ဒီတပတ္ ျမန္မာ့အေရး မ်က္ေမွာက္ေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ ဦးေက်ာ္ဇံသာ က ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဟာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြကို အရင္ဖြဲ႔စည္းပံုေတြထက္ အခြင့္အေရးေတြ ပိုေပးထားတယ္လို႔ သံုးသပ္ခ်က္ေတြရွိေနပါတယ္။ ဒီ ဥပေဒသစ္အရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအသစ္ ေပၚထြန္းလာတဲ့အခါ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ စစ္တပ္ရဲ ႔ ႏိုင္ထက္စီးႏွင္းမႈေတြ ေလ်ာ့ပါးသြားႏိုင္တဲ့ အလားအလာ ဘယ္ေလာက္ရွိႏိုင္မလဲဆိုတာကုိ khonumthung သတင္းဌာန အယ္ဒီတာ ဆလုိင္းေရာ္ဘတ္ နဲ႔ ေရႊဂတ္စ္ (Shwe Gas Movement) လႈပ္ရွားမႈတာဝန္ခံ ကိုဝင္းေအာင္ တို႔ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ တင္ျပထားပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ တိုင္းရင္းသားေဒသတခ်ဳိ ႔ကို ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ အထူးေဒသႀကီးေတြအျဖစ္ တုိးခ်ဲ ႔ဖြဲ႔စည္းေပးျခင္း အပါအဝင္ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးေတြကို အရင္ ဥပေဒေတြထက္ ပိုေပးထားတယ္ဆိုတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္တခ်ဳိ ႔ ရွိေနပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုထဲမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ေျပာင္းလဲလိုက္ေပမယ့္ ဒီ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ဘဝအေျခအေန၊ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ စစ္တပ္ရဲ ႔ ႏိုင္ထက္စီးႏွင္း ျပဳလုပ္ျခင္းခံေနရတဲ့ ကိစၥေတြက ဘယ္ေလာက္ထိ သက္သာရာ ရရွိႏိုင္ပါမလဲ။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ေပၚေပါက္လာမယ့္ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာဆိုတာကုိ ဒီေန႔ မ်က္ေမွာက္ေရးရာေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားပါမယ္။ ပထမဦးဆံုး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ စစ္တပ္က ႏိုင္ထက္စီးႏွင္းလုပ္ၾကတယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းခံရတာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတႏိုင္ငံလုံး အတိုင္းအတာနဲ႔ ျဖစ္ေနတာ မဟုတ္ဘူးလား။ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ပိုဆိုးတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္သလား။
ဆလိုင္းေရာ္ဘတ္ ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ဒီစစ္အစိုးရလက္ေအာက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံလံုးအေနနဲ႔ ခံေနရတာမွန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာေတာ့ စစ္တပ္ေတြရဲ ႔ လုပ္ရပ္ေတြက ျပင္းထန္တယ္၊ ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးဝါးတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆုိေတာ့ တိုင္းရင္းသား က်ေနာ္တုိ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ဘက္ကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ေက်းရြာတိုင္းမွာ စစ္တပ္စခန္းခ်ထားတယ္။ သူတုိ႔က ရြာေတြသြားတယ္ ရြာေတြဝင္တယ္ လိုခ်င္တာ၊ ရိကၡာေတြေတာင္းတယ္။ သူတို႔မွာ အာဏာရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႔ႀကိဳက္သလို လုပ္လို႔ရတယ္။ ရြာသားေတြကလည္း သူတို႔ကို စစ္တပ္က အဲဒီလုိ လာလုပ္တဲ့အခါမွာ အာဏာရွိတဲ့လူေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ ေပးရတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး ေပးေနရတာ အခ်ိန္ေတြၾကာလာေတာ့ ဒါက ငါတုိ႔ကို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္တာကို တခ်ဳိ ႔က မသိဘူး။ အာဏာရွိတဲ့လူေတြ ေတာင္းလို႔ ေပးရမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြသာ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ပိုဆိုးတယ္၊ ၿပီးေတာ့ ရြာသားေတြက သူတုိ႔အေပၚမွာ အဲဒီလိုမ်ဳိး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈအေပၚမွာ ဘယ္လိုမ်ဳိး အေရးယူေပးမႈ၊ တိုင္ၾကားမႈ ဘယ္ေနရာကို သြားတိုင္မယ္၊ ILO တို႔ဘာတို႔ သြားတိုင္မယ္၊ အလုပ္သမားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္တို႔ေတာ့ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ မရွိဘူးဆိုေတာ့ ဒီအတုိင္းပဲ ၿငိမ္ခံေနရတာေပါ့။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ကိုဝင္းေအာင္ အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ပိုခ်ဳိေဖာက္ခံရသလား။ အခုန ေရာ္ဘတ္က ေျပာတယ္ သြားတိုင္စရာလည္း မရွိဘူး။ တနည္းအားျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရး စစ္တပ္ရဲ ႔ ခ်ဳိေဖာက္ျခင္းကို ခံေနရေပမယ့္ တရားဥပေဒ အကာအကြယ္လည္း မရရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ကိုဝင္းေအာင္ရဲ ႔ ေတြ႔ရတဲ့ အေျခအေနကို ေျပာျပေပးပါ။
ကိုဝင္းေအာင္ ။ ။ က်ေနာ္အေနနဲ႔ နအဖ စစ္အုပ္စုေအာက္မွာ တႏိုင္ငံလုံုး အတိုင္းအတာအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိေဖာက္မႈေတြ ခံေနရတယ္။ စီးပြားေရး ၾကပ္တည္းတာေတြကေတာ့ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ခံေနရတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာေတာ့ စစ္တပ္ယူနီေဖါင္း ဝတ္လိုက္တာနဲ႔ ေဒသခံျပည္သူလူထုေတြကို ႏိုင္ထက္စီးႏွင္း လုပ္ၾကေတာ့တယ္။ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ၾကတာေတြကို အကုန္လံုး သိမ္းပိုက္ၾကၿပီး တိုင္းရင္းသူ အမ်ဳိးသမီးေလးေတြကို ႏွိင္ထက္စီးႏွင္း လုပ္တာေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ က်ဴးလြန္တယ္လို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ တခုခု ႏိုင္ထက္စီးႏွင္းတာမ်ဳိး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္လိုက္တာနဲ႔ ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ တိုင္တန္ႏိုင္တဲ့ ေနရာ၊ တိုင္းတန္တာေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္ခံရတယ္။ ျပည္မနဲ႔ အလွမ္းေဝးလို႔ ပိုၿပီး ႏွိင္ထက္စီးႏွင္း ျဖစ္တာေတြကို က်ေနာ္အေနနဲ႔ ပိုၿပီးေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားေတြက ေနရာေဒသ အသီးသီးမွာ ပိုၿပီးေတာ့ စစ္တပ္အေနနဲ႔ စစ္တပ္ယူနီေဖာင္း ဝတ္လိုက္တာနဲ႔ ေဒသခံျပည္သူေတြအေပၚ ႏိုင္ထက္စီးႏွင္း က်ဴးက်ဴးေက်ာ္ေက်ာ္၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႔ ျမင္ရပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခုန ေရာ္ဘတ္ေျပာတာက တုိင္းရင္းသားေတြကလည္း အာဏာပိုင္ေတြလာရင္ ဒီလုိပဲ ေပးရေတာ့မွာလို႔ စြဲေနၾကတယ္။ တိုင္တန္မႈလည္း မလုပ္ၾကဘူး။ တကယ္ေတာ့ ဒါကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေပးဖို႔ တိုင္တန္တာေတြ ရွိခဲ့ဘူးပါသလား။
ဆလိုင္းေရာ္ဘတ္ ။ ။ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းမွာေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ၊ အတင္းအဓမၼ လုပ္ေဆာင္တာတို႔ကို တိုင္တန္တာတို႔ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ မရွိဘူး။ ဘယ္မွာ သြားတိုင္ၿပီး ဘယ္မွာ အကူအညီေတာင္းဖို႔ ဘာမွမရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ရြာသားေတြက ဒီအတိုင္း သူတုိ႔လာခိုင္းရင္ ခိုင္းတဲ့အတုိင္းလုပ္တယ္။ သူတို႔ေတာင္းတဲ့ဟာ ေပးတယ္။ အဲဒီအတိုင္းဘဲ ျဖတ္သန္းေနရတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ရခုိင္ဘက္မွာလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္၊ ေသေသခ်ာခ်ာ တိုင္တန္ခဲ့တာ၊ အေရးယူေပးဖုိ႔ ေျပာဆိုခဲ့တာေတြ ရွိပါသလား။ အဲဒီလုပ္ရပ္နဲ႔ အေရးမယူထားတာေတြ ႀကံဳခဲ့ရပါသလား။
ကိုဝင္းေအာင္ ။ ။ ရခုိင္ဘက္မွာ အမ်ားႀကီး ရွိတာေပါ့။ စစ္တပ္က လာေရာက္ ရိုက္ႏွိက္တာေတြ၊ မုဒိမ္းက်င့္တာေတြ ရွိေနေတာ့ ေလာေလာဆယ္ တရားစီရင္ေရး နဲ႔ နအဖစစ္အုပ္စုယႏၱယားက တထပ္တည္း ျဖစ္ေနေတာ့ တရားရံုးေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး အဲဒီဟာေတြကို လစ္လွ်ဳရႈ႔ထားေတြ ရွိတာေပါ့။ ေလာေလာဆယ္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးဆိုတာကလည္း နအဖ စစ္အုပ္စုရဲ ႔ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ပ်က္သုဥ္းေနတယ္ ေျပာရမွာေပါ့။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ တိုင္တန္တာေတြ ရွိပါသလား။
ကိုဝင္းေအာင္ ။ ။ တိုင္တာေတြ ရွိပါတယ္။ တိုင္ေတာ့ စစ္တပ္က ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ ရွိတယ္။ ထပ္ၿပီးေတာ့ အဲဒီလိုမ်ဳိး သက္ဆိုင္ရာေတြကို မတိုင္ဖို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး ျပစ္ဒဏ္ေတြေပးတာ ရွိတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အဲဒီလို ၿခိမ္းေျခာက္မႈေအာက္မွာ ခံေနရတယ္။ တရားရံုးကလည္း အဲဒါေတြကို ဘယ္လိုမွ အေလးအနက္ထားၿပီးေတာ့ စြက္ဖက္တာမ်ဳိး သိပ္မေတြ႔ရပါဘူး။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ဒါကေတာ့ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေန ဆုိၾကပါစုိ႔။ အခု ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၂၀၁၀ မွာ လုပ္မယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသစ္တရပ္ ေပၚေပါက္လာမယ့္သေဘာနဲ႔ ေျပာေနၾကတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားတခ်ဳိ ႔၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားတခ်ဳိ ႔လည္း ဝင္ပါလာၾကလိမ့္မယ္။ အဲဒီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသစ္ ေပၚေပါက္လာတဲ့အခါၾကရင္ ဒီကိစၥေတြ ေလွ်ာ့ပါးသြားမယ့္အေၾကာင္း ေတြ႔ပါသလား။ တုိင္းရင္းသားေတြက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးထဲမွာ ေဒသခံေတြ ပါလာမယ္။ ေဒသက ေရြးေကာက္တဲ့ အာဏာပိုင္ေတြ ပါလာမယ္။ အဲဒီေတာ့ သူတုိ႔လက္ထက္မွာ အာဏာ တစိတ္တေဒသ ေရာက္လာတဲ့အခါမွာ ဒီလုိ လူ႔အခြင့္အေရး တဖက္သတ္ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ေလွ်ာ့ေပါ့သြားႏိုင္မယ္ အေျခအေန ျမင္ပါသလား။
ဆလုိင္းေရာ္ဘတ္ ။ ။ အဲဒီကိစၥကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္ထင္တယ္ အနည္းအက်ဥ္း ႏိုင္ငံေရးပါတီ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေရးပါတီတို႔ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အနည္းအက်ဥ္း ေျပာေရးဆုိခြင့္ ရလာမယ္ဆိုရင္ ခ်င္းျပည္နယ္ အစိုးရ ဖြဲ႔ခြင့္ရလာမယ္။ အဲဒီလုိမ်ဳိးဆုိရင္ေတာ့ အနည္းအက်ဥ္းကေတာ့ လူထုအေနနဲ႔ သြားတိုင္ၿပီးေတာ့ ဟုိဘက္ကလည္း အျပည့္အစံုမဟုတ္ေပမယ့္ အနည္းအက်ဥ္း ဟန္ျပအေရးယူေပးမႈေတြ၊ လာေရာက္ေျဖရွင္းေပးမႈေတြ အဲဒါမ်ဳိးေတြ အနည္းအက်ဥ္း ျဖစ္လာစရာေတာ့ ရွိပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒါက ဥပေဒျပဳေရး အာဏာပိုင္အဖြဲ႔လိုေခၚရမယ့္ လႊတ္ေတာ္ေပါ့။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာေတာ့ သူတုိ႔ေျပာပိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ တရားစီရင္ေရးေတြကေတာ့ ခဏထားလိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအပိုင္း။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ သူတုိ႔ ေမးျမန္းခြင့္၊ တင္ျပခြင့္ ရလာေတာ့ နည္းနည္းသက္သာလာစရာအေၾကာင္း ရွိတယ္ေပ့ါ။ ကိုဝင္းေအာင္ရဲ ႔ သေဘာထားလည္း သိပါရေစ။
ကိုဝင္းေအာင္ ။ ။ က်ေနာ္က လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြ သြားၿပီးဝင္ေရာက္ၿပိဳင္မယ္ တိုင္းရင္းသားေတြ က်ေနာ္အေနနဲ႔ နည္းနည္း ေလးေလးနက္နက္ ေတြးရမယ္ကိစၥလို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆုိေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ေနရာမွာဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာဆုိ လယ္ယာေျမက႑မွာျဖစ္ျဖစ္၊ ေဒသခံလူမ်ဳိးေတြရဲ ႔ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ရာေတြကလည္း ေလာေလာဆယ္ စစ္တပ္က ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာမ်ားတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး constitution မွာလည္း militarization စစ္တပ္အင္အား ေလွ်ာ့ခ်ေရးကိုလည္း ျပဌာန္းထားတာ မရွိဘူး။ ေလာေလာဆယ္ ဝင္အေရြးခံမယ့္ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြအေနနဲ႔ က်ေနာ္အျမင္က ျပည္နယ္အဆင့္မွာျဖစ္ျဖစ္၊ လႊတ္ေတာ္အဆင့္မွာျဖစ္ျဖစ္ ဒီကိစၥကို ေတာ္ေတာ္ေလး အျငင္းအခုန္လုပ္ၿပီးေတာ့ အေရးတႀကီး အေလးေပး လုပ္ရမယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အဲဒီလိုလုပ္ရင္ သူတို႔ဘက္က လိုက္ေလ်ာလာစရာရွိလား။ ဒါကို က်ေနာ္ အဓိက သိခ်င္တာက အုပ္ခ်ဳပ္မႈအသစ္ေရာက္တဲ့အခါမွာ စစ္တပ္ရဲ ႔ လြမ္းမုိးမႈ တိုင္းရင္းသားနယ္ပယ္ေတြမွာ ေလ်ာ့သြားမလား။ အရပ္သားေတြရဲ ႔ ၾသဇာပိုမိုရွိလာမလားဆိုတာကို သိခ်င္ပါတယ္။
ကိုဝင္းေအာင္ ။ ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြက ကိုယ့္ရဲ ႔အမ်ဳိးသား၊ ကိုယ့္ရဲ ႔တိုင္းရင္းသားေတြ ထားတဲ့သေဘာထား ျဖဴစင္မႈ၊ ေစတနာ၊ အမွန္တရားေတြေပၚ မူတည္ေနပါတယ္။ အဲဒါေတြကို သူတို႔အေနနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ့္အမ်ဳိးသားေရးအတြက္ျဖစ္ျဖစ္ ထဲထဲဝင္ဝင္ ေလးေလးနက္နက္ အျငင္းအခုန္လုပ္ၿပီးေတာ့ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းၿပီး ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ ႔ အက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ ဒုကၡေတြကို ကယ္တင္ႏိုင္တဲ့ စိတ္ေနစိတ္ထားရွိမွ ဒါမ်ဳိးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္မယ္လို႔ က်ေနာ္အေနနဲ႔ ထင္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ကိုေရာ္ဘတ္ အေနနဲ႔ ကိုဝင္းေအာင္ ေျပာသလို တိုင္းရင္းသားေတြထဲက အေရြးခံမယ္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ သူတုိ႔ဟာ သူတို႔ေဒသကို စိတ္ေကာင္းေစတနာေကာင္း နဲ႔ သတိၱရွိရွိ တင္ျပရဲတဲ့အေပၚ မူတည္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ကိုေရာ္ဘတ္ တို႔ ျပည္နယ္မွာ ကိုေရာ္ဘတ္တို႔ တုိင္းရင္းသားေတြ ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္မယ့္ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။ သူတို႔က အဲဒီလို သတိၱ နဲ႔ ေစတနာ ရွိၾကမယ့္ လူေတြလား။
ဆလိုင္းေရာ္ဘတ္ ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ အခု ခ်င္းႏိုင္ငံေရးပါတီ ၂၀၁၀ မွာ ဝင္ၿပိဳင္မယ့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီ နဲ႔ ခ်င္းျပည္တိုးတက္ေရးပါတီေတြရဲ ႔ အေျခအေနကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ သူတုိ႔ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္ရင္ေတာ့ ခ်င္းျပည္နယ္တုိးတက္ေရးအတြက္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေျပာဆုိၾကမယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္အတြက္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ ေျပာမယ္လို႔ ေျပာဆိုတာရွိၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္ပဲ လႊတ္ေတာ္မွာ ေျပာနိုင္မလား၊ လုပ္ႏိုင္မလားဆုိတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ အေျခအေနေပါ့။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္ျမင္တာတခုက ဒီျပည္နယ္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာေတာ့ ခ်င္းပါတီေတြက ဒီလို ႏွစ္ပါတီခြဲသြားတာမ်ဳိးထက္ တစ္ပါတီအေနနဲ႔ စုေပါင္းၿပီး အမတ္ေနရာ အမ်ားႀကီးရေအာင္ ဝင္ၿပိဳင္ၿပီး လႊတ္ေတာ္မွာ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ အမတ္မ်ားမ်ားရေအာင္ လုပ္ရင္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာ စကားေျပာတဲ့အခါမွာ ပိုအေထာက္အပံ့ျဖစ္မယ္၊ အားသာမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ သူတို႔ တုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရးသမားအခ်င္းခ်င္း စည္းလံုးညီညြတ္မႈက ပိုအေရးႀကီးတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာေပါ့။
ဆလုိင္းေရာ္ဘတ္ ။ ။ ဟုတ္ကဲ့။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ကိုဝင္းေအာင္ သံုးသပ္ေပးပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ဘက္ကေန အခု ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္လာမယ့္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြရဲ ႔ လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္မယ့္ အလားအလာ၊ သူတုိ႔စည္းလံုး ညီညြတ္မႈ ပမာဏ က ဘယ္ေလာက္အထိ ရွိေနပါသလဲ။
ကိုဝင္းေအာင္ ။ ။ စည္းလံုးညီၫႊန္မႈအေနအထားမွာေတာ့ ေလာေလာဆယ္ အခြင့္အေရးသမားေတြ မပါဖုိ႔လုိတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ စိတ္ေကာင္းေစတနာေကာင္းနဲ႔ နအဖရဲ ႔ အေျခခံဥပေဒဘက္ကို ယိမ္းယိုင္းၿပီးေတာ့ မပါဖို႔လုိတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ အၿပိဳင္အဆုိင္ကေတာ့ ကိုယ့္ရဲ ႔ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေနၾကတယ္ဆုိေတာ့ အၿပိဳင္အဆိုင္ေတာ့ ရွိမယ္ထင္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ ေပၚေပါက္လာမယ့္ အစိုးရလက္ေအာက္မွာ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ အခြင့္အလမ္း ဘယ္ေလာက္ပိုမုိ မ်ားျပားလာသလဲဆုိတာကို အဓိက တိုင္းတာရမယ့္အခ်က္ဟာ ဒီတုိင္းရင္းသားေဒသေတြကို နံမည္ဘယ္လို ေျပာင္းၿပီး ဘယ္လိုဖြဲ႔စည္းထားတာထက္ ဒီတိုင္းရင္းသားေတြအေပၚမွာ စစ္တပ္ရဲ ႔ ႀကီးစိုးမႈ၊ ႏိုင္ထက္စီးႏွင္း ျပဳလုပ္မႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဘယ္ေလာက္ေလ်ာ့ပါးသြားတာနဲ႔ အဓိက တုိင္းတာရပါလိမ့္မယ္။
