[Zawgyi/Unicode]
စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်တဲ့ဆန္ဒပြပွဲတွေ အပြင်းအထန်ဖြစ်ခဲ့ဲတဲ့ ရန်ကုန်မြို့ နေရာအတော်များများမှာ ဆန္ဒပြသူတွေကချထားတဲ့ လမ်းပေါ် အတားအဆီးတွေကို စစ်တပ်နဲ့ရဲက ဒီကနေ့ လိုက်ပြီးဖြိုဖျက် မီးရှို့သလို ပစ်ခတ်တာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ရန်ကုန်ဘက်ကအခြေအနေကိုတော့ မခင်ဖြူထွေးက ပြောပြပါမယ်။
မြို့နယ် တချို့ကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေအဖြစ် ကြေငြာခံထားရတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်းမှာကတော့ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးကို ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ ဆင်နွှဲနေကြဆဲပါ။ ဒီကနေ့မှာတော့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီရဲ့လုံခြုံရေးတပ်တွေက နေရာ တော်တော်များများမှာ လူထုက ချထားတဲ့ လမ်းပေါ်အဟန့်အတားတွေကို လိုက်လံ ဖြိုဖျက်တာတွေ၊ မီးရှို့ဖျက်ဆီးတာတွေ လုပ်ခဲ့တာပါ။ မနက်စောပိုင်းကစလို့ ရန်ကုန်မြို့ မရမ်းကုန်းမြို့နယ်ထဲက သမိုင်းကုန်းတံတားပေါ် လှိုင်မြို့နယ်အနီးက ဘုရင့်နောင်လမ်းမပေါ်၊ ရန်ကင်း မြို့နယ် သစ္စာလမ်းပေါ်၊ သင်္ဃန်းကျွန်း လေးထောင့်ကန်လမ်းပေါ်၊ တောင်ဥက္ကလာ ရတနာလမ်းပေါ်နဲ့ တာမွေဈေးနားနဲ့ ကျောက်မြောင်းသရိပဌာန်လမ်းနားတွေမှာ ရှိတဲ့ လူထူက လုံခြုံရေးအတွက် လုပ်ထားတဲ့ အတားဆီးတွေကို ရှင်းလင်းဖြိုဖျက်တာတွေ လုပ်ခဲ့တာပါ။
လမ်းပေါ်က အဟန့်အတားတွေကို ဖြိုခဲ့တဲ့အပြင် အသံဗုံးတွေနဲ့ ပစ်တာခတ်တာတွေလည်းရှိခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။ အဲဒီမှာ လမ်းသွားလမ်းလာနဲ့ ရပ်ကွက်နေပြည်သူအချို့ကို ခေါ်ဆောင်တာ၊ အိမ်စီးကားအချို့ကို တားပြီး လူတွေကို ဆင်းခိုင်းပြီးအတားဆီးတွေကို ဖယ်ခိုင်းတာ၊ အမှိုက်တွေသိမ်းခိုင်းတာ၊ သဲအိတ်တွေ ဖယ်ခိုင်းတာတွေ လုပ်တယ်လို့ ကိုယ်တိုင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရသူ ပြည်သူတဦးကပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့ကို လာပြောတာတော့တယောက်ပဲ။ ဒါပေမဲ့ နောက်မှာ တခြားရဲတွေ ရှိတယ်။ လမ်း ဟိုဘက် ဒီဘက်မှာပေါ့ မျက်နှာချင်းဆိုင်ရော၊ မီးပွင့်ဘက်မှာရော ရဲတွေရှိတယ်။ စစ်ကားတွေရှိတယ်။ သူတို့က ဘေးကပ်ပြီး ဆင်းပြီး လာသယ်ဖို့ပြောတယ်။ နောက်ကားတံခါးကို ဆွဲဖွင့်တယ်။ ကျနော်က လော့ခ်ချထားတော့ ဖွင့်မရဘူး။ အဲဒီချိန်မှာ ကျနော်နောက်ဆုတ်ထွက်ပြန်မောင်းလာတာ။ အဲဒီချိန်မှာ ရဲတယောက်က ပစ်ဖို့ သေနတ်ကိုင် ချိန်လိုက်တာ တွေ့တယ်။ ကျနော်တို့ကို မမီလိုက်တော့ဘူး။ အဲဒီမှာ တွေ့တယ်၊ လူတွေလည်းရှိတယ်။ ၄၊ ၅ ယောက်လောက် လမ်းသွား၊ လမ်းလာတွေကို ကျနော်တို့ အရင်သယ်ခိုင်းနေတာ။ ကားပေါ်မှာ ရှိမနေဘူး။ စက်ဘီးနဲ့ဖြစ်ဖြစ်၊ လမ်းလျှောက်သွားတာပဲဖြစ်ဖြစ်ဆိုရင်တော့ သယ်ခိုင်းမှာပဲ။ မသယ်ဘူးပြောရင်တော့ ရိုက်တာနှက်တာ၊ ပစ်တာခတ်တာရှိမှာပဲ။ ကျနော်တို့က ကားပေါ်မို့ ကားပါလာလို့ ကံကောင်းသွားတာ။"
ဒါကတော့ ဒီမနက်ပိုင်းမှာ ရန်ကင်း ၁၂ လုံးတန်းမီးပွိင့်အနီးမှာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေဘက်က သဲအိတ်တွေ ဖယ်ဖို့ အတင်းအကြပ် ခိုင်းစေခဲ့တာကို ကိုယ်တိုင်ကြုံခဲ့ရသူတဦးက ပြန်ပြောပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေဟာ အတားအဆီးတွေဖယ်တဲ့ နေရာအနီးတဝိုက် ပတ်ဝန်းကျင်ကလူထုတွေကို ဖမ်းဆီးမှုတွေရှိ ခဲ့ပေမဲ့ နေရာတချို့မှာတော့ အတားဆီးတွေ ဖယ်ခိုင်းဖို့ ခိုင်းစေပြီး ပြန်လွှတ်ပေးတာတွေလည်း ရှိခဲ့တယ်လို့ ရပ်ကွက်နေသူတွေကပြောပါတယ်။
အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြမှုတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် နှိမ်နင်းခံရပြီး လူသေအပျောက် အများဆုံးဖြစ်ခဲ့ ရတဲ့ နေရာဖြစ်တဲ့ လှိုင်သာယာမြို့နယ်ကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဘက်က စစ်အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေအဖြစ် ကြေငြာပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန်ထိန်းချုပ်ကိုင်တွယ်မှု တွေလုပ်နေဆဲမို့ ပြည်သူတွေမှာ ပုန်းအောင်းနေရတယ်လို့ ဒေသခံတဦးကပြောပါတယ်။
"ဒီနေ့ကတော့ လှိုင်သာယာမှာ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းပဲ။ ဘာမှ မရှိဘူး။ လမ်းတွေလည်း ပြန်ဖွင့်နေပြီ။ အသွားအလာတွေတော့ ပြန်ရှိနေပြီ။ အရင်ကထက်တော့ ရှင်းနေပြီပေါ့ဗျာ။ ၁ ထိပ်ကြိုးတံတားဘက်ကိုတော့ ကား ၁၀ စီးလောက် တက်သွားပြီ။ သူတို့ လိုက်လှည့်နေပြီပေါ့ဗျာ။ ပြည်သူတွေလည်း အရင်လို မရှိတော့ပါဘူး။ ပုန်းနေကြပါပြီ။ သူ့ဟာနဲ့သူပြေးတာနဲ့ ရပ်ကွက်ထဲက အဆောင်တွေလည်း လူတွေ မရှိကြတော့ပါဘူး။"
ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့ကစလို့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာထားတဲ့ လှိုင်သာယာမြို့နယ်အပါအဝင် မြို့နယ် ၆ ခုမှာ နေ့နေ့ညည ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းမှုတွေ လုပ်ခဲ့သလို နေအိမ်တွေထဲအထိ လူတွေကို ဝင်ရောက်ဖမ်းဆီးပြီး၊ သဲအိတ်တွေနဲ့ အကာအရံတွေကို ဖယ်ရှားခိုင်းတာတွေ လုပ်ခဲ့တာတွေကြောင့် သေဆုံးသူတွေ တိုးလာတဲ့အပြင် အဲဒီနေရာတွေမှာနေထိုင်ကြသူ အများစု နေရပ်စွန့်ခွာထွက်သွားရတဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
လှည်းတန်း ညသပိတ် မြင်ကွင်း။
ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းတာတွေ လုပ်တာတွေရှိနေပေမဲ့ လူထုဘက်ကတော့ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးကို ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ ဆင်နွှဲလာတာတွေ ရှိပြီး လူမဲ့သပိတ်ဆင်နွဲှတာလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေရှိခဲ့တဲ့ မြောက်ဥက္ကလာနဲ့ တာမွေကျောက်မြောင်းဘက်မှာ စစ်တပ်က ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းတာတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒဏ်ရာရသူတွေရှိပေမဲ့ အသေအပျောက်တော့ မရှိခဲ့ပါဘူး။ ဖမ်းခံရသူတွေ ရှိတယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပေမဲ့ အတိအကျ မသိနိုင်ဖြစ်နေတယ်လို့ လုံခြုံရေးကြောင့် နာမည်နဲ့အသံ သုံးနိုင်ခွင့်မပေးနိုင်တဲ့ တာမွေဒေသခံတဦးကပြောပါတယ်။
ဆန္ဒပြမှုတွေ အားကောင်းတဲ့ သာကေတ၊ စမ်းချောင်း၊ တောင်ဥက္ကလာနေရာတွေမှာ ဆန္ဒပြသူတွေ ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ့ ဆန္ဒထုတ်ဖော်တာတွေဆက်လုပ်နေကြပါတယ်။ ရက်ပေါင်း ၄၅ ရက်ကြာပြီဖြစ်တဲ့ အာဏာသိမ်းဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုကို လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ဘက်က ဖြိုခွင်းလို့ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း လူ ၂၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့ပြီး လူပေါင်း ၂,၀၀၀ ထပ်မနည်း ဖမ်းဆီးခံထားရတယ်လို့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း AAPP-B က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ရနျကုနျမှာ အတားအဆီးတှေ စဈတပျနဲ့ ရဲ ဖကြျဆီး မီးရှို့
စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျကန့ျကှကျတဲ့ဆန်ဒပွပှဲတှေ အပွငျးအထနျဖွဈခဲ့ဲတဲ့ ရနျကုနျမွို့ နရောအတောျမြားမြားမှာ ဆန်ဒပွသူတှကေခထြားတဲ့ လမျးပေါျ အတားအဆီးတှကေို စဈတပျနဲ့ရဲက ဒီကနေ့ လိုကျပွီးဖွိုဖကြျ မီးရှို့သလို ပဈခတျတာတှလေညျး ရှိပါတယျ။ ရနျကုနျဘကျကအခွအေနကေိုတော့ မခငျဖွူထှေးက ပွောပွပါမယျ။
မွို့နယျ တခြို့ကို စဈအုပျခြုပျရေး နယျမွအေဖွဈ ကွငွောခံထားရတဲ့ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျးမှာကတော့ အာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေးကို ပုံစံမြိုးစုံနဲ့ ဆငျနှှဲနကွေဆဲပါ။ ဒီကနေ့မှာတော့ စဈအုပျခြုပျရေး ကောငျစီရဲ့လုံခွုံရေးတပျတှကေ နရော တောျတောျမြားမြားမှာ လူထုက ခထြားတဲ့ လမျးပေါျအဟန့ျအတားတှကေို လိုကျလံ ဖွိုဖကြျတာတှေ၊ မီးရှို့ဖကြျဆီးတာတှေ လုပျခဲ့တာပါ။ မနကျစောပိုငျးကစလို့ ရနျကုနျမွို့ မရမျးကုနျးမွို့နယျထဲက သမိုငျးကုနျးတံတားပေါျ လှိုငျမွို့နယျအနီးက ဘုရင့ျနောငျလမျးမပေါျ၊ ရနျကငျး မွို့နယျ သစ်စာလမျးပေါျ၊ သငျ်ဃနျးကြှနျး လေးထောင့ျကနျလမျးပေါျ၊ တောငျဥက်ကလာ ရတနာလမျးပေါျနဲ့ တာမှဈေေးနားနဲ့ ကြောကျမွောငျးသရိပဌာနျလမျးနားတှမှော ရှိတဲ့ လူထူက လုံခွုံရေးအတှကျ လုပျထားတဲ့ အတားဆီးတှကေို ရှငျးလငျးဖွိုဖကြျတာတှေ လုပျခဲ့တာပါ။
လမျးပေါျက အဟန့ျအတားတှကေို ဖွိုခဲ့တဲ့အပွငျ အသံဗုံးတှနေဲ့ ပဈတာခတျတာတှလေညျးရှိခဲ့တယျလို့ ဒသေခံတှကေပွောပါတယျ။ အဲဒီမှာ လမျးသှားလမျးလာနဲ့ ရပျကှကျနပွေညျသူအခြို့ကို ခေါျဆောငျတာ၊ အိမျစီးကားအခြို့ကို တားပွီး လူတှကေို ဆငျးခိုငျးပွီးအတားဆီးတှကေို ဖယျခိုငျးတာ၊ အမှိုကျတှသေိမျးခိုငျးတာ၊ သဲအိတျတှေ ဖယျခိုငျးတာတှေ လုပျတယျလို့ ကိုယျတိုငျကွုံတှေ့ခဲ့ရသူ ပွညျသူတဦးကပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့ကို လာပွောတာတော့တယောကျပဲ။ ဒါပမေဲ့ နောကျမှာ တခွားရဲတှေ ရှိတယျ။ လမျး ဟိုဘကျ ဒီဘကျမှာပေါ့ မကြျနှာခငြျးဆိုငျရော၊ မီးပှင့ျဘကျမှာရော ရဲတှရှေိတယျ။ စဈကားတှရှေိတယျ။ သူတို့က ဘေးကပျပွီး ဆငျးပွီး လာသယျဖို့ပွောတယျ။ နောကျကားတံခါးကို ဆှဲဖှင့ျတယျ။ ကနြောျက လော့ချခထြားတော့ ဖှင့ျမရဘူး။ အဲဒီခြိနျမှာ ကနြောျနောကျဆုတျထှကျပွနျမောငျးလာတာ။ အဲဒီခြိနျမှာ ရဲတယောကျက ပဈဖို့ သနေတျကိုငျ ခြိနျလိုကျတာ တှေ့တယျ။ ကနြောျတို့ကို မမီလိုကျတော့ဘူး။ အဲဒီမှာ တှေ့တယျ၊ လူတှလေညျးရှိတယျ။ ၄၊ ၅ ယောကျလောကျ လမျးသှား၊ လမျးလာတှကေို ကနြောျတို့ အရငျသယျခိုငျးနတော။ ကားပေါျမှာ ရှိမနဘေူး။ စကျဘီးနဲ့ဖွဈဖွဈ၊ လမျးလြှောကျသှားတာပဲဖွဈဖွဈဆိုရငျတော့ သယျခိုငျးမှာပဲ။ မသယျဘူးပွောရငျတော့ ရိုကျတာနှကျတာ၊ ပဈတာခတျတာရှိမှာပဲ။ ကနြောျတို့က ကားပေါျမို့ ကားပါလာလို့ ကံကောငျးသှားတာ။"
ဒါကတော့ ဒီမနကျပိုငျးမှာ ရနျကငျး ၁၂ လုံးတနျးမီးပှိင့ျအနီးမှာ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှဘေကျက သဲအိတျတှေ ဖယျဖို့ အတငျးအကွပျ ခိုငျးစခေဲ့တာကို ကိုယျတိုငျကွုံခဲ့ရသူတဦးက ပွနျပွောပွခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှဟော အတားအဆီးတှဖေယျတဲ့ နရောအနီးတဝိုကျ ပတျဝနျးကငြျကလူထုတှကေို ဖမျးဆီးမှုတှရှေိ ခဲ့ပမေဲ့ နရောတခြို့မှာတော့ အတားဆီးတှေ ဖယျခိုငျးဖို့ ခိုငျးစပွေီး ပွနျလှှတျပေးတာတှလေညျး ရှိခဲ့တယျလို့ ရပျကှကျနသေူတှကေပွောပါတယျ။
အာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး ဆန်ဒပွမှုတှကေို ပွငျးပွငျးထနျထနျ နှိမျနငျးခံရပွီး လူသအေပြောကျ အမြားဆုံးဖွဈခဲ့ ရတဲ့ နရောဖွဈတဲ့ လှိုငျသာယာမွို့နယျကို စဈအုပျခြုပျရေးကောငျစီဘကျက စဈအုပျခြုပျရေးနယျမွအေဖွဈ ကွငွောပွီး ပွငျးပွငျးထနျထနျထိနျးခြုပျကိုငျတှယျမှု တှလေုပျနဆေဲမို့ ပွညျသူတှမှော ပုနျးအောငျးနရေတယျလို့ ဒသေခံတဦးကပွောပါတယျ။
"ဒီနေ့ကတော့ လှိုငျသာယာမှာ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးပဲ။ ဘာမှ မရှိဘူး။ လမျးတှလေညျး ပွနျဖှင့ျနပွေီ။ အသှားအလာတှတေော့ ပွနျရှိနပွေီ။ အရငျကထကျတော့ ရှငျးနပွေီပေါ့ဗြာ။ ၁ ထိပျကွိုးတံတားဘကျကိုတော့ ကား ၁၀ စီးလောကျ တကျသှားပွီ။ သူတို့ လိုကျလှည့ျနပွေီပေါ့ဗြာ။ ပွညျသူတှလေညျး အရငျလို မရှိတော့ပါဘူး။ ပုနျးနကွေပါပွီ။ သူ့ဟာနဲ့သူပွေးတာနဲ့ ရပျကှကျထဲက အဆောငျတှလေညျး လူတှေ မရှိကွတော့ပါဘူး။"
ပွီးခဲ့တဲ့ မတျလ ၁၅ ရကျနေ့ကစလို့ စဈအုပျခြုပျရေးကွညောထားတဲ့ လှိုငျသာယာမွို့နယျအပါအဝငျ မွို့နယျ ၆ ခုမှာ နေ့နေ့ညည ပဈခတျဖွိုခှငျးမှုတှေ လုပျခဲ့သလို နအေိမျတှထေဲအထိ လူတှကေို ဝငျရောကျဖမျးဆီးပွီး၊ သဲအိတျတှနေဲ့ အကာအရံတှကေို ဖယျရှားခိုငျးတာတှေ လုပျခဲ့တာတှကွေောင့ျ သဆေုံးသူတှေ တိုးလာတဲ့အပွငျ အဲဒီနရောတှမှောနထေိုငျကွသူ အမြားစု နရေပျစှန့ျခှာထှကျသှားရတဲ့အထိ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။
ပဈခတျဖွိုခှငျးတာတှေ လုပျတာတှရှေိနပေမေဲ့ လူထုဘကျကတော့ အာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေးကို ပုံစံမြိုးစုံနဲ့ ဆငျနှှဲလာတာတှေ ရှိပွီး လူမဲ့သပိတျဆငျနှဲှတာလညျး ရှိခဲ့ပါတယျ။ ဒီနေ့ ဆန်ဒပွပှဲတှရှေိခဲ့တဲ့ မွောကျဥက်ကလာနဲ့ တာမှကြေောကျမွောငျးဘကျမှာ စဈတပျက ပဈခတျဖွိုခှငျးတာတှေ လုပျခဲ့ပါတယျ။ ဒဏျရာရသူတှရှေိပမေဲ့ အသအေပြောကျတော့ မရှိခဲ့ပါဘူး။ ဖမျးခံရသူတှေ ရှိတယျလို့ ဒသေခံတှကေပွောပမေဲ့ အတိအကြ မသိနိုငျဖွဈနတေယျလို့ လုံခွုံရေးကွောင့ျ နာမညျနဲ့အသံ သုံးနိုငျခှင့ျမပေးနိုငျတဲ့ တာမှဒေသေခံတဦးကပွောပါတယျ။
ဆန်ဒပွမှုတှေ အားကောငျးတဲ့ သာကတေ၊ စမျးခြောငျး၊ တောငျဥက်ကလာနရောတှမှော ဆန်ဒပွသူတှေ ပုံစံအမြိုးမြိုးနဲ့ ဆန်ဒထုတျဖောျတာတှဆေကျလုပျနကွေပါတယျ။ ရကျပေါငျး ၄၅ ရကျကွာပွီဖွဈတဲ့ အာဏာသိမျးဆန့ျကငြျရေး လှုပျရှားမှုကို လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့ဘကျက ဖွိုခှငျးလို့ နိုငျငံတဈဝှမျး လူ ၂၀၀ ကြောျသဆေုံးခဲ့ပွီး လူပေါငျး ၂,၀၀၀ ထပျမနညျး ဖမျးဆီးခံထားရတယျလို့ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအသငျး AAPP-B က ထုတျပွနျထားပါတယျ။
