ဗမာစစ္အစိုးရကို စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ထားတာ ရုတ္သိမ္းေပးဖို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီအခ်ဳိ ႔က အေမရိကန္အစိုးရကို ေတာင္းဆုိၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ ႔ကလည္း ဒဏ္ခတ္မႈအခ်ဳိ ႔အဝက္ကိုသာ ရုတ္သိမ္းဖို႔ လိုလားၾကပါတယ္။ ဗမာစစ္အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့မူဝါဒကို အေမရိကန္အစိုးရက်င့္သံုးေနတဲ့အတြက္ အခုလို ေတာင္ဆုိလာၾကတာ ျဖစ္ပံုရပါတယ္။ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ေရး အစီအစဥ္ေတြကို သမၼတလက္ေအာက္ခံ ဝန္ႀကီးဌာနေတြက အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာမို႔ အေမရိကန္အစိုးရမွာ ရုတ္သိမ္းပိုင္ခြင့္ရွိသလို ထင္ေယာင္ထင္မွား ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဗမာစစ္အစိုးရကို ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ရာမွာ အဓိကဦးေဆာင္သူဟာ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတ မဟုတ္ပါဘူး။
ဗမာစစ္အစိုးရကို ဒဏ္ခတ္တဲ့ ဥပေဒကို ကြန္ဂရက္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အထက္ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္က ၁၉၉၆ မွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ဥပေဒကို အေမရိကန္သမၼတ က ၁၉၉၇ ရာ စတင္က်င့္သံုးတာကိုၾကည့္ရင္ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ရဲ ႔ ၾသဇာအာဏာကို ခန္႔မွန္းႏိုင္ပါတယ္။ အေပၚယံၾကည့္ရင္ေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရက ႏိုင္ငံျခားလမ္းစဥ္ကုိ ဖန္တီးတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ေပမယ့္ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ကလည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးလမ္းစဥ္အေပၚ ၾသဇာေညာင္းႏိုင္ပါတယ္။
ဗမာစစ္အစိုးရကို စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ရာမွာ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က အရင္ဆံုးဥပေဒျပဳၿပီး သမၼတကို က်င့္သံုးခိုင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အစိုးရတက္လာတဲ့ ၁၉၈၈ က ၁၉၉၅ အထိ ဗမာစစ္အစိုးရကို အကူအညီမေပးဖို႔သာ အေမရိကန္အစိုးရကလည္း စည္းရံုးလႈပ္ရွားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေတာအတြင္း ဗမာစစ္အစိုးရရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈဟာ ပိုမိုဆိုးဝါးလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမုိကေရစီလႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္တဲ့ အေမရိကန္ေရာက္ ျမန္မာေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ဗမာစစ္အစိုးရကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူဖို႔ ေတာင္းဆိုလာၾကပါတယ္။ ဗမာစစ္အစိုးရကို ဒဏ္ခတ္အေရးယူဖို႔ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္အခ်ဳိ ႔က အရင္ဆံုးလႈပ္ရွားၾကပါတယ္။
ဗမာစစ္အစိုးရကို ဒဏ္ခတ္အေရးယူေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ ၾကားနာပြဲေတြ ၁၉၉၃ ကစၿပီး လုပ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ေရးရာကြ်မ္းက်င္သူ၊ တသီးပုဂၢလအဖြဲ႔ဝင္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္၊ ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္အမတ္ စတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ၾကားနာပြဲမွာ ထြက္ဆိုၾကပါတယ္။ ဗမာစစ္အစိုးရကို အေရးယူဖို႔ စိတ္ထက္သန္သူေတြရွိသလို ျမန္မာျပည္မွာ စီးပြားေရးလုပ္ဖို႔သာ စိတ္ပူသူေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဒဏ္ခတ္အေရးယူတဲ့ဖက္က အဓိကအက်ဆံုး ပုဂိၢဳလ္ဟာ ဆီးနိတ္အမတ္ Mitch McConnell ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ အက္ဥပေဒကို မူၾကမ္းကုိ ေရးဆြဲရာမွာ ျမန္မာေက်ာင္းသား၊ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္၊ ဒီမိုကေရစီ အက်ဳိးေဆာင္ နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ ႔ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေဟာင္းေတြကို တိုင္ပင္တယ္လို႔ Mitch McConnell က အတိအလင္း ေဖာ္ျပပါတယ္။
၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ျမန္မာလြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအက္ဥပေဒမွာ ျမန္မာ့သြင္းကုန္ပိတ္ပင္ေရး၊ ရင္းႏီွျမဳပ္ႏွံမႈ ပိတ္ပင္ေရး၊ ျမန္မာျပည္ကို သြားခြင့္ပိတ္ပင္ေရး စတဲ့အခ်က္ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒဏ္ခတ္မႈကို မပိတ္ပင္ဘူးဆုိရင္ ထိုင္းနဲ႔ တရုတ္ကို ေပးထားတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးအခြင့္ထူးေတြ ရုတ္သိမ္းပစ္ဖို႔လည္း အႀကံျပဳထားပါတယ္။ ဒီ အက္ဥပေဒကို ဆီနိတ္လႊတ္ေတာ္မွာ ၾကားနားပြဲလုပ္ရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ဦးစားေပးသူေတြေရာ အေမရိကန္အမႈထမ္းေတြေရာ ထြက္ဆိုၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အေရွ ႔အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီး Wiston Lord က ဒဏ္ခတ္အေရးယူရင္ ဗမာစစ္အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာ လုပ္ရကိုင္ရ ခက္ခဲသြားတာမို႔ သေဘာမတူဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ ၁၉၉၅ အက္ဥပေဒအရ ဒဏ္ခတ္အေရးယူတာကို သမၼတ ကလင္တန္ က လက္မခံႏိုင္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒျပဳပံုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘဝင္မက်တဲ့အမတ္ေတြလည္း ရွိေနတာမုိ႔ အတည္ျပဳတဲ့အဆင့္ကို မေရာက္ခဲ့ပါဘူး။
၁၉၉၅ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီအက္ဥပေဒကို အတည္မျပဳႏိုင္ဘဲ ျဖစ္သြားရတဲ့အေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ခုကို ဆီနိတ္အမတ္ Mitch McConnell က ေထာက္ျပပါတယ္။ သမၼတ မေထာက္ခံတာဟာ ပထမအေၾကာင္းရင္းျဖစ္ၿပီး ဒုတိယအေၾကာင္းရင္းက Unicol နဲ႔ Texaco ေရနံကုမၼဏီေတြဘက္က အႀကီးအက်ယ္ lobby လုပ္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းဆုိရင္ေတာ့ စီးပြားေရးဦးစားေပးအုပ္စုက အႏိုင္ရသြားလို႔ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာလြတ္လပ္ေရး နဲ႔ ဒီမုိကေရစီအက္ဥပေဒကို ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ မျပဌာန္းႏိုင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ ရွစ္ႏွစ္ၾကာေတာ့မွ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီအက္ဥပေဒကို ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က ျပဌာန္းလိုက္ပါတယ္။
အတည္မျပဳႏိုင္တဲ့ ၁၉၉၅ အက္ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ၿပီး ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စလံုးက အတည္ျပဳျပဌာန္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၇ လၾကာေတာ့မွ သမၼတက က်င့္သံုးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ကိုၾကည့္ရင္ အေမရိကန္သမၼတ မလုပ္ခ်င္လုပ္ခ်င္ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကို ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပဌာန္းၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ တိုက္တြန္းတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ စီးပြားေရး ဦးစားေပး lobby အုပ္စု ၾသဇာေညာင္းလာမွသာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈကို ရုတ္သိမ္းဖို႔ အလားအလာေပၚထြက္လာဖြယ္ရွိေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။
