ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းေဒသက လူမ်ိဳးစုလိုက္ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနအေနနဲ႔ အၿမဲမျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ အကဲျဖတ္ေနသလို၊ အသံုးအႏံႈးေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း မျပတ္ သံုးသပ္ေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Mike Pompeo က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ၀န္ႀကီး Pompeo ကုိ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနမွာ ဗီြအုိေအသတင္းေထာက္ Nike Ching က ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းထားတာကုိ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Mike Pompeo ဟာ သမၼတ Donald Trump နဲ႔ ရုွရွားသမၼတ Vladimir Putin တုိ႔ ဖင္လန္ႏုိင္ငံ၊ Helsinki ၿမိဳ႕မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲကိစၥ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံက ရုိဟင္ဂ်ာအေရး၊ တရုတ္ႏုိင္ငံက ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ကိစၥ စတဲ့ အေၾကာင္းအရာ အေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနဆုိင္ရာ ဗီြအုိေအ သတင္းေထာက္ Nike Ching နဲ႔ ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းစဥ္ အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္းလင္း ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။ အဲဒီ ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းမႈထဲက အစိတ္အပုိင္းတခ်ဳိ႕ကုိ ကိုေဇာ္၀င္းလိႈင္က တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရုိဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ေတြအေပၚ လူမ်ဳိးစုအလုိက္ ရွင္းလင္း သုတ္သင္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေနတယ္ဆုိတဲ့ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ - တခ်ဳိ႕က ဒါဟာ ဘာသာေရးအရ သုတ္သင္ ရွင္းလင္းမႈပုံစံမ်ဳိး ေျပာဆုိေနၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာဘဲ လူသတ္တယ္ဆုိတာဟာ တျခား ဘာသာတရားေတြလုိဘဲ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအတြက္ အဆုိးရြားဆုံး လုပ္ရပ္ပါ။ ရုိဟင္ဂ်ာ ပဋိပကၡဟာ ဘာသာေရးအရ ရွင္းလင္းသုတ္သင္မႈလုိ႔ ၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ သတ္မွတ္ပါမလား။
“လူမ်ိဳးစုလိုက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေရးႀကီးတဲ့ ေၾကညာခ်က္တရပ္ ထုတ္ျပန္ဖုိ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနအေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းက ဆံုးျဖတ္ခ်က္တရပ္ ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာသာေရးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္မႈ ရိွေနတယ္ဆိုတာလည္း က်ေနာ္တို႔ သိထားပါတယ္။ ဒီကိစၥမွာ အသံုးအႏံႈးကို က်ေနာ္တို႔ အင္မတန္ သတိထားရပါတယ္။ ဒါကို ဆက္ၿပီး သံုးသပ္ သြားပါမယ္။ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုတာဟာ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အခ်က္အခ်ာကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လုပ္သမွ် လုပ္ငန္း အားလုံးအတြက္လည္း ဒီကိစၥကုိ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာရွတုိက္အတြင္းမွာ ျဖစ္တဲ့ကိစၥေတြဟာလည္း ခၽြင္းခ်က္အျဖစ္ ရွိမေနပါဘူး။”
ေမး။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ လက္နက္တင္ပုိ႔ခြင့္ ပိတ္ပင္တားျမစ္တဲ့ အေရးယူမႈမ်ဳိး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ရုိဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ သေဘာထားျပင္းထန္တဲ့ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ ဘ႑ာေရးအရ ပစ္မွတ္ထား အေရးယူတာမ်ဳိး ခ်မွတ္ဖုိ႔ အစီအစဥ္ရွိလား။
“ဒီကိစၥမွာ သမၼတရဲ႕ေရွ႕က ကၽြန္ၿပီး က်ေနာ္ ႀကိဳမေျပာခ်င္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီကိစၥကုိ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ အင္မတန္ အေလးထား ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ ဆုိတာကုိ သိေစခ်င္ပါတယ္။ လက္ရွိအစုိးရက လုပ္ႏုိင္တဲ့ကိစၥ အမ်ားအျပားကုိ ထည့္သြင္း စဥ္းစား ေနပါတယ္။ ျမန္မာဘက္က ဒီကိစၥမွာ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္း ေဆာင္ရြက္တာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ျမင္ေတြ႔လုိပါတယ္။ အဲဒီလုိ လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းတဲ့ပုံစံ အခုခ်ိန္ထိေတာ့ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အခုလုပ္ေနတာေတြဟာ လက္ခံလုိ႔မရဘူးဆုိတာကုိ အားလုံး နားလည္ သေဘာ ေပါက္ေစလုိၿပီး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ဒီကိစၥအတြက္ လုပ္ႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ အမ်ားအျပားကုိ စဥ္းစား လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ဆုိတာ သိေစခ်င္ပါတယ္။”
ေမး။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဆုိင္ရာ အစီရင္ခံစာမွာ တရုတ္အစုိးရက Uighur မြတ္ဆလင္ေတြနဲ႔ တိဘက္ ဗုဒၶဘာသာေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ျခယ္တဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ပထမဆုံးအေနနဲ႔ အဲဒီထဲက တခ်ဳိ႕ဟာ ခြဲထြက္ေရး သမားေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ တရုတ္အစုိးရရဲ႕ ေျပာဆုိခ်က္ကုိ ၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ ဘယ္လုိ တုန္႔ျပန္လုိပါသလဲ? ဒုတိယ အခ်က္အေနနဲ႔ အဲဒီလုိ ဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ျခယ္မႈေတြမွာ ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနတဲ့ တရုတ္အရာရွိေတြအေပၚ ခရီးသြားလာခြင့္ ပိတ္ပင္တာ၊ အေမရိကန္မွာရွိတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္မႈေတြကုိ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အစီအစဥ္ရွိပါလား?
“တရုတ္အစုိးရဟာ ဒီကိစၥမွာ မွားယြင္းတဲ့ဘက္မွာ ရွိေနတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ျခယ္မႈနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တာေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ စုိးရိမ္တဲ့ႏုိင္ငံ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာၾကားထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာတ၀ွမ္း ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဟာ စုိးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေနကုိ ေရာက္ေနတယ္ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ နားလည္ပါတယ္။ တဘက္မွာလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ တရုတ္ႏုိင္ငံအပါအ၀င္၊ ႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊ ႏုိင္ငံေရးအပါအ၀င္ အေၾကာင္းအရာ အေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ က်ယ္ျပန္႔ၿပီး နက္နဲရႈပ္ေထြးတဲ့ ဆက္ဆံေရးေတြ ရွိေနတာပါ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္လုိ အေျခခံက်တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥကုိ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံတဲ့ ႏုိင္ငံတုိင္းနဲ႔ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးတယ္ဆုိတာကုိ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ပရိတ္သတ္ေတြအားလုံး သိေစခ်င္ပါတယ္။”
ဒါကေတာ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Mike Pompeo က ဗီြအုိေအသတင္းေထာက္ Nike Ching နဲ႔ ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းစဥ္ ေျဖၾကား သြားခဲ့တာေတြပါ။
၀န္ႀကီး Pompeo ဟာ ကမၻာတ၀ွမ္း ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဆုိင္ရာ ကိစၥေတြအတြက္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကုိ ပထမဆုံးအႀကိမ္အျဖစ္ ဗီြအုိေအ အသံလႊင့္ဌာနနဲ႔ ေတြ႔ဆုံၿပီး ရွင္းျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
