လြန္ခဲ့တဲ့ (၅) လက တရုတ္ ဒု-သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ (Xi Jinping) ေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ေရွ ႔အပတ္မွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဝမ္ဂ်ာေဘာင္း (Wen Jiabiao) လာေရာက္ဖို႔ စီစဥ္တာကိုၾကည့္ရင္ တရုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး အတိမ္အနက္ကို ခန္႔မွန္းႏိုင္ပါတယ္။ ဝမ္ဂ်ာေဘာင္းဟာ ဗမာစစ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းနဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး သေဘာတူခ်က္ အေတာ္မ်ားမ်ားကုိ လက္မွတ္ေရးထိုးမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ကုန္သြယ္ေရး၊ ဘ႑ာေရး၊ ေလာင္စာစြမ္းအာင္၊ သိပံၸနဲ႔ နည္းပညာဆုိင္ရာ စာခ်ဳပ္ေတြကို လက္မွတ္ထိုးလိမ့္မယ္လို႔ တရုတ္ ဒု-ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက ဆုိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေအာင္ တရုတ္က ကူညီမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
တင္းမာေနတဲ့ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္အေရးကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတာမ်ဳိး မလုပ္ေပမယ့္ ဒီကိစၥဟာ အေရးတႀကီး ေဆြးေႏြးရမယ့္ကိစၥတခု ျဖစ္တယ္လို႔ ျမင္ၾကပါတယ္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လေႏွာင္းပိုင္းမွာ ကိုးကန္႔တရုတ္ေဒသကို စစ္တပ္အလံုးအရင္းနဲ႔ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္တဲ့ ေနျပည္ေတာ္ရဲ ႔ တဖက္သတ္လုပ္ရပ္ဟာ တရုတ္အစိုးရကို စိုးရိမ္ပူပန္ေစပါတယ္။ တရုတ္အစုိးရဟာ ဟားပင္ကြန္႔ေခ်ာင္ ေခၚ ၿငိမ္းခ်မ္းစာြအတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးနဲ႔ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးစြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးလမ္းစဥ္ကို က်င့္သံုးတယ္လို႔ ေၾကညာထားပါတယ္။
တရုတ္ျပည္ အဆက္မျပတ္ ရွင္သန္တိုးတက္ေနဖို႔အတြက္ နယ္စပ္ေဒသေတြ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းဖို႔ လိုအပ္တယ္လိုပ တရုတ္အစိုးရက ယူဆပါတယ္။ တရုတ္ျပည္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း (၁၄) ႏိုင္ငံရွိတာေၾကာင့္ ဒီႏိုင္ငံေတြမွာ ျပႆနာေပၚတာကို တရုတ္အစိုးရ မလိုလားပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္က လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ဳိး တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ေရာက္လာမွာကို တရုတ္က မလိုလားပါဘူး။ ကိုးကန္႔တရုတ္ ဖုန္ၾကာရွင္နဲ႔ ေနာက္လိုက္ေတြ ေလာေလာဆယ္မွာ အေရးႏွိမ့္သြားတာနဲ႔ နယ္စပ္ျပႆနာဟာ ေျပလည္သြားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုးကန္႔ေဒသမွာ တရုတ္စကားကုိသာေျပာတဲ့ တရုတ္လူမ်ဳိးမ်ားက လူမ်ားစုျဖစ္ၿပီး လူဦးေရတသိန္းခြဲေလာက္ ရွိပါတယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ ဗမာစစ္အစုိးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း အႏွစ္ (၂၀) အတြင္း ကိုးကန္႔မွာျမဳပ္ႏွံတဲ့ တရုတ္အရင္းအႏွီးလည္း မ်ားျပားလာပါတယ္။
ယူနန္ျပည္နယ္ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးမွာ ျမန္မာျပည္ဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက ပါဝင္တဲ့အတြက္ တရုတ္-ျမန္မာ ခ်စ္ၾကည္ေရးနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေၾကာင့္ ကိုးကန္႔-တရုတ္ကိစၥကို ေရရွည္ျပႆနာအျဖစ္ ျမင္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကထြက္တဲ့ ေလာင္စာစြမ္းအင္ အနည္းငယ္ရဖို႔ကိုသာၾကည့္ၿပီး တရုတ္က ဆက္ဆံေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာ့ေလာင္စာစြမ္းအင္ဟာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေစ်းကြက္မွာ ဝင္ဆံ့ႏိုင္သေလာက္ မ်ားျပားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တိုးတက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးတႏိုင္ရဲ ႔ မဟာဗ်ဴဟာတခုအေနနဲ႔ ဗမာအစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံေနတာလို႔ ဆိုပါတယ္။
လက္ရွိအစိုးရေခတ္ တရုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးမွာ ဗမာက တရုတ္ကို အသံုးခ်တာက ပိုမ်ားပါတယ္။ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း ကမာၻ႔အပယ္ခံ ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ ဗမာစစ္အစိုးရဟာ ေဒသဆိုင္ရာက လက္ခံလာေအာင္ တရုတ္ကို အသံုးျပဳတာ ထင္ရွားတဲ့အခ်က္တခုပါ။ တရုတ္ႀကီးစိုးမွာ စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ ဗမာစစ္အစိုးရကို အာဆီယံအဖြဲ႔ထဲ ဝင္ခြင့္ေပးလိုက္ရသလို၊ အိႏိၵယက ျပန္လည္ေပါင္းသင္းလာတာဟာလည္း ျမန္မာျပည္မွာ တရုတ္ႀကီးစိုးမွာ စိုးရိမ္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗမာစစ္အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာ တရုတ္ဟာ လက္ေတြ႔က်တဲ့လမ္းစဥ္ကိုသာ က်င့္သံုးပါတယ္။ အတင္းအက်ပ္ တိုက္တြန္းတာမ်ဳိးမလုပ္ပဲ လမ္းခင္းေပးတဲ့ သေဘာမ်ဳိးသာ လုပ္တတ္ပါတယ္။ တရုတ္နဲ႔ ဗိယက္နမ္ ေစ်းကြက္ပံုစံ က်င့္သံုးဖို႔ ဗမာစစ္အစိုးရကို တရုတ္က အႀကံေပးခဲ့တာၾကာၿပီ ျဖစ္ေပမယ့္ ဂရုစိုက္ပံု မရပါဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမလုပ္တာကို တရုတဘာမွ မတတ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ယူနန္တကၠသိုလ္ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ေလ့လာေရးဌာန ပါေမာကၡ ခ်န္ယန္းလီ က ေျပာဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ အႀကံေပးရံုေလာက္သာ တရုတ္က လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္က တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြဟာ တခ်ိန္က တရုတ္အကူအညီရယူခဲ့သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလည္း တရုတ္ျပည္နဲ႔ အဆက္အသြယ္ ပိုမ်ားတဲ့ေဒသေတြျဖစ္လို႔ ျမန္မာနဲ႔ အဆက္အသြယ္မလုပ္ပဲ ေနလို႔ရတဲ့ နယ္စပ္ေဒသေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကိုးကန္႔၊ ဝ၊ မိုင္းလား နဲ႔ ကခ်င္ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရာမွာ တရုတ္ရဲ ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ လုိအပ္ပါတယ္။ နယ္စပ္ေဒသအေရးဟာ တရုတ္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးအတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္။ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသက တိုင္းရင္းသားျပႆနာဟာ တရုတ္ျပည္နဲ႔ တိုက္ရိုက္သက္ဆိုင္ေနတဲ့ ျပႆနာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေနျပည္ေတာ္အေနနဲပ လုပ္ေနက်အတိုင္း တဖတ္သတ္လုပ္ဖို႔ အခက္အခဲ ရွိေနပံုရပါတယ္။
တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ေဒသအေရးဟာ အတိမ္းအေစာင္းမခံတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာစစ္အစိုးရကို တရုတ္က ကူညီသလို တရုတ္အႏြယ္ဝင္ နယ္စပ္က တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြကိုလည္း ကူညီေနတယ္လို႔ ျမင္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာမင္းဆက္ေတြ နိဂံုးခ်ဳပ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံျခားနဲ႔ မဆက္ဆံတတ္တာလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ တရုတ္နဲ႔ မဆက္ဆံတတ္လို႔ ပုဂံေခတ္ နိဂံုးခ်ဳပ္ခဲ့ရၿပီး အဂၤလိပ္နဲ႔ မဆက္ဆံတတ္လို႔ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားတာဟာ ထင္ရွားတဲ့ သမိုင္းသင္ခန္းစာေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။