[Zawgyi/Unicode]
စစ်တပ်အာဏာသိမ်း အုပ်ချုပ်မှုကို ဆန့်ကျင်ကြတဲ့ လ ျှပ်တပြက် ဆန္ဒပြမှုတွေ ဒီနေ့လည်း ရန်ကုန်မှာ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ အလားတူ မန္တလေး၊ ကလေးစတဲ့ တခြားမြို့တွေမှာလည်း ဆန္ဒပြပွဲတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ကယားပြည်နယ် ဒီးမော့ဆိုမြို့မှာတော့ စစ်တပ်ရဲ့ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ဒေသခံ ၁ ယောက် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ဒီအကြောင်း အပြည့်အစုံ ရန်ကုန်က လာတဲ့သတင်းကို မဆုမွန် ဆက်ပြီး ပြောပြပါမယ်။
ရန်ကုန်မြို့ မြို့နယ်ပေါင်းစုံက စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်တဲ့ လူငယ်တွေ စုပေါင်းထားတဲ့ “ဘာတွေလဲ ရန်ကုန်သားတွေ” အဖွဲ့က အင်အား ရာနဲ့ချီပါဝင်တဲ့ ဆန္ဒပြလူငယ်တွေဟာ လုံခြုံရေး အခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီး လ ျှပ်တပြက်ဆန္ဒပြမှုတွေကို လုပ်နေကြပါတယ်။ ဒီနေ့ စမ်းချောင်းမြို့နယ်ထဲမှာ ရှောင်တိမ်း ဆန္ဒပြခဲ့ကြရတဲ့ ပုံစံကို သပိတ်စစ်ကြောင်းမှာ ပါဝင်တဲ့ လူငယ်တဦးက ဗွီအိုအေကို ခုလိုပြောပြပါတယ်။
“ဒီနေ့ ကျနော်တို့ စီစဉ်ထားတဲ့ ပုံစံကတော့ ဒီလိုမျိုး ရပ်ကွက်ထဲကို လှည့်လည်သွားဖို့တော့ မဟုတ်ဘူး။ ဗားကရာ လမ်းမကြီးအတိုင်း ချီတက်ဆန္ဒပြဖို့ ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ မမျှော်လင့်ထားတဲ့ အခြေအနေအမျိုးမျိုးကြောင့် သူတို့ဘက်ကနေပြီးတော့ ကျနော်တို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာကို သူတို့ ရဲတွေ၊ စစ်သားတွေ အများကြီး ကြိုရောက်လာတဲ့ဟာမျိုး တွေ့ရတဲ့အတွက် ကျနော်တို့လမ်းကြောင်းပြောင်းပြီး ရပ်ကွက်ထဲကို ကျနော်တို့ရွှေ့ပြီး သွားလိုက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။”
သူတို့ဆန္ဒပြရာနေရာတွေမှာ ပြည်သူတွေကလည်း လက်ခုပ်တီးအားပေးတာ၊ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်တဲ့ လက်သုံးချောင်းထောင်ပြတာ၊ အတူတူလိုက် ချီတက်တာနဲ့ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ကြွေးကြော်သံတွေကို ကြွေးကြော်ပြီး ဝန်းရံအားပေးခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီနေ့မှာပဲ သာကေတမြို့နယ်က လူငယ်တွေကလည်း လမ်းပေါ်သွားလာနေတဲ့ စစ်ကားနဲ့ လက်နက်ကိုင်တွေကို ရှောင်ပြီးသာကေတ၊ ဒေါပုံ စုပေါင်းသပိတ်ကို ရပ်ကွက်တွင်း လှည့်လည်ပြီး ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ “ကြောက်ခေတ်ကို မှောက်ပစ်” ဆိုတဲ့ အင်းစိန်သပိတ်စစ်ကြောင်းဟာလည်း လမ်းပေါ်ထွက်ချီတက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။
မန္တလေးမြို့မှာလည်း ပုံမှန်ချီတက်နေကြဖြစ်တဲ့ သံဃသမဂ္ဂစစ်ကြောင်းဟာ နေ့လယ်ပိုင်းမှာ လမ်းလျှောက်ချီတက်ပြီး အာဏာရှင်အလိုမရှိကြောင်း ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ သံဃသမဂ္ဂနဲ့အတူ ဗကသကျောင်းသားသမဂ္ဂဝင် လူငယ်တွေကလည်း ပူးပေါင်းဆန္ဒပြခဲ့ပြီး အောင်အောင်မြင်မြင် လူစုခွဲနိုင်ခဲ့တယ်လို့ သပိတ်စစ်ကြောင်းမှာ ပါဝင်တဲ့ ဗကသအဖွဲ့ဝင်တဦးက ပြောပါတယ်။
“မန္တလေးက ပုံမှန်ထွက်နေကြ သပိတ်စစ်ကြောင်းတွေကတော့ အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ထွက်နေတာပဲ။ ဒီနေ့ကတော့ ဗကသအနေနဲ့ သံဃသမဂ္ဂကို ပုံမှန်အတိုင်း သွားပူးပေါင်းတယ်။ တပ်ပေါင်းစုအနေနဲ့ကတော့ ဒီနေ့မထွက်ဖြစ်ဘူးရှင့်။ ဆန္ဒပြသပိတ်တွေ ထွက်တိုင်း သူတို့က လာဖြိုခွင်းဖို့ကြိုးစားတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ နောက်ကျပြီးလာတာတို့၊ နေရာအတိအကျ မသိတာတို့၊ နောက်ကျမှသိတော့ ဖြိုခွဲလို့ မရတော့ဘူးပေါ့။ ဒါပေမဲ့ မနေ့ကဆိုရင်တော့ တပ်ပေါင်းစုတော့ မဟုတ်ဘူး၊ တချို့အင်အားစုတွေတော့ စစ်ကြောင်းပြီးမှ ဖြိုခွဲခံရတာရှိတယ်။”
မန္တလေးမှာလိုပဲ စစ်ကိုင်းတိုင်း ကလေးမြို့မှာလည်း တပ်တွေ စောင့်ကြပ်နေတဲ့ကြားက ဆန္ဒပြသူတချို့ ဒီနေ့မနက် လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ ညနေပိုင်းမှာလည်း လက်နက်ကိုင်တွေကို ရှောင်ပြီး နေရာပြောင်းရွှေ့ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီကနေ့ ကလေးမြို့က ဆန္ဒပြပွဲတွေကတော့ ဖမ်းဆီး၊ ပစ်ခတ် ခံရတာမျိုး မရှိခဲ့ဘဲ အောင်အောင်မြင်မြင် လုပ်နိုင်ခဲ့တယ်လို့ ကလေးမြို့ ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ နေ့စဉ်ပါဝင်နေသူ တဦးက ပြောပါတယ်။
“နေရာတွေ အချိန်တွေကတော့ အားလုံး တသမတ်တည်း မရှိတော့ဘူး။ အမြဲတမ်း ရွှေ့နေရတာပေါ့နော်။ သူတို့က ဒီနေ့ဆိုရင် တော်တော်လေးကို သတင်း ခိုင်ခိုင်လုံလုံနဲ့ပေါ့၊ ပြောကြတာတော့ သူတို့နဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့တာနဲ့ ပစ်ခတ်ဖြိုခွဲမယ်၊ ဖမ်းဆီးမယ်ဆိုတာမျိုးပေါ့။ နောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ခါတိုင်းစုတဲ့ စုရပ်နေရာမှာကို ကြိုပြီးတော့ စောင့်နေတဲ့ အနေအထားမျိုးတွေလည်းရှိတယ်။ နေရာတွေ အချိန်တွေ ပြောင်းပြီးမှာ ဒီလှုပ်ရှားမှုတွေကို မပြတ်အောင် လုပ်နေကြတာပေါ့။”
ဒီနေ့ လုံခြုံရေးကြောင့် ဆန္ဒပြပွဲတွေ မလုပ်နိုင်တဲ့ ကယားပြည်နယ် ဒီးမော့ဆိုမြို့မှာတော့ စစ်တပ်က ပစ်ခတ်လို့ ၁ ယောက်သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။
မြို့ထဲက လွိုင်ကော်-ဒီးမော့ဆိုလမ်း တလျှောက်မှာ စစ်တပ်နဲ့ ရဲတွေ ဝင်မလာနိုင်အောင် ဒေသခံတွေ တားဆီးထားတဲ့ အတားအဆီးတွေကို တပ်တွေက လိုက်လံရှင်းလင်းနေစဉ် ပစ်ခတ်တဲ့အတွက် တဦးသေဆုံးခဲ့ပြီး ဒဏ်ရာရသူတွေနဲ့ ဖမ်းဆီးခံသူတွေ ရှိတယ်လို့ ဒီးမော့ဆို ဒေသခံတဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဒီးမော့ဆိုမှာတော့ ဒီနေ့ ဆန္ဒပြတာမရှိဘူး။ စစ်တပ်ကတော့ ဂိတ်တွေ၊ ခံတပ်ပေါ့နော်၊ သဲအိတ်တွေ၊ ဘာတွေ လုပ်ထားတာတွေ အကုန်လုံးကို မြေကလော်စက် ဘက်ဖိုးနဲ့ လာပြီးတော့ ကော်ထုတ်သွားတယ်။ လမ်းတိုင်းမှာ ခုခံတပ်တွေ တော်တော်များများ မရှိတော့ဘူး။ ပြီးတော့ ရွာကတယောက် အဲဒီလို တားဆီးလို့ စစ်တပ်က လာလုပ်တာကို တားဆီးလို့ စစ်တပ်က ပစ်သတ်လိုက်တာ တစ်ယောက် သေသွားတယ်၊ ခုဏကပဲ။ တပ်တွေကတော့ တနေ့ထက် တနေ့ ပိုပိုတော့ များလာတာပေါ့။”
စစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့ ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းမှုတွေ ရှိနေပေမဲ့ ရတဲ့နည်းနဲ့ နေ့စဉ်ချီတက်ဆန္ဒပြနေတဲ့ ဖားကန့်၊ ထားဝယ်၊ ပုဂံ၊ ညောင်ဦးမြို့တွေမှာ ဒီကနေ့လည်း သပိတ်ပေါင်းစုံက လူရာနဲ့ချီ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ကြပါတယ်။ မိုးကုတ်၊ လွိုင်ကော်၊ မြင်းခြံ၊ မကွေး၊ ကမ္မ၊ စစ်ကိုင်း နဲ့ မုံရွာတို့မှာလည်း လူမဲ့သပိတ်၊ ပျောက်ကြားသပိတ်တွေ ဆက်ရှိနေပါတယ်။ ဆန္ဒပြပြည်သူတွေကို လက်နက်ကိုင်တွေက စစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ အမှတ်အသားမပါတဲ့ ကားတွေကိုအသုံးပြုပြီး အရပ်ဝတ်တွေနဲ့ ဖမ်းဆီးတာတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
ရနျကုနျမွို့ပေါျ လြှပျတပွကျဆန်ဒပွမှု ပွုလုပျ
စဈတပျအာဏာသိမျး အုပျခြုပျမှုကို ဆန့ျကငြျကွတဲ့ လ ြှပျတပွကျ ဆန်ဒပွမှုတှေ ဒီနေ့လညျး ရနျကုနျမှာ ပွုလုပျခဲ့ကွပါတယျ။ အလားတူ မန်တလေး၊ ကလေးစတဲ့ တခွားမွို့တှမှောလညျး ဆန်ဒပွပှဲတှေ ရှိခဲ့ပါတယျ။ ကယားပွညျနယျ ဒီးမော့ဆိုမွို့မှာတော့ စဈတပျရဲ့ပဈခတျမှုကွောင့ျ ဒသေခံ ၁ ယောကျ သဆေုံးခဲ့ပါတယျ။ ဒီအကွောငျး အပွည့ျအစုံ ရနျကုနျက လာတဲ့သတငျးကို မဆုမှနျ ဆကျပွီး ပွောပွပါမယျ။
ရနျကုနျမွို့ မွို့နယျပေါငျးစုံက စဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျတဲ့ လူငယျတှေ စုပေါငျးထားတဲ့ “ဘာတှလေဲ ရနျကုနျသားတှေ” အဖှဲ့က အငျအား ရာနဲ့ခြီပါဝငျတဲ့ ဆန်ဒပွလူငယျတှဟော လုံခွုံရေး အခွအေနပေေါျမူတညျပွီး လ ြှပျတပွကျဆန်ဒပွမှုတှကေို လုပျနကွေပါတယျ။ ဒီနေ့ စမျးခြောငျးမွို့နယျထဲမှာ ရှောငျတိမျး ဆန်ဒပွခဲ့ကွရတဲ့ ပုံစံကို သပိတျစဈကွောငျးမှာ ပါဝငျတဲ့ လူငယျတဦးက ဗှီအိုအကေို ခုလိုပွောပွပါတယျ။
“ဒီနေ့ ကနြောျတို့ စီစဉျထားတဲ့ ပုံစံကတော့ ဒီလိုမြိုး ရပျကှကျထဲကို လှည့ျလညျသှားဖို့တော့ မဟုတျဘူး။ ဗားကရာ လမျးမကွီးအတိုငျး ခြီတကျဆန်ဒပွဖို့ ဖွဈတယျ။ ဒါပမေဲ့ မမြှောျလင့ျထားတဲ့ အခွအေနအေမြိုးမြိုးကွောင့ျ သူတို့ဘကျကနပွေီးတော့ ကနြောျတို့ သတျမှတျထားတဲ့နရောကို သူတို့ ရဲတှေ၊ စဈသားတှေ အမြားကွီး ကွိုရောကျလာတဲ့ဟာမြိုး တှေ့ရတဲ့အတှကျ ကနြောျတို့လမျးကွောငျးပွောငျးပွီး ရပျကှကျထဲကို ကနြောျတို့ရှှေ့ပွီး သှားလိုကျရတာ ဖွဈပါတယျ။”
သူတို့ဆန်ဒပွရာနရောတှမှော ပွညျသူတှကေလညျး လကျခုပျတီးအားပေးတာ၊ အာဏာရှငျဆန့ျကငြျတဲ့ လကျသုံးခြောငျးထောငျပွတာ၊ အတူတူလိုကျ ခြီတကျတာနဲ့ အာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး ကွှေးကွောျသံတှကေို ကွှေးကွောျပွီး ဝနျးရံအားပေးခဲ့ကွပါတယျ။ ဒီနေ့မှာပဲ သာကတေမွို့နယျက လူငယျတှကေလညျး လမျးပေါျသှားလာနတေဲ့ စဈကားနဲ့ လကျနကျကိုငျတှကေို ရှောငျပွီးသာကတေ၊ ဒေါပုံ စုပေါငျးသပိတျကို ရပျကှကျတှငျး လှည့ျလညျပွီး ပွုလုပျနိုငျခဲ့ပါတယျ။ “ကွောကျခတျေကို မှောကျပဈ” ဆိုတဲ့ အငျးစိနျသပိတျစဈကွောငျးဟာလညျး လမျးပေါျထှကျခြီတကျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။
မန်တလေးမွို့မှာလညျး ပုံမှနျခြီတကျနကွေဖွဈတဲ့ သံဃသမဂ်ဂစဈကွောငျးဟာ နေ့လယျပိုငျးမှာ လမျးလြှောကျခြီတကျပွီး အာဏာရှငျအလိုမရှိကွောငျး ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ သံဃသမဂ်ဂနဲ့အတူ ဗကသကြောငျးသားသမဂ်ဂဝငျ လူငယျတှကေလညျး ပူးပေါငျးဆန်ဒပွခဲ့ပွီး အောငျအောငျမွငျမွငျ လူစုခှဲနိုငျခဲ့တယျလို့ သပိတျစဈကွောငျးမှာ ပါဝငျတဲ့ ဗကသအဖှဲ့ဝငျတဦးက ပွောပါတယျ။
“မန်တလေးက ပုံမှနျထှကျနကွေ သပိတျစဈကွောငျးတှကေတော့ အခွအေနပေေါျ မူတညျပွီးတော့ ထှကျနတောပဲ။ ဒီနေ့ကတော့ ဗကသအနနေဲ့ သံဃသမဂ်ဂကို ပုံမှနျအတိုငျး သှားပူးပေါငျးတယျ။ တပျပေါငျးစုအနနေဲ့ကတော့ ဒီနေ့မထှကျဖွဈဘူးရှင့ျ။ ဆန်ဒပွသပိတျတှေ ထှကျတိုငျး သူတို့က လာဖွိုခှငျးဖို့ကွိုးစားတယျ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့ နောကျကပြွီးလာတာတို့၊ နရောအတိအကြ မသိတာတို့၊ နောကျကမြှသိတော့ ဖွိုခှဲလို့ မရတော့ဘူးပေါ့။ ဒါပမေဲ့ မနေ့ကဆိုရငျတော့ တပျပေါငျးစုတော့ မဟုတျဘူး၊ တခြို့အငျအားစုတှတေော့ စဈကွောငျးပွီးမှ ဖွိုခှဲခံရတာရှိတယျ။”
မန်တလေးမှာလိုပဲ စဈကိုငျးတိုငျး ကလေးမွို့မှာလညျး တပျတှေ စောင့ျကွပျနတေဲ့ကွားက ဆန်ဒပွသူတခြို့ ဒီနေ့မနကျ လမျးပေါျထှကျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ ညနပေိုငျးမှာလညျး လကျနကျကိုငျတှကေို ရှောငျပွီး နရောပွောငျးရှှေ့ ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ ဒီကနေ့ ကလေးမွို့က ဆန်ဒပွပှဲတှကေတော့ ဖမျးဆီး၊ ပဈခတျ ခံရတာမြိုး မရှိခဲ့ဘဲ အောငျအောငျမွငျမွငျ လုပျနိုငျခဲ့တယျလို့ ကလေးမွို့ ဆန်ဒပွပှဲတှမှော နေ့စဉျပါဝငျနသေူ တဦးက ပွောပါတယျ။
“နရောတှေ အခြိနျတှကေတော့ အားလုံး တသမတျတညျး မရှိတော့ဘူး။ အမွဲတမျး ရှှေ့နရေတာပေါ့နောျ။ သူတို့က ဒီနေ့ဆိုရငျ တောျတောျလေးကို သတငျး ခိုငျခိုငျလုံလုံနဲ့ပေါ့၊ ပွောကွတာတော့ သူတို့နဲ့ ထိပျတိုကျတှေ့တာနဲ့ ပဈခတျဖွိုခှဲမယျ၊ ဖမျးဆီးမယျဆိုတာမြိုးပေါ့။ နောကျပွီးတော့ ကနြောျတို့ ခါတိုငျးစုတဲ့ စုရပျနရောမှာကို ကွိုပွီးတော့ စောင့ျနတေဲ့ အနအေထားမြိုးတှလေညျးရှိတယျ။ နရောတှေ အခြိနျတှေ ပွောငျးပွီးမှာ ဒီလှုပျရှားမှုတှကေို မပွတျအောငျ လုပျနကွေတာပေါ့။”
ဒီနေ့ လုံခွုံရေးကွောင့ျ ဆန်ဒပွပှဲတှေ မလုပျနိုငျတဲ့ ကယားပွညျနယျ ဒီးမော့ဆိုမွို့မှာတော့ စဈတပျက ပဈခတျလို့ ၁ ယောကျသဆေုံးခဲ့ပါတယျ။
မွို့ထဲက လှိုငျကောျ-ဒီးမော့ဆိုလမျး တလြှောကျမှာ စဈတပျနဲ့ ရဲတှေ ဝငျမလာနိုငျအောငျ ဒသေခံတှေ တားဆီးထားတဲ့ အတားအဆီးတှကေို တပျတှကေ လိုကျလံရှငျးလငျးနစေဉျ ပဈခတျတဲ့အတှကျ တဦးသဆေုံးခဲ့ပွီး ဒဏျရာရသူတှနေဲ့ ဖမျးဆီးခံသူတှေ ရှိတယျလို့ ဒီးမော့ဆို ဒသေခံတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဒီးမော့ဆိုမှာတော့ ဒီနေ့ ဆန်ဒပွတာမရှိဘူး။ စဈတပျကတော့ ဂိတျတှေ၊ ခံတပျပေါ့နောျ၊ သဲအိတျတှေ၊ ဘာတှေ လုပျထားတာတှေ အကုနျလုံးကို မွကေလောျစကျ ဘကျဖိုးနဲ့ လာပွီးတော့ ကောျထုတျသှားတယျ။ လမျးတိုငျးမှာ ခုခံတပျတှေ တောျတောျမြားမြား မရှိတော့ဘူး။ ပွီးတော့ ရှာကတယောကျ အဲဒီလို တားဆီးလို့ စဈတပျက လာလုပျတာကို တားဆီးလို့ စဈတပျက ပဈသတျလိုကျတာ တဈယောကျ သသှေားတယျ၊ ခုဏကပဲ။ တပျတှကေတော့ တနေ့ထကျ တနေ့ ပိုပိုတော့ မြားလာတာပေါ့။”
စဈကောငျစီတပျတှရေဲ့ ပဈခတျဖွိုခှငျးမှုတှေ ရှိနပေမေဲ့ ရတဲ့နညျးနဲ့ နေ့စဉျခြီတကျဆန်ဒပွနတေဲ့ ဖားကန့ျ၊ ထားဝယျ၊ ပုဂံ၊ ညောငျဦးမွို့တှမှော ဒီကနေ့လညျး သပိတျပေါငျးစုံက လူရာနဲ့ခြီ ဆန်ဒထုတျဖောျကွပါတယျ။ မိုးကုတျ၊ လှိုငျကောျ၊ မွငျးခွံ၊ မကှေး၊ ကမ်မ၊ စဈကိုငျး နဲ့ မုံရှာတို့မှာလညျး လူမဲ့သပိတျ၊ ပြောကျကွားသပိတျတှေ ဆကျရှိနပေါတယျ။ ဆန်ဒပွပွညျသူတှကေို လကျနကျကိုငျတှကေ စဈတပျနဲ့ ရဲတပျဖှဲ့ အမှတျအသားမပါတဲ့ ကားတှကေိုအသုံးပွုပွီး အရပျဝတျတှနေဲ့ ဖမျးဆီးတာတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။
