(Zawgyi/Unicode)
၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးဆိုင်ရာ ဒုတိယအကြိမ် ဥပဒေမူကြမ်းနဲ့ပတ်သက်လို့ ၁၀ ရက်အတွင်း အပြီးလုပ်ဆောင်မယ်လို့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယကက ဒီကနေ့ပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ဒီမူူကြမ်းကိုဆွေးေ နွးဖို့ စာရင်းပေး ထားတဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အရေအတွက်ကိုလည်း လျှော့ချကန့်သတ်လိုက်ပါတယ်။ လွှတ် တော်တွင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးလုပ် ငန်းစဉ် အောင်မြင်နိုင်ခြေ ရှိပါသလား။ ဘယ်လောက်အထိ ရော မျှော်လင့်နိုင်မှာပါလဲ။ ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မမေခက စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးအတွက် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၁၄၉ ဦးပါဝင်ဆွေးနွေးဖို့ ခွင့် ပြုထား တယ်လို့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက ဦးတီခွန်မြတ်ကဒီကနေ့ ကျင်းပတဲ့ ပြည်ထောင်စုလွှတ် တော်အစည်းအဝေး မှာ ကြေညာလိုက်တာပါ။
“ ပြင်ဆင်တဲ့ဥပဒေမူကြမ်းတွေ အပေါ် ဆွေးနွေးဖို့ တဦးကို ၈မိနစ်နဲ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၁၄၉ဦး အမည်စာရင်းကို သတ်မှတ်ရာထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ဆွေးနွေးခွင့်ရထားပြီးလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် များက ဆွေးနွေးရာတွင် ဆွေးနွေးခွင့်ပြုသည့် သတ်မှတ်ချိန်အတွင်း ဆွေးနွေးရမယ်ဖြစ်သည်။ ယင်းပြင်ဆင်သင့် ဥပဒေမူကြမ်းတွင်ပါရှိသော ပုဒ်မများပါ ကိစ္စရပ်များမှအပ မည်သည့်ကိစ္စကိုမှ ထည့်သွင်းဆွေးနွေးခြင်းမပြုရလို့ သတ်မှတ်ပြဌာန်းထားပါတယ်။ ဥပဒေမူကြမ်းများအပေါ် ဆွေးနွေးကြတဲ့အခါ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် တဦးချင်းအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီ အဖွဲ့အစည်းတခုခု ၊ လူပုဂ္ဂတဦးတယောက် ၊ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုကို ထိခိုက်စေမယ့်အသုံးအနှုန်း ပြောဆိုချက်များ မပါရှိအောင် ဂရုပြုဆင်ချင်ကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။”
ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၅ ရက်မှ မတ်လ ၅ ရက်အတွင်း ခန့်မှန်းခြေ ၁၀ရက်အတွင်းမှာ အပြီးသတ်လုပ်ဖို့လျာထား တယ် လို့လည်း ပြောပါ တယ်။ အရင် စာရင်းပေးထားသူ ၂၈၂ ဦးကနေ ၁၄၉ ဦးသို့ လျှော့ချကန့်သတ်လိုက်ပြီး ဒီထဲမှာ အနိုင်ရပါတီ NLD နဲ့ တပ်မတော်သားကိုယ်စားလှယ် တို့က အရည်အတွက်တူ အယောက် ၅၀စီနဲ့ ဆွေးနွေးမှာပါ။ ဆွေးနွေးမယ့်နေ့အလိုက် လူ စာရင်းကိုထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
တပ်ကိုယ်စားလှယ် ၁၆၄ ယောက်၊ NLD အမတ် ၆၉ ယောက်၊ တသီးပုဂ္ဂလနဲ့ တခြားနိုင်ငံရေး ပါတီတွေက ၄၉ ယောက် ဆွေးနွေး ဖို့ စာရင်းပေးထားတာမှာ ဘယ်လိုညှိနှိုင်းသဘောတူညီချက်ယူပြီး အခုလို လျှော့ချလိုက်နိုင်တယ်ဆိုတာ ကို တော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရပါဘူး။
အခု ဆွေးနွေးမယ့် ဥပဒေကြမ်း တွေ ထဲမှာ ပြင်ဆင် ဖို့ အဆိုပြု ထားတဲ့ ပုဒ်မ စုစုပေါင်း ၁၄၂ ချက် ရှိနေပါတယ်။ ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ထောက်ခံရုံနဲ့ ပြင်နိုင်မယ့် ပုဒ်မများ အတွက် ဥပဒေကြမ်း တခု၊ ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ထောက်ခံမှုအပြင် လူထုဆန္ဒခံယူပွဲပါ ကျင်းပ အတည်ပြုမှ ပြင်နိုင်မယ့် ပုဒ်မများ အတွက် ဥပဒေကြမ်း တခု၊ ပေါင်း ဥပဒေကြမ်းနှစ်ခုအဖြစ် တင်သွင်း ထားတာပါ။ ဆွေးနွေးတဲ့ နေရာမှာတော့ ဒီဥပဒေကြမ်း နှစ်ခုကို ခွဲခြားဆောင်ရွက် ဖို့ မရှိပဲ တစ်ပေါင်းတည်း လုပ်ဆောင်မယ်လို့လည်း ဦးတီခွန်မြတ်က ပြောပါတယ်။
လွှတ်တော်တွင်း ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးလုပ် ငန်းစဉ် နဲ့ ပတ်သက်ပြီး လုပ်ဆောင်မှုတွေ အပေါ် အမျိုးမျိုး ဝေဖန် နေကြတာ ဖြစ်ပြီး ဒီ ပြင်ဆင်ရေး လုပ်ငန်းစဉ် ကနေ အများကြီး မျှော်လင့်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ သုံးသပ်သူကတော့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးမင်းခင် ပါ။
“ဒီတိုင်းတော့ အများကြီးမျှော်လင့်ဖို့မဖြစ်နိုင်ဘူး။ နောက်ပြီးတော့ တခုခုဖြစ်အောင်ကြိုးစားမယ်ဆိုတဲ့ အပိုင်းတွေ တွေ့ရပေမယ့် ညှိုနှိုင်းလုပ်ဖို့ထက် ဒီပြင်ဆင် ရေး ဘောင်ထဲက သွားဖို့ကြိုးစားလုပ်တာ ဘဲတွေ့ရတဲ့အခါတော့ နိုင်ငံရေးအရ သက်ရောက်မှုကိုဘဲ ပိုအာရုံထားတဲ့ ပုံပေါ်တယ်။ လက်တွေ့ တခုခု ပြင်နိုင်ဖို့က နောက်တန်းမှာ ရှိတယ်လို့ ကျနော်မြင်တယ်။”
ကချင်ပြည်နယ်ဒီမိုကရေစီပါတီက ဒေါက်တာမနမ်တူးဂျာကတော့ တိုင်းရင်းသားတွေ လိုလားတဲ့ ပြင်ဆင်ချက်တွေ မပါတဲ့ ဒီပြင်ဆင် ရေးအောင်မြင်ဖို့ ခက်မယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။
“တိုင်းရင်းသားတွေ နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဒေသ အခွင့်အရေးနဲ့ တိုင်းရင်းသားနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး သိပ်မပါဘူးလို့ တွေ့နေရတယ်။ ဘယ်လိုပြောရမလဲဆို ပြောစရာ ဖြစ်နေတာပေါ့။ တိုင်းရင်းသားအခန်းကဏ္ဍကို လျော့တွက်ရင်ငြိမ်းချမ်းရေး ရဖို့လည်းအခက်အခဲရှိမယ်။ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ အခွင့်အရေးပိုင်းဆိုင်ရာ ထည့်စဉ်းစားလုပ်ရင်တော့ကောင်းပါတယ်။ သူတို့ ဆန္ဒအလျောက် ပြင်သင့်ပြင်ထိုက်တာကို ပြင်တာတော့ ဟုတ်မှာပေါ့ ဆိုတော့ ခုနပြောတဲ့ အားနည်းချက်တွေကတော့ ရှိမလားလို့ပေါ့နော်။ ဒါတွေကို ပြင်ပြီးတော့ တဆင့်ပြန်သွားရင်တော့ ပိုကောင်းမယ်။ လိုချင်တဲ့အ ဖြေထွက်ကောင်း ထွက်လာမယ် ထင်တယ်”
အခု ဥပဒေမူကြမ်းထဲမှာ NLD ပါတီကိုယ်စားလှယ်တွေဘက်က တင်ထားတဲ့ ပြင်ဆင်ချက် အများစုပါဝင်ပြီး တပ်မတော်နဲ့ ကျန်တဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေဘက်က တင်ပြတဲ့အချက် အနည်းငယ်ပဲပါဝင်တဲ့အပေါ် ဝေဖန် ပြောဆိုထားကြပါတယ်။
..................
ဖှဲ့စညျးပုံပွငျရေး ဒုတိယမူကွမျး ဆှေးနှေးခကြျ မတျလ ၁၀ ရကျ အပွီးလုပျမယျ
(Unicode)
၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒေ ပွငျဆငျရေးဆိုငျရာ ဒုတိယအကွိမျ ဥပဒမေူကွမျးနဲ့ပတျသကျလို့ ၁၀ ရကျအတှငျး အပွီးလုပျဆောငျမယျလို့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျနာယကက ဒီကနေ့ပွောပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ဒီမူူကွမျးကိုဆှေးေ နှးဖို့ စာရငျးပေး ထားတဲ့ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျအရအေတှကျကိုလညျး လြှော့ခကြန့ျသတျလိုကျပါတယျ။ လှှတျ တောျတှငျး ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒေ ပွငျဆငျရေးလုပျ ငနျးစဉျ အောငျမွငျနိုငျခွေ ရှိပါသလား။ ဘယျလောကျအထိ ရော မြှောျလင့ျနိုငျမှာပါလဲ။ ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မမခေက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒေ ပွငျဆငျရေးအတှကျ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ၁၄၉ ဦးပါဝငျဆှေးနှေးဖို့ ခှင့ျ ပွုထား တယျလို့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျ နာယက ဦးတီခှနျမွတျကဒီကနေ့ ကငြျးပတဲ့ ပွညျထောငျစုလှှတျ တောျအစညျးအဝေး မှာ ကွညောလိုကျတာပါ။
“ ပွငျဆငျတဲ့ဥပဒမေူကွမျးတှေ အပေါျ ဆှေးနှေးဖို့ တဦးကို ၈မိနဈနဲ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ၁၄၉ဦး အမညျစာရငျးကို သတျမှတျရာထားပွီးဖွဈပါတယျ။ ဆှေးနှေးခှင့ျရထားပွီးလှှတျတောျကိုယျစားလှယျ မြားက ဆှေးနှေးရာတှငျ ဆှေးနှေးခှင့ျပွုသည့ျ သတျမှတျခြိနျအတှငျး ဆှေးနှေးရမယျဖွဈသညျ။ ယငျးပွငျဆငျသင့ျ ဥပဒမေူကွမျးတှငျပါရှိသော ပုဒျမမြားပါ ကိစ်စရပျမြားမှအပ မညျသည့ျကိစ်စကိုမှ ထည့ျသှငျးဆှေးနှေးခွငျးမပွုရလို့ သတျမှတျပွဌာနျးထားပါတယျ။ ဥပဒမေူကွမျးမြားအပေါျ ဆှေးနှေးကွတဲ့အခါ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ တဦးခငြျးအနနေဲ့ နိုငျငံရေးပါတီ အဖှဲ့အစညျးတခုခု ၊ လူပုဂ်ဂတဦးတယောကျ ၊ တိုငျးရငျးသား လူမြိုးစုကို ထိခိုကျစမေယ့ျအသုံးအနှုနျး ပွောဆိုခကြျမြား မပါရှိအောငျ ဂရုပွုဆငျခငြျကွဖို့ လိုအပျပါတယျ။”
ဖဖေောျဝါရီလ ၂၅ ရကျမှ မတျလ ၅ ရကျအတှငျး ခန့ျမှနျးခွေ ၁၀ရကျအတှငျးမှာ အပွီးသတျလုပျဖို့လြာထား တယျ လို့လညျး ပွောပါ တယျ။ အရငျ စာရငျးပေးထားသူ ၂၈၂ ဦးကနေ ၁၄၉ ဦးသို့ လြှော့ခကြန့ျသတျလိုကျပွီး ဒီထဲမှာ အနိုငျရပါတီ NLD နဲ့ တပျမတောျသားကိုယျစားလှယျ တို့က အရညျအတှကျတူ အယောကျ ၅၀စီနဲ့ ဆှေးနှေးမှာပါ။ ဆှေးနှေးမယ့ျနေ့အလိုကျ လူ စာရငျးကိုထုတျပွနျထားပါတယျ။
တပျကိုယျစားလှယျ ၁၆၄ ယောကျ၊ NLD အမတျ ၆၉ ယောကျ၊ တသီးပုဂ်ဂလနဲ့ တခွားနိုငျငံရေး ပါတီတှကေ ၄၉ ယောကျ ဆှေးနှေး ဖို့ စာရငျးပေးထားတာမှာ ဘယျလိုညှိနှိုငျးသဘောတူညီခကြျယူပွီး အခုလို လြှော့ခလြိုကျနိုငျတယျဆိုတာ ကို တော့ ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မသိရပါဘူး။
အခု ဆှေးနှေးမယ့ျ ဥပဒကွေမျး တှေ ထဲမှာ ပွငျဆငျ ဖို့ အဆိုပွု ထားတဲ့ ပုဒျမ စုစုပေါငျး ၁၄၂ ခကြျ ရှိနပေါတယျ။ ပွညျထောငျစု လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ၇၅ ရာခိုငျနှုနျးကြောျ ထောကျခံရုံနဲ့ ပွငျနိုငျမယ့ျ ပုဒျမမြား အတှကျ ဥပဒကွေမျး တခု၊ ပွညျထောငျစု လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ၇၅ ရာခိုငျနှုနျးကြောျ ထောကျခံမှုအပွငျ လူထုဆန်ဒခံယူပှဲပါ ကငြျးပ အတညျပွုမှ ပွငျနိုငျမယ့ျ ပုဒျမမြား အတှကျ ဥပဒကွေမျး တခု၊ ပေါငျး ဥပဒကွေမျးနှဈခုအဖွဈ တငျသှငျး ထားတာပါ။ ဆှေးနှေးတဲ့ နရောမှာတော့ ဒီဥပဒကွေမျး နှဈခုကို ခှဲခွားဆောငျရှကျ ဖို့ မရှိပဲ တဈပေါငျးတညျး လုပျဆောငျမယျလို့လညျး ဦးတီခှနျမွတျက ပွောပါတယျ။
လှှတျတောျတှငျး ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒေ ပွငျဆငျရေးလုပျ ငနျးစဉျ နဲ့ ပတျသကျပွီး လုပျဆောငျမှုတှေ အပေါျ အမြိုးမြိုး ဝဖေနျ နကွေတာ ဖွဈပွီး ဒီ ပွငျဆငျရေး လုပျငနျးစဉျ ကနေ အမြားကွီး မြှောျလင့ျဖို့ မဖွဈနိုငျဘူးလို့ သုံးသပျသူကတော့ နိုငျငံရေးလေ့လာသုံးသပျသူ ဦးမငျးခငျ ပါ။
“ဒီတိုငျးတော့ အမြားကွီးမြှောျလင့ျဖို့မဖွဈနိုငျဘူး။ နောကျပွီးတော့ တခုခုဖွဈအောငျကွိုးစားမယျဆိုတဲ့ အပိုငျးတှေ တှေ့ရပမေယ့ျ ညှိုနှိုငျးလုပျဖို့ထကျ ဒီပွငျဆငျ ရေး ဘောငျထဲက သှားဖို့ကွိုးစားလုပျတာ ဘဲတှေ့ရတဲ့အခါတော့ နိုငျငံရေးအရ သကျရောကျမှုကိုဘဲ ပိုအာရုံထားတဲ့ ပုံပေါျတယျ။ လကျတှေ့ တခုခု ပွငျနိုငျဖို့က နောကျတနျးမှာ ရှိတယျလို့ ကနြောျမွငျတယျ။”
ကခငြျပွညျနယျဒီမိုကရစေီပါတီက ဒေါကျတာမနမျတူးဂြာကတော့ တိုငျးရငျးသားတှေ လိုလားတဲ့ ပွငျဆငျခကြျတှေ မပါတဲ့ ဒီပွငျဆငျ ရေးအောငျမွငျဖို့ ခကျမယျလို့ သုံးသပျပါတယျ။
“တိုငျးရငျးသားတှေ နဲ့ ပတျသကျတဲ့ ဒသေ အခှင့ျအရေးနဲ့ တိုငျးရငျးသားနဲ့ ပတျသတျပွီး သိပျမပါဘူးလို့ တှေ့နရေတယျ။ ဘယျလိုပွောရမလဲဆို ပွောစရာ ဖွဈနတောပေါ့။ တိုငျးရငျးသားအခနျးကဏ်ဍကို လြော့တှကျရငျငွိမျးခမြျးရေး ရဖို့လညျးအခကျအခဲရှိမယျ။ တိုငျးရငျးသားတှရေဲ့ အခှင့ျအရေးပိုငျးဆိုငျရာ ထည့ျစဉျးစားလုပျရငျတော့ကောငျးပါတယျ။ သူတို့ ဆန်ဒအလြောကျ ပွငျသင့ျပွငျထိုကျတာကို ပွငျတာတော့ ဟုတျမှာပေါ့ ဆိုတော့ ခုနပွောတဲ့ အားနညျးခကြျတှကေတော့ ရှိမလားလို့ပေါ့နောျ။ ဒါတှကေို ပွငျပွီးတော့ တဆင့ျပွနျသှားရငျတော့ ပိုကောငျးမယျ။ လိုခငြျတဲ့အ ဖွထှေကျကောငျး ထှကျလာမယျ ထငျတယျ”
အခု ဥပဒမေူကွမျးထဲမှာ NLD ပါတီကိုယျစားလှယျတှဘေကျက တငျထားတဲ့ ပွငျဆငျခကြျ အမြားစုပါဝငျပွီး တပျမတောျနဲ့ ကနြျတဲ့ နိုငျငံရေးပါတီတှဘေကျက တငျပွတဲ့အခကြျ အနညျးငယျပဲပါဝငျတဲ့အပေါျ ဝဖေနျ ပွောဆိုထားကွပါတယျ။
