ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကေနၿပီးေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံထဲကို ထြက္ေျပး ခိုလံႈခဲ့ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ဒုကၡသည္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီးေတာ့ ရွိေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မိန္းကေလးေတြ လူကုန္ကူးခံေနရၿပီးေတာ့ လိင္လုပ္ငန္းေတြမွာ အသံုးခ်ခံေနရတာေတြ ရွိေနသလို လူငယ္ေတြအေနနဲ႔လည္း ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းမွာ ေရာင္းစားခံေနရတယ္လို႔ IOM ေခၚ ကုလသမဂၢရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်မႈဆိုင္ရာ အဖြဲ႔က အဂၤါေန႔က ေၾကညာ ပါတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ စား၀တ္ေနေရး က်ပ္တည္းမႈေတြေၾကာင့္ လူပြဲစားေတြရဲ႕ ေခါင္းပံုျဖတ္တာကို ခံေနရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ေဒၚလွလွသန္းက ဆက္ၿပီးေတာ့ ေျပာျပမွာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံအိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၾသဂုတ္လ က စတင္ ထြက္ေျပးခိုလံႈခဲ့ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ၇ သိန္းအနက္ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြဟာ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး မိသားစု ၆ စု တိုင္းမွာ တစုဟာ မိခင္ဦးစီးတဲ့ အိမ္ေထာင္ျဖစ္တဲ့အတြက္ Cox’s bazar ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီး ေတြဟာ ေဘးအႏၱရာယ္လံုျခံဳေရးနဲ႔ မိသားစု စား၀တ္ေနေရး ဖူလံုမႈအတြက္ အဓိက အကဲဆက္မႈေတြ ရင္ဆိုင္ေနၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ မိန္းကေလးငယ္ေတြဟာ အမ်ားဆံုး လူကုန္ကူးခံၾကရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ IOM ေခၚ ကုလသမဂၢရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်မႈဆိုင္ရာ အဖြဲ႔ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ Joel Millman က ဂ်နီဗာ အဂၤါေန႔ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ အခုလို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ကုလသမဂၢ IOM ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပး ခုိင္းေစခံခဲ့ရတဲ့ လူကုန္ကူးခံရသူေတြအနက္ မိန္းကေလးငယ္ေတြ အမ်ားဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားၿပီး တႏွစ္ေက်ာ္ ကာလ အတြင္း ရုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ဟာ အခု တသန္းနီးပါး ရွိေနပါၿပီ။ ဒီဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ မိသားစု ၀င္ေငြ ရွာေဖြႏုိင္ဖုိ႔ တျခားနည္းလမ္းေတြ မရွိတဲ့အတြက္ မိသားစုေတြဟာ ႀကံရာမရ ျဖစ္ၾကၿပီး သူတုိ႔သမီးေတြကုိ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ သြားေရာက္ လုပ္ကုိင္ေစခဲ့ၾကပါတယ္။”
အခုလို ဒုကၡသည္စခန္းအျပင္ဘက္မွာ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္းဟာ စခန္းအတြင္းမွာ ၀င္ေငြရႏိုင္တဲ့ အလုပ္အကိုင္ေတြနည္းပါးၿပီး ဘာမွ လုပ္ကိုင္စားေသာက္လို႔ မရႏိုင္တဲ့အတြက္ လိင္လုပ္ငန္းနဲ႔ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းေတြမွာ အလုပ္အခ်ိန္ၾကာၿပီး လစာနည္းနည္းနဲ႔ အတင္းအဓမၼ ခိုင္းေစခံၾကရတာျဖစ္တယ္လို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီးတဦးရဲ႕ ေျပာျပခ်က္ကိုလည္း IOM ေျပာခြင့္ရ Mr. Millman က ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ အခုလို လူကုန္ကူးခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ရႏႈန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း IOM ေျပာခြင့္ရ Mr. Millman က
“ေနာက္ဆုံး ကိန္းဂဏန္းေတြအရ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးခုိင္းေစခံၾကရတဲ့ အေျခအေနေတြမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ၃ ပုံ ၊ ၂ ပုံဟာ အရင္က ကယ္ဆယ္ခံခဲ့ရၿပီး ထြက္ေျပး လႊတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကတဲ့ သူေတြျဖစ္ၿပီး Cox’s Bazar မွာ IOM ရဲ႕ အေထာက္အပံ့ေတြကုိ ရေနၾကသူေတြ ျဖစ္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြ ေနာက္ထပ္ ၁၀% ဟာလည္း လိင္လုပ္ငန္းမွာ ေခါင္းပုံျဖတ္ ခံေနရတာကုိ IOM က ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ Cox’s bazar ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီးနဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြဟာ တေန႔တေန႔ ၆၀ အထိ ထြက္ေျပးဖို႔ ၾကိဳးစားတာကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လံုၿခံဳေရးဌာနေတြက ဟန္႔တားခဲ့ၾကရတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ထြက္ေျပးဖို႔ ၾကိဳးစားသူေတြကို စစ္ေဆးေမးျမန္းရာမွာ ထြက္ေျပးေပမယ့္ ဘယ္သူနဲ႔ ေတြ႔မလဲ ၊ ဘယ္ကို သြားမလဲ ဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာေျပာႏိုင္ျခင္းမရွိၾကပဲ လူကုန္ကူးသူေတြ သင္ေပးတာကို ေျဖၾကားတာ ကို ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲက ေျပာပါတယ္။ အခုလို လူကုန္ကူး ခံၾကရသူေတြထဲ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသားေတြနဲ႔ ေယာက်္ားေလးေတြလည္းပါေၾကာင္း Mr. Millman ကေျပာပါတယ္။
“အရြယ္ေရာက္ အမ်ဳိးသားေတြနဲ႔ ေယာက်္ားေလးေတြကုိလည္း လူကုန္ကူးသူေတြက ပစ္မွတ္ထားတာေတြ႔ရၿပီး ၃ ဦးမွာ ၁ ဦးက်စီဟာ အတင္းအဓမၼ ခုိင္းေစခံရတဲ့ အေျခအေန ေရာက္တာကုိ IOM အရာရွိေတြက ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ အမ်ားစုက ေဒသခံ ငါးဖမ္းသမားေတြ ထံမွာ ေႂကြးတင္ ကၽြန္ျဖစ္ၾကရတဲ့ အေျခအေနေရာက္တာကုိလည္း ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ လူကုန္ကူးခံရတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူကုန္ကူး သူေတြဟာ မသိနားမလည္ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီး နဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြကို အလုပ္အကိုင္ေပးမယ္ ၊ ပိုေကာင္းတဲ့ ဘ၀ကို ပို႔ေပးမယ္ ဆိုတဲ့ ကတိေတြနဲ႔ ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ တခ်ိဳ႕ေတြက အႏၱရာယ္ကို မသိၾကေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အႏၱရာယ္ရွိမွန္းသိသိႀကီးနဲ႔ မိသားစု တစုလံုးရဲ႕ စား၀တ္ေနေရး ဖူလံုေရး အတြက္ မိသားစု၀င္တဦးက အနစ္နာခံမယ္ဆိုၿပီး ၾကံရာမရ လုပ္ေဆာင္ၾကရတဲ့ ဘ၀ေရာက္ၾကတာ အမ်ားအျပားေတြ႔ရတယ္လို႔ Cox’s bazar ရွိ IOM ကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းအႀကီးအကဲ Dina Parmer ကို ကိုးကားၿပီးေတာ့လည္း IOM ေျပာခြင့္ရက ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
IOM ဦးေဆာင္တဲ့အဖြဲ႔က စခန္းေတြမွာ သြားေရာက္စစ္တမ္းေကာက္ခံရမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီး နဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြကို အိမ္အကူ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဟိုတယ္ သန္႔ရွင္းေရးေတြ အျဖစ္ ဌားရမ္းမယ္လို႔ ျဖားေယာင္းၿပီး ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းေတြမွာ အတင္းအဓမၼ လုပ္ကိုင္ခိုင္းတာေတြ ေတြ႔ရေၾကာင္းနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း ရွာေဖြရာမွာ အခြင့္အလန္းေတြဟာ သိပ္နည္းပါးတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ လိင္လုပ္ငန္းမွာ အခေၾကးေငြကိုလည္း ပံုမွန္ေစ်းမရပဲ သူတို႔ေတြဟာ လြန္စြာ အႏိွမ္ခံၾကရတယ္လို႔ IOMကေျပာပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ပဋိပကၡေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ကေသာင္းကနင္းအေျခအေနျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကုလသမဂၢနဲ႔ ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႕ေတြက ပထမပိုင္းမွာ စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ ခိုကိုးစရာ ဖူလံုေရးအတြက္ ဦးစားေပး ေနရတဲ့အတြက္ လူကုန္ကူးမႈကို သိသာတဲ့ ျပႆနာအျဖစ္ မျမင္ခဲ့ေပမယ့္လို႔ လူကုန္ကူးခံရမႈေတြဟာ တေန႔တျခားတိုးလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကုလသမဂၢနဲ႔ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕ေတြအေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္နင္းႏိုင္ဖို႔လည္း ၾကိဳးစားသင့္တယ္လို႔ IOM က တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
