ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ကို ထြက္ေျပးခိုလႈံေနတဲ့ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ရင္းလံုၿခံဳစိတ္ခ်စြာ ျပန္ႏုိင္ေရးအတြက္ ျမန္မာအစိုးရကို ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းကေန ဝိုင္းဝန္းဖိအားေပးၾကဖုိ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံ Cox’s Bazar က ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ေတာင္နဲ႔ အလယ္အာရွေရးရာ အေမရိကန္ဒုလက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Alice G. Wells ကေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က ေျပာျပေပးမွာပါ။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ထြက္ေျပးခိုလႈံေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ၂ ႏွစ္အတြင္း ေနရပ္ျပန္ေရးအတြက္အစီအစဥ္ သေဘာတူညီခ်က္ ကို ဒီႏွစ္ဆန္း ဇန္နဝါရီလထဲမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ျမန္မာ ၂ ႏိုင္ငံ သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ေပမယ့္ အခုထိ အေကာင္ထည္ မေဖၚႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ေနာက္ထပ္ထြက္ေျပးလာသူေတြလည္း ရွိေနတာပါ။
ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီကိစၥကို ျမန္မာဘက္က ေသေသခ်ာခ်ာ ကိုင္တြယ္လာေအာင္ ႏိုင္ငံတကာက ဝိုင္းၿပီး ဖိအားေပးၾကဖုိ႔ Cox’s Bazar က ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို တနလၤာေန႔မွာ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ေတာင္နဲ႔ အလယ္အာရွေရးရာ အေမရိကန္ ဒုလက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Alice G. Wells က တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
"ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံကေန အခုထိဆက္ၿပီး ထြက္ေျပးလာေနတာကို က်မတို႔ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဒါကိုၾကည့္ရင္ ေနရပ္ရင္း ျပန္ပို႔ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အလုပ္မျဖစ္ေသးဘူး ဆိုတာကို ျပေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ့ ရပိုင္ခြင့္ေတြကို အသိမွတ္ျပဳဖုိ႔နဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံသားေတြရဲ့ ရပိုင္ခြင့္ေတြ၊ ၿငိမ္းခ်မ္း လံုၿခံဳစြာေနႏိုင္ဖုိ႔ေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးရမယ့္ အစိုးရရဲ႕ တာဝန္ကိုယူလာေစဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းအားလံုးက ဆက္ၿပီးဖိအားေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ က်မထင္ပါတယ္။”
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကို ေအာက္တိုဘာလ ၂၀ ကေန ၂၃ ရက္ေန႔အထိ သြားေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ ဒုလက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Alice G. Wells ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ပါ ေတြ႔ဆံုခဲ့တာပါ။ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လက္ခံထားတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရက ဒီဒုကၡသည္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံျပန္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းေနမႈေတြ အတြက္ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ အစိုးရက ခိုင္ခိုင္မာမာ ေထာက္ခံေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ရင္းကို ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ လံုၿခံဳစိတ္ခ်စြာ ျပန္ခြင့္ရေရးအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ခိုင္ခိုင္မာမာ ေထာက္ခံပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူတုိ႔ေတြ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရၿပီး သူတုိ႔ ေနရပ္ရင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနခြင့္ရဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ရင္းကို ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ လံုၿခံဳစိတ္ခ်စြာ ျပန္ႏုိင္ေရး အတြက္ နည္းလမ္းေတြ ရွာေနခ်ိန္မွာ က်မတို႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရနဲ႔အတူ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အတြက္ရပ္တည္ဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ စြန္႔ခြါထြက္ေျပးလာတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ သူတုိ႔ျပန္တဲ့အခ်ိန္က်ရင္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဝန္းက်င္နဲ႔ အေျခအေနေတြရွိလာေအာင္ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုး UNHCR ရဲ႕ ပါဝင္မႈေတြ ကူညီမႈေတြကို ခြင့္ျပဳဖုိ႔ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ တိုက္ရိုက္ေတြ႔ဆံုၿပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြအားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။”
ေအာက္တိုဘာလ ၁၈ ရက္ကေန ၂၀ ရက္အထိ Belgium ႏိုင္ငံ Brussels မွာ က်င္းပတဲ့ ၁၂ ႀကိမ္ေျမာက္ ASEM အာရွ ဥေရာပ ၅၁ ႏိုင္ငံရဲ့ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး AH Mahmood Ali က ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ ေတြထဲက ရွစ္ေထာင္ကို မၾကာခင္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ကို ျပန္ပို႔ႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေသာၾကာေန႔က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က ေပးအပ္တဲ့စာရင္းေတြဟာ ျပည့္စံုမႈ မရွိေၾကာင္းနဲ႔ ေလာေလာဆယ္မွာ ငါးေထာင္ကိုသာ စိစစ္ႏုိင္ေသး ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပန္ထားတယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရတာဝန္ရွိသူတဦးက VOA ကိုေျပာၾကားခဲ့တာပါ။
ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ျပန္ပို႔ေရး နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာၾကား ေဆြးေႏြးမႈေတြ ရွိေနေပမယ့္ အခုလို မေျပလည္မႈေတြ ဆက္ၿပီးရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းအေနနဲ႔လည္း ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဆက္လက္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံၿပီး ရုိဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ရင္း ျပန္ႏုိင္ေရးအတြက္ ဘာေတြ လိုအပ္ေနတယ္ဆိုတာ သိရေအာင္ လုပ္ဖို႔ လုိအပ္တယ္လို႔လည္း အေမရိကန္ ဒုလက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Alice Wells ကေထာက္ျပပါတယ္။
“ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဂုဏ္သိကၡာ ရွိရွိနဲ႔ ေနရပ္ရင္းျပန္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ ဘာေတြ လုိအပ္တယ္ဆိုတာကို သိရေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဆက္လက္ၿပီး ထိေတြ႔ဆက္ဆံဖုိ႔ လိုတယ္လို႔ က်မထင္ပါတယ္။ ဒီေျခလွမ္းေတြကို ျမန္မာအစိုးရက မယူဘူး ဆိုရင္ ခုလိုမယူတဲ့အတြက္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ ဆိုးက်ိဳးေတြကို ေထာက္ျပႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြကို က်မတို႔အစိုးရက ဆက္လက္ရွာေဖြသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဌာေနျပန္ႏုိင္ေရးအတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ျမန္မာအစိုးရက ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ ၂ ခုျဖစ္တဲ့ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုးး UNHCR နဲ႔ ကုလသမဂၢ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ UNDP တို႔နဲ႔ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ လက္မွတ္ေရးထုိးထားတာပါ။ ဒီ ၂ ဖြဲ႔က တာဝန္ရွိသူေတြဟာ ဘူးသီးေတာင္နဲ႔ ေမာင္ေတာက ေက်းရြာ ၂၃ ရြာကို စက္တင္ဘာလမွာတႀကိမ္ ေအာက္တိုဘာလဆန္းမွာတႀကိမ္ သြားေရာက္ဆန္းစစ္ခဲ့ၾက တာျဖစ္ၿပီး ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းက ဒီေဒသေတြမွာ စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္ေပမယ့္ တခ်ိဳ႕လူမႈ အသိုင္းဝိုင္းေတြ ၾကားမွာေတာ့ တိုးတက္မႈေတြ ရွိတာ ေတြ႔လာရေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီလကုန္မွာေတာ့ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္ကို သြားေရာက္ၿပီး ဒုကၡသည္ေတြ စီစစ္လက္ခံေရး ကိစၥကို အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးဖို႔ရွိတယ္လုိ႔လည္း ျမန္မာနုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ေျပာပါတယ္။
