[Zawgyi/Unicode]
ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် မဲဆောက်မြို့မှာ မြန်မာအထည်ချုပ် အလုပ်သမား ၆၀၀ ကျော်ဟာ COVID-19 ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း အလုပ်နားထားဖို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ရက် ပြည့်သွားပြီဖြစ်ပေမဲ့ အလုပ်ဆင်းခွင့်မရပဲ ဖြစ်နေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအေးအေးမာက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် မဲဆောက်မြို့ မယ်ကု ၇ ရပ်ကွက်မှာရှိတဲ့ အားကစားအဝတ်အထည်ချုပ် စက်ရုံမှာ မြန်မာအလုပ်သမားတွေကို အလုပ်ဆင်းခွင့် မပေးဘဲ နားထားတဲ့ရက် ပြည့်သွားပြီဖြစ်တာကြောင့် စက်ရုံကို ပြန်သွားခဲ့ကြပေမဲ့ အလုပ်လုပ်ခွင့် မရဘဲ ဖြစ်နေကြတာပါ။ မြန်မာအလုပ်သမား ၆၀၀ ကျော် အလုပ်လုပ်နေတဲ့ စက်ရုံမှာ အလုပ်လုပ်ခွင့်ရဖို့ မနေ့က စောင့်ဆိုင်းနေပေမဲ့ အလုပ်ရှင်ဘက် တစုံတရာ တုံ့ပြန်တာ မရှိသေးဘူးလို့လည်း အလုပ်သမားတဦးက ပြောပြပါတယ်။
"ကိုဗစ်ရောဂါကို အကြောင်းပြပြီးနောက် ညီမလေးတို့ အလုပ်သမားတွေကို အစည်းအဝေးခေါ်တယ်။ ၅ လပိုင်း ၂၆ ရက်နေ့ကတည်းကနေ ၈ လပိုင်း ၁ ရက်နေ့အထိ ရက်ပေါင်း ၆၇ ရက် အလုပ်ပိတ်တယ်ပြောတယ်။ ၈ လပိုင်း ၂ ရက်နေ့က တနင်္ဂနွေနေ့လေ ၈ လပိုင်း ၃ ရက်နေ့က အလုပ်သွားဆင်းတော့ စက်ရုံက တံခါးမဖွင့်ပေးဘူး။ စက်ရုံနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ လူကြီးတွေကလည်း မနက် ၅ နာရီထဲက စက်ရုံကနေ ထွက်သွားတယ်လို့ စက်ရုံစောင့်ရဲကပြောတယ်။ ညီမလေးတို့ အလုပ်သမားတွေ အဲဒီမှာ သွားနေနေတော့ ရပ်ကွက်လူကြီးတွေ ပြည်သူ့စစ်တွေ ရောက်လာကြတယ်။ ဆန္ဒလာပြတာလားလို့မေးတော့ ဆန္ဒလာပြတာ မဟုတ်တဲ့အကြောင်း ပြောပြတော့ရပ်ရွာလူကြီးတွေက အလုပ်ရှင်တွေကို ခေါ်ပေးမယ်ပြောတယ်။ ဒါပေမဲ့ အလုပ်ရှင်ကတော့ ရောက်မလာခဲ့ဘူး။"
တရားဝင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်လက်မှတ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အလုပ်လုပ်နေကြတာ ဖြစ်ပေမဲ့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အလုပ်သမား အခွင့်အရေးတွေ မရကြဘူးလို့လည်း အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားသူတွေက ပြောပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း အလုပ်သမား အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ တိုးလာနေတယ်လို့လည်း ထိုင်းနိုင်ငံအခြေစိုက် အလုပ်သမားရေးလှုပ်ရှားနေတဲ့ AAC အဖွဲ့က ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကိုရဲမင်းက ပြောပါတယ်။
"ဒီစက်ရုံက မြန်မာပြည်သားအလုပ်သမားအားလုံး ၆၀၀ ကျော်အလုပ်လုပ်နေတဲ့ စက်ရုံတရားဝင်အထောက်အထာေးတွ ကိုင်ထားတဲ့သူတွေ စီအိုင်စာအုပ်တွေ M64 ဆိုတဲ့ Boder Paas လက်မှတ်တွေ ကိုင်ထားတဲ့သူတွေပါတယ် အရင်တုန်းကလည်း အလုပ်သမားတွေကို ခေါင်းပုံဖြတ် ဈေးနှိမ်ခိုင်းစေလို့ အလုပ်သမားတွေဆန္ဒပြလို့ ထိုင်းအစိုးရက နှိမ်ခိုင်းထားတဲ့ နစ်နာကြေးတွေ ပြန်ပေးဆိုပြီး လုပ်ထားတာသူတို့က နစ်နာကြေးကို ၃ ရစ်ပေးမယ်ပြောတယ်။ တရစ်ပဲ ပေးရသေးတယ်ပြီးတော့ ကိုဗစ်ကာလမှာ အလုပ်သမား ၆၀၀ ကျော်ကို နားခိုင်းတယ်။ ထိုင်းတွေ ၁၀၀ ကျော်ကိုတော့ အလုပ်ဆင်းခိုင်းတယ်။ မြန်မာတွေကို အလုပ်ကို မဆင်းခိုင်းတော့ဘူး။ ဒါအပြင်အဆောင်တွေကနေ မောင်းထုတ်တယ်။ ကျနော်တို့အဖွဲ့တွေ သံအရာရှိတွေပြောတော့မှ စက်ရုံအဆောင်ကနေ မောင်းမထုတ်တာ။ ဒါတောင် ရေဖြတ်၊ မီးဖြတ်ထပ်လုပ်ပြန်တယ်။ အလုပ်ပိတ်ရက်ဖယ်ပြီး အလုပ်ပြန်ဆင်းတော့ အခုပိတ်ထားတယ်။ အလုပ်ဖြုတ်တယ်လည်း မပြောဘူး။ ပြောရင် နစ်နာကြေးပေးနေရမယ်။ လူမူဖူလုံရေးကြေးတွေလည်း ထည့်ထားတွေလည်း ထောက်ပံ့ကြေးတွေ ဘာမှ မရဘူး။ အဲဒီလိုမျိုးတွေဖြစ်တယ်။"
ကပ်ရောဂါနဲ့ ကြုံနေရပေမဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံက ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း တော်တော်များများမှာတော့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်ချက်တွေနဲ့အညီ လုပ်ငန်းတွေ ဆက်လက် လုပ်ကိုင်ခွင့်ပြုခဲ့ပေမဲ့ ကုန်သွယ်မှုတွေမှာ အခက်အခဲတွေကြောင့် လုပ်ငန်းအများအပြား ရပ်ဆိုင်းခဲ့ရတာပါ။ တချို့လုပ်ငန်းတွေ လုံးဝရပ်ဆိုင်းပစ်လိုက်ရတာမျိုးတွေလည်း ရှိခဲ့သလို အလုပ်ရုံတွေ ပိတ်ရတဲ့အတွက် အလုပ်သမားတွေ နစ်နာကြေး မရလိုက်တာမျိုးတွေလည်း ရှိပါတယ်။
မဲဆောက်မြိုနယ် စီးပွားရေးဇုန်အတွင်းမှာ တရားဝင် မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ စက်ရုံပေါင်း ၄၄၅ ရုံရှိပြီး ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းက အထည်ချုပ် စက်ရုံတွေဖြစ်ပါတယ်။ တရားဝင် စာရင်းအရ ဆိုရင် အထည်ချုပ် အလုပ်သမားပေါင်း ၄၅,၀၀၀ လောက်ရှိနေပါတယ်။ တာ့ခရိုင်တခုလုံးမှာတော့ မြန်မာအလုပ်သမား ၅၀၀,၀၀၀ ထက်မနည်းအလုပ်လုပ်ကိုင်နေတာပါ။
[Unicode Version]
ထိုငျးမွနျမာနယျစပျ မဲဆောကျမွို့မှာ မွနျမာအထညျခြုပျ အလုပျသမား ၆၀၀ ကြောျဟာ COVID-19 ကပျရောဂါကာလအတှငျး အလုပျနားထားဖို့ သတျမှတျထားတဲ့ရကျ ပွည့ျသှားပွီဖွဈပမေဲ့ အလုပျဆငျးခှင့ျမရပဲ ဖွဈနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအေးအေးမာက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ထိုငျးမွနျမာနယျစပျ မဲဆောကျမွို့ မယျကု ၇ ရပျကှကျမှာရှိတဲ့ အားကစားအဝတျအထညျခြုပျ စကျရုံမှာ မွနျမာအလုပျသမားတှကေို အလုပျဆငျးခှင့ျ မပေးဘဲ နားထားတဲ့ရကျ ပွည့ျသှားပွီဖွဈတာကွောင့ျ စကျရုံကို ပွနျသှားခဲ့ကွပမေဲ့ အလုပျလုပျခှင့ျ မရဘဲ ဖွဈနကွေတာပါ။ မွနျမာအလုပျသမား ၆၀၀ ကြောျ အလုပျလုပျနတေဲ့ စကျရုံမှာ အလုပျလုပျခှင့ျရဖို့ မနေ့က စောင့ျဆိုငျးနပေမေဲ့ အလုပျရှငျဘကျ တစုံတရာ တုံ့ပွနျတာ မရှိသေးဘူးလို့လညျး အလုပျသမားတဦးက ပွောပွပါတယျ။
"ကိုဗဈရောဂါကို အကွောငျးပွပွီးနောကျ ညီမလေးတို့ အလုပျသမားတှကေို အစညျးအဝေးခေါျတယျ။ ၅ လပိုငျး ၂၆ ရကျနေ့ကတညျးကနေ ၈ လပိုငျး ၁ ရကျနေ့အထိ ရကျပေါငျး ၆၇ ရကျ အလုပျပိတျတယျပွောတယျ။ ၈ လပိုငျး ၂ ရကျနေ့က တနငျ်ဂနှနေေ့လေ ၈ လပိုငျး ၃ ရကျနေ့က အလုပျသှားဆငျးတော့ စကျရုံက တံခါးမဖှင့ျပေးဘူး။ စကျရုံနဲ့သကျဆိုငျတဲ့ လူကွီးတှကေလညျး မနကျ ၅ နာရီထဲက စကျရုံကနေ ထှကျသှားတယျလို့ စကျရုံစောင့ျရဲကပွောတယျ။ ညီမလေးတို့ အလုပျသမားတှေ အဲဒီမှာ သှားနနေတေော့ ရပျကှကျလူကွီးတှေ ပွညျသူ့စဈတှေ ရောကျလာကွတယျ။ ဆန်ဒလာပွတာလားလို့မေးတော့ ဆန်ဒလာပွတာ မဟုတျတဲ့အကွောငျး ပွောပွတော့ရပျရှာလူကွီးတှကေ အလုပျရှငျတှကေို ခေါျပေးမယျပွောတယျ။ ဒါပမေဲ့ အလုပျရှငျကတော့ ရောကျမလာခဲ့ဘူး။"
တရားဝငျ အလုပျလုပျကိုငျခှင့ျလကျမှတျနဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ အလုပျလုပျနကွေတာ ဖွဈပမေဲ့ သတျမှတျထားတဲ့ အလုပျသမား အခှင့ျအရေးတှေ မရကွဘူးလို့လညျး အလုပျသမားရေး လှုပျရှားသူတှကေ ပွောပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ကပျရောဂါကာလအတှငျး အလုပျသမား အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ တိုးလာနတေယျလို့လညျး ထိုငျးနိုငျငံအခွစေိုကျ အလုပျသမားရေးလှုပျရှားနတေဲ့ AAC အဖှဲ့က ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ကိုရဲမငျးက ပွောပါတယျ။
"ဒီစကျရုံက မွနျမာပွညျသားအလုပျသမားအားလုံး ၆၀၀ ကြောျအလုပျလုပျနတေဲ့ စကျရုံတရားဝငျအထောကျအထာေးတှ ကိုငျထားတဲ့သူတှေ စီအိုငျစာအုပျတှေ M64 ဆိုတဲ့ Boder Paas လကျမှတျတှေ ကိုငျထားတဲ့သူတှပေါတယျ အရငျတုနျးကလညျး အလုပျသမားတှကေို ခေါငျးပုံဖွတျ ဈေးနှိမျခိုငျးစလေို့ အလုပျသမားတှဆေန်ဒပွလို့ ထိုငျးအစိုးရက နှိမျခိုငျးထားတဲ့ နဈနာကွေးတှေ ပွနျပေးဆိုပွီး လုပျထားတာသူတို့က နဈနာကွေးကို ၃ ရဈပေးမယျပွောတယျ။ တရဈပဲ ပေးရသေးတယျပွီးတော့ ကိုဗဈကာလမှာ အလုပျသမား ၆၀၀ ကြောျကို နားခိုငျးတယျ။ ထိုငျးတှေ ၁၀၀ ကြောျကိုတော့ အလုပျဆငျးခိုငျးတယျ။ မွနျမာတှကေို အလုပျကို မဆငျးခိုငျးတော့ဘူး။ ဒါအပွငျအဆောငျတှကေနေ မောငျးထုတျတယျ။ ကနြောျတို့အဖှဲ့တှေ သံအရာရှိတှပွေောတော့မှ စကျရုံအဆောငျကနေ မောငျးမထုတျတာ။ ဒါတောငျ ရဖွေတျ၊ မီးဖွတျထပျလုပျပွနျတယျ။ အလုပျပိတျရကျဖယျပွီး အလုပျပွနျဆငျးတော့ အခုပိတျထားတယျ။ အလုပျဖွုတျတယျလညျး မပွောဘူး။ ပွောရငျ နဈနာကွေးပေးနရေမယျ။ လူမူဖူလုံရေးကွေးတှလေညျး ထည့ျထားတှလေညျး ထောကျပံ့ကွေးတှေ ဘာမှ မရဘူး။ အဲဒီလိုမြိုးတှဖွေဈတယျ။"
ကပျရောဂါနဲ့ ကွုံနရေပမေဲ့ ထိုငျးနိုငျငံက ကုနျထုတျလုပျငနျး တောျတောျမြားမြားမှာတော့ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ လမျးညှှနျခကြျတှနေဲ့အညီ လုပျငနျးတှေ ဆကျလကျ လုပျကိုငျခှင့ျပွုခဲ့ပမေဲ့ ကုနျသှယျမှုတှမှော အခကျအခဲတှကွေောင့ျ လုပျငနျးအမြားအပွား ရပျဆိုငျးခဲ့ရတာပါ။ တခြို့လုပျငနျးတှေ လုံးဝရပျဆိုငျးပဈလိုကျရတာမြိုးတှလေညျး ရှိခဲ့သလို အလုပျရုံတှေ ပိတျရတဲ့အတှကျ အလုပျသမားတှေ နဈနာကွေး မရလိုကျတာမြိုးတှလေညျး ရှိပါတယျ။
မဲဆောကျမွိုနယျ စီးပှားရေးဇုနျအတှငျးမှာ တရားဝငျ မှတျပုံတငျထားတဲ့ စကျရုံပေါငျး ၄၄၅ ရုံရှိပွီး ၄၀ ရာခိုငျနှုနျးက အထညျခြုပျ စကျရုံတှဖွေဈပါတယျ။ တရားဝငျ စာရငျးအရ ဆိုရငျ အထညျခြုပျ အလုပျသမားပေါငျး ၄၅,၀၀၀ လောကျရှိနပေါတယျ။
တာ့ခရိုငျတခုလုံးမှာတော့ မွနျမာအလုပျသမား ၅၀၀,၀၀၀ ထကျမနညျးအလုပျလုပျကိုငျနတောပါ။
