ဥရောပ လေယာဉ်တည်ဆောက်ရေး ကုမ္ပဏီ Airbus ကို ဥရောပ သမဂ္ဂ EU က တရားမဝင် ထောက်ပံံ့ကြေးတွေ ပေးခဲ့တဲ့ ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုက ကမ္ဘာ့ ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ကို တိုင်ကြားထားတဲ့ ကိစ္စမှာ အမေရိကန် ဘက်က အနိုင်ရရှိခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီ လို အနိုင်ရရှိတဲ့ အတွက် စံချိန်တင် လျော်ကြေးငွေ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၇ ဒသမ ၅ ဘီလီယံ ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ EU ကို ပြစ်ဒဏ်ခတ်တဲ့အနေနဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ ဥရောပသမဂ္ဂက သွင်းကုန်တွေ အမျိုးမျိုးအပေါ် အောက်တိုဘာလ ၁၈ ရက်နေ့ကစပြီး သွင်းကုန်ခွန်တွေ စည်းကြပ် သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဥရောပဟာ နှစ်ပေါင်း တော်တော်များများ Airbus ကုမ္ပဏီကို ထောက်ပံ့ကြေး အမြောက်အမြား ကူညီပေးအပ်နေခဲ့ရာမှာ အမေရိကန် လေကြောင်း ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ အလုပ်သမားတွေ အပေါ် များစွာ ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ တိုင်ကြား တရားစွဲဆိုပြီး ၁၅ နှစ် အကြာမှာမှ အမေရိကန်တို့ အနေနဲ့ ဥရောပအပေါ် တန်ပြန် သွင်းကုန်ခွန်တွေ စည်းကျပ်ခွင့် ရှိတယ်ဆိုတာကို ကမ္ဘာ့ ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ WTO က အတည်ပြုပေးခဲ့ကြောင်း အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေး ကိုယ်စားလှယ်တော် Robert Lighthizer က ပြောပါတယ်။
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုကို ရောက်ရှိနေတဲ့ ဖင်လန် သမ္မတနဲ့အတူ ပူးတွဲ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာတော့ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က WTO ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ အမေရိကန် အတွက် နိုင်ပွဲကြီး တစ်ခုအဖြစ် ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
WTO ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ အပြီးသတ် ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်ပြီး အယူခံတင်ခွင့် မရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ EU က ထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေညာချက်မှာတော့ WTO က ခွင့်ပြုပေးခဲ့တဲ့ တန်ပြန် ဆောင်ရွက်မှုတွေကို အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုဘက်က လုပ်လာမယ်ဆိုရင် EU အနေနဲ့ တစ်ခြား ရွေးစရာ မရှိပဲ အလားတူ တန်ပြန်ဆောင်ရွက်ရန်သာ ရှိကြောင်း ပါရှိခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန်ဟာ ဥရောပလုပ် လေယာဉ်တွေအပေါ် သွင်းကုန်ခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံဖို့ရှိပြီး Scotch နဲ့ Irish ဝီစကီတွေအပါအဝင် ဥရောပထွက် ကုန်ပစ္စည်း တော်တော်များများကို သွင်းကုန်ခွန် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံဖို့ ရှိပါတယ်။
(ယူနီကုဒ်)
EU နဲ့ ကုနျသှယျရေး အငွငျးပှားမှု ကနျ အနိုငျရ
ဥရောပ လယောဉျတညျဆောကျရေး ကုမ်ပဏီ Airbus ကို ဥရောပ သမဂ်ဂ EU က တရားမဝငျ ထောကျပံံ့ကွေးတှေ ပေးခဲ့တဲ့ ကိစ်စနဲ့ ပတျသကျပွီး အမရေိကနျ ပွညျထောငျစုက ကမ်ဘာ့ ကုနျသှယျရေးအဖှဲ့ကို တိုငျကွားထားတဲ့ ကိစ်စမှာ အမရေိကနျ ဘကျက အနိုငျရရှိခဲ့ပါတယျ။
အဲဒီ လို အနိုငျရရှိတဲ့ အတှကျ စံခြိနျတငျ လြောျကွေးငှေ အမရေိကနျ ဒေါျလာ ၇ ဒသမ ၅ ဘီလီယံ ရရှိမှာ ဖွဈပါတယျ။ တဈခြိနျတညျးမှာပဲ EU ကို ပွဈဒဏျခတျတဲ့အနနေဲ့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုဟာ ဥရောပသမဂ်ဂက သှငျးကုနျတှေ အမြိုးမြိုးအပေါျ အောကျတိုဘာလ ၁၈ ရကျနေ့ကစပွီး သှငျးကုနျခှနျတှေ စညျးကွပျ သှားမှာ ဖွဈပါတယျ။
ဥရောပဟာ နှဈပေါငျး တောျတောျမြားမြား Airbus ကုမ်ပဏီကို ထောကျပံ့ကွေး အမွောကျအမွား ကူညီပေးအပျနခေဲ့ရာမှာ အမရေိကနျ လကွေောငျး ကုမ်ပဏီတှနေဲ့ အလုပျသမားတှေ အပေါျ မြားစှာ ထိခိုကျခဲ့ကွောငျး၊ တိုငျကွား တရားစှဲဆိုပွီး ၁၅ နှဈ အကွာမှာမှ အမရေိကနျတို့ အနနေဲ့ ဥရောပအပေါျ တနျပွနျ သှငျးကုနျခှနျတှေ စညျးကပြျခှင့ျ ရှိတယျဆိုတာကို ကမ်ဘာ့ ကုနျသှယျရေးအဖှဲ့ WTO က အတညျပွုပေးခဲ့ကွောငျး အမရေိကနျ ကုနျသှယျရေး ကိုယျစားလှယျတောျ Robert Lighthizer က ပွောပါတယျ။
အမရေိကနျ ပွညျထောငျစုကို ရောကျရှိနတေဲ့ ဖငျလနျ သမ်မတနဲ့အတူ ပူးတှဲ သတငျးစာ ရှငျးလငျးပှဲမှာတော့ အမရေိကနျ သမ်မတ ဒေါျနယျထရမ့ျက WTO ရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျဟာ အမရေိကနျ အတှကျ နိုငျပှဲကွီး တဈခုအဖွဈ ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ WTO ရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျဟာ အပွီးသတျ ဆုံးဖွတျခကြျဖွဈပွီး အယူခံတငျခှင့ျ မရှိပါဘူး။
ဒါပမေဲ့ EU က ထုတျပွနျတဲ့ ကွညောခကြျမှာတော့ WTO က ခှင့ျပွုပေးခဲ့တဲ့ တနျပွနျ ဆောငျရှကျမှုတှကေို အမရေိကနျ ပွညျထောငျစုဘကျက လုပျလာမယျဆိုရငျ EU အနနေဲ့ တဈခွား ရှေးစရာ မရှိပဲ အလားတူ တနျပွနျဆောငျရှကျရနျသာ ရှိကွောငျး ပါရှိခဲ့ပါတယျ။ အမရေိကနျဟာ ဥရောပလုပျ လယောဉျတှအေပေါျ သှငျးကုနျခှနျ ၁၀ ရာခိုငျနှုနျး ကောကျခံဖို့ရှိပွီး Scotch နဲ့ Irish ဝီစကီတှအေပါအဝငျ ဥရောပထှကျ ကုနျပစ်စညျး တောျတောျမြားမြားကို သှငျးကုနျခှနျ ၂၅ ရာခိုငျနှုနျး ကောကျခံဖို့ ရှိပါတယျ။
