လုံခြုံရေးတင်းကြပ်မှုတွေကြား ဟောင်ကောင်မှာ တီယန်နန်မင် အထိမ်းအမှတ်ကျင်းပ
{{Zawgyi/Unicode}}
ဟောင်ကောင် အာဏာပိုင်တို့က ဗစ်တိုးရီးယား ပန်းခြံ အနီးမှာ စနေနေ့က လုံခြုံရေး တင်းကြပ်ခဲ့ပြီး လွန်ခဲ့တဲ့ ၃၃ နှစ် ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့ တရုတ်နိုင်ငံ Tiananmen ရင်ပြင် အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု အထိမ်းအမှတ် အဖြစ်နဲ့ မစုစည်း ကြဖို့လည်း လူတွေကို သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ မသိင်္ဂ ီထိုက် တင်ပြပေးပါမယ်။
၁၉၉၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့က ဟောင်ကောင်ကို ဗြိတိန်ထံကနေ တရုတ်ကို လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ဟောင်ကောင်နေ ပြည်သူတွေနဲ့ ဒီမိုကရေစီရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေရဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်တွေ ဆုံးရှုံးကျဆင်းလာနေတယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။ ဟောင်ကောင် ပြည်သူတဦး ဖြစ်တဲ့ အသက် ၅၇ နှစ် အရွယ် Victor ကတော့ အခုလို ပြောပါတယ်။
" လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ လှုပ်ရှားခွင့် အပါအဝင် ဟောင်ကောင်မှာ လွတ်လပ်ခွင့်က ကျဆင်းလာနေပါတယ်။ အားလုံး လျော့ပါးလာနေပါတယ်။ ဖမ်းခံရမှာ ကြောက်ရတာကြောင့် အားလုံးက နှုတ်ဆိတ်နေကြပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း အခုဆိုရင် အားလုံးက ဘာမှလည်း မပြော ဘာမှလည်း မလုပ်ကြတော့ပါဘူး"
တရုတ်နိုင်ငံတွင်းမှာ Tiananmen ရင်ပြင် အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု အောက်မေ့ဖွယ် လူထု စုဝေးမှုတွေကို တရုတ် အာဏာပိုင်တွေက တားမြစ်ထားသလိုဘဲ ဟောင်ကောင် အာဏာပိုင်တွေကလည်း အလားတူ လုပ်လာတာပါ။ ဟောင်ကောင် ပြည်သူ အသက် ၄၁ နှစ် အရွယ် Angela Wong ကတော့ အခုလို ပြောပါတယ်။
" တကယ်တော့ ပန်းခြံ ဆိုတာက ကျမတို့လို ပြည်သူတွေအတွက် လမ်းလျှောက်ဖို့ ဖြတ်သန်းသွားလာဖို့ ဒါမှမဟုတ်လည်း လွတ်လွတ်လပ်လပ် လှုပ်ရှားမှုတွေ လုပ်ဖို့ ဖြစ်ရမှာပါ။ ဗစ်တိုးရီးယားပန်းခြံ တခုလုံးကို နေ့လည် ၁၂ နာရီမှာ အားလုံး ပိတ်လိုက်ရသလဲ ဆိုတာ နားမလည်နိုင်ပါဘူး"
တရုတ် အစိုးရကို ဆန့်ကျင်တဲ့ အသက် ၅၃ နှစ် အရွယ် Wang Dan ကတော့ အခုလို ပြောပါတယ်။
"ဒီအချိန်က ဟောင်ကောင်အတွက် ကံဆိုးမိုးမှောင်ကျမူလို့ သုံးနှုန်းလိုပါတယ်။ ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့ အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားကိုတင် တားမြစ်တယ်လို့ မထင်ပါဘူး။ ဆန့်ကျင်ဘက် သဘောထား ရှိကြတဲ့ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှု အားလုံးကိုလည်း တားမြစ် ပိတ်ပင်ပါလိမ့်မယ်"
တရုတ်နိုင်ငံမှာ ၁၉၈၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၅ ရက်မှာ စခဲ့တဲ့ ကျောင်းသားတွေ ဦးဆောင်တဲ့ အုံကြွမှုကို ဖြိုခွင်းတဲ့ အနေနဲ့ ၁၉၈၉ ခုနှစ် ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့မှာ ဘေဂျင်းမြို့လယ်က Tiananmen ရင်ပြင်နဲ့ အနီးတဝိုက်မှာ တရုတ် စစ်တပ်က သေနတ်နဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့တာပါ။ သေဆုံးသူ အရေအတွက်ကို တရုတ် အစိုးရဘက်က ဘယ်တုန်းကမှ မထုတ်ပြန်ခဲ့ပေမယ့်လည်း အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှု အဖွဲ့တွေနဲ့ မျက်မြင်တွေ့သူတွေကတော့ သေဆုံးသူ အရေအတွက် ထောင်ချီ ရှိနိုင်တယ်လို့ ပြောဆိုကြပါတယ်။
..............................................................
လုံခွုံရေးတငျးကွပျမှုတှကွေား ဟောငျကောငျမှာ တီယနျနနျမငျ အထိမျးအမှတျကငြျးပ
{{Zawgyi/Unicode}}
ဟောငျကောငျ အာဏာပိုငျတို့က ဗဈတိုးရီးယား ပနျးခွံ အနီးမှာ စနနေေ့က လုံခွုံရေး တငျးကွပျခဲ့ပွီး လှနျခဲ့တဲ့ ၃၃ နှဈ ဇှနျလ ၄ ရကျနေ့ တရုတျနိုငျငံ Tiananmen ရငျပွငျ အစုလိုကျ အပွုံလိုကျ သတျဖွတျမှု အထိမျးအမှတျ အဖွဈနဲ့ မစုစညျး ကွဖို့လညျး လူတှကေို သတိပေးခဲ့ပါတယျ။ မသိငျ်ဂ ီထိုကျ တငျပွပေးပါမယျ။
၁၉၉၇ ခုနှဈ ဇူလိုငျလ ၁ ရကျနေ့က ဟောငျကောငျကို ဗွိတိနျထံကနေ တရုတျကို လှှဲပွောငျးပေးခဲ့ပွီးနောကျပိုငျး ဟောငျကောငျနေ ပွညျသူတှနေဲ့ ဒီမိုကရစေီရေး တကျကွှလှုပျရှားသူတှရေဲ့ လှတျလပျခှင့ျတှေ ဆုံးရှုံးကဆြငျးလာနတေယျလို့ ပွောကွပါတယျ။ ဟောငျကောငျ ပွညျသူတဦး ဖွဈတဲ့ အသကျ ၅၇ နှဈ အရှယျ Victor ကတော့ အခုလို ပွောပါတယျ။
" လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျပွောဆိုခှင့ျ၊ လှတျလပျစှာ လှုပျရှားခှင့ျ အပါအဝငျ ဟောငျကောငျမှာ လှတျလပျခှင့ျက ကဆြငျးလာနပေါတယျ။ အားလုံး လြော့ပါးလာနပေါတယျ။ ဖမျးခံရမှာ ကွောကျရတာကွောင့ျ အားလုံးက နှုတျဆိတျနကွေပါတယျ။ ဒါကွောင့ျလညျး အခုဆိုရငျ အားလုံးက ဘာမှလညျး မပွော ဘာမှလညျး မလုပျကွတော့ပါဘူး"
တရုတျနိုငျငံတှငျးမှာ Tiananmen ရငျပွငျ အစုလိုကျ အပွုံလိုကျ သတျဖွတျမှု အောကျမေ့ဖှယျ လူထု စုဝေးမှုတှကေို တရုတျ အာဏာပိုငျတှကေ တားမွဈထားသလိုဘဲ ဟောငျကောငျ အာဏာပိုငျတှကေလညျး အလားတူ လုပျလာတာပါ။ ဟောငျကောငျ ပွညျသူ အသကျ ၄၁ နှဈ အရှယျ Angela Wong ကတော့ အခုလို ပွောပါတယျ။
" တကယျတော့ ပနျးခွံ ဆိုတာက ကမြတို့လို ပွညျသူတှအေတှကျ လမျးလြှောကျဖို့ ဖွတျသနျးသှားလာဖို့ ဒါမှမဟုတျလညျး လှတျလှတျလပျလပျ လှုပျရှားမှုတှေ လုပျဖို့ ဖွဈရမှာပါ။ ဗဈတိုးရီးယားပနျးခွံ တခုလုံးကို နေ့လညျ ၁၂ နာရီမှာ အားလုံး ပိတျလိုကျရသလဲ ဆိုတာ နားမလညျနိုငျပါဘူး"
တရုတျ အစိုးရကို ဆန့ျကငြျတဲ့ အသကျ ၅၃ နှဈ အရှယျ Wang Dan ကတော့ အခုလို ပွောပါတယျ။
"ဒီအခြိနျက ဟောငျကောငျအတှကျ ကံဆိုးမိုးမှောငျကမြူလို့ သုံးနှုနျးလိုပါတယျ။ ဇှနျလ ၄ ရကျနေ့ အထိမျးအမှတျ အခမျးအနားကိုတငျ တားမွဈတယျလို့ မထငျပါဘူး။ ဆန့ျကငြျဘကျ သဘောထား ရှိကွတဲ့ နိုငျငံရေးလှုပျရှားမှု အားလုံးကိုလညျး တားမွဈ ပိတျပငျပါလိမ့ျမယျ"
တရုတျနိုငျငံမှာ ၁၉၈၉ ခုနှဈ ဧပွီလ ၁၅ ရကျမှာ စခဲ့တဲ့ ကြောငျးသားတှေ ဦးဆောငျတဲ့ အုံကွှမှုကို ဖွိုခှငျးတဲ့ အနနေဲ့ ၁၉၈၉ ခုနှဈ ဇှနျလ ၄ ရကျနေ့မှာ ဘဂေငြျးမွို့လယျက Tiananmen ရငျပွငျနဲ့ အနီးတဝိုကျမှာ တရုတျ စဈတပျက သနေတျနဲ့ ပဈခတျခဲ့တာပါ။ သဆေုံးသူ အရအေတှကျကို တရုတျ အစိုးရဘကျက ဘယျတုနျးကမှ မထုတျပွနျခဲ့ပမေယ့ျလညျး အခှင့ျအရေး လှုပျရှားမှု အဖှဲ့တှနေဲ့ မကြျမွငျတှေ့သူတှကေတော့ သဆေုံးသူ အရအေတှကျ ထောငျခြီ ရှိနိုငျတယျလို့ ပွောဆိုကွပါတယျ။
