(Zawgyi/Unicode)
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ ဖြစ်နေတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် COVID-19 ရောဂါရဲ့ သက်ရောက်မှု တခုအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းက ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရပ်ဆိုင်းသွားပါတယ်။ ဒီအတွက် ခရီးသွားလုပ်ငန်းကုမ္ပဏီတွေ လုပ်ငန်းလည်ပတ်နိုင်ဖို့ အစိုးရကနေ ချေးငွေထုတ်ပေးဖို့ရှိနေပါတယ်။ ဒီအကြောင်း မအိမ့်သန္တာထွန်း စုံစမ်းမေးမြန်းထားတာပါ။
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ ဖြစ်နေတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် COVID-19 ရောဂါရဲ့ သက်ရောက်မှု တခုအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းက ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရပ်ဆိုင်းသွားပြီဆိုတဲ့ အကြောင်းကို ပြောပြပေးပါမယ်။
COVID-19 ရောဂါကြောင့် နိုင်ငံတချို့ Shut Down လုပ်လိုက်တာ၊ လေကြောင်းလိုင်းတွေ ကန့်သတ်လိုက်တာတွေ ရှိတာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေက ဇန်နဝါရီလလောက် ကနေစပြီး တဖြည်းဖြည်း ကျလာနေတာဖြစ်ပြီးတော အခုဆိုရင် လုပ်ငန်းတွေက ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်အထိ ရပ်ဆိုင်းသွားကြပြီလို့ မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသက်လွင်တိုးက ပြောပြပါတယ်။
“ခရီးသွားလုပ်ငန်းကတော့ ကျနော်ထင်တယ်။ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း လောက်ကတော့ ရပ်ဆိုင်းသွားပြီပေါ့နော်။ စဖြစ်တဲ့ ဇန်နဝါရီ လောက်ကတော့ ၂၀ ကနေ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ ထိတယ်ပေါ့။ ခု တရုတ်မားကက်လုပ်တဲ့သူတွေ စထိတယ်ပေါ့နှော်။ ပြီးတော့ ကိုရီးယားလိုက်လာတယ်၊ ဂျပန်တို့ဘာတို့ပေါ့။ ဖေဖော်ဝါရီလောက်ကျတော့ ကျနော်တို့က တဖြည်းဖြည်း ဥရောပဘက်ပါ အရှိန်မြင့်လာတဲ့ အခါကျတော့ ဥရောပမားကက်ကို အဓိကထားတဲ့ အီတလီတို့၊ ပြင်သစ်တို့ ဒီဘက်ဆို ကျနော်တို့ဆို စပိန်တို့ ဘာတို့က ဖေဖော်ဝါရီမှာ လာပြီးတော့ ထိလာတယ်။ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ထိ ထိလာတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ အပတ်ကတင် လေကြောင်းလိုင်းတွေက အစ ကန့်သတ်လာတယ်။ တချို့နိုင်ငံတွေက shut down လုပ်လိုက်တော့ ဥပမာ စပိန်ဆိုရင် shut down လိုက်ပြီ။ ေနာက်ဒီဘက်က ပြင်သစ်တို့ အီတလီတို့ဆိုရင်လည်း ကနဦးကတည်းက shut down လုပ်လိုက်ပြီ။ England လည်း ထိလာပြီ။ အမေရိကန်လည်း passenger သဘောၤတွေက အစ ကမ်းကပ်ခွင့် ရဖို့ကြိုးစားပေမယ့် အခြေအနေအရ မကောင်းတဲ့ အခါမှာ return to home ဖြစ်သွားတဲ့ အခါကျတော့ ဒါလုံးဝ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကို ဖြစ်သွားတယ်။”
ဒီလို ရပ်ဆိုင်းလာကြတဲ့ CMP လုပ်ငန်းတွေ ဟိုတယ်နဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေ အသေးစားအလတ်စား စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေအတွက် အတိုးနှုန်း ၁ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ချေးငွေ ကျပ် ၁၀၀ ဘီလီယံကို တနှစ်တာကာလ သတ်မှတ်ချက်နဲ့ ထုတ်ချေးသွားဖို့အတွက် မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့က ရင်နှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် နိုင်ငံခြားစီးပွားဆက်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနမှာလုပ်တဲ့ အစည်းအဝေးမှာ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။
COVID-19 ကြောင့် လတ်တလော စီးပွားရေးထိခိုက်မှုအများဆုံး ထိခိုက်ခံစားရတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ဦးစားပေး ကုစားနိုင်ဖို့ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့ နိုင်ငံတော့ လှည့်ပတ်ရန်ပုံငွေက ကျပ် ၅၀ ဘီလီယံနဲ့ လူမှုဖူလုံရေးရန်ပုံငွေ ကျပ် ၅၀ ဘီလီယံ စုစုပေါင်း ကျပ် ၁၀၀ ဘီလီယံကို ကနဦးမတည်ငွေအဖြစ် COVID-19 FUND ထူထောင်ထားပြီး ချေးငွေ ထုတ်ချေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို အချိန်မှာ အစိုးရက လုပ်ဆောင်ပေးတဲ့ ကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဦးသက်လွင်တိုးက အခုလို သုံးသပ်ပါတယ်။
“ဒါပြောရရင်တော့ အစိုးရရဲ့ ရပ်တည်မှုက ဒီဖက်ခေတ်တွေမှာ ဒါ ပထမဦးဆုံး ကြုံတွ့ရတာာပါပဲ။ ကျနော်တို့ အချိန်ကောင်းတခုကလည်း ပေါ်လာမယ်လို့ အားလုံးက ယုံကြည်ထားတယ်။ အဲ့ဒီကာလမတိုင်ခင်ကို ထိန်းထားဖို့က အစိုးရရဲ့ ကြားခံဝင်ဖို့ကလည်း ဒါတကယ် အချိန်ကောင်းတခုလို့လည်း ထင်ပါတယ်။ အဲ့တာကိုလည်း ဘယ်လိုပုံစံမျိုးနဲ့ ခွဲဝေမယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့ အသေးစိတ်ကတော့ ကြည့်ကြရမှာပေါ့နော်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ခရီးသွား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း စုစုပေါင်းက ၃,၀၀၀ နီးပါးရှိနေတယ်လို့ ဦးသက်လွင်တိုးက ပြောပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းဝင် ကုမ္ပဏီက ၁၁၀၀ ကျော်ရှိတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ အသင်းဝင်ကုမ္ပဏီရော အသင်းဝင် မဟုတ်တဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကိုပါ တကယ်အလုပ်လုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီတွေဆိုရင် ချေးငွေ ရှိနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်ပေးသွားမှာဖြစ်တယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌက ပြောပါတယ်။
ဝင်ငွေမရှိတော့တဲ့ ခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေက ဖျက်သိမ်းလိုက်ရတဲ့ ခရီးစဉ်တွေအတွက် ခရီးသွားတွေဆီကနေ ကြိုတင်ရယူထားတဲ့ စရန်ငွေတွေကို ပြန်ပေးရတာကြောင့် ကုမ္ပဏီအချို့ ဖျက်သိမ်းလိုက်ရနိုင်တဲ့ အထိ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အတွက် ချေးငွေရယူလိုကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းကို တင်ပြခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
နိုင်ငံတော်ရဲ့ အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က COVID-19 ကြောင့် ထိခိုက်မှုအများဆုံးဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဟိုတယ်နဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်း ကဏ္ဍနှင့် အသေးစားအလတ်စား လုပ်ငန်းတွေအတွက် အစိုးရချေးငွေနဲ့ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်တွေ ပေးမယ်လို့ COVID-19 ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ကုသရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီကနေ့ မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ စာရင်းအရ ကမ္ဘာမှာ COVID-19 ဖြစ်ပွားနေတဲ့နိုင်ငံပေါင်း ၁၇၆ နိုင်ငံရှိပြီး ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံထားရသူ စုစုပေါင်းက ၂၂၀,၀၀၀ ကျော်နဲ့သေဆုံးသူ စုစုပေါင်းက ၉,၀၀၀ နီးပါးရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
မွနျမာ့ခရီးသှားလုပျငနျးကဏ်ဍအတှကျ အစိုးရ ငှထေုတျခြေးမယျ
ကမ်ဘာ့နိုငျငံတောျတောျမြားမြားမှာ ဖွဈနတေဲ့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ COVID-19 ရောဂါရဲ့ သကျရောကျမှု တခုအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ခရီးသှားလုပျငနျးက ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးအထိ ရပျဆိုငျးသှားပါတယျ။ ဒီအတှကျ ခရီးသှားလုပျငနျးကုမ်ပဏီတှေ လုပျငနျးလညျပတျနိုငျဖို့ အစိုးရကနေ ခြေးငှထေုတျပေးဖို့ရှိနပေါတယျ။ ဒီအကွောငျး မအိမ့ျသန်တာထှနျး စုံစမျးမေးမွနျးထားတာပါ။
ကမ်ဘာ့နိုငျငံတောျတောျမြားမြားမှာ ဖွဈနတေဲ့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ COVID-19 ရောဂါရဲ့ သကျရောကျမှု တခုအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ခရီးသှားလုပျငနျးက ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးအထိ ရပျဆိုငျးသှားပွီဆိုတဲ့ အကွောငျးကို ပွောပွပေးပါမယျ။
COVID-19 ရောဂါကွောင့ျ နိုငျငံတခြို့ Shut Down လုပျလိုကျတာ၊ လကွေောငျးလိုငျးတှေ ကန့ျသတျလိုကျတာတှေ ရှိတာကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ခရီးသှားဝနျဆောငျမှုလုပျငနျးတှကေ ဇနျနဝါရီလလောကျ ကနစေပွီး တဖွညျးဖွညျး ကလြာနတောဖွဈပွီးတော အခုဆိုရငျ လုပျငနျးတှကေ ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျအထိ ရပျဆိုငျးသှားကွပွီလို့ မွနျမာနိုငျငံ ခရီးသှားလုပျငနျးအဖှဲ့ခြုပျ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးသကျလှငျတိုးက ပွောပွပါတယျ။
“ခရီးသှားလုပျငနျးကတော့ ကနြောျထငျတယျ။ ၈၀ ရာခိုငျနှုနျး လောကျကတော့ ရပျဆိုငျးသှားပွီပေါ့နောျ။ စဖွဈတဲ့ ဇနျနဝါရီ လောကျကတော့ ၂၀ ကနေ ၃၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျပဲ ထိတယျပေါ့။ ခု တရုတျမားကကျလုပျတဲ့သူတှေ စထိတယျပေါ့နှောျ။ ပွီးတော့ ကိုရီးယားလိုကျလာတယျ၊ ဂပြနျတို့ဘာတို့ပေါ့။ ဖဖေောျဝါရီလောကျကတြော့ ကနြောျတို့က တဖွညျးဖွညျး ဥရောပဘကျပါ အရှိနျမွင့ျလာတဲ့ အခါကတြော့ ဥရောပမားကကျကို အဓိကထားတဲ့ အီတလီတို့၊ ပွငျသဈတို့ ဒီဘကျဆို ကနြောျတို့ဆို စပိနျတို့ ဘာတို့က ဖဖေောျဝါရီမှာ လာပွီးတော့ ထိလာတယျ။ ၅၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျထိ ထိလာတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ အပတျကတငျ လကွေောငျးလိုငျးတှကေ အစ ကန့ျသတျလာတယျ။ တခြို့နိုငျငံတှကေ shut down လုပျလိုကျတော့ ဥပမာ စပိနျဆိုရငျ shut down လိုကျပွီ။ နောကျဒီဘကျက ပွငျသဈတို့ အီတလီတို့ဆိုရငျလညျး ကနဦးကတညျးက shut down လုပျလိုကျပွီ။ England လညျး ထိလာပွီ။ အမရေိကနျလညျး passenger သဘောၤတှကေ အစ ကမျးကပျခှင့ျ ရဖို့ကွိုးစားပမေယ့ျ အခွအေနအေရ မကောငျးတဲ့ အခါမှာ return to home ဖွဈသှားတဲ့ အခါကတြော့ ဒါလုံးဝ ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျကို ဖွဈသှားတယျ။”
ဒီလို ရပျဆိုငျးလာကွတဲ့ CMP လုပျငနျးတှေ ဟိုတယျနဲ့ ခရီးသှားလုပျငနျးတှေ အသေးစားအလတျစား စီးပှားရေး လုပျငနျးတှအေတှကျ အတိုးနှုနျး ၁ ရာခိုငျနှုနျးနှင့ျ ခြေးငှေ ကပြျ ၁၀၀ ဘီလီယံကို တနှဈတာကာလ သတျမှတျခကြျနဲ့ ထုတျခြေးသှားဖို့အတှကျ မတျလ ၁၈ ရကျနေ့က ရငျနှီးမွှုပျနှံမှုနှင့ျ နိုငျငံခွားစီးပှားဆကျသှယျရေး ဝနျကွီးဌာနမှာလုပျတဲ့ အစညျးအဝေးမှာ ဆုံးဖွတျခဲ့ပါတယျ။
COVID-19 ကွောင့ျ လတျတလော စီးပှားရေးထိခိုကျမှုအမြားဆုံး ထိခိုကျခံစားရတဲ့ လုပျငနျးတှကေို ဦးစားပေး ကုစားနိုငျဖို့ ပွညျထောငျစုအစိုးရအဖှဲ့ရဲ့ ခှင့ျပွုခကြျနဲ့ နိုငျငံတော့ လှည့ျပတျရနျပုံငှကေ ကပြျ ၅၀ ဘီလီယံနဲ့ လူမှုဖူလုံရေးရနျပုံငှေ ကပြျ ၅၀ ဘီလီယံ စုစုပေါငျး ကပြျ ၁၀၀ ဘီလီယံကို ကနဦးမတညျငှအေဖွဈ COVID 19 FUND ထူထောငျထားပွီး ခြေးငှေ ထုတျခြေးမှာ ဖွဈပါတယျ။
ဒီလို အခြိနျမှာ အစိုးရက လုပျဆောငျပေးတဲ့ ကိစ်စတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ဦးသကျလှငျတိုးက အခုလို သုံးသပျပါတယျ။
“ဒါပွောရရငျတော့ အစိုးရရဲ့ ရပျတညျမှုက ဒီဖကျခတျေတှမှော ဒါ ပထမဦးဆုံး ကွုံတှ့ရတာာပါပဲ။ ကနြောျတို့ အခြိနျကောငျးတခုကလညျး ပေါျလာမယျလို့ အားလုံးက ယုံကွညျထားတယျ။ အဲ့ဒီကာလမတိုငျခငျကို ထိနျးထားဖို့က အစိုးရရဲ့ ကွားခံဝငျဖို့ကလညျး ဒါတကယျ အခြိနျကောငျးတခုလို့လညျး ထငျပါတယျ။ အဲ့တာကိုလညျး ဘယျလိုပုံစံမြိုးနဲ့ ခှဲဝမေယျဆိုတာကို ကနြောျတို့ အသေးစိတျကတော့ ကွည့ျကွရမှာပေါ့နောျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ ခရီးသှား ဝနျဆောငျမှုလုပျငနျး စုစုပေါငျးက ၃,၀၀၀ နီးပါးရှိနတေယျလို့ ဦးသကျလှငျတိုးက ပွောပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံခရီးသှားလုပျငနျးရှငျမြား အသငျးဝငျ ကုမ်ပဏီက ၁၁၀၀ ကြောျရှိတယျလို့ဆိုပါတယျ။ အသငျးဝငျကုမ်ပဏီရော အသငျးဝငျ မဟုတျတဲ့ ကုမ်ပဏီတှကေိုပါ တကယျအလုပျလုပျတဲ့ ကုမ်ပဏီတှဆေိုရငျ ခြေးငှေ ရှိနိုငျအောငျ ဆောငျရှကျပေးသှားမှာဖွဈတယျလို့ မွနျမာနိုငျငံ ခရီးသှားလုပျငနျးအဖှဲ့ခြုပျ ဥက်ကဋ်ဌက ပွောပါတယျ။
ဝငျငှမေရှိတော့တဲ့ ခရီးသှားကုမ်ပဏီတှကေ ဖကြျသိမျးလိုကျရတဲ့ ခရီးစဉျတှအေတှကျ ခရီးသှားတှဆေီကနေ ကွိုတငျရယူထားတဲ့ စရနျငှတှေကေို ပွနျပေးရတာကွောင့ျ ကုမ်ပဏီအခြို့ ဖကြျသိမျးလိုကျရနိုငျတဲ့ အထိ ဖွဈလာနိုငျတဲ့ အတှကျ ခြေးငှရေယူလိုကွောငျး မွနျမာနိုငျငံ ခရီးသှားလုပျငနျးရှငျမြား အသငျးကို တငျပွခဲ့ကွတာဖွဈပါတယျ။
နိုငျငံတောျရဲ့ အတိုငျပငျခံ ပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက COVID-19 ကွောင့ျ ထိခိုကျမှုအမြားဆုံးဖွဈခဲ့တဲ့ ဟိုတယျနဲ့ ခရီးသှားလုပျငနျး ကဏ်ဍနှင့ျ အသေးစားအလတျစား လုပျငနျးတှအေတှကျ အစိုးရခြေးငှနေဲ့ အခှနျကငျးလှတျခှင့ျတှေ ပေးမယျလို့ COVID-19 ကာကှယျထိနျးခြုပျကုသရေးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ထည့ျသှငျးပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
ဒီကနေ့ မတျလ ၁၉ ရကျနေ့ စာရငျးအရ ကမ်ဘာမှာ COVID 19 ဖွဈပှားနတေဲ့နိုငျငံပေါငျး ၁၇၆ နိုငျငံရှိပွီး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံထားရသူ စုစုပေါငျးက ၂၂၀,၀၀၀ ကြောျနဲ့သဆေုံးသူ စုစုပေါငျးက ၉,၀၀၀ နီးပါးရှိနပေါတယျ။
