(Zawgyi/ Unicode)
Updated! ၁၂-၂၂-၂၀၂၂
ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ့အရေးဆုံးဖြတ်ချက်ကို တရုတ်၊ ရုရှားနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ၃ နိုင်ငံကမဲမပေးဘဲ ကျန်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၁၂ နိုင်ငံစလုံးက ထောက်ခံခဲ့ကြပါတယ်။ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ့အရေး ပထမဆုံးချမှတ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်နိုင်အောင် အဆိုတင်သွင်းခဲ့တဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံက ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ ဗြိတိန်သံအမတ်ကြီး Barbara Woodward ကတော့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အခွင့်အရေး၊ ဆန္ဒနဲ့ အကျိုးစီးပွားတွက် ရှေ့ရှုတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သလို စစ်ကောင်စီကို ပြတ်ပြတ်သားသား အသိပေးလိုက်တာလို့လည်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
လုံခြုံရေးကောင်စီကနေ အခုလို ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာဟာ အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေက သူတို့ကြိုးပမ်းမှုတွေကို ကုလသမဂ္ဂရဲ့ထောက်ခံကူညီမှုပေးဖို့ တောင်းခံထားတာကိုတုံ့ပြန်လိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ ဗြိတိန်သံအမတ်ကြီးက ပြောကြားခဲ့တာပါ။
လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံက အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ချက်ချင်းရပ်ဆိုင်းပြီး အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်ကို အခိုင်အမာ အကောင်အထည်ဖေါ်ဖို့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ဒီမိုကရေစီနဲ့လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာဖို့နဲ့ ချိုးဖေါက်ကျုးလွန်သူတွေကို အရေးယူနိုင်ဖို့၊ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု လိုအပ်နေသူတွေဆီကို အကူအညီတွေ အဟန့်အတားမရှိ ပေးအပ်နိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ သမ္မတဦးဝင်းမြင့်အပါအဝင် မတရားဖမ်းဆီးထားသူတွေကို ချက်ချင်းလွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။
အခု လုံခြုံရေးကောင်စီက ချမှတ်လိုက်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ လာမယ့်မတ်လကျရင် ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်က လုံခြုံရေးကောင်စီကို အစီရင်ခံတင်ပြရမယ့်ကိစ္စဟာ လက်တေ့ွဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေကို သုံးသပ်ဖို့ အရေးကြီးတဲ့ အခွင့်အလမ်းဖြစ်ပြီး၊ နောက်ထပ် လိုအပ်တဲ့ အရေးယူ ဆောင်ရွက်မှုတွေလုပ်ဖို့ အသင့်ပြင်ထားမယ်လို့လည်း ဗြိတိန်သံအမတ်ကြီး Barbara Woodward က ပြောပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂနိုင်ငံရေးရာဆိုင်ရာ အမေရိကန် အထူးသံအမတ်ကြီး Robert Wood ကတော့လည်း ဒီ ဆုံးဖြတ်ချက် အရေးယူမှုတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ပေါ်ပေါက်နေတဲ့ သွေးထက်သံယိုမှုတွေအဆုံးသတ်ဖို့ အရေးကြီးတဲ့ခြေလှမ်းဖြစ်တယ်လို့ ပြောဆိုပါတယ်။
ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ မြန်မာစစ်ကောင်စီရဲ့ ဆိုးဝါးကြမ်းကြုတ်တဲ့ ပြုမှုဆောင်ရွက်ချက်တွေအပေါ် လုံခြုံရေးကောင်စီက နောက်တဆင့် အရေးယူဆောင်ရွက်လိုက်တာဖြစ်လို့ ပြောသွားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအရေး ယူဆောင်ရွက်ချက်ဟာ လုံလောက်မှု မရှိသေးဘူးဆိုတာကိုလည်း သံအမတ်ကြီး Robert Wood ကအသိအမှတ်ပြု ပြောခဲ့ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ တရုတ်သံအမတ်ကြီးကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပဋိပက္ခတွေကို ပြင်ပက အဖြေရှာပေးရုံနဲ့ အလျင်အမြန် ဖြေရှင်းနိုင်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ ပြောကြားသွားခဲ့ပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေးကို နိုင်ငံရေးအရ အသုံးချတာမျိုး မလုပ်သင့်ဘဲ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာထက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ တတိယကော်မတီမှာပဲ ဆွေးနွေးသင့်တယ်လို့ ပြောကြားသွားခဲ့ပါတယ်။
================
မြန်မာနိုင်ငံက အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ချက်ချင်းရပ်ဖို့နဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် မတရား ဖမ်းဆီးထားသူတွေ အားလုံးကို လွှတ်ပေးဖို့ အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်မူကြမ်း ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ ပထမဆုံး အကြိမ်အဖြစ် မဲခွဲအတည်ပြုလိုက်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ ကနေ ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့တာ နှစ်ပေါင်း ၇၄ နှစ်အတွင်း ဒါဟာ ပထမဆုံးအကြိမ် ဖြစ်ပါတယ်။
မူကြမ်းကို ဗြိတိန်နိုင်ငံက အဓိက တင်သွင်းခဲ့တာဖြစ်ပြီး လုံခြုံရေးကောင်စီ အဖွဲ့ဝင် ၁၅ နိုင်ငံက မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မဲခွဲဆုံးဖြတ်ရာမှာ တရုတ်၊ ရုရှား နဲ့ အိန္ဒိယ ၃ နိုင်ငံက မဲမပေးဘဲ နေခဲ့ပါတယ်။ ကျန် ၁၂ နိုင်ငံက ထောက်ခံမဲ ပေးခဲ့ပါတယ်။
“ လုံခြုံရေး ကောင်စီကနေ အခုလို ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာဟာ အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်တွေက ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ထောက်ခံကူညီမှုပေးဖို့ တောင်းခံတာကို တုံ့ပြန်လိုက်တာဖြစ်ပြီး ဒီလုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံက အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ချက်ချင်း ရပ်ဆိုင်းပြီး အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်ကို အခိုင်အမာ အကောင်အထည်ဖေါ်ဖို့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ ဒီမိုကရေစီနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာဖို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့် အပါအဝင် မတရား ဖမ်းဆီးထားသူတွေကို ချက်ချင်း လွှတ်ပေးဖို့ စတာတွေကို အဓိကထားတာ ဖြစ်တယ်လို့ ” ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ ဗြိတိန်သံအမတ်ကြီး Barbara Woodward က မဲခွဲဆုံးဖြတ်အပြီး လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးမှာ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို အပြည့်အ၀ အကောင်အထည်ဖေါ်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ ဗြိတိန်သံ အမတ်ကြီးက ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ တရုတ်သံအမတ်ကြီး Zhang Jun ကတော့ မြန်မာပြဿနာကို အလျင်အမြန် ဖြေရှင်းဖို့ မဖြစ်နိုင်ကြောင်းနဲ့ အဓိက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်မှာသာ တည်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပြီး လုံခြုံရေး ကောင်စီအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရေး ဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမယ့်အစား တရားဝင်ကြေညာချက်ထုတ်ဖို့သာ လိုလားတယ်လို့ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
============
(Unicode)
ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ လှှတျပေးဖို့ ကုလလုံခွုံရေးကောငျစီ ဆုံးဖွတျတောငျးဆို
Updated! ၁၂-၂၂-၂၀၂၂
ကုလသမဂ်ဂလုံခွုံရေးကောငျစီရဲ့ မွနျမာနိုငျငံ့အရေးဆုံးဖွတျခကြျကို တရုတျ၊ ရုရှားနဲ့ အိန်ဒိယနိုငျငံ ၃ နိုငျငံကမဲမပေးဘဲ ကနြျအဖှဲ့ဝငျနိုငျငံ ၁၂ နိုငျငံစလုံးက ထောကျခံခဲ့ကွပါတယျ။ နှဈပေါငျး ၇၀ ကြောျအတှငျး မွနျမာနိုငျငံ့အရေး ပထမဆုံးခမြှတျတဲ့ ကုလသမဂ်ဂလုံခွုံရေးကောငျစီရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျလညျး ဖွဈပါတယျ။ ဒီဆုံးဖွတျခကြျ ခမြှတျနိုငျအောငျ အဆိုတငျသှငျးခဲ့တဲ့ ဗွိတိနျနိုငျငံက ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ ဗွိတိနျသံအမတျကွီး Barbara Woodward ကတော့ မွနျမာပွညျသူတှရေဲ့ အခှင့ျအရေး၊ ဆန်ဒနဲ့ အကြိုးစီးပှားတှကျ ရှေ့ရှုတဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျဖွဈသလို စဈကောငျစီကို ပွတျပွတျသားသား အသိပေးလိုကျတာလို့လညျး ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
လုံခွုံရေးကောငျစီကနေ အခုလို ဆုံးဖွတျခဲ့တာဟာ အာဆီယံခေါငျးဆောငျတှကေ သူတို့ကွိုးပမျးမှုတှကေို ကုလသမဂ်ဂရဲ့ထောကျခံကူညီမှုပေးဖို့ တောငျးခံထားတာကိုတုံ့ပွနျလိုကျတာဖွဈတယျလို့ ဗွိတိနျသံအမတျကွီးက ပွောကွားခဲ့တာပါ။
လုံခွုံရေးကောငျစီရဲ့ဆုံးဖွတျခကြျဟာ မွနျမာနိုငျငံက အကွမျးဖကျမှုတှကေို ခကြျခငြျးရပျဆိုငျးပွီး အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီခကြျ ၅ ရပျကို အခိုငျအမာ အကောငျအထညျဖေါျဖို့ မွနျမာပွညျသူတှရေဲ့ဒီမိုကရစေီနဲ့လူ့အခှင့ျအရေးကို လေးစားလိုကျနာဖို့နဲ့ ခြိုးဖေါကျကြုးလှနျသူတှကေို အရေးယူနိုငျဖို့၊ လူသားခငြျးစာနာထောကျထားမှု လိုအပျနသေူတှဆေီကို အကူအညီတှေ အဟန့ျအတားမရှိ ပေးအပျနိုငျဖို့ ဖွဈပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျအပါအဝငျ မတရားဖမျးဆီးထားသူတှကေို ခကြျခငြျးလှှတျပေးဖို့ တောငျးဆိုထားပါတယျ။
အခု လုံခွုံရေးကောငျစီက ခမြှတျလိုကျတဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျအရ လာမယ့ျမတျလကရြငျ ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျက လုံခွုံရေးကောငျစီကို အစီရငျခံတငျပွရမယ့ျကိစ်စဟာ လကျတှေ့ဖွဈနတေဲ့ အခွအေနတှေကေို သုံးသပျဖို့ အရေးကွီးတဲ့ အခှင့ျအလမျးဖွဈပွီး၊ နောကျထပျ လိုအပျတဲ့ အရေးယူ ဆောငျရှကျမှုတှလေုပျဖို့ အသင့ျပွငျထားမယျလို့လညျး ဗွိတိနျသံအမတျကွီး Barbara Woodward က ပွောပါတယျ။
ကုလသမဂ်ဂနိုငျငံရေးရာဆိုငျရာ အမရေိကနျ အထူးသံအမတျကွီး Robert Wood ကတော့လညျး ဒီ ဆုံးဖွတျခကြျ အရေးယူမှုတှဟော မွနျမာနိုငျငံအတှငျး ပေါျပေါကျနတေဲ့ သှေးထကျသံယိုမှုတှအေဆုံးသတျဖို့ အရေးကွီးတဲ့ခွလှေမျးဖွဈတယျလို့ ပွောဆိုပါတယျ။
ဒီဆုံးဖွတျခကြျဟာ မွနျမာစဈကောငျစီရဲ့ ဆိုးဝါးကွမျးကွုတျတဲ့ ပွုမှုဆောငျရှကျခကြျတှအေပေါျ လုံခွုံရေးကောငျစီက နောကျတဆင့ျ အရေးယူဆောငျရှကျလိုကျတာဖွဈလို့ ပွောသှားတာဖွဈပါတယျ။ ဒီအရေး ယူဆောငျရှကျခကြျဟာ လုံလောကျမှု မရှိသေးဘူးဆိုတာကိုလညျး သံအမတျကွီး Robert Wood ကအသိအမှတျပွု ပွောခဲ့ပါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ တရုတျသံအမတျကွီးကတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ ပဋိပက်ခတှကေို ပွငျပက အဖွရှောပေးရုံနဲ့ အလငြျအမွနျ ဖွရှေငျးနိုငျမှာမဟုတျဘူးလို့ ပွောကွားသှားခဲ့ပါတယျ။ လူ့အခှင့ျအရေးကို နိုငျငံရေးအရ အသုံးခတြာမြိုး မလုပျသင့ျဘဲ လုံခွုံရေးကောငျစီမှာထကျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံ တတိယကောျမတီမှာပဲ ဆှေးနှေးသင့ျတယျလို့ ပွောကွားသှားခဲ့ပါတယျ။
================
မွနျမာနိုငျငံက အကွမျးဖကျ တိုကျခိုကျမှုတှကေို ခကြျခငြျးရပျဖို့နဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ အပါအဝငျ မတရား ဖမျးဆီးထားသူတှေ အားလုံးကို လှှတျပေးဖို့ အပါအဝငျ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ဆုံးဖွတျခကြျမူကွမျး ကုလသမဂ်ဂ လုံခွုံရေးကောငျစီက ဗုဒ်ဓဟူးနေ့မှာ ပထမဆုံး အကွိမျအဖွဈ မဲခှဲအတညျပွုလိုကျပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံ အရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး ကုလသမဂ်ဂ လုံခွုံရေးကောငျစီ ကနေ ဆုံးဖွတျခကြျခခြဲ့တာ နှဈပေါငျး ၇၄ နှဈအတှငျး ဒါဟာ ပထမဆုံးအကွိမျ ဖွဈပါတယျ။
မူကွမျးကို ဗွိတိနျနိုငျငံက အဓိက တငျသှငျးခဲ့တာဖွဈပွီး လုံခွုံရေးကောငျစီ အဖှဲ့ဝငျ ၁၅ နိုငျငံက မဲခှဲဆုံးဖွတျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ မဲခှဲဆုံးဖွတျရာမှာ တရုတျ၊ ရုရှား နဲ့ အိန်ဒိယ ၃ နိုငျငံက မဲမပေးဘဲ နခေဲ့ပါတယျ။ ကနြျ ၁၂ နိုငျငံက ထောကျခံမဲ ပေးခဲ့ပါတယျ။
“ လုံခွုံရေး ကောငျစီကနေ အခုလို ဆုံးဖွတျခဲ့တာဟာ အာဆီယံ ခေါငျးဆောငျတှကေ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ ထောကျခံကူညီမှုပေးဖို့ တောငျးခံတာကို တုံ့ပွနျလိုကျတာဖွဈပွီး ဒီလုံခွုံရေးကောငျစီရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျဟာ မွနျမာနိုငျငံက အကွမျးဖကျမှုတှကေို ခကြျခငြျး ရပျဆိုငျးပွီး အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီခကြျ ၅ ရပျကို အခိုငျအမာ အကောငျအထညျဖေါျဖို့ မွနျမာပွညျသူတှရေဲ့ ဒီမိုကရစေီနဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးကို လေးစားလိုကျနာဖို့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ သမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျ အပါအဝငျ မတရား ဖမျးဆီးထားသူတှကေို ခကြျခငြျး လှှတျပေးဖို့ စတာတှကေို အဓိကထားတာ ဖွဈတယျလို့ ” ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ ဗွိတိနျသံအမတျကွီး Barbara Woodward က မဲခှဲဆုံးဖွတျအပွီး လုံခွုံရေးကောငျစီ အစညျးအဝေးမှာ ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
ဒီဆုံးဖွတျခကြျကို အပွည့ျအ၀ အကောငျအထညျဖေါျနိုငျလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျကွောငျး ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ ဗွိတိနျသံ အမတျကွီးက ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ တရုတျသံအမတျကွီး Zhang Jun ကတော့ မွနျမာပွူနာကို အလငြျအမွနျ ဖွရှေငျးဖို့ မဖွဈနိုငျကွောငျးနဲ့ အဓိက မွနျမာနိုငျငံအပေါျမှာသာ တညျကွောငျး ပွောဆိုခဲ့ပွီး လုံခွုံရေး ကောငျစီအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ ပတျသကျပွီး ဖွရှေငျးဆောငျရှကျရေး ဆိုငျရာ ဆုံးဖွတျခကြျခမြယ့ျအစား တရားဝငျကွညောခကြျထုတျဖို့သာ လိုလားတယျလို့ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
