ပလူတို

လြန္ခဲ့တဲ့ ၉ ႏွစ္ခြဲေလာက္ကေန အာကာသထဲလႊတ္တင္ခဲ့တဲ့ ေမာင္းသူမပါတဲ့ အေမရိကန္ အာကာသယာဥ္ New Horizons ဟာ စၾကၤာဝ႒ာရဲ့ အစြန္းမွာရွိတဲ့ ပလူတိုုကိုု ေရာက္တဲ့အထိ အလုပ္လုပ္ေနဆဲပါ။ ၂၀၁၅ ခုုႏွစ္ ဇူလုုိင္လ ၁၄ ရက္ အဂၤါေန႔မွာေတာ့ မိုုင္ေပါင္း သန္းေပါင္း ၃ေထာင္ အာကာသ ခရီးေပါက္ေနၿပီျဖစ္ၿပီး ေရခဲေတြ ေက်ာက္ခဲေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ပလူတိုု နံေဘးကိုု ေရာက္သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ အေမရိကန္အာကာသ စူးစမ္းေရးအဖြဲ႔ နာဆာရဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ စူးစမ္းမႈေတြထဲက ေအာင္ျမင္မႈ မွတ္တိုုင္အျဖစ္ သမိုုင္းတြင္တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈပါ။ ပလူတိုုနဲ႔ အနီးဆံုုးေနရာ အထိ ကပ္ႏိုုင္ခဲ့ ၿပီးတဲ့ေနာက္ ၁၃ နာရီေလာက္ အၾကာမွာေတာ့ တနာရီကိုု မိုုင္ေပါင္း ၃ေသာင္း တေထာင္ႏံႈးနဲ႔ ပ်ံေနတဲ့ အာကာသယာဥ္က သူ ပလူတိုုၿဂိဳဟ္ကိုု ျဖတ္ေနၿပီဆိုုတာကိုု အခ်က္ေပး ဆက္သြယ္လာပါတယ္။

ဒီအာကာသ ခရီးမွာ မေပါက္မကြဲနဲ႔ ရွင္သန္ေနတယ္ ဆိုတာျပတဲ့ ဒီအခ်က္ေပးသံကိုု လက္ခံယူတဲ့ ေျမျပင္စခန္းကေတာ့ အေမရိကန္ အေရွ႕ျခမ္း ေမရီလန္း ျပည္နယ္မွာ ရွိပါတယ္။ သူ႔ကိုု ဘယ္တီမိုုးၿမိဳ႕ျပင္မွာရွိတဲ့ Johns Hopkins တကသိုုလ္ အသံုုးခ်ရူပေဗဒဌာန ဓါတ္ခြဲခန္းကေန ထိမ္းခ်ဳပ္ေနတာပါ။

ေျမျပင္ထိမ္းခ်ဳပ္တဲ့ စခန္းကို အာကာသယာဥ္ကေန အခ်က္အလက္ေတြ အလုိအေလွ်ာက္ ျပန္ပို႔ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့ စံနစ္ကို ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း New Horizons အစီအစဥ္ တာဝန္ခံ Alice Bowman က ေၾကညာ လိုက္တဲ့အခါမွာေတာ့ အားလံုး သက္ျပင္းခ်ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

အာကာသယာဥ္ ေသေသခ်ာခ်ာ အလုပ္လုပ္ေနေၾကာင္း အခ်က္ျပမႈကို ရခဲ့တဲ့အတြက္ ဒါဟာ တကယ့္ေအာင္ျမင္မႈ တရပ္လိုု႔ New Horizons အစီအစဥ္ရဲ့ ဦးေဆာင္သိပံပညာရွင္တဦး ျဖစ္တဲ့ ေကာ္လိုုရာဒိုု ျပည္နယ္ Boulder မွာရွိတဲ့ အေနာက္ေတာင္ သုုေတသနဌာနက Alan Stern ကေျပာပါတယ္။

Deep Space Network လိုု႔ေခၚတဲ့ အာကာသ ဟင္းလင္းျပင္ ကြန္ယက္ကိုု အခုုလိုု ခ်ိတ္ဆက္ လိုုက္ႏိုုင္တာဟာ ဒီ New Horizons အတြက္ ေျခလွမ္းေလး တလွမ္း ျဖစ္သလိုု လူသားေတြ အတြက္လည္း တကယ့္ ႀကီးက်ယ္တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈလိုု႔ ဆိုုပါတယ္။

အေမရိကန္ New York ကေန အိႏိယႏိုုင္ငံ မြန္ဘိုုင္းေလာက္ ေဝးတဲ့ မိုုင္ေပါင္း ၇၇၅၀ ေလာက္ အကြာ အထိ ဒီအာကာသယာဥ္ ပလူတိုုနား ကပ္သြားခ်ိန္မွာ ပလူတိုက အပိုုင္းအစေတြ ထိမွန္ၿပီး ပ်က္စီးတာမ်ိဳး ရွားရွားပါးပါးလည္း ျဖစ္သြား ႏိုုင္တာမိုု႔ တာဝန္ခံေတြက စိတ္ပူခဲ့ၾကတာပါ။

အာကာသယာဥ္ကေန အခုုလိုု ကပ္သြားခ်ိန္အတြင္း ပလူတိုုနဲ႔ ပါတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ေပါင္းမ်ားစြာကိုု မွတ္တမ္းတင္ စုုေဆာင္းခဲ့တာမိုု႔ အခ်က္အလက္ေတြ ျပန္မပိုု႔ႏိုုင္ခင္ ဒီယာဥ္မပ်က္မစီး ရွိေနဖိုု႔ လိုုပါတယ္။

ဝိုု္င္းေတာ္သားေတြက Mom လိုု႔ ေခၚၾကတဲ့ New Horizons အစီအစဥ္ တာဝန္ခံ Alice Bowman က ဒီယာဥ္ကေလး က်န္းက်န္းမာမာ ရႊင္ရြင္လန္းလန္း ရွိေန ပါတယ္လိုု႔ အတည္ျပဳပါတယ္။

“အာကာသ ယာဥ္ကေလး ရႊင္ရႊင္လန္းလန္း ရွိပါတယ္။ ဆက္ၿပီးေတာ့လည္း ေပ်ာ္ေပ်ာ္ ရႊင္ရႊင္နဲ႔ အလုုပ္ ေကာင္းေကာင္း ဆက္လုုပ္ မွာပါ။ သိပံအခ်က္အလက္ေတြ ပိုုေကာက္ဖိုု႔ ရွိတဲ့အျပင္ ပင္မ ကြန္ျပဴတာ စံနစ္မွာလည္း အခ်က္အလက္ မွတ္တမ္းတင္စက္ရွိပါတယ္။ ထိမ္းခ်ဳပ္ခန္းက အင္ဂ်င္နီယာေတြကလည္း မွတ္တမ္းတင္စက္က နဂိုုခန္႔မွန္းထားတဲ့ အတိုုင္း အလုုပ္လုုပ္ေနတယ္လုုိ႔ သတင္းပိုု႔တာမိုု႔ ဒီအာကာသယာဥ္က အခ်က္အလက္ေတြ ကိုု မွတ္တမ္းတင္ေနတယ္ ဆိုုတာ သိရပါတယ္”

New Horizons ယာဥ္ဟာ စၾကၤာဝ႒ာရဲ့ အစြန္းမွာ ရွိတဲ့ ၿဂိဳဟ္ေသးေလးျဖစ္တဲ့ ပလူတိုနဲ႔ အနီးဆံုုးေနရာကို ကပ္သြားၿပီး တဲ့ေနာက္ ေနာက္ထပ္ ရွစ္နာရီေလာက္ ပလူတိုု ဝန္းက်င္က ေလထုုကိုု ေလ့လာဖုုိ႔ စမ္းသပ္တိုုင္းထြာမႈ ေတြဆက္တိုုက္လုုပ္ခဲ့သလိုု ပလူတိုုရဲ့ ပင္မ လတစင္းျဖစ္တဲ့ Charon ကိုုပါ ဓါတ္ပံုုေတြ ရိုုက္ခဲ့တာပါ။

ဒီ စုုေဆာင္းရယူတဲ့ ဓါတ္ပံုေတြနဲ႔ အတူ အခ်က္အလက္ေတြကို ကမာၻကို ျပန္ပို႔မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို အခ်က္အလက္ေတြ စုေဆာင္းေနခ်ိန္မွာ အေႏွာက္အယွက္ မရွိေစဖို႔အတြက္ ကမာၻနဲ႔ ေခတၱ အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ေတာက္ထားဖို႔လည္း စီစဥ္ထားပါတယ္။ New Horizons က ဒီအခ်က္အလက္ အမ်ားအျပားကို စုေဆာင္းမွာမို႔ သူကေန ကမာၻကို ျပန္ပို႔မယ့္အခ်ိန္ဟာ ၁၆ လေလာက္ ၾကာမယ္လို႔ NASA ကေျပာပါတယ္။

ဒီစီမံကိန္းဟာ အခုဆို ေဒၚလာ သန္း ၇၀၀ ေလာက္ ကုန္က်ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နာဆာရဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္စူးစမ္းမႈကေန သိပံဆိုုင္ရာ ေအာင္ျမင္မႈက အဖိုုးမျဖတ္ႏိုုင္ဘူးလိုု႔ နာဆာက စီမံခန္႔ခြဲေရး တာဝန္ခံ Charlie Bolden ကေျပာပါတယ္။

“ကၽြန္ေတာ္တိုု႔ သမိုုင္းဝင္ ေအာင္ျမင္မႈ တခုု ရခဲ့တယ္ဆိုုတာကိုု ပထမဆံုုး ထပ္ေျပာပါရေစ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုဟာ ပလူတိုုကိုု ပထမဆံုုး ေရာက္တဲ့ ႏုုိင္ငံ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒီအစီအစဥ္ကေန ကၽြန္ေတာ္တုုိ႔ရဲ့ ေနမိသားစုုထဲမွာ ရွိတဲ့ ၿဂိဳဟ္တိုုင္း ၿဂိဳဟ္တိုုင္းကိုု ကၽြန္ေတာ္တိုု႔ အေရာက္ သြားႏိုုင္ၿပီလိုု႔ ေျပာႏိုုင္ပါတယ္။”

ပလူတိုဟာ ေရခဲမႈန္ေတြ ဥကၠာပ်ံေတြ နဲ႔ ျပည့္ေနတဲ့ Kuiper belt ပါတ္လမ္းထဲမွာ ရွိေနၿပီး အခု အာကာသယာဥ္ေရာက္ေနတဲ့ ေနရာကေတာ့ ကမာၻကေန မိုုင္ သန္းေပါင္း ၃ ေထာင္ေလာက္ မွာပါ။ ဒီ ပါတ္လမ္း ကိုု ၁၉၉၂ ခုုႏွစ္မွာ စတင္ေတြ႔ရွိခဲ့တာျဖစ္ၿပီး သူဟာ နက္ပကၽြန္းၿဂိဳဟ္ ထက္ ပိုုေဝးတဲ့ ေနရာမွာ ရွိပါတယ္။ စႏယား အေသးေလး အရြယ္ရွိတဲ့ New Horizons ယာဥ္ဟာ မပ်က္မစီးပဲ အဲဒီေနရာကေန ကမာကိုု ျပန္သတင္းပိုု႔ေနႏိုုင္တာမိုု႔ ဒီအာကာသ ဟင္းလင္းျပင္ထဲက သိပံပညာရွင္ေတြ ေမးခြန္းထုုတ္ေနၾကတဲ့ ပေဟ႒ိ ေတြအတြက္ အေျဖေတြ မၾကာခင္ ရႏိုုင္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

သူက ျပန္ပိုု႔တဲ့ ဓါတ္ပံုုကိုု ျမင္လိုုက္တဲ့အခါ မွာ သိပံပညာရွင္ေတြ အဖိုု႔ ပင္ပန္းသမ ွ်ေတြ ေပ်ာက္ကုုန္ပါတယ္။ အရင္က ႏိုုက္ထရိုုဂ်င္ ဓါတ္ေငြ႔ေတြနဲ႔ မႈိင္းမႈန္ေနတဲ့ ေလထုု ေၾကာင့္ ဘာမွကြဲကြဲျပားျပား မသိခဲ့ရတဲ့ ပလူတိုုကိုု မ်က္ဝါးထင္ထင္ ျမင္တဲ့အခါ အရင္ နာဆာ အာကာသ ယာဥ္မႈး ေဟာင္းတေယာက္ ျဖစ္တဲ့ John Grunsfeld က ဝမ္းေျမာက္ ဝမ္းသာနဲ႔ ေျပာပါတယ္။

“ပလူတိုုကိုု ျမင္လိုုက္ရတဲ့ အခါမွာေတာ့ သူ႔ဖြဲ႔စည္းပံုုက တကယ့္ကိုု ရႈပ္ေထြးၿပီး သိပ္ကိုု စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဟုုတ္ပါတယ္။ လက္ေတြ႔မဟုုတ္ရင္ ဘယ္ဟာကိုုမွ ေရေရရာရာ မသိႏိုုင္ပါဘူး။ အခုုေတာ့ သူ႔ကိုု ပထမဆံုုး အႀကိမ္အျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တိုု႔ သိလာပါၿပီ။”

အာကာသယာဥ္ကေန ကမာကိုု ေရဒီယိုု အခ်က္ျပစံနစ္ နဲ႔ သတင္းျပန္ပိုု႔တဲ့အခါ အလင္းေျပးႏႈံးအတိုုင္း ပိုု႔တာမိုု႔ ကမာကိုု ေရာက္ဖုုိ႔ အၾကမ္းဖ်င္း ၄ နာရီခြဲေလာက္ ၾကာပါတယ္။ သူကပို႔ေပးတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြအရ ဆိုရင္ အရင္က ၿဂိဳဟ္ႀကီး ကိုုးလံုုးထဲမွာ ထည့္ထားတဲ့ ကမာကေန အေဝးဆံုုးမွာ ရွိေနတဲ့ ပလူတိုဟာ နဂိုတြက္ထားတာထက္ နဲနဲ ပိုႀကီးေနတာေတြ႔ရတယ္လို႔လည္း New Horizons အစီအစဥ္ရဲ့ ဦးေဆာင္သိပံပညာရွင္တဦး ျဖစ္တဲ့ Alan Stern က ေျပာပါတယ္။

“ပလူတိုုဟာ ကၽြန္ေတာ္တုုိ႔ နဂိုုက မွန္းဆထားတာထက္ နဲနဲေလး ပိုုႀကီးေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီၿဂိဳဟ္ကိုု အခုု ေကာင္းေကာင္း တုုိင္းႏိုုင္ပါၿပီ။ သူ႔အခ်င္းဝက္က ကီလိုုမီတာ ၁၁၈၅ ရွိပါတယ္။ အတိုုးအေလ ွ်ာ့ကိုု ၁၀ ကီလိုုမီတာ ထားပါတယ္။ သူ႔ကိုု Kuiper Belt ပါတ္လမ္းထဲက အႀကီးဆံုုး အစိုုင္အခဲ အျဖစ္ ေျပာၾကဆိုုၾကေတာ့မွာပါ။ အခုုဆိုု သူ႕ ထုုထည္က ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ ဆိုုတာကိုု အတိအက် သိရၿပီ ျဖစ္သလိုု သူ႔ အရြယ္အစားကလည္း ပိုၿပီး ႀကီးေနတဲ့အတြက္ ဒါဟာ သိပံဆိုုင္ရာမွာ အေတာ့္ကိုု အေရးပါပါတယ္။”

ပလူတိုကို ႏိုင္ငံတကာ နကၡတၱေဗဒ အသင္းႀကီးကေန ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ ၿဂိဳဟ္သိမ္ၿဂိဳဟ္မႊား စာရင္းထဲေျပာင္းထည့္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။အခုုဆိုုရင္ နက္ပကၽြန္းထက္ ပိုုေဝးတဲ့ ေနရာက Kuiper Belt ပါတ္လမ္းထဲမွာ ရွိတဲ့ ေထာင္ေသာင္းခ်ီတဲ့ ၿဂိုုဟ္သိမ္ၿဂိဳဟ္မႊားေလးေတြ၊ ၾကယ္တံခြန္ေတြ ဥကာပ်ံေတြ ထဲမွာ ရွိတဲ့ Eris ထက္ ပလူတိုုက ပိုုၿပီး ႀကီးတယ္လိုု႔ တရားဝင္ မွတ္တမ္းတင္ႏုုိင္ၿပီ ဆိုုတာကိုု တင္ျပရင္း ဒီသီတင္းပါတ္အတြက္ သိပံနဲ႔ နည္းပညာ က႑ကိုု ဒီမွာပဲ ရပ္နားလိုုက္ပါရေစ။