(Zawgyi/Unicode)
အခု မေလဆန်း မုန်တိုင်းသတိပေးချက်သတင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က တင်ဆက်ပေးပါမယ်။
ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင်နဲ့ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဆက်စပ်နေရာမှာ ဒီကနေ့ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်း တခု စတင်ဖြစ်တည်လာနေပြီး ခန့်မှန်းခြေ နောက် ၄ ရက်လောက်မှာတော့ မုန်တိုင်းငယ်တခု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ကြောင်း မိုးလေဝသနဲ့ ဇလဗေဒ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ အခုလို မိုးကြိုကာလမှာ မြန်မာနိုင်ငံကမ်းရိုးတမ်းဒေသတွေကို မုန်တိုင်းဝင်ရောက်လေ့ရှိတတ်တာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံ တဝှမ်း COVID-19 ကပ်ရောဂါနဲ့ ရင်ဆိုင်နေချိန်မှာပဲ မေလဆန်းမှာ ဘင်္ဂလား ပင်လယ်အော်အတွင်း မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်းနဲ့ မြန်မာပြည်ဘက်ကို ဝင်ရောက်နိုင်ကြောင်း သတင်းတွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်တွေထဲက ထွက်ပေါ်လာနေတာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီကနေ့မှာတော့ ပင်လယ်ပြင်မှာ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်း တခု စတင်ဖြစ်ပေါ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေကို မိုးလေဝသနဲ့ ဇလဗေဒ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှုးချုပ် ဒေါက်တာ ကျော်မိုးဦးက VOA ကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“လက်ရှိ ၁၂ နာရီခွဲအချိန် တိုင်းထွာချက်အရတော့ ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင် တောင်ပိုင်းနဲ့ သူနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် အရှေ့တောင်ပိုင်းမှာတော့ လေဖိအားနည်း ရပ်ဝန်းတစ်ခုစပြီးတော့ ဖြစ်နေပါပြီ။ ပထမတုန်းကတော့ ကျနော်တို့ ခန့်မှန်းထားတာပေါ့နော်။ ဒီ လေဖိအားနည်း ရပ်ဝန်းဟာ ၃ ရက်နေ့လောက်မှာ အားကောင်းလာပြီးတော့ မုန်တိုင်းငယ်အဖြစ်ကို ရောက်နိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းထားတယ်။ အခုကတော့ ဒီ လေဖိအားနည်း ရပ်ဝန်းရဲ့ အထက်မှာ ဒီလေဖိအားနည်း ရပ်ဝန်းကတော့ Cyclonic Circulation ပေါ့။ သူ့အထက်မှာ Anti cyclonic Circulation က တည်ရှိနေတဲ့အချိန်ကျတော့ သူက ချက်ချင်းကြီး အားကောင်းလာတဲ့ အနေအထားမျိုးကို မတွေ့ရဘူး။ သူကတော့ နောက် ၉၆ နာရီ အတွင်းလောက်မှ မုန်တိုင်းငယ် Depression အဆင့်ကို ရောက်နိုင်မယ့် အနေအထားမျိုးရှိပါတယ်။ ပြောရမယ် ဆိုရင်တော့ ၄ ရက်ညပိုင်း ဒါမှမဟုတ် ၅ ရက်လောက်မှာတော့ မုန်တိုင်းငယ်အဆင့်ကို ရောက်နိုင်မယ့် အနေအထားမျိုးရှိတယ်။ ပြီးမှ သူက မြောက်- အနောက်မြောက်ဘက်ကို တဖြည်းဖြည်းရွေ့သွားတဲ့ အနေအထားမျိုး ရှိတယ်ပေါ့။”
နိုင်ငံတကာ မိုးလေဝသ ဌာနတွေက မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်မှုအပေါ် မတူညီတဲ့ ခန့်မှန်းချက်တွေရှိနေပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံ မိုးလေဝသ ဌာနကတော့ မုန်တိုင်းငယ်ဟာ အနောက်မြောက်ဘက်ကို ဦးတည်ရွှေ့လျားနေရာက ၆ ရက်နေ့မှာ အရှေ့မြောက်ဘက်ဖြစ်တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ဘက်ကိုပြန်ကွေ့လာနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းထားကြောင်း ဆက်ပြောပါတယ်။
မုန်တိုင်းငယ်ဖြစ်ပေါ်လာချိန် သတိထားရမယ့် အချက်တွေကိုလည်း အခုလို ဒေါက်တာကျော်မိုးဦးက -
“လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်း စဖြစ်ပြီဆိုတဲ့အချိန်ကျတော့ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အားကောင်းလာပြီးတော့ မုန်တိုင်းငယ်အဆင့်ကို ရောက်လာတဲ့အချိန်ကျတော့ ဒီမြစ်ဝကျွန်းပေါ်။ မွန်၊ တနင်္သာရီ ကမ်းရိုးတမ်းဒေသတလျှောက်တွေမှာ တခါတရံ မိုးသက်လေပြင်းကျရောက်နိုင်တဲ့အနေအထားမျိုးတွေ ရှိတယ်။ မိုးသက်လေပြင်းကျချိန်မှာလည်း မြေပြင်ရေပြင်လေဟာ ၃၅ မိုင်- ၄၀ လောက်အထိ တိုက်လာနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးတွေ ရှိတယ်။ အခုလက်ရှိမှာတော့ မဖြစ်သေးပေမဲ့ နောက် ၂ ရက်။ ၃ ရက်မှာတော့ ဒီလိုလေးတွေ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့အနေအထားတွေ ရှိတယ်။ ဒါလေးတွေ တချက် သတိပြုရမှာပေါ့နော်။ ပြီးတော့ကျတော့ သူက အနောက်မြောက်ဘက်ကထဲကို ဦးတည်သွားတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ဒီဟာလေးကို ကျနော်တို့ စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့နော်။ အရှေ့မှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့မုန်တိုင်းတွေကို ပြန်ကြည့်တဲ့အခါမှာလည်း မုန်တိုင်းတွေက ကနဦးမှာတော့ အနောက်မြောက်ဘက်ကို သွားတယ်။ ပြီးကျရင် အရှေ့မြောက်ဘက်ကို ပြန်ကွေ့ပြီးတော့မှ ရခိုင်ကမ်းရိုးတမ်းကို ဝင်တဲ့မုန်တိုင်းတွေလည်း ရှိခဲ့တယ်ပေါ့နော်။ ရှိခဲ့တဲ့အချိန်ကျတော့ ကျနော်တို့ ဒီမုန်တိုင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ အန္တရာယ်ရှိသေးတယ်ဆိုတဲ့ အသိလေးတော့ ရှိထားပြီးတော့မှာ စဉ်ဆက်မပြတ် စောင့်ကြည့်ရမယ့်အနေအထားမျိုးရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့အနေနဲ့လည်း ထူးခြားရင် ထူးခြားသလို အချိန်နဲ့ တပြေးညီ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ထုတ်ပြန်ပေးသွားပါမယ်။”
ဒီကာလဟာ မိုးကြိုကာလဖြစ်တာကြောင့် အပူချိန်ပြင်းထန်ပြီး မိုးတိမ်တောင်တွေဖြစ်ပေါ်တတ်ကြောင်း၊ မိုးတိမ်တောင်ဖြစ်ပေါ်ချက်မှာ မိုးသက်လေပြင်းတိုက်တာ၊ မိုးသီးကြွေတာ၊ လျှပ်စီးလက်ပြီး မိုးကြိုးပစ်တာတွေ ဖြစ်ပေါ်တတ်တာကြောင့် မြန်မာပြည်တစ်ဝှမ်းလုံး သတိထားဖို့ လိုကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။
လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာနကတော့ မုန်တိုင်းအန္တရာယ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး သတိပေးချက်တွေ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ အဲဒီအချက်တွေမှာတော့ မိုးလေဝသသတင်းကို စဉ်ဆက်မပြတ်နားထောင်ဖို့၊ အိမ်ပေါ်ကို ကျိုးကျနိုင်တဲ့ သစ်ပင်၊ သစ်ကိုင်းတွေကို ရှင်းလင်းထားဖို့၊ COVID-19 ရောဂါကြောင့် မိမိနေအိမ်မှာ ခိုလှုံနိုင်ရေးအတွက် ပြင်ဆင်ဖို့ ဘေးလွတ်ရာကို ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရမယ်ဆိုရင် ကျန်းမာရေးညွှန်ကြားချက်တွေကို လိုက်နာဖို့ စတာတွေ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
[Unicode Version]
လာမယ့ျရကျပိုငျးအတှငျး မုနျတိုငျးငယျဖွဈနိုငျခွေ မိုးဇလစောင့ျကွည့ျနေ
အခု မလေဆနျး မုနျတိုငျးသတိပေးခကြျ သတငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက တငျဆကျပေးပါမယျ။
ကပ်ပလီပငျလယျပွငျနဲ့ ဘငျ်ဂလားပငျလယျအောျဆကျစပျနရောမှာ ဒီကနေ့ လဖေိအားနညျးရပျဝနျး တခု စတငျဖွဈတညျလာနပွေီး ခန့ျမှနျးခွေ နောကျ ၄ ရကျလောကျမှာတော့ မုနျတိုငျးငယျတခု ဖွဈပေါျလာနိုငျကွောငျး မိုးလဝေသနဲ့ ဇလဗဒေ ညှှနျကွားမှုဦးစီးဌာနက ထုတျပွနျထားပါတယျ။ အခုလို မိုးကွိုကာလမှာ မွနျမာနိုငျငံကမျးရိုးတမျးဒသေတှကေို မုနျတိုငျးဝငျရောကျလေ့ရှိတတျတာပါ။
မွနျမာနိုငျငံ တဝှမျး COVID-19 ကပျရောဂါနဲ့ ရငျဆိုငျနခြေိနျမှာပဲ မလေဆနျးမှာ ဘငျ်ဂလား ပငျလယျအောျအတှငျး မုနျတိုငျးဖွဈပေါျနိုငျကွောငျးနဲ့ မွနျမာပွညျဘကျကို ဝငျရောကျနိုငျကွောငျး သတငျးတှဟော ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျတှထေဲက ထှကျပေါျလာနတောဖွဈပါတယျ။
ဒီကနေ့မှာတော့ ပငျလယျပွငျမှာ လဖေိအားနညျးရပျဝနျး တခု စတငျဖွဈပေါျနပွေီဖွဈကွောငျး ဆကျလကျ ဖွဈပေါျလာနိုငျတဲ့ အခွအေနကေို မိုးလဝေသနဲ့ ဇလဗဒေ ညှှနျကွားမှုဦးစီးဌာန ညှှနျကွားရေးမှုးခြုပျ ဒေါကျတာ ကြောျမိုးဦးက VOA ကို အခုလို ပွောပါတယျ။
“လကျရှိ ၁၂နာရီခှဲအခြိနျ တိုငျးထှာခကြျအရတော့ ကပ်ပလီပငျလယျပွငျ တောငျပိုငျးနဲ့ သူနဲ့ ဆကျစပျနတေဲ့ ဘငျ်ဂလားပငျလယျအောျ အရှေ့တောငျပိုငျးမှာတော့ လဖေိအားနညျး ရပျဝနျးတဈခုစပွီးတော့ ဖွဈနပေါပွီ။ ပထမတုနျးကတော့ ကနြောျတို့ ခန့ျမှနျးထားတာပေါ့နောျ။ ဒီ လဖေိအားနညျး ရပျဝနျးဟာ ၃ ရကျနေ့လောကျမှာ အားကောငျးလာပွီးတော့ မုနျတိုငျးငယျအဖွဈကို ရောကျနိုငျတယျလို့ ခန့ျမှနျးထားတယျ။ အခုကတော့ ဒီ လဖေိအားနညျး ရပျဝနျးရဲ့ အထကျမှာ ဒီလဖေိအားနညျး ရပျဝနျးကတော့ Cyclonic Circulation ပေါ့။ သူ့အထကျမှာ Anti cyclonic Circulation က တညျရှိနတေဲ့အခြိနျကတြော့ သူက ခကြျခငြျးကွီး အားကောငျးလာတဲ့ အနအေထားမြိုးကို မတှေ့ရဘူး။ သူကတော့ နောကျ ၉၆ နာရီ အတှငျးလောကျမှ မုနျတိုငျးငယျ Depression အဆင့ျကို ရောကျနိုငျမယ့ျ အနအေထားမြိုးရှိပါတယျ။ ပွောရမယျ ဆိုရငျတော့ ၄ ရကျညပိုငျး ဒါမှမဟုတျ ၅ ရကျလောကျမှာတော့ မုနျတိုငျးငယျအဆင့ျကို ရောကျနိုငျမယ့ျ အနအေထားမြိုးရှိတယျ။ ပွီးမှ သူက မွောကျ- အနောကျမွောကျဘကျကို တဖွညျးဖွညျးရှေ့သှားတဲ့ အနအေထားမြိုး ရှိတယျပေါ့။”
နိုငျငံတကာ မိုးလဝေသ ဌာနတှကေ မုနျတိုငျးဖွဈပေါျမှုအပေါျ မတူညီတဲ့ ခန့ျမှနျးခကြျတှရှေိနပွေီး အိန်ဒိယနိုငျငံ မိုးလဝေသ ဌာနကတော့ မုနျတိုငျးငယျဟာ အနောကျမွောကျဘကျကို ဦးတညျရှှေ့လြားနရောက ၆ ရကျနေ့မှာ အရှေ့မွောကျဘကျဖွဈတဲ့ ရခိုငျပွညျနယျဘကျကိုပွနျကှေ့လာနိုငျတယျလို့ ခန့ျမှနျးထားကွောငျး ဆကျပွောပါတယျ။
မုနျတိုငျးငယျဖွဈပေါျလာခြိနျ သတိထားရမယ့ျ အခကြျတှကေိုလညျး အခုလို ဒေါကျတာကြောျမိုးဦးက -
“လဖေိအားနညျးရပျဝနျး စဖွဈပွီဆိုတဲ့အခြိနျကတြော့ တဖွညျးဖွညျးနဲ့ အားကောငျးလာပွီးတော့ မုနျတိုငျးငယျအဆင့ျကို ရောကျလာတဲ့အခြိနျကတြော့ ဒီမွဈဝကြှနျးပေါျ။ မှနျ၊ တနငျ်သာရီ ကမျးရိုးတမျးဒသေတလြှောကျတှမှော တခါတရံ မိုးသကျလပွေငျးကရြောကျနိုငျတဲ့အနအေထားမြိုးတှေ ရှိတယျ။ မိုးသကျလပွေငျးကခြြိနျမှာလညျး မွပွေငျရပွေငျလဟော ၃၅ မိုငျ- ၄၀ လောကျအထိ တိုကျလာနိုငျတဲ့ အနအေထားမြိုးတှေ ရှိတယျ။ အခုလကျရှိမှာတော့ မဖွဈသေးပမေဲ့ နောကျ ၂ ရကျ။ ၃ ရကျမှာတော့ ဒီလိုလေးတှေ ဖွဈလာနိုငျတဲ့အနအေထားတှေ ရှိတယျ။ ဒါလေးတှေ တခကြျ သတိပွုရမှာပေါ့နောျ။ ပွီးတော့ကတြော့ သူက အနောကျမွောကျဘကျကထဲကို ဦးတညျသှားတာဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ ဒီဟာလေးကို ကနြောျတို့ စောင့ျကွည့ျရမှာပေါ့နောျ။ အရှေ့မှာ ဖွဈခဲ့တဲ့မုနျတိုငျးတှကေို ပွနျကွည့ျတဲ့အခါမှာလညျး မုနျတိုငျးတှကေ ကနဦးမှာတော့ အနောကျမွောကျဘကျကို သှားတယျ။ ပွီးကရြငျ အရှေ့မွောကျဘကျကို ပွနျကှေ့ပွီးတော့မှ ရခိုငျကမျးရိုးတမျးကို ဝငျတဲ့မုနျတိုငျးတှလေညျး ရှိခဲ့တယျပေါ့နောျ။ ရှိခဲ့တဲ့အခြိနျကတြော့ ကနြောျတို့ ဒီမုနျတိုငျးနဲ့ပတျသကျပွီးတော့ အန်တရာယျရှိသေးတယျဆိုတဲ့ အသိလေးတော့ ရှိထားပွီးတော့မှာ စဉျဆကျမပွတျ စောင့ျကွည့ျရမယ့ျအနအေထားမြိုးရှိပါတယျ။ ကနြောျတို့အနနေဲ့လညျး ထူးခွားရငျ ထူးခွားသလို အခြိနျနဲ့ တပွေးညီ သတငျးအခကြျအလကျတှကေို ထုတျပွနျပေးသှားပါမယျ။”
ဒီကာလဟာ မိုးကွိုကာလဖွဈတာကွောင့ျ အပူခြိနျပွငျးထနျပွီး မိုးတိမျတောငျတှဖွေဈပေါျတတျကွောငျး၊ မိုးတိမျတောငျဖွဈပေါျခကြျမှာ မိုးသကျလပွေငျးတိုကျတာ၊ မိုးသီးကွှတော၊ လြှပျစီးလကျပွီး မိုးကွိုးပဈတာတှေ ဖွဈပေါျတတျတာကွောင့ျ မွနျမာပွညျတဈဝှမျးလုံး သတိထားဖို့ လိုကွောငျးလညျး ပွောပါတယျ။
လူမှုဝနျထမျး၊ ကယျဆယျရေးနဲ့ ပွနျလညျနရောခထြားရေးဝနျကွီးဌာနကတော့ မုနျတိုငျးအန်တရာယျနဲ့ပတျသကျပွီး သတိပေးခကြျတှေ ထုတျပွနျထားပါတယျ။ အဲဒီအခကြျတှမှောတော့ မိုးလဝေသသတငျးကို စဉျဆကျမပွတျနားထောငျဖို့၊ အိမျပေါျကို ကြိုးကနြိုငျတဲ့ သဈပငျ၊ သဈကိုငျးတှကေို ရှငျးလငျးထားဖို့၊ COVID-19 ရောဂါကွောင့ျ မိမိနအေိမျမှာ ခိုလှုံနိုငျရေးအတှကျ ပွငျဆငျဖို့ ဘေးလှတျရာကို ရှှေ့ပွောငျးနထေိုငျရမယျဆိုရငျ ကနြျးမာရေးညှှနျကွားခကြျတှကေို လိုကျနာဖို့ စတာတှေ ထုတျပွနျထားပါတယျ။
