(Zawgyi/Unicode)
အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump အပေါ် တရားစွဲဆို အရေးယူရေး လုပ်ငန်းစဉ် စတင်တော့မှာဖြစ်ကြောင်း အောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ Nancy Pelosi ဒီကနေ့ပဲ ကြေညာလိုက်ပါတယ်။
ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေနဲ့အညီ သမ္မတအပေါ် အရေးယူနိုင်ရေး အောက်လွှတ်တော် တရားရေးကော်မတီကို ညွန်ကြားထားကြောင်း ပြောဆိုလိုက်တာပါ။ သမ္မတရဲ့ လုပ်ရပ်တွေဟာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ချိုးဖောက်တယ်ဆိုတာ မငြင်းနိုင်ကြောင်းလည်း အောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌက ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံရေး အကျိုးအမြတ်ရမယ့် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ပေးဖို့ ယူကရိန်းကို သမ္မတ Trump ဖိအားပေးခဲ့တာဟာ တရားစွဲနိုင်လောက်တဲ့ ပြစ်မှုမြောက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူ ပညာရှင် ၃ ယောက်က လွှတ်တော်မှာ ထွက်ဆိုခဲ့ပြီး နောက်တရက်မှာပဲ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ ကျင်းပဖို့ စီစဉ်ထားတာပါ။
သမ္မတရဲ့ ရီပတ်ဘလစ်ကန် ပါတီက ကိုယ်စားလှယ်တွေ ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တဲ့ ဥပဒေပညာရှင်ကတော့ သမ္မတအပေါ် အရေးယူရလောက်အောင် အထောက်အထား ခိုင်လုံမှု မရှိကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
Harvard တက္ကသိုလ်က ဥပဒေပညာ ပါမောက္ခ Noah Feldman ကတော့ ၂၀၂၀ အမေရိကန် သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပြိုင်ဘက်ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ဒုသမ္မတဟောင်း Joe Biden အပေါ် စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ ယူကရိန်းသမ္မတ Volodymyr Zelenskiy ကို မရိုးမသား သွေးဆောင်ခဲ့တာဟာ သမ္မတတဦးအပေါ် အရေးယူဖို့ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေက ပြဌာန်းထားတဲ့ ကြီးလေးတဲ့ ရာဇဝတ်ပြစ်မှု ကျုးလွန်ရာရောက်ကြောင်း ထင်ရှားကြောင်း မနေ့တုန်းကပဲ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တွေကို ပြောခဲ့တာပါ။
Stanford တက္ကသိုလ်က ဥပဒေပညာ ပါမောက္ခ Pamela Karlan ကလည်း အမေရိကန် သမ္မတတွေ အနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေကို ပြည်ပက စွက်ဖက်မှုတွေကနေ ကာကွယ်ပေးရမှာဖြစ်ပြီး၊ ဖိတ်ခေါ်တာမျိုး မဖြစ်သင့်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အထူးသဖြင့် ယူကရိန်းသမ္မတကို တယ်လီဖုန်းဆက် အကူအညီတောင်းခဲ့တာဟာ လု့ပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာ အလွဲသုံးစားရာ ရောက်ကြောင်းလည်း ပြောဆိုခဲ့တာပါ။ မြောက်ကယ်ရိုလိုင်းနား တက္ကသိုလ်က ဥပဒေပညာ ပါမောက္ခ Michael Gerhardt ကတော့ သမ္မတအပေါ် အရေးယူရေး အောင်မြင်မှုမရခဲ့ရင် တရားစွဲဆိုဖို့ လုပ်ငန်းစဉ် တခုလုံးဟာ အဓိပ္ပါယ်မဲ့ရာ ရောက်လိမ့်မယ်လို့ အောက်လွှတ်တော် တရားရေး ကော်မတီရှေ့မှောက် အဖွင့်အမှာစကား ပြောရာမှာ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန်မှာ ဘုရင်တပါးလို အုပ်ချုပ်တာမျိုးကို ဟန့်တားဖို့ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေမှာ စနစ်တကျ ကာကွယ်ရေးဆွဲထားပြီး၊ သမ္မတတွေဟာ ဥပဒေအထက်မှာရှိလို့ မရတဲ့အကြောင်းလည်း ပြောဆိုခဲ့တာပါ။
သမ္မတရဲ့ ရီပတ်ဘလစ်ကန် ပါတီက ကိုယ်စားလှယ်တွေ ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တဲ့ George Washington တက္ကသိုလ်က ဥပဒေပညာ ပါမောက္ခ Jonathan Turley ကတော့ ၂၀၁၆ ရွေးကောက်ပွဲမှာ သမ္မတလောင်း Trump ကို ထောက်ခံမဲ မပေးခဲ့သူဖြစ်ပေမဲ့လည်း လက်ရှိ တရားစွဲဆို အရေးယူရေး ကြိုးပမ်းမှုတွေမှာတော့ အထောက်အထား ခိုင်လုံမှု မရှိကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သလို၊ သမ္မတကို ဖယ်ရှားဖို့ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရက်တွေက ဒေါသတကြီး ကြိုးပမ်းနေတဲ့ လုပ်ရပ်အဖြစ်နဲ့လည်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
[Unicode Version]
အမရေိကနျသမ်မတ Donald Trump အပေါျ တရားစှဲဆို အရေးယူရေး လုပျငနျးစဉျ စတငျတော့မှာဖွဈကွောငျး အောကျလှှတျတောျ ဥက်ကဋ်ဌ Nancy Pelosi ဒီကနေ့ပဲ ကွညောလိုကျပါတယျ။
ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒနေဲ့အညီ သမ်မတအပေါျ အရေးယူနိုငျရေး အောကျလှှတျတောျ တရားရေးကောျမတီကို ညှနျကွားထားကွောငျး ပွောဆိုလိုကျတာပါ။ သမ်မတရဲ့ လုပျရပျတှဟော ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒကေို ခြိုးဖောကျတယျဆိုတာ မငွငျးနိုငျကွောငျးလညျး အောကျလှှတျတောျ ဥက်ကဋ်ဌက ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
နိုငျငံရေး အကြိုးအမွတျရမယ့ျ စုံစမျးစဈဆေးမှုတှေ လုပျပေးဖို့ ယူကရိနျးကို သမ်မတ Trump ဖိအားပေးခဲ့တာဟာ တရားစှဲနိုငျလောကျတဲ့ ပွဈမှုမွောကျကွောငျး ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံ ဥပဒရေေးရာ ကြှမျးကငြျသူ ပညာရှငျ ၃ ယောကျက လှှတျတောျမှာ ထှကျဆိုခဲ့ပွီး နောကျတရကျမှာပဲ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲ ကငြျးပဖို့ စီစဉျထားတာပါ။
သမ်မတရဲ့ ရီပတျဘလဈကနျ ပါတီက ကိုယျစားလှယျတှေ ဖိတျခေါျခဲ့တဲ့ ဥပဒပေညာရှငျကတော့ သမ်မတအပေါျ အရေးယူရလောကျအောငျ အထောကျအထား ခိုငျလုံမှု မရှိကွောငျး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
Harvard တက်ကသိုလျက ဥပဒပေညာ ပါမောက်ခ Noah Feldman ကတော့ ၂၀၂၀ အမရေိကနျ သမ်မတ ရှေးကောကျပှဲမှာ ပွိုငျဘကျဖွဈလာနိုငျတဲ့ ဒုသမ်မတဟောငျး Joe Biden အပေါျ စုံစမျးစဈဆေးဖို့ ယူကရိနျးသမ်မတ Volodymyr Zelenskiy ကို မရိုးမသား သှေးဆောငျခဲ့တာဟာ သမ်မတတဦးအပေါျ အရေးယူဖို့ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒကေ ပွဌာနျးထားတဲ့ ကွီးလေးတဲ့ ရာဇဝတျပွဈမှု ကြုးလှနျရာရောကျကွောငျး ထငျရှားကွောငျး မနေ့တုနျးကပဲ လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျတှကေို ပွောခဲ့တာပါ။
Stanford တက်ကသိုလျက ဥပဒပေညာ ပါမောက်ခ Pamela Karlan ကလညျး အမရေိကနျ သမ်မတတှေ အနနေဲ့ ရှေးကောကျပှဲတှကေို ပွညျပက စှကျဖကျမှုတှကေနေ ကာကှယျပေးရမှာဖွဈပွီး၊ ဖိတျခေါျတာမြိုး မဖွဈသင့ျကွောငျး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
အထူးသဖွင့ျ ယူကရိနျးသမ်မတကို တယျလီဖုနျးဆကျ အကူအညီတောငျးခဲ့တာဟာ လု့ပျပိုငျခှင့ျအာဏာ အလှဲသုံးစားရာ ရောကျကွောငျးလညျး ပွောဆိုခဲ့တာပါ။ မွောကျကယျရိုလိုငျးနား တက်ကသိုလျက ဥပဒပေညာ ပါမောက်ခ Michael Gerhardt ကတော့ သမ်မတအပေါျ အရေးယူရေး အောငျမွငျမှုမရခဲ့ရငျ တရားစှဲဆိုဖို့ လုပျငနျးစဉျ တခုလုံးဟာ အဓိပ်ပါယျမဲ့ရာ ရောကျလိမ့ျမယျလို့ အောကျလှှတျတောျ တရားရေး ကောျမတီရှေ့မှောကျ အဖှင့ျအမှာစကား ပွောရာမှာ သတိပေးခဲ့ပါတယျ။
အမရေိကနျမှာ ဘုရငျတပါးလို အုပျခြုပျတာမြိုးကို ဟန့ျတားဖို့ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒမှော စနဈတကြ ကာကှယျရေးဆှဲထားပွီး၊ သမ်မတတှဟော ဥပဒအေထကျမှာရှိလို့ မရတဲ့အကွောငျးလညျး ပွောဆိုခဲ့တာပါ။
သမ်မတရဲ့ ရီပတျဘလဈကနျ ပါတီက ကိုယျစားလှယျတှေ ဖိတျခေါျခဲ့တဲ့ George Washington တက်ကသိုလျက ဥပဒပေညာ ပါမောက်ခ Jonathan Turley ကတော့ ၂၀၁၆ ရှေးကောကျပှဲမှာ သမ်မတလောငျး Trump ကို ထောကျခံမဲ မပေးခဲ့သူဖွဈပမေဲ့လညျး လကျရှိ တရားစှဲဆို အရေးယူရေး ကွိုးပမျးမှုတှမှောတော့ အထောကျအထား ခိုငျလုံမှု မရှိကွောငျး ပွောဆိုခဲ့သလို၊ သမ်မတကို ဖယျရှားဖို့ အတိုကျအခံ ဒီမိုကရကျတှကေ ဒေါသတကွီး ကွိုးပမျးနတေဲ့ လုပျရပျအဖွဈနဲ့လညျး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
