ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ ရိုက္တာ သတင္းေထာက္ ကို၀လံုးနဲ႕ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတို႔ကို ခ်ီးျမွင့္လိုက္တဲ့ ကုလသမဂၢ UNESCO ရဲ႕ ကမၻာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဆုေၾကာင့္ သူတို႔ႏွစ္ဦး လြတ္ေျမာက္ေရး ပိုၿပီး ထိေရာက္မႈေတြ ရွိေစမယ္လို႔ ျမင္ေၾကာင္း CPJ အဖဲြ႔ ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အတြက္ သူတို႔ႏွစ္ဦး သတၱိရွိရွိ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈကို ကမၻာက ေလးစားဂုဏ္ျပဳတဲ့ အေနနဲ႕ ေပးအပ္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုေရြးခ်ယ္ေရး ခံုသမာဓိ အဖဲြ႔ကလည္း ဧၿပီလ (၁၀) ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုဆက္ၿပီးေျပာျပမွာပါ။
ႏိုင္ငံတကာမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အတြက္ အႏၱရာယ္ေတြ ၾကားကေန သတၱိရွိရွိ ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္၊ ကာကြယ္ေနသူေတြကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး ကုလသမဂၢ လက္ေအာက္ခံ UNSECO ကေန ၁၉၉၇ ခုနွစ္ကေန စတင္ၿပီး Guillermo Cano ကမၻာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဆုကို ခ်ီးျမွင့္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခု ၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြက္ အင္းစိန္ အက်ဥ္းေထာင္မွာ ေထာင္ဒဏ္ (၇)ႏွစ္ စီ က်ခံေနရတဲ့ ရိုက္တာ သတင္းေထာက္ ကို၀လံုးနဲ႕ ကိုေက်ာ္စိုးဦး တို႔ကို UNESCO အဖဲြ႔ႀကီးက ဒီဆုကို ေပးအပ္ ခ်ီးျမွင့္ခဲ့တာဟာ အလြန္အေရးပါေၾကာင္း နယူးေယာက္အေျခစိုက္ CPJ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းသမားမ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕အာရွေရးရာ ညြန္ၾကားေရးမွဴး Steve Butler က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ ဒီလို ဂုဏ္ျပဳ ခ်ီးျမွင့္တာဟာ အလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ UNESCO လို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းကေန ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနလဲဆိုတာလူေတြကို သတိေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရိုက္တာ သတင္းေထာက္ ႏွစ္ေယာက္ အေနနဲ႕သူတို႔ အလုပ္ သူတို႔အံမခန္း လုပ္ခဲ့တာပါ။ ျမန္မာ စစ္တပ္ရဲ႕ရက္စက္ဖိႏွိပ္မႈေတြ အေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚေရးသားခဲ့တဲ့ အတြက္ ရလဒ္အေနနဲ႕ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခံထား ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း UNESCO ကေပးတဲ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဆုဟာ အလြန္ အေရးႀကီးၿပီး အေရးပါ ပါတယ္။”
မအင္ၾကင္းႏိုင္ ။။ အခုလို UNESCO ကေပးတဲ့ အေရးပါတဲ့ ဆုေၾကာင့္ သူတို႔ႏွစ္ဦး လြတ္ေျမာက္ေရးမွာ အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ မျပဳႏိုင္ ဘယ္လိုျမင္လဲရွင့္။
Steve Butler ။ ။အခ်က္နွစ္ခ်က္ ရွိပါတယ္။ သူတို႔မွာ အျပစ္မရွိေၾကာင္း တင္သြင္းထားတဲ့ အယူခံကို ႏိုင္ငံေတာ္ တရားရံုးခ်ဳပ္က ၾကားနာခဲ့ၿပီးၿပီ ဆိုေတာ့ ဘယ္ေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မလဲဆိုတာ ေတာ့ မသိေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ႏွစ္ဦး အက်ဳိးေဆာင္ ေရွ႕ေနေတြရဲ႕ေလ ွ်ာက္လဲ ခ်က္ေၾကာင့္ တရားစီရင္ခ်က္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာ မလားဆိုတဲ့ အခ်က္ ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္မလားဘူး ဆိုရင္ ေနာက္တခ်က္ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အလားအလာ ကေတာ့ ျမန္မာ ႏွစ္သစ္ကူးကာလမွာ အစိုးရက ႏွစ္စဥ္ အက်ဥ္းသားေတြကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးတဲ့အခ်ိန္ကို ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဳိးအျမတ္ဆိုတာမ်ဳိး မရွိတဲ့ UNESCO အဖဲြ႔အစည္းက ခ်ီးျမွင့္တဲ့ ဆုကို အမ်ားက တန္ဖိုးထား ေလးစားၾကပါတယ္။
အီသီယိုးပီးယား ႏိုင္ငံမွာ က်င္းပမယ့္ ေမလ (၃)ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္မယ့္ ကမၻာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႕အခမ္းအနားမွာ Guillermo Cano သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ဆု ကို ေပးအပ္ခ်ီးျမွင့္မွာျဖစ္ၿပီး ဆုေၾကးေငြအျဖစ္အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂ ေသာင္းခြဲ လက္ခံ ရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလိုUNESCO ကေန ကို၀လံုးနဲ႕ကိုေက်ာ္စိုးဦး တို႔ကို ဒီႏွစ္အတြက္ ကမၻာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဆု ေပးအပ္ခ်ီးျမွင့္ခဲ့တဲ့ အေပၚ ဂုဏ္ယူေၾကာင္းနဲ႕ သူတို႔နွစ္ဦး အျမန္ဆံုး ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေၾကာင္း ျပင္သစ္အေျခစိုက္ RSF နယ္စည္းမျခား သတင္းေထာက္မ်ား အဖဲြ႕ကလည္း ဧၿပီလ (၁၀)ရက္ေန႔က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
Guillermo Cano ကမၻာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဆုကို ရိုက္တာ သတင္းေထာက္ ႏွစ္ဦး မတိုင္ခင္ ကြယ္လြန္သူ သတင္းစာဆရာႀကီး ဦး၀င္းတင္ကို ၂၀၀၁ ခုနွစ္မွာ UNESCO က ေပးအပ္ခ်ီးျမွင့္ ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၈၆ ခုႏွစ္က ကုိလံဘီယာႏုိင္ငံ Bogota ၿမိဳ႕မွာ မူးယစ္ေဆး ေမွာင္ခိုေရာင္း၀ယ္မႈေတြကို တစိုက္မတ္မတ္ စံုစမ္းေဖၚထုတ္ ေရးသားခဲ့တဲ့ ကိုလံဘီယာ သတင္းအယ္ဒီတာ Guillermo Cano Isaza ဟာ သူ႔ရဲ႕ သတင္းစာတိုက္ ေရွ႕မွာပဲ ရက္ရက္စက္စက္ လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရၿပီး ဘယ္သူေတြရဲ႕လက္ခ်က္ျဖစ္သလဲ ဆိုတာ ကိုလံဘီယာ အစိုးရက အေရးယူ အျပစ္ေပး ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိတဲ့အျပင္ Guillermo Cano Isaza အသတ္ခံရၿပီးေနာက္ တႏွစ္အၾကာမွာ သူ႔ရဲ႕ သတင္းစာတိုက္လည္း ဗံုးခဲြ ဖ်က္စီး ခံခဲ့ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း မူးယစ္ရာဇာေတြ အေၾကာင္း၊ သူတို႔ဂိုဏ္းေတြ အေၾကာင္း သတၱိရွိရွိ ေရးသားေဖၚထုတ္ခဲ့တဲ့ အတြက္ အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ကိုလံဘီယာ သတင္းအယ္ဒီတာ Guillermo Cano Isaza ကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့ အေနနဲ႕၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ေမလ (၃)ရက္ေန႔ ကမၻာ့သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ေန႔မွာ ကုလသမဂၢ UNESCO အဖဲြ႔ႀကီး ကေန သူ႕နာမည္နဲ႕ ကမၻာ့သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆု ေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
