(Zawgyi / Unicode)
ပြင်သစ်နိုင်ငံက စွမ်းအင်လုပ်ငန်ကြီးဖြစ်တဲ့ TotalEnergies ဟာ ဇူလိုင်လ ၂၀ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံက ထွက်ခွာဖို့ စီစဉ်ထားတဲ့အပေါ် လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူတွေ စိုးရိမ်နေပါတယ်။ ဒီလိုထွက်ခွါမှုဟာ စစ်ကောင်စီကထိန်းချုပ်ထားတဲ့ မြန်မာ့ရေနံနဲ့ သဘာဝဓါတ်ငွေ့ကုမ္ပဏီ MOGE အတွက် ဝေစုပိုတိုးလာပြီး ဝင်ငွေပိုလာစေမှာဖြစ်တဲ့ အတွက် ဒီလုပ်ငန်းအတွက် အမေရိကန်ရဲ့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုတွေ အရေးတကြီးလိုအပ်နေပြီလို့ Human Rights Watch လူ့အခွင့်ရေး စောင့်ကြည့်အဖွဲ့က အင်္ဂါနေ့မှာ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်တိုက်တွန်း လိုက်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အကြီးဆုံးရေနံ -သဘာဝဓါတ်ငွေ့သိုက် လုပ်ငန်း ကနေ ပြင်သစ် ရေနံကုမ္ပဏီထွက်ခွါသွားရင် သူ့အစုရှယ်ယာတွေကို စပ်တူလုပ်ကိုင်နေတဲ့ ကျန် ၃ ဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်အခြေစိုက် Chevron၊ ထိုင်းအခြေစိုက် PTTEP နဲ့ MOGE တို့က အချိုးကျ ခွဲယူကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ယိုယွင်းလာနေတဲ့ လူ့အခွင့်ရေးအခြေနေကြောင့် ၆ လပဲ ဆက်လုပ်တော့မှာ ဖြစ်ကြောင်း TotalEnergies က ဇန်နဝါရီလမှာ ကြေညာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကုမ္ပဏီဟာ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေကစပြီး ရတနာ သဘာဝဓါတ်ငွေ့သိုက် မှာ Chevron နဲ့ PTTEP တို့နဲ့ အတူလက်တွဲ လုပ်ကိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
Total က အစုရှယ်ယာတွေကို စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်ထားတဲ့ MOGE က ရသွားရင် နိုင်ငံတွင်း လူ့အခွင့်ရေးချိုးဖေါက်မှုတွေ ပိုများလာနိုင်ကြောင်းနဲ့ တခြားကုမ္ပဏီတွေ အနေနဲ့လည်း မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထွက်ခွါမယ် ဆိုရင် စစ်ကောင်စီဝင်ငွေပိုရအောင် မလုပ်မိစေဖို့ တာဝန်ရှိတယ်လို့ HRW ရဲ့ ပြင်သစ်ဆိုင်ရာဒါရိုက်တာ Benedicte Jeannerod က ပြောပါတယ်။
ရတနာ ဓါတ်ငွေ့သိုက်နဲ့ ပိုက်လိုင်းစီမံကိန်းကို PTTEP က ဦးစီးလုပ်ကိုင်ဖို့ အစုရှယ်ယာဝင်တွေက မတ်လထဲမှာ သဘောတူခဲ့ကြတာပါ။ အခု Total ပိုင် အစုရှယ်ယာ ၃၁ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်း ကို Chevron က ၄၁ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ PTTEP က ၃၇ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ MOGE က ၂၁ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်း ရရှိကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ Chevron ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထွက်ဖို့ အစီစဉ်ရှိတယ်လို့ ကြေညာထားတာ ဖြစ်ပြီး သူ့ရှယ်ယာတွေကိုတော့ PTTEP ကို ရောင်းချင်ကြောင်းပြောနေတာပါ။
မြန်မာ့ရေနံနဲ့ သဘာဝဓါတ်ငွေ့ ကနေ စစ်ကောင်စီက တနှစ်ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၀၀၀ ကျော် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ရနေတာဖြစ်ပါတယ်။
(Unicode)
တိုတယျကုမ်ပဏီ မွနျမာနိုငျငံက ထှကျမယ့ျအစီအစဉျ လူ့အခှင့ျအရေးလှုပျရှားသူတှစေိုးရိမျ
ပွငျသဈနိုငျငံက စှမျးအငျလုပျငနျကွီးဖွဈတဲ့ TotalEnergies ဟာ ဇူလိုငျလ ၂၀ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့မှာ မွနျမာနိုငျငံက ထှကျခှာဖို့ စီစဉျထားတဲ့အပေါျ လူ့အခှင့ျအရေး လှုပျရှားသူတှေ စိုးရိမျနပေါတယျ။ ဒီလိုထှကျခှါမှုဟာ စဈကောငျစီကထိနျးခြုပျထားတဲ့ မွနျမာ့ရနေံနဲ့ သဘာဝဓါတျငှေ့ကုမ်ပဏီ MOGE အတှကျ ဝစေုပိုတိုးလာပွီး ဝငျငှပေိုလာစမှောဖွဈတဲ့ အတှကျ ဒီလုပျငနျးအတှကျ အမရေိကနျရဲ့ ဒဏျခတျအရေးယူမှုတှေ အရေးတကွီးလိုအပျနပွေီလို့ Human Rights Watch လူ့အခှင့ျရေး စောင့ျကွည့ျအဖှဲ့က အငျ်ဂါနေ့မှာ ကွညောခကြျ ထုတျပွနျတိုကျတှနျး လိုကျပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အကွီးဆုံးရနေံ -သဘာဝဓါတျငှေ့သိုကျ လုပျငနျး ကနေ ပွငျသဈ ရနေံကုမ်ပဏီထှကျခှါသှားရငျ သူ့အစုရှယျယာတှကေို စပျတူလုပျကိုငျနတေဲ့ ကနြျ ၃ ဖှဲ့ဖွဈတဲ့ အမရေိကနျအခွစေိုကျ Chevron၊ ထိုငျးအခွစေိုကျ PTTEP နဲ့ MOGE တို့က အခြိုးကြ ခှဲယူကွမှာ ဖွဈပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံရဲ့ယိုယှငျးလာနတေဲ့ လူ့အခှင့ျရေးအခွနေကွေောင့ျ ၆ လပဲ ဆကျလုပျတော့မှာ ဖွဈကွောငျး TotalEnergies က ဇနျနဝါရီလမှာ ကွညောခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ ဒီကုမ်ပဏီဟာ ၁၉၉၀ ပွည့ျလှနျနှဈတှကေစပွီး ရတနာ သဘာဝဓါတျငှေ့သိုကျ မှာ Chevron နဲ့ PTTEP တို့နဲ့ အတူလကျတှဲ လုပျကိုငျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
Total က အစုရှယျယာတှကေို စဈကောငျစီထိနျးခြုပျထားတဲ့ MOGE က ရသှားရငျ နိုငျငံတှငျး လူ့အခှင့ျရေးခြိုးဖေါကျမှုတှေ ပိုမြားလာနိုငျကွောငျးနဲ့ တခွားကုမ်ပဏီတှေ အနနေဲ့လညျး မွနျမာနိုငျငံကနေ ထှကျခှါမယျ ဆိုရငျ စဈကောငျစီဝငျငှပေိုရအောငျ မလုပျမိစဖေို့ တာဝနျရှိတယျလို့ HRW ရဲ့ ပွငျသဈဆိုငျရာဒါရိုကျတာ Benedicte Jeannerod က ပွောပါတယျ။
ရတနာ ဓါတျငှေ့သိုကျနဲ့ ပိုကျလိုငျးစီမံကိနျးကို PTTEP က ဦးစီးလုပျကိုငျဖို့ အစုရှယျယာဝငျတှကေ မတျလထဲမှာ သဘောတူခဲ့ကွတာပါ။ အခု Total ပိုငျ အစုရှယျယာ ၃၁ ဒသမ ၂ ရာခိုငျနှုနျး ကို Chevron က ၄၁ ဒသမ ၁ ရာခိုငျနှုနျး၊ PTTEP က ၃၇ ဒသမ ၁ ရာခိုငျနှုနျးနဲ့ MOGE က ၂၁ ဒသမ ၈ ရာခိုငျနှုနျး ရရှိကွမှာ ဖွဈပါတယျ။ Chevron ကလညျး မွနျမာနိုငျငံကနေ ထှကျဖို့ အစီစဉျရှိတယျလို့ ကွညောထားတာ ဖွဈပွီး သူ့ရှယျယာတှကေိုတော့ PTTEP ကို ရောငျးခငြျကွောငျးပွောနတောပါ။
မွနျမာ့ရနေံနဲ့ သဘာဝဓါတျငှေ့ ကနေ စဈကောငျစီက တနှဈကို အမရေိကနျဒေါျလာ သနျး ၁၀၀၀ ကြောျ နိုငျငံခွားဝငျငှေ ရနတောဖွဈပါတယျ။
