ၊ဆရာမတွေ CDM မလုပ်တာ များတယ်။ များတဲ့အခါကျတော့ ပညာဦးစီးမှူးရုံးတွေလည်း ပြန်ဖွင့်တယ်။ လုပ်တဲ့သူ အနည်းအကျဉ်းကကျတော့ လုပ်တယ်ပေါ့နော်။ အဲ့ဒါကြောင့် ပြောမယ်ဆိုရင် အဲ့ဒီကနေ လူငယ်တွေကနေပြီးတော့ ခြိမ်းခြောက်တဲ့သဘောမျိုးလုပ်တဲ့ သဘောမျိုးနဲ့ တူပါတယ်။။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျောင်းတွေ ပြန်ဖွင့်တော့မှာမို့ ဆရာ၊ ဆရာမတွေ ကျောင်းသူ ကျောင်းသားတွေကို စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်တဲ့ အကြမ်းမဖက် အာဏာဖီဆန်ရေး CDM လုပ်ကြဖို့ တိုက်တွန်းလှုံ့ဆော်မှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ အခု မြန်မာနိုင်ငံနေရာတော်တော်များများမှာ ရှိတဲ့ ပညာရေးနဲ့ဆိုင်ရာ အဆောက်အဦးတွေမှာ ဗုံးတွေ ပေါက်ကွဲတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘယ်သူ့လက်ချက်လဲဆိုတာ လောလောဆယ် မသိရသေးပါဘူး။ ပညာရေးအဆောက်အဦးတွေအပြင် ရပ်ကွက် မြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ရုံးတချို့မှာ ဗုံးကွဲမှုတွေလည်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
[Unicode Version]
နိုငျငံအနှံ့ ပညာရေး အဆောကျအဦးတခြို့ ဗုံးခှဲခံရ
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကြောငျးတှကေို ပွနျဖှင့ျဖို့ အာဏာသိမျး စဈကောငျစီက ပွငျဆငျနခြေိနျ ပညာရေးနဲ့ဆိုငျတဲ့ အဆောကျအဦးတှနေားမှာ ဗုံးပေါကျပှဲမှုတှေ ဖွဈနပေါတယျ။ ရနျကုနျ၊ မောျလမွိုငျ၊ မွိုငျ၊ လှိုငျးဘှဲ့စတဲ့ မွို့တှမှော ဗုံးတှေ ပေါကျကှဲခဲ့တာပါ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးအပွည့ျအစုံကို ကိုရဲမှနျကတငျပွပါမယျ။
မလေ ၃ ရကျ တနငျ်လာနေ့ထဲက ကြောငျးဆရာ ဆရာမတှေ အလုပျခှငျပွနျဝငျကွဖို့ ပညာရေးဝနျကွီးဌာနက ညှှနျကွားခကြျ ထုတျထားခြိနျမှာ ကြောငျးဝနျးတှေ၊ ပညာရေးဆိုငျရာ ရုံးတှနေားမှာ ဗုံးပေါကျကှဲမှုတှဖွေဈနပေါတယျ။ ရနျကုနျမွို့ သငျ်ကနျးကြှနျးမွို့နယျထဲက သုဝဏ်ဏအထကျတနျးကြောငျးမှာ အငျ်ဂါနေ့ ညနပေိုငျးက ဗုံးပေါကျကှဲခဲ့တာနဲ့ ပတျသကျလို့ ကြောငျးနားမှာနသေူတယောကျက ခုလိုပွောပွပါတယျ။
"အမတို့ အိမျနဲ့ ကြောငျးနဲ့ဆိုရငျ ကြောငျးက အမတို့ အိမျရဲ့ နောကျဘကျမှာပေါ့နောျ။ အမတို့က အိမျရှေ့မှာ ထိုငျနတော။ ထိုငျနတေဲ့အခြိနျ ၃ နာရီခှဲဝနျးကငြျလောကျမှာ ဝုနျးခနဲ့ဆို ကွားလိုကျတာ။ အဲ့ဒီလိုကွားတော့ဟာ ဗုံးပေါကျတယျဆိုပွီးတော့ သှားကွတာပေါ့။ အမတို့ကတော့ ကြောငျးရှေ့ထိ မရောကျခဲ့ဘူး။ ရောကျခဲ့တဲ့သူတှေ ပွောတာကတော့ ကြောငျးဝငျးထဲမှာ ဗုံးပေါကျတယျပေါ့ အမတို့ အဲ့ဒီလို သိရတယျပေါ့။"
သုဝဏ်ဏအထကျတနျးကြောငျးမှာ နေ့လယျပိုငျးက ဆရာတှေ အစညျးအဝေးရှိခဲ့ပမေဲ့ ပေါကျကှဲမှုဖွဈတဲ့အခြိနျမှာတော့ ကြောငျးမှာ ဘယျသူမှ ရှိမနတေော့ဘူးလို့လညျး သူကပွောပါတယျ။ အငျ်ဂါနေ့ မနကျအစောပိုငျးကလညျး မှနျပွညျနယျ မောျလမွိုငျမွို့က မောျလမွိုငျပညာရေးကောလိပျဝနျးထဲမှာ ဗုံးပေါကျကှဲတဲ့အတှကျ ညကငျးစောင့ျတဈဦး ခွလေကျဒဏျရာအပွငျးအထနျရရှိခဲ့ပါတယျ။ ဗုံးပေါကျကှဲသံကွားရတာကွောင့ျ လူသှားမြားတဲ့နရောတှမှော ကားတှေ ဆိုငျကယျတှကေို တားဆီး စဈဆေးမှုတှေ ရှိခဲ့ပါတယျ။ ပညာရေးကောလိပျဝနျးထဲ အပါအဝငျ နရော ၃ ခုမှာ ဗုံးပေါကျတာနဲ့ပါတျသကျလို့ မွို့ခံတဈဦးက ခုလို ပွောပါတယျ။
“သုံးကွိမျပေါကျတယျ။ မောျလမွိုငျပညာရေးကောလိပျနားမှာ ကောျလိပျထဲမှာ၊ ကောလိပျဝနျးကငြျမှာ ပေါကျတယျ။ ဂိတျစောင့ျကို ဗုံးထိတယျ။ ခွလေကျတှေ ပွငျးထနျစှာဒဏျရာတယျတဲ့ ဒုတိယဗုံးက ရှှမွေိုငျသီရိရုံးနားမှာ ပေါကျတာ အိမျမှနျတှပေါ ကှဲထှကျတယျ။ ဟုတျတယျ အုပျခြုပျရေးမှူးရုံး ဟုတျတယျ။ အဲ့ဒီရုံးနားမှာပဲ ပေါကျတာ အဲ့ဒီအနားက အိမျမှနျတှပေါကှဲတယျ။ ပွငျးတယျတောျတောျ။ နောကျတဈနရောက သံလှငျဟိုတယျနားမှာ ပေါကျတာ။”
မကှေးတိုငျး၊ ပခုက်ကူခရိုငျ၊ မွိုငျမွို့မှာလညျး မနကျ ၄ နာရီလောကျမှာ ပညာရေးမှူးရုံးရှေ့ အပါအဝငျ ဗုံးတှေ ပေါကျကှဲခဲ့တယျလို့ ဒသေခံက ပွောပါတယျ။
“ဒီမွို့ပေါျမှာ ၄ နာရီခှဲမှာ ဒီဗုံးပေါကျတာပေ့ါ။ မွိုငျမွို့ကနြျးမာရေးဒီဆေးရုံရဲ့ရှေ့ရယျ၊ ပညာရေးမှူးရုံးရော။ မွိုငျမွို့တရားရုံးရှေ့မှာ ဗုံးပေါကျတာ အထိအခိုကျတော့ မရှိဘူးခငျဗြ။ ပကြျစီးဆုံးရှုံးမှုက ဘာမှမရှိဘူးခငျဗြ။ ကနြောျတို့ ဒီဖွဈတာက ၄ နာရီခှဲလောကျဖွဈတာ။ ၄ နာရီခှဲလောကျဖွဈတော့ ၅ နာရီလောကျမှာ သှားပတျကွည့ျတော့ ပကြျစီးမှု မရှိဘူး။ ဘာမှမရှိဘူး။ ဗုံးပေါကျတာတော့ သတငျးက အတညျဖွဈတယျ။”
အလားတူ ကရငျပွညျနယျ ၊ လှိုငျးဘှဲမွို့ ပညာရေးမှူးရုံးမှာလညျး အငျ်ဂါနေ့ မနကျအစောပိုငျးက ဗုံးပေါကျကှဲမှုဖွဈပှားခဲ့ပမေဲ့ ထိခိုကျ ဒဏျရာရသူတော့ မရှိခဲ့ပါဘူး။ အသေးစား ဗုံးကှဲမှုဖွဈခဲ့တာနဲ့ ပတျသကျလို့ ဒသေခံတယောကျက ခုလိုပွောပွပါတယျ။
“ဟုတျတယျ။ ဟုတျတယျ။ မနကျအစောကွီး ၂ နာရီလောကျက။ (လူအထိအခိုကျတော့) အဲ့ဒီလို မရှိဘူး။ ပွောမယျဆိုရငျ ခွိမျးခွောကျတဲ့ သဘောမြိုးပဲလား မသိဘူး။ အဲ့ဒီအထဲပေါ့... အထဲဆိုပမေဲ့ အဟ ရှိတာကို ခွံတံတိုငျးရှိတယျလေ။ ဒါပမေဲ့ ကနြျတဲ့ဟာတှေ၊ ဘာတှတေော့ ဘာမှ မဖွဈသှားဘူးပေါ့။ အဲ့ဒီလို အဲ့ဒီခွံထဲကိုပဲ ဖောကျခကြျခှဲပွီး ဖောကျလိုကျတဲ့သဘောပဲ။ ပွောပွောမယျဆိုရငျ ဒီလှိုငျးဘှဲ့မွို့နယျထဲမှာ တောျတောျမြားမြား ဆရာ ၊ဆရာမတှေ CDM မလုပျတာ မြားတယျ။ မြားတဲ့အခါကတြော့ ပညာဦးစီးမှူးရုံးတှလေညျး ပွနျဖှင့ျတယျ။ လုပျတဲ့သူ အနညျးအကဉြျးကကတြော့ လုပျတယျပေါ့နောျ။ အဲ့ဒါကွောင့ျ ပွောမယျဆိုရငျ အဲ့ဒီကနေ လူငယျတှကေနပွေီးတော့ ခွိမျးခွောကျတဲ့သဘောမြိုးလုပျတဲ့ သဘောမြိုးနဲ့ တူပါတယျ။။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကြောငျးတှေ ပွနျဖှင့ျတော့မှာမို့ ဆရာ၊ ဆရာမတှေ ကြောငျးသူ ကြောငျးသားတှကေို စဈကောငျစီကို ဆန့ျကငြျတဲ့ အကွမျးမဖကျ အာဏာဖီဆနျရေး CDM လုပျကွဖို့ တိုကျတှနျးလှုံ့ဆောျမှုတှေ ရှိနပေါတယျ။ အခု မွနျမာနိုငျငံနရောတောျတောျမြားမြားမှာ ရှိတဲ့ ပညာရေးနဲ့ဆိုငျရာ အဆောကျအဦးတှမှော ဗုံးတှေ ပေါကျကှဲတာနဲ့ ပတျသကျလို့ ဘယျသူ့လကျခကြျလဲဆိုတာ လောလောဆယျ မသိရသေးပါဘူး။ ပညာရေးအဆောကျအဦးတှအေပွငျ ရပျကှကျ မွို့နယျ အုပျခြုပျရေးမှူး ရုံးတခြို့မှာ ဗုံးကှဲမှုတှလေညျး ဖွဈခဲ့ပါတယျ။
